فهرست مطالب

علوم جغرافیایی - پیاپی 41 (زمستان 1401)

نشریه علوم جغرافیایی
پیاپی 41 (زمستان 1401)

  • تاریخ انتشار: 1401/12/01
  • تعداد عناوین: 11
|
  • رودابه فرهادی، علی رنجبر* صفحات 1-16

    بافت های فرسوده امروزه به دلیل تغییر و تحولاتی بسیار سریعی که در شهرها و روند توسعه آن ها اتفاق افتاده است، دچار نارسایی های عملکردی، کالبدی، زیست محیطی و اجتماعی- اقتصادی شده اند که نیازمند برنامه ریزی جهت مداخله هماهنگ با توجه به ویژگی های خاص بافت ها می باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرات بهسازی و نوسازی در ارتقای کیفیت مسکن در بافت فرسوده مطالعه موردی محله پیرمادر شهر اردبیل تدوین گشته است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی، پیمایشی می باشد. جهت گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای، اسنادی و میدانی استفاده گردیده است. جهت آنالیز داده ها در قسمت نظرسنجی از ساکنان از نرم افزار Spss و تهیه نقشه ها از نزم افزار Gis استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان که؛ برنامه اجرایی صورت گرفته در محله پیرمادر باعث بهبود وضعیت های کالبدی بخصوص بالارفتن کیفیت و عمر ساختمان و وضعیت نماکاری ساختمان ها گردیده است. در قسمت نظرسنجی از ساکنین نیز با توجه به میانگین های گرفته شده از زیر متغیرهای هر متغیر می توان گفت که متغیر کیفیت دسترسی مسکن با میانگین 38/3 بیش ترین میانگین را در بین پنج متغیر مربوط به رضایتمندی به خود اختصاص داده و کمترین میزان میانگین مربوط به متغیر کیفیت محیط فیزیکی مسکن با میانگین 03/2 هست. همه متغیرهای رضایتمندی از میانگین بالاتری نسبت به میانگین نظری(برابر با 3) برخوردار هستند، یعنی ساکنان وضعیت حال محله را در وضعیت مناسب تری نسبت به سال های گذشته ارزیابی می کنند

    کلیدواژگان: بافت فرسوده، بهسازی و نوسازی، مسکن، محله پیرمادر، شهر اردبیل
  • محمدابراهیم عفیفی*، یحی عبدالکریم نیسی، مرضیه موغلی صفحات 17-44

    در این پژوهش ابتدا از طریق مطالعه مبانی نظری پژوهش اقدام به شناسایی معیارها و زیرمعیارهای که در جهت پایداری زیست محیطی موثر است شد. پس از شناسایی معیارها اقدام به طراحی پرسشنامه دلفی شد و در اختیار کارشناسان و متخصصین قرار داده شد. پیاده سازی تکنیک دلفی تا سه دور پیش رفت به گونه ای که در در دوره سوم اعضای پنل نظرات خود را در مورد هریک از معیارها اعلام کردند که ضریب هماهنگی کندال افزایش پیدا کرد و به مقدار 669/0 رسید از آنجا که مقدار ضریب هماهنگی کندال نسبت به دور دوم افزایش کمتری داشت و با توجه به این که میزان اجماع و اتفاق نظر اعضا رشد قابل توجهی را نشان نداد، به تکرار دوره های دلفی پایان داده شد . پس از پایان مراحل دلفی ، معیارهای منابع و خدمات محیط ، سلامت محیط و انرژی به عنوان مهمترین معیارهای ارزیابی پایداری زیست محیطی در شهر اهواز انتخاب گردیدند  معیار مربوط به نتایج حاصل از پیاده سازی مدل تخصیص خطی نشان داد که  بخش شمالی شهر در رتبه اول، بخش جنوبی در رتبه دوم، بخش غربی در رتبه سوم و بخش مرکزی در رتبه چهارم قرار گرفته است. یافته های تحقیق بیانگر این است که با وجود سهم هر یک از آسیب های زیست محیطی در تحلیل معیارهای پایداری و کیفیت محیط زیست شهری، می توان گفت آلاینده های هوا مهم ترین نقش را در ناپایداری زیست محیطی شهر اهواز دارند.

    کلیدواژگان: پایداری زیست محیطی، ارزیابی، فن تصمیم گیری تخصیص خطی، شهر اهواز
  • عاطفه حصارکی زاد، شیرین محمدخان* صفحات 45-59

    تاب آوری شهری با شدت فزاینده تغییرات اقلیمی و بلایای طبیعی در شهرها، مفهومی جذاب در محافل دانشگاهی و سیاست گذاری است. اگرچه مطالعات مختلفی در مورد تاب آوری شهری انجام شده، با این حال مطالعات اندکی در ارتباط با راهبردهای ارتقای تاب آوری شهری انجام شده است. هدف این مطالعه ارایه استراتژی های کلیدی بهبود تاب آوری شهر تهران در برابر بلایای طبیعی است. روش‏ تحقیق توصیفی - تحلیلی است. برای تدوین راهبردهای مناسب در جهت بهبود تاب آوری شهر تهران در برابر مخاطرات طبیعی از چارچوب تحلیلی تدوین استراتژی دیوید (2001) و مدل AHP استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که راهبرد «تهیه سند چشم انداز برای کاهش ریسک و آسیب پذیری و ارتقای تاب آوری شهر تهران» و راهبرد «شناسایی و ارزیابی محدوده های با ریسک و آسیب پذیری بالای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی-زیرساختی، محیطی و مدیریتی و اولویت دهی به بازآفرینی آن ها با تاکید بر تاب آوری» مهم ترین راهبردها در راستای ارتقای تاب آوری شهر تهران هستند.

    کلیدواژگان: تاب آوری شهری، مخاطرات طبیعی، مدیریت سوانح طبیعی
  • محمد کریم رئیسی* صفحات 60-72

    امروزه حرکت و پیشرفت جوامع به سمت دنیای الکترونیک می باشد. لذا با توجه به مناطق آزاد تجاری- صنعتی می توانند به عنوان دروازه کشورها نقش مهمی در افزایش صادرات، توسعه اشتغال، جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی و توسعه پایدار فضایی در منطقه داشته باشند داشتن زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند نقش به سزایی در توسعه این مکان ها بازی کند. در این راستا هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص های شهر الکترونیک و جایگاه آن در توسعه بنادر آزاد تجاری شهر چابهار می باشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کمی و نوع تحقیق کاربردی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر تحقیقات میدانی و پرسشنامه ای می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل شهروندان چابهار می باشد، حجم نمونه از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل مسیر و آزمون تی تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که میزان استفاده شهروندان از شاخص های شهر الکترونیک با میانگین 38/3 بالاتر از وضعیت مطلوب است. همچنین فناوری اطلاعات در توسعه بنادر آزاد چابهار در بعد اجتماعی با میانگین 22/3 ، در توسعه اقتصادی با میانگین 40/3 و در توسعه کالبدی بندر چابهار با میانگین 33/3 تاثیر چشمگیری داشته است. جهت بررسی مهمترین تاثیرات شاخص های شهر الکترونیک در منطقه آزاد تجاری چابهار، از آزمون تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج نشان داد، در بین شاخص های مطرح شده، شاخص های سرمایه گذاری در بخش خصوصی با ضریب بتای  564/0، شاخص توسعه تجارت در حوزه های ملی و بین المللی با ضریب بتای 765/0، شاخص افزایش درآمد حاصله از فعالیت های منطقه ازاد با ضریب بتای 123/0، شاخص افزایش اشتغال مولد و دایمی با ضریب بتای 154/0، تسهیل و توسعه صادرات و جذب سرمایه های خارجی با ضریب بتای 234/0، اثرات مستقیم را داشته اند. ولیکن بیشترین میزان تاثیر در شاخص توسعه تجارت در حوزه های ملی و بین المللی می باشد.

    کلیدواژگان: شهر الکترونیک، توسعه، بنادر آزاد تجاری، چابهار
  • امیر صفایی، مجید ولی شریعت پناهی*، بتول باهک، محسن رنجبر، بهرام آزاد بخت صفحات 73-86

    مخاطرات طبیعی همیشه و در همه زمان ها به صورت ناگهانی رخ داده است. جوامع انسانی همیشه از این مخاطرات زیان های بسیار زیادی دیده اند. یکی از راه های مقابله با این مخاطرات افزایش تاب آوری جوامع در مقابل این خطرات است. هدف این پژوهش ارزیابی تاب آوری جوامع شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی و ارایه الگوی تاب آوری در هریک از جوامع در شهرستان گلپایگان است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام کار، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق را تمام سرپرستان خانوارهای شهری و روستایی شهرستان گلپایگان (30419خانوار) تشکیل می دهد که از میان آنها حجم نمونه ای با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 379 نفر به صورت تصادفی انتخاب شده است. جهت تجزیه و تحلیل یافته از آزمون تی تک نمونه ای، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج تحلیل رگرسیون نتایج نشان داد که شاخص اقتصادی با ضریب بتای 434/0 بیشترین تاثیر را بر جوامع شهری و روستایی دارد و شاخص نهادی با ضریب بتای 167/0 کم ترین تاثیر را داشته است. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیر اقتصادی با اثر کلی 723/0 و متغیر اجتماعی با اثر کلی 526/0 به ترتیب بیشترین تاثیر را بر تاب آوری جوامع شهری و روستایی  شهرستان گلپایگان دارند و متغیر کالبدی- محیطی با اثر کلی 265/0 کم ترین تاثیر را در میان سایر متغیرها بر تاب آوری جوامع شهری و روستایی  شهرستان گلپایگان داشته است. همچنین نتایج بررسی کارشناسان نشان داد که میزان تاب آوری جوامع روستایی به مراتب پایین تر از میزان تاب آوری جوامع شهری است. همچنین نتایج بررسی ها نشان داد که در مجموع میزان تاب آوری جوامع روستایی برابر با 807/2 و در جوامع شهری برابر با 188/3 است که نشان دهنده تفاوت تاب آوری در دو جامعه شهری و روستایی است.

    کلیدواژگان: مخاطره، تاب آوری، جامعه شهری، جامعه روستایی، شهرستان گلپایگان
  • سجاد بازوند، تهمینه دانیالی*، بهرام آزاد بخت، بتول باهک، سیمین ارمغان صفحات 87-101

    امروزه گردشگری به عنوان صنعتی تاثیرگذار در جامعه بشری شناخته شده است و اثرات آن بر کسی پوشیده نیست. گردشگری روستایی نیز به عنوان شاخه ای از گردشگری اثرات زیادی بر جامعه روستایی می گذارد که شناسایی این عوامل می تواند به مسولین و برنامه ریزان کمک بسیار فراوانی نماید. به همین خاطر هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل تاثیرگذار گردشگری برجامعه میزبان در روستاهای شهرستان پلدختر است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش انجام کار توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را مردم محلی روستاهای پران پرویز، افرینه و ولیعصر شهرستان پلدختر تشکیل می دهدکه بر طبق آمار سال 1395 جمعیت آن ها 4084 نفر بوده است تشکیل می دهد. برای انتخاب حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است که به وسیله آن تعداد 351 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. روایی صوری پرسشنامه توسط اساتید و کارشناسان تایید شد و پایایی آن توسط آلفای کرونباخ 83/0 محاسبه شده است. برای جهت تجزیه و تحلیل یافته از روش تحلیل عاملی بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که مهم ترین عوامل تاثیرگذار گردشگری برجامعه میزبان به ترتیب عوامل اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی و کالبدی می باشند. در میان عوامل مختلف، عامل اقتصادی با 536/23 درصد از واریانس بیشترین و عامل کالبدی با 147/11 از واریانس، کمترین درصد را درمیان عوامل تاثیرگذار گردشگری برجامعه میزبان دارند. همچنین عامل اجتماعی با 403/15 درصد از واریانس و عامل زیرساختی نیز با 968/13 درصد از واریانس در رتبه های دوم و سوم قرار دارند.

    کلیدواژگان: گردشگری، گردشگری روستایی، عوامل تاثیرگذار، تحلیل عاملی، شهرستان پلدختر
  • مریم کریمی، فرزام بابایی سمیرمی، هومن بهمن پور*، محمدرضا تابش، علی محمدی صفحات 102-118

    هدف از این تحقیق سنجش و اندازه گیری آلاینده دی اکسید گوگرد در سایت پایانه بیهقی تهران و شبیه سازی پراکنش این آلاینده تحت شرایط گوناگون است. این تحقیق از نوع کاربردی است. آلاینده مورد نظر از طریق دستگاه پرتابل و مطابق با دستورالعمل های NIOSH سنجش شد. سیاهه انتشار آلاینده تحت دو سناریو مورد نظر تهیه و به منظور شبیه سازی از نرم ا فزار 7 version, view Austal استفاده شد. نتایج بیانگر آن بود که در هر دو سناریو و در مدت 4 ساعت و تا شعاع 4 کیلومتری آلاینده دی اکسید گوگرد بالاتر از حد استاندارد نمی باشد. البته نکته حایز اهمیت آن است که سرعت انتشار این آلاینده پایین بوده و در مدت 4 ساعت نتوانسته است که به محدوده 4 کیلومتری برسد. ولیکن پراکنش سالانه آلاینده دی اکسید گوگرد نشان میدهد که در هر دو سناریو میزان آلاینده در ابتدا بسیار زیاد است فاصله 044 متری ، سپس در ادامه و با افزایش فاصله از مبدا غلظت آلاینده کاهش مییابد. زون آلودگی بیشتر به سمت شرق و جنوب شرقی گسترش مییابد. البته در سناریو دوم میزان آلودگی بسیار کمتر از سناریو اول است.

    کلیدواژگان: آلودگی هوا، شبیه سازی انتشار، دی اکسید گوگرد، پایانه بیهقی
  • سید مهدی امینی زنوز*، محمدباقر کامیاب صفحات 119-135

    امروزه سکونت گاه های شهری به طور دایم و گسترده در معرض انواع مختلفی از مخاطرات قرار گرفته است. این مشکل در زمان وقوع بحران های طبیعی و به ویژه زمانی که با ناهنجاری های اجتماعی همراه می شوند، بسیار پیچیده تر می گردد. سیلاب یک سانحه طبیعی است که در هنگام بروز آن، مانند هر بلای طبیعی دیگری خسارات زیادی را به بخش های مختلف جوامع بشری وارد می کند. به همین دلیل بررسی و توجه به شناخت روش های سریع الاحداث مقابله و کنترل این پدیده در شرایط بحران از اهمیت خاصی برخوردار است. سازه های سریع الاحداث کنترل سیلاب زیر مجموعه ای از مدیریت سیل است که شامل سازه های موقت و روش های بهره برداری از آن می باشدکه با فراهم آوردن و بهره برداری از این سازه ها می توان از تلفات و خسارات اقتصادی سیلاب به طرز قابل توجهی جلوگیری کرد. اولویت های برنامه ریزی شهری و اصولا مدیریت بحران این گونه سوانح باید به ساخت این نوع فناوری ها حرکت نماید تا با بکارگیری این نوع سازه ها و مطالعه شناخت خواص مهندسی مصالح آنها از بروز اتفاقات ناگوار و غیر قابل کنترل جلوگیری شود. در این پژوهش به مطالعه تکنولوژی های سریع الاحداث مهارسیلاب پرداخته می شود و میزان اثر بخشی این روش ها در شرایط بحران مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج نشان می دهد که سازه های سریع الاحداث سبک با قابلیت عملیاتی بالا مناسب ترین گزینه در موقع سیلاب ها در شرایط بحران می باشد.

    کلیدواژگان: مهار سیلاب، سازه های سریع الاحداث، شرایط بحران، مدیریت سیل، کنترل سیلاب
  • محمد ابراهیم عفیفی*، ابوالفضل بهنیافر صفحات 136-159
    حرکت رو به پایین توده ای از خاک یا سنگ در اثر نیروی ثقل در دامنه ها زمین لغزش نامیده میشود. شناسایی مناطق حساس به زمین لغزش و خطرات آن یکی از گام های اول در مدیریت منابع طبیعی و برنامه ریزی توسعه است.هدف از این مطالعه، پیش بینی خطر زمین لغزش در حوضه گرماب رود ساری با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی، رگرسیون چند متغیره، روش منطق فازی. موقعیت زمین لغزش ها از طریق مشاهدات میدانی و عکس های هوایی شناسایی شد. در مرحله بعد، عوامل احتمالی موثر بر زمین لغزش مانند ارتفاع، سنگ شناسی، شیب، جهت شیب، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده ها و فاصله از گسل ها، مقدار بارندگی و استفاده از زمین، تعیین شده اند. سپس، با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره برای تعیین اهمیت هر معیار، به وقوع زمین لغزش در منطقه مورد مطالعه، اعمال شد. نتایج نشان می دهد که بیشترین تاثیر شیب، فاصله زمین و فاصله از جاده است. برای ارزیابی مدل ها، منحنی عملکرد نسبی (ROC) و سطح زیر آن (AUC) مورد استفاده قرار گرفت.نتایج بدست آمده نشان می دهد دقت 5/91٪ برای مدل وزن شبکه عصبی مصنوعی، دقت 90/3٪ برای مدل رگرسیون چند متغیر، دقت 86/2٪ برای مدل گام فازی، دقت 86٪ برای مدل اشتراک فازی، دقت 83/4٪ برای مدل جامعه فازی و دقت 80/7٪ برای مدل AHP. همچنین نتایج شاخص SCAI نشان دهنده میزان بیشتری از پایداری است. نقشه نهایی مربوط به مدل شبکه عصبی و رگرسیون چند متغیره نسبت به دو مدل دیگر است.
    کلیدواژگان: لغزش، حوضه گرماب رود، روش شبکه عصبی مصنوعی، مدل رگرسیون چند متغیره، روش فازی
  • آناهیتا عبداللهی، عزت الله مافی*، مهدی وطن پرست صفحات 160-178

    شواهد نشان می دهد مدیریت شهری در ایران عمدتا با تکیه بر الگوهای قدیمی همچون طرح های جامع و تفصیلی بوده و کمتر بر الگوهای نوین همچون شهر خلاق تاکید شده است. با این رویکرد مناطق 1 و 6 از کلانشهر مشهد به عنوان مطالعه موردی پژوهش حاضر انتخاب شد. این پژوهش در راستای پاسخ به این سوال انجام شد که کدامیک از شاخص های شهر خلاق هنگ کنگ در مناطق 1 و 6 کلانشهر مشهد در جهت توسعه خلاقیت شهری اهمیت بیشتری دارند. روش پژوهش، براساس هدف از نوع کاربردی و براساس ماهیت پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است. بر اساس این روش، در مرحله اول مبانی نظری و ادبیات تحقیق و همچنین پیشینه پژوهش در دو بخش داخلی و خارجی مورد مطالعه قرار گرفت. در مرحله دوم، پرسشنامه پژوهش براساس شاخص های خلاقیت هنگ کنگ طراحی و در ادامه این پرسشنامه در بین جامعه آماری پژوهش توزیع و اطلاعات گردآوری شده در نرم افزار SPSS ساماندهی شد. در مرحله سوم با استفاده یافته های توصیفی پژوهش تشریح گردید. نهایتا در مرحله چهارم با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی، یافته های پژوهش تحلیل شد. نتایج بررسی و مقایسه نمرات میانگین شاخص هاص اصلی در مناطق مورد نشان داد که در زمینه سه شاخص سرمایه فرهنگی، سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری، منطقه یک نسبت به منطقه شش وضعیت بهتری دارد. از سوی دیگر از لحاظ شاخص سرمایه اجتماعی، منطقه شش با نمره میانگین 91/2 نسبت به منطقه یک از شرایط بهتری برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که از بین 32 شاخص مورد مطالعه که در مدل نظری پژوهش تدوین گردید، 14 زیر شاخص در منطقه یک و 8  زیرشاخص در منطقه شش مورد تایید قرار گرفت. نتایج بدان معنا است که مدل نظری پژوهش در منطقه یک قابلیت و کاربرد بیشتری دارد.

    کلیدواژگان: خلاقیت، شهر خلاق، مناطق شهری، شهر خلاق هنگ کنگ، مشهد
  • مجتبی محمدی*، محمد ابراهیم عفیفی صفحات 179-203

    ارزیابی توزیع مکانی تغذیه در منطقه های  کارستی نقش مهمی در مدیریت و حفاظت از منابع آبی دارد به دلیل پیچیدگی شرایط طبیعی و حرکت آب در منطقه های کارستی ، چگونگی تغذیه در آبخوان های کارستی پیچیده است و به کار بردن روش های مرسوم اندازه گیری تغذیه در ناحیه های کارستی نتیجه ی رضایت بخشی نداشته است کارست لوپ روشی جدید برای تهیه کردن نقشه ی توزیع مکانی تغذیه و محاسبه کردن میانگین تغذیه در حوزه است هدف از این پژوهش مدل سازی کردن توزیع مکانی تغذیه با روش کارست لوپ در حوضه آبخیز رودبال داراب است. نقشه ی پهنه بندی منطقه های تغذیه با روش کارست لوپ در نرم افزار ArcGIS تهیه و برای ارزیابی کردن دقت آن در یافتن محل های تغذیه ، نتیجه با نقشه ی زمین ریخت شناسی کارست سطحی ، و ارتفاع محل های تغذیه ی برآورد شده با شیب ارتفاعی ایزوتوری مقایسه شد. شیب ارتفاعی ایزوتوپی با محتوای ایزوتوپی نمونه های بارش و ارتفاع محل های نمونه برداری در دوره ی 1396-1395 ترسیم شد ، بررسی نقشه ی رقومی تغذیه با روش کارست لوپ نشان داد که تغذیه در 45 % از مساحت حوزه بیش از 60 % است و این محل ها بر سازندهای آهکی منطبق است و بیشترین تراکم رخساره های کارستی در آن است ارتفاع محل های تغذیه ی چشمه های گلابی ، رغز و رودبال با شیب ارتفاعی ایزوتوپی به ترتیب 395، 376 و 429 متر برآورد شد (در طبقه 550-350) و نقشه ی توزیع مکانی تغذیه بدست آمده با روش کارستن لوپ نشان داد که بر طبقه ی بیشترین تغذیه (76 تا 86 %) منطبق است مقایسه ی نقشه ی تغذیه ی روش کارست لوپ با ارتفاع محل های تغذیه ی چشمه ها با شیب ارتفاعی ایزوتوپی نشان داد که کارایی روش کارستن لوپ در شناختن محدوده ی بیشترین تغذیه، و مدل سازی توزیع مکانی تغذیه در آبخیز رودبال داراب پذیرفتنی است

    کلیدواژگان: آبخوان کارستی، داراب، کارست لوپ، ایزوتوپ
|
  • Pages 17-44

    In this research, first, by studying the theoretical foundations of the research, criteria and sub-criteria were identified that are effective for environmental sustainability. After identifying the criteria, the Delphi questionnaire was designed and provided to experts and specialists. The implementation of the Delphi technique progressed to three rounds, so that in the third session the panel members expressed their views on each of the criteria, which increased the Kendall coordination coefficient to 0٫669, since the coordination coefficient value Kendall had a smaller increase than the second round, and due to the fact that the level of consensus and consensus of the members did not show significant growth, the repetition of Delphi courses was stopped. After the Delphi stages, the criteria of resources and environmental services, environmental health and energy were selected as the most important criteria for assessing environmental sustainability in Ahvaz city. The southern part is in the second place, the western part is in the third place and the central part is in the fourth place. Findings indicate that despite the contribution of each environmental damage in the analysis of sustainability and quality criteria of the urban environment, it can be said that air pollutants have the most important role in environmental instability in Ahvaz.

    Keywords: Environmental Sustainability, Evaluation, Linear Allocation DecisionMaking Technique, Ahvaz City
  • Pages 60-72

    Today, societies are moving towards the electronic world. Therefore, considering the free tradeindustrial zones, they can play an important role as a gateway for countries in increasing exports, developing employment, attracting domestic and foreign investments, and sustainable spatial development in the region. Having information and communication technology infrastructure can play a role. Play a great role in the development of these places. In this regard, the purpose of this study is to investigate the characteristics of the electronic city and its place in the development of free trade ports in Chabahar. The approach governing the research space is quantitative and the type of research is applied. The research method is descriptive-analytical and based on field research and a questionnaire. The statistical population of this study includes the citizens of Chabahar. The sample size of Cochran's formula was 384 people. Path analysis and one-sample t-test were used to analyze the data. The results of one-sample t-test showed that the rate of citizens' use of e-city indicators with an average of 3٫38 is higher than the desired situation. Also, information technology has had a significant impact on the development of Chabahar free ports in the social dimension with an average of 3٫22, in economic development with an average of 3٫40 and in the physical development of Chabahar port with an average of 3٫33. In order to investigate the most important effects of e-city indicators in Chabahar Free Trade Zone, path analysis test has been used. The results showed that among the proposed indicators, private sector investment indicators with a beta coefficient of 0٫564, trade development index in national and international areas with a beta coefficient of 0٫765, revenue growth index from The activities of the free zone with a beta coefficient of 0٫123, the index of increasing productive and permanent employment with a beta coefficient of 0٫154, the facilitation and development of exports and attracting foreign capital with a beta coefficient of 0٫234, have had direct effects. However, the greatest impact on the trade development index is in the national and international spheres.

    Keywords: Electronic City, Development, Free Trade Ports, Chabahar
  • Pages 73-86

    Natural hazards have always occurred suddenly and at all times. Human societies have always suffered greatly from these dangers. One way to deal with these risks is to increase the resilience of communities to these risks. The purpose of this study is to evaluate the resilience of urban and rural communities against natural hazards and to provide a resilience model in each of the communities in Golpayegan city. The present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method of work. The statistical population of the study consists of all heads of urban and rural households in Golpayegan city (61101 households), from which a sample size of 621 people was randomly selected using the Cochran's formula. One-sample t-test, regression analysis and path analysis were used for the analysis. The results of regression analysis showed that the economic index with beta coefficient of 13161 has the greatest impact on urban and rural communities and the institutional index with beta coefficient of 13032 has the least impact. Also, the results of path analysis showed that the economic variable with an overall effect of 13226 and the social variable with an overall effect of 13223 have the greatest impact on the resilience of urban and rural communities in Golpayegan, respectively, and the physical-environmental variable with an overall effect of 13232 Among other variables, it had the least impact on the resilience of urban and rural communities in Golpayegan. Also, the results of experts' studies showed that the resilience of rural communities is much lower than the resilience of urban communities. Also, the results showed that the total resilience of rural communities is equal to 23112 and in urban communities is equal to 63011, which shows the difference in resilience between urban and rural communities.

    Keywords: risk, resilience, urban society, rural society, Golpayegan county
  • Pages 87-101

    Today, tourism is known as an influential industry in human society and its effects are not hidden from anyone. Rural tourism, as a branch of tourism, has a great impact on the rural community, and identifying these factors can be of great help to officials and planners. Therefore, the aim of this study is to identify the influential factors of tourism in the host community in the villages of Poldakhtar city. The present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of nature and method of work. The statistical population of the study consists of local people of Paran Parviz, Afrineh and Valiasr villages of Poldakhtar city, which according to the statistics of 6102, their population was 5135 people. Cochran's formula was used to select the sample size, by which 120 people were selected as the sample size. The face validity of the questionnaire was confirmed by professors and experts and its reliability was calculated by Cronbach's alpha of 1/31. Factor analysis method has been used for the analysis. The results of data analysis showed that the most important factors influencing tourism in the host society are economic, social, infrastructural and physical factors, respectively. Among the various factors, the economic factor with 61/212 percent of the variance has the highest and the physical factor with 00/052 percent of the variance has the lowest percentage among the influential factors of tourism in the host society. Also, the social factor with 02/5111 of variance and the infrastructural factor with 01/2231 of variance are in the second and third ranks

    Keywords: tourism, rural tourism, influential factors, factor analysis, Poldakhtar county
  • Pages 102-118

    The purpose of this research is to measure and measure the sulfur dioxide pollutant at Beyhaqi terminal site in Tehran and to simulate the distribution of this pollutant under various conditions. This research is of applied type. The desired pollutant was measured through a portable device according to NIOSH guidelines. The pollutant release list was prepared under the two scenarios and Austal view, version 3 software was used for simulation. The results showed that in both scenarios, within 1 hour and up to a radius of 1 km, the sulfur dioxide pollutant is not higher than the standard. Of course, the important point is that the emission speed of this pollutant was low and it could not reach the range of 1 km within 1 hour. However, the annual distribution of sulfur dioxide pollutant shows that in both scenarios, the amount of pollutant is very high at the beginning (distance of 311 meters), then the pollutant concentration decreases as the distance from the source increases. The contamination zone extends further to the east and southeast. Of course, in the second scenario, the amount of pollution is much lower than the first scenario.

    Keywords: air pollution, emission simulation, sulfur dioxide, Bayhaghi terminal
  • Pages 119-135

    Today, urban settlements are constantly and extensively exposed to a variety of hazards. This problem becomes much more complicated during natural disasters, especially when they are accompanied by social anomalies. Flood is a natural disaster that, when it occurs, like any other natural disaster, causes great damage to various sections of human society. For this reason, it is important to study and pay attention to recognizing the rapid methods of dealing with and controlling this phenomenon in crisis situations. Rapid construction of flood control structures is a subset of flood management that includes temporary structures and methods of its operation, which by providing and operating these structures can significantly prevent flood losses and economic losses. Priorities of urban planning and mainly crisis management of such accidents should move to the construction of this type of technology to prevent the occurrence of unfortunate and uncontrollable events by using this type of structures and studying the engineering properties of their materials. In this research, rapid flood control technologies are studied and the effectiveness of these methods in crisis situations is evaluated. The results show that lightweight fast construction structures with high operational capability are the most suitable option during floods in crisis situations.

    Keywords: Flood control, Rapid construction structures, Crisis conditions, Flood management
  • Pages 160-178

    Evidence shows that urban management in Iran is mainly based on old models such as comprehensive and detailed plans and less emphasis is placed on new models such as creative cities. With this approach, regions 1 and 6 of Mashhad metropolis were selected as a case study of the present study. This study was conducted to answer the question of which indicators of Hong Kong Creative City in areas 1 and 6 of the metropolis of Mashhad are more important for the development of urban creativity. The research method is applied based on the purpose and descriptive-analytical based on the nature of the research. Based on this method, in the first stage, the theoretical foundations and research literature as well as the research background in both internal and external sections were studied. In the second stage, the research questionnaire was designed based on Hong Kong creativity indicators and then this questionnaire was distributed among the statistical population of the research and the information collected in SPSS software was organized. In the third stage, the research was described using descriptive findings. Finally, in the fourth stage, the research findings were analyzed using confirmatory factor analysis. The results of reviewing and comparing the mean scores of the main indicators in the case areas showed that in terms of three indicators of cultural capital, human capital and structural capital, region one is in a better position than region six. On the other hand, in terms of social capital index, region six with an average score of 2711 has better conditions than region one. The results of confirmatory factor analysis showed that out of 22 studied indicators that were developed in the theoretical model of the research, 14 sub-indices in region one and 1 sub-indices in region six were approved. The results mean that the theoretical model of research in the region has more capabilities and applications.

    Keywords: Creativity, Creative city, Urban areas, Creative city of Hong Kong, Mashhad
  • Pages 179-203

    Assessing the spatial distribution of recharge in karstified terrains is very important for water management and protection, but it is a complex issue due to the complexity of natural conditions and water movement in karst areas, and the application of conventional methods has not provided satisfactory results in these terrains. The KARSTLOP method is a new technique to display the spatial distribution map of recharge and arrive at the statistical mean value of the recharge in a watershed. The purpose of this study was modelling the spatial distribution of recharge using the KARSTLOP method in the Tangekhosh Watershed of Busbehr Province. The zoning map of recharge areas was prepared using the KARSTLOP method in the ArcGIS software. The results were compared with the geomorphologic map of the surface karst and the beight of recharpe estimated by the altitudinal isotopic gradient in order to evaluate the modelis accuracy in estimat ing the values of recharge. Altitudinal isotopic gradient was drawn using the isotopic content of precipita tion samples and the height of the sampling points during the 2112- 2112 period. Digital recharge map obtained by the KARSTLOP method was shown that 54 percentage of the watershed areas had more than 21 percentage of the recharge, which corresponded to the limestone formations that contained a maximum density of the karstic landforms. The height of the recharge points of the golabi , raghaz and rodbal springs was estimated at 594, 522 and 529 meters, respectively, using the altitudinal isotopic pradient method, which were placed in the altitude range of 541-441 meter and it contains the maximum recharge zone (22 to 82 percentage) of the KARSTLOP method. The comparison of the KARSTLOP recharge map with that of the recharge height of the springs using the altitudinal isotopic gradient indicated that the KARSTLOP method performed acceptably in determining the maximum recharge range and the spatial distribution of recharge in the darabrodbal Watershed

    Keywords: karst aquifer, Darab, loop karst, isotopic