نشریه رویکردهای پژوهشی در علوم زمین
پیاپی 19 (بهار و تابستان 1401)

مکان ایستگاه های گرانی در اغلب موارد توزیع نامنظمی دارند. اگر چه یک آرایش داده ایده آل باید از نظر مکانی همگن باشد. ولی در اغلب موارد، بدلیل مشکلات دسترسی، این کار غیر ممکن است. مناطق زیر سطحی به دلیل منافع زمین شناسی بیشتر و یا سهولت دسترسی، متراکم تر نمونه برداری می شوند که این ناگزیر بصورت خطای درون یابی در محاسبه شبکه منظم از این توزیع داده نامنظم، اثر می گذارد. داده های گرانی سنجی معمولا به صورت نقشه های رنگی با پربندی نمایش داده می شوند و ضروری است که به صورت یک شبکه منظم درون یابی شوند. از این شبکه درون یابی شده متعاقبا برای تهیه نقشه ای دیگر (مثلاگرادیان افقی و قایم) از میدان گرانی سنجی استفاده می گردد. توزیع های ترکیبی از محل ایستگا های گرانی در مطالعات تیوری استفاده می شود. واین مورد یافت شده که برای توزیع تصادفی داده ها یک فاصله از مقادیر وجود دارد، که برای توزیع فضایی داده ها، دارای بعد فرکتالی 2 است، که وابسته به هندسه اقلیدسی می باشد. که با استفاده از روش شبکه بندی و با استفاده از آنالیز فرکتال بی هنجاری بوگه جدیدی را برای منطقه اسفراین بدست آورده و بر اساس آن به تحلیل دقیق تری از منطقه پرداخته شده است. بی هنجاری های مهم موجود در منطقه بازیابی می شوند. استفاده از روش تحلیل فرکتالی ذکر شده تعداد نقاط داده برداری را کاهش می دهد.

سازوکار زمین‌لرزه‌ها دانش ارزشمندی از زمین‌لرزه و گسل وابسته به دست داده و در بررسی‌ها‌ی تکتونیکی یک گستره، نقش بسیار مهمی‌دارد. در این پژوهش با بهره از روش نخستین رسید موج P به بررسی سازوکار کانونی زمین لرزه ها در گستره باختر و شمال استان کرمان آن پرداختیم. این پهنه در میان عرض‌ها‌ی جغرافیایی 29.2 تا 32 درجه شمالی و 53.4 تا 57.6 طول‌ درجه شرقی جای دارد. همه پردازش سازوکارها ‌ها در بستر نرم افزار Seisan انجام شده است. در بررسی ژیومورفولوژی پهنه یادشده، چندین جا به جایی در لایه ها و آبراهه ها دیده شد که درپی حرکات تکتونیکی و جنبش صفحات گسلی نسبتا جوان رخ داده بودند. لرزه‌خیزی گستره نیز بیشتر روی گسل‌های کوهبنان، گلباف و لکرکوه رخ داده است. داده های ورودی مورد نیاز برای پردازش سازوکارها را از ایستگاه-های لرزه‌نگاری مرکز لرزه‌نگاری کشوری و پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله دریافت کردیم. بازه زمانی داده‌ها‌ی لرزه ای از سال 2014 تا سال 2021 میلادی بوده و همه زمین لرزه های با بزرگای بیشتر از 0/4 بررسی شده‌اند. در پایان شمار 16 سازوکار که بیشتر آنها دارای جنبش راستالغز راستگرد یا راستالغز با مولفه معکوس بوده‌اند، به دست آمده است. بیشتر این سازوکار‌ها با راستا و سازوکار گسل های گستره هم‌خوانی داشتند.