فهرست مطالب

نشریه تاریخ اسلام در آینه اندیشه ها
سال دوازدهم شماره 2 (پیاپی 18، پاییز و زمستان 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/12/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • سلطان حسین نوری* صفحات 5-20
    رواج یک فکر و اندیشه در یک سرزمین، علاوه بر عوامل مروج آن فکر، تحت تاثیر زمینه ها به معنی بستر و شرایط مناسب برای رشد آن فکر و اندیشه نیز هست، رواج اندیشه تشیع در افغانستان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و تشیع به عنوان یک مذهب برای این که جای خودش را در بین مردم باز کرده، ترویج و گسترش پیدا نماید، نیازمند زمینه های مناسب است تا در آن بستر مناسب رشد نماید و مردم نیز به آن اقبال پیدا کرده و گرایش یابند و اگر زمینه و بستر فعالیت مناسب نباشد، هرچند عوامل نیرومند به ترویج یک فکر و اندیشه بپردازند، نمی توانند توفیق چندانی کسب نمایند. از این رو، در این مقاله، زمینه های گسترش تشیع در افغانستان را مورد بررسی قرار می دهیم.
    کلیدواژگان: تشیع، افغانستان، خراسان، زمان ورود، زمینه ها
  • محمدرضا ضیایی* صفحات 21-42
    هجوم فرهنگی غرب تحت فرماندهی صهیونیسم بین الملل، صورت می گیرد و از تمام ظرفیت های تبلیغاتی خود در مبارزه با اسلام و قرآن استفاده نموده، و در صدد قبضه کردن باورها، ایدیولوژی و جهان بینی ملت ها و فرهنگ هاست. براین اساس، مسیله پژوهش عبارت است از: هجوم فرهنگی غرب بر سایر فرهنگ ها چگونه است؟ این مقاله با بهره بری از منابع تاریخی و بایسته های روش تاریخ پژوهی به این سوال پاسخ داده است که غرب و هجوم فرهنگی آنها بر سایر فرهنگ ها چگونه است؟ این تحقیق با بهره بری از منابع مکتوب در مقام گردآوری، و روش تحلیلی - توصیفی بهره برده است. به نظر می رسد که غرب با استفاده از ابزار نوین و پیشرفته به جنگ فرهنگی با مسلمانان روی آورده، و در صدد تخدیر فرهنگ اصیل اسلامی و جایگزینی فرهنگ منحط غرب است.
    کلیدواژگان: فرهنگ، غرب، تهاجم فرهنگی و انقلاب اسلامی
  • غلام سخی حلیمی بلخابی* صفحات 44-74

    فرایند و تبعات فرهنگ پذیری جامعه مهاجر، از جمله مسایل است که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. مهاجرت در طول تاریخ از شایع و نادر پدیده های اجتماعی است که عمر به اندازه ی عمر انسان دارد. کوچ کردن و نقل و انتقال مکانی انسان ها در تمام ادوار تاریخ با علل و اهداف های گوناگونی صورت گرفته است. مهاجرت در بین جوامع بدوی و مادی بیشتر تحت تاثیر عوامل طبیعی و محیط اجتماعی بوده و افراد بشر برای دستیابی به یک زندگی بهتر از یک سرزمین به سرمین دیگر مهاجرت میکرده اند.هجرت مهاجرین افغانستانی به جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهای جهان با همین هدف شروع شد و با گذشت چندین دهه، متاسفانه هنوز هم میلیون ها انسان از مردم این کشور در سراسر جهان مهاجرند و به خاطر مشکلات امنیتی و جنگ و انتحار به کشورشان برنگشته اند. این مهاجرت طولانی؛ قطعا علی رغم رشد جامعه مهاجر در جنبه های مختلف علم و زندگی، پیامدهای ناگوار فرهنگی نیز داشته است که با توجه با شباهت های فرهنگی و تفاوت ها، نسبت به کشورهای میزبان در شدت و ضعف بوده است. این مقاله سعی کرده است که این فرایند را به طور خلاصه، مورد بررسی و کنجاوی قرار دهد.

    کلیدواژگان: مهاجرت، تبعات فرهنگی، آسیب ها، فرهنگ پذیری و تضادهای فرهنگی
  • محمدهادی رحمانی* صفحات 76-96

    بررسی عملکردهای سیاسی رهبران هزاره در طی یک سده اخیر نشان می دهد که آنان از ناپختگی و بی تجربگی سیاسی برخوردار بوده اند؛ با توجه به این نقصیه می توان ادعا کرد که درصد بسیار بالای از شکست ها، محرومیت ها و قتل عام های که این قوم در یک قرن متحمل شدند به خاطر اتخاذ سیاست های ناسنجیده، و نادرست دست اندرکاران امور سیاسی هزاره ها بوده است. براساس منابع معتبر و متعدد تاریخی پیروزی عبدالرحمن بر هزاره ها بیش از هر عامل دیگر تنش ها و درگیری های خود سران و بزرگان هزاره با همدیگر بوده است. هر زمان که این قوم مجال مشارکت در صحنه سیاسی را یافتند به جای اینکه از آن فرصت استفاده نموده و ملت شان را از محرومیت و بدبختی نجات دهند گرفتار رقابت ها و نزاع های بی حاصل شدند و با این رفتارهای فرصت سوز و نابجا از معادلات سیاسی کنار زده شدند.

    کلیدواژگان: سیاسی، کارنامه، هزاره، عبدالرحمن، سران
  • محمدباقر حسنی* صفحات 97-134
    پژوهش حاضر در صدد بررسی بحران هویت ملی، زمینه ها و عوامل و راه کارهای ایجاد هویت ملی در افغانستان بوده و با روش تحلیلی - توصیفی آن را مورد مداقه قرار داده است. و یافته های تحقیق نشان می دهد که زمینه ها و عوامل بحران هویت ملی در افغانستان را می توان هم در عوامل داخلی و هم خارجی جستجو نمود. عوامل داخلی عبارتند از: (نام افغانستان، استبداد، تبعیض نژادی و...) و عوامل خارجی عبارتند از: (دخالت کشورهای منطقه ای و جهانی (استعمار) و...) و نیز می توان به راه کارهای ایجاد هویت ملی در این کشور، از قبیل: توسعه سیاسی و عدالت اجتماعی و... اشاره نمود.
    کلیدواژگان: بحران، هویت ملی، بحران هویت ملی، زمینه ها و عوامل، راه کارها، افغانستان
  • سید محمدتقی موسوی* صفحات 137-156

    آتش زدن خانه فاطمه زهراc از مسلمات تاریخ است که در کتب معتبر شیعه و اهل سنت ذکر شده و هیچ گونه شبهه دراین مورد وجود ندارد. اما با کمال تاسف در برخی از سایت های مجازی و همچنین عده ای از افراد معلوم الحال که همیشه در صدد ایجاداختلاف بین مسلمین می باشند شبهه افگنی می نمایند و می نویسند: شیعه معتقد است که بعد از رحلت پیامبر اکرم  برخی خانه حضرت زهراc را به آتش کشیده ند. با توجه به اینکه خانه حضرت فاطمه زهرا  به مسجد النبی چسپیده بوده است پس باید مقداری از مسجد النبیj نیز سوخته باشد در حالی که چنین امری در هیچ یک از کتاب های تاریخی ذکر نشده است. در برداشت از این شبهه دو مطلب مهم پاسخ داده شده اول اینکه خانه حضرت زهراc که مورد هجوم واقع شد خانه کنار مسجد بوده یا در منزل دورتر از مسجد قرار داشته موضوع دوم اثبات اتش زدن خانه فاطمه زهرا  است این دو موضوع در این پژوهش مورد واکاوی قرار گرفته ومنابع آن کتب تاریخی وروایی فریقین است.

    کلیدواژگان: فاطمه زهرا(س)، پیامبر(ص)، مسجد النبی، تاریخ