فهرست مطالب
فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی
پیاپی 75 (پاییز 1401)
- تاریخ انتشار: 1401/12/24
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 1-40مطالعه و توسعه معیارهای سنجش کیفیت سود و به طور ویژه کیفیت اقلام تعهدی یکی از موضوعات کلیدی در طی حدود سه دهه اخیر بوده است. ادبیات موضوعی حاکی از این است که معیارهای مبتنی بر رگرسیون خطی، عمدتا دارای خطای بالا بوده و لذا در سالهای اخیر، پژوهشهایی جهت اعمال الگوریتم های یادگیری ماشین صورت گرفته است. با این حال، بنیان گذاری این الگوریتم ها بر رویکرد جعبه سیاه، توسعه پذیری و همچنین درجه کاربردی بودن این مدلها را با محدودیت مواجه می نماید. لذا در این پژوهش از الگوریتم مدیریت گروهی داده ها که یک نوع مدلسازی جعبه سفید تلقی می شود جهت پیش بینی اقلام تعهدی استفاده شده است. نتایج به دست آمده با استفاده از داده های 164 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1385 تا 1397 و متغیرهای «تغییر در درآمد»، «داراییهای ثابت مشهود»، «جریانهای نقدی عملیاتی دوره جاری»، «جریانهای نقدی عملیاتی دوره گذشته» و «جریانهای نقدی عملیاتی دوره آتی»، حاکی از بهبود سطح خطای این مدلها نسبت به مدلهای خطی می باشد. با توجه به برتری مدل های خروجی تحقیق حاضر از نظر خطای پیش بینی نسبت به مدلهای رایج، یافته های این پژوهش می تواند توسط نهادهای نظارتی، تحلیلگران و حسابرسان در شناسایی موارد احتمالی تحریف اطلاعات مالی شرکتها مورد استفاده قرار گیرد.کلیدواژگان: مدیریت گروهی داده ها، کیفیت سود، شبکه های عصبی، اقلام تعهدی
-
صفحات 41-68امروزه فضای رقابت اطلاعاتی به عنوان یک مکانیزم با اهمیت خارجی، بر روی سیستم مدیریتی و عملکرد پایدار شرکت تاثیر گذار است و مالکیت دولتی از دو جنبه مکملی و تخریبی می تواند این اثرگذاری را تحت تاثیر قرار دهد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر مالکیت دولتی بر رابطه بین رقابت اطلاعاتی و پایداری سود شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران می باشد.برای این منظور تعداد 103 شرکت بورس تهران برای دوره زمانی 1392 تا 1399 به روش حذف سیستماتیک انتخاب و با رکرسیون چندگانه و داده های پانلی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که رقابت اطلاعاتی بر اساس دو شاخص ارتباطات سیاسی و تمرکز مالکیت نهادی، سبب افزایش پایداری سود می شود و اثر تعاملی مالکیت دولتی با رقابت اطلاعاتی مبتنی برارتباطات سیاسی و تمرکز مالکیت نهادی سبب افزایش بیشتر پایداری سود می شود. یعنی مالکیت دولتی و رقابت اطلاعاتی، به دور از ترکیب تخریبی برای کاهش ارزش شرکت، دو عامل مکمل یکدیگر در تحقق اهداف ذینفعان است.کلیدواژگان: رقابت اطلاعاتی، پایداری سود، مالکیت دولتی، مالکیت نهادی، ارتباط سیاسی
-
صفحات 69-94این تحقیق با هدف آزمون تجربی تاثیر ارتباطات سیاسی بر میزان سرمایه گذاری شرکت ها و کارایی آن در بازه سال های 1391 الی 1398 شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است. روش جمع آوری داده ها آرشیوی و رجوع به بانک های اطلاعاتی و روش تحلیل داده ها، الگوی رگرسیون چند متغیره با استفاده از الگوی داده های تابلویی و روش اثرات ثابت است. نتایج پژوهش نشان می دهد رابطه بین ارتباطات سیاسی بر میزان سرمایه گذاری و همچنین کارایی سرمایه گذاری مثبت و معنی دار است. این نتایج بیانگر آن است که شرکت های دارای ارتباطات سیاسی میزان سرمایه گذاری بیشتری نسبت به سایر شرکت ها دارند و کارایی سرمایه گذاری نیز در شرکت های دارای ارتباطات سیاسی بیشتر است. با توجه به یافته های پژوهش می توان دریافت که شرکت های دارای ارتباطات سیاسی به دلیل برخورداری از مزایا و امتیازات دولتی و همچنین سهولت در جذب منابع مالی، نسبت به سایر شرکت ها، بیشتر و کارآتر سرمایه گذاری می کنند.کلیدواژگان: ارتباطات سیاسی، سرمایه گذاری، کارایی سرمایه گذاری، فرضیه ارتباطات سیاسی، فرضیه اقتصاد سیاسی
-
صفحات 95-123قابلیت مقایسه صورت های مالی نقش مهمی در همسوسازی انگیزه ها در شرکت ایفا کرده و امکان شناسایی شباهت ها و تفاوت های شرکت های مختلف را برای ذینفعان فراهم می آورد. بر این اساس، ارزیابی عملکرد مدیران و نظارت بر آن ها تسهیل شده و انتظار می رود که افزایش قابلیت مقایسه صورت های مالی ، باعث محدود شدن فرصت طلبی مدیران شود. در همین راستا، در پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین قابلیت مقایسه شرکت ها و سررسید بدهی پرداخته شده و با استفاده از اطلاعات مالی 125 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1392 تا 1398 داده های موردنیاز جمع آوری شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها، الگوی رگرسیون خطی چند متغیره از نوع حداقل مربعات تعمیم یافته با بهره مندی از داده های ترکیبی به کار گرفته شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین قابلیت مقایسه صورت های مالی و سررسید بدهی شرکت رابطه منفی و معناداری وجود دارد؛ بنابراین، قابلیت مقایسه صورت های مالی نقش مهمی را در همسوسازی انگیزه ها در شرکت ایفا نموده و با کاهش دادن عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه های نمایندگی بالقوه ، می تواند در نقش سازوکار حاکمیت شرکتی جایگزین استفاده از بدهی های کوتاه مدت شود.کلیدواژگان: قابلیت مقایسه صورت های مالی، سررسید بدهی، هزینه های نمایندگی
-
صفحات 125-164پیچیدگی کار تحت حسابرسی به عنوان یکی از عوامل مهم و موثر بر نحوه قضاوت و تصمیم گیری حسابرسان، یکی از مفهوم های بحث برانگیز در حوزه حسابرسی است که با توجه به چندبعدی بودن آن، پژوهش های زیادی را در حوزه حسابرسی به دنبال داشته است. علی رغم ارایه شاخص های انفرادی برای اندازه گیری پیچیدگی کار تحت حسابرسی در این پژوهش ها، تبیین مدلی برای اندازه گیری این مفهوم بنیادین در حسابرسی به دلیل فقدان آن مساله ای است که نیازمند پژوهش است. انتظار می رود تبیین چنین مدلی بتواند به شناخت بهتر این مفهوم و ابعاد آن بینجامد و به حسابرسان در برنامه ریزی کار حسابرسی و همچنین راهکارهای افزایش کیفیت قضاوت و تصمیم گیری کمک کند. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر ارایه مدل اندازه گیری برای مفهوم پیچیدگی کار حسابرسی است. برای این منظور، اطلاعات مربوط به 128 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1390 تا 1399 گردآوری شده و از طریق مدلسازی معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزیی مورد آزمون قرار گرفته است. یافته های مبتنی بر مدل اندازه گیری سازنده-سازنده و تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم نشان داد که بیست و یک عامل می توانند در اندازه گیری پیچیدگی کار حسابرسی نقش داشته باشند. همچنین نتایج نشان داد که پیچیدگی حسابرسی از سه بعد پیچیدگی ورودی، پردازش و خروجی ساخته می شود. این یافته ها علاوه بر تبیین مفهوم پیچیدگی کار حسابرسی به شناخت عوامل تعیین کننده و ابعاد این مفهوم کمک کرده و می تواند در برنامه ریزی و سیاست گذاری کار حسابرسان مفید باشد و ابزار قدرتمندتری را برای افزایش کیفیت قضاوت حسابرسی فراهم آورد.کلیدواژگان: پیچیدگی کار حسابرسی، پیچیدگی ورودی، پیچیدگی پردازش، پیچیدگی خروجی، مدلسازی معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزئی
-
صفحات 165-201پژوهش حاضر قصد دارد تا نمایی جامع از تحقیقات رفتاری حسابداری ارایه نماید. به منظور دستیابی به این هدف، از 371 مقاله منتشر شده در دو مجله تخصصی حسابداری رفتاری "تحقیقات رفتاری در حسابداری" و "پیشرفت ها در تحقیقات رفتاری حسابداری" که در پایگاه اسکوپوس نمایه شده و جزو مجلات تخصصی رتبه بندی شده توسط شورای روسای دانشکده های علوم مالی استرالیا در حوزه حسابداری هستند، استفاده شده است. تجزیه وتحلیل هم واژگانی و شبکه های اجتماعی به عنوان روش اصلی به کار رفته است. تجزیه و تحلیل ها نشان می دهد که موضوعات در حال ظهور در سال های اخیر در حوزه رفتاری بر "حسابرسی"، "حاکمیت شرکتی"، "تقلب"، و "اخلاق" متمرکز بوده اند. یافته ها نشان می دهد مقاله "تحویل ابزار آنلاین و خدمات استخدام مشارکت کننده: فرصت های نوظهور برای تحقیقات رفتاری حسابداری" با 167 استناد، پراستنادترین مقاله تحقیقات رفتاری است. ویکی آرنولد با 12 مقاله برترین نویسنده از حیث تعداد مقالات است. کشور آمریکا با 179 مقاله و 2.210 استناد دریافتی برترین کشور جهان بوده و دو دانشگاه برتر جهان با 15 مقاله مشترکا دانشگاه ویرجینیا کامنولث و دانشگاه مرکزی فلوریدا هستند. مطالعه حاضر نخستین مطالعه ای است که تجزیه وتحلیل کتاب شناختی تحقیقات رفتاری حسابداری با تمرکز بر دو مجله تخصصی حسابداری رفتاری را در پیش گرفته است.کلیدواژگان: حسابداری رفتاری، تجزیه وتحلیل هم واژگانی، تجزیه وتحلیل شبکه های اجتماعی، نقشه علمی، اسکوپوس
-
صفحات 203-236
در ادبیات نظری حسابداری، دو استراتژی مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی و دستکاری فعالیت های واقعی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است؛ اما در پژوهش حاضر با توجه به محدودیت های موجود برای این دو استراتژی، سومین نوع الگوی مدیریت سود یعنی تغییر طبقه بندی مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر محدودیت های حاکم بر استراتژی های مدیریت سود بر به کارگیری استراتژی تغییر طبقه بندی سود در بازار سرمایه ایران است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1392 الی 1400 است و 114 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب شده است (1026 مشاهده). به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از مدل رگرسیون لوجیت استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که سلامت مالی، سهامداران نهادی، اندازه موسسه حسابرسی و سهم بازار بر تغییر در طبقه بندی سود تاثیر منفی و معناداری دارد. همچنین چرخه عملیاتی بر تغییر در طبقه بندی سود تاثیر مثبت و معناداری دارد؛ و دوره تصدی آن تاثیر معناداری بر تغییر طبقه بندی سود ندارد. آزمون های اضافی نشان داد شرکت های بزرگ تر انگیزه بیشتری برای انجام تغییر طبقه بندی (شکلی از مدیریت سود) در مقایسه با شرکت های کوچک دارند، زیرا هزینه های سیاسی بیشتری دارند. با توجه به نتایج بدست آمده توصیه می شود که به رویکرد تغییر طبقه بندی نیز در بررسی مدیریت سود در بازار سرمایه ایران توجه شود.
کلیدواژگان: مدیریت سود، مدیریت سود اقلام تعهدی، مدیریت سود واقعی، تغییر طبقه بندی سود
-
Pages 1-40Development of Earnings quality measures, especially Accruals quality measures, has been a critical line of research over more than three decades. Literature indicates that linear-regression-based measures are subject to (suffer from) significant estimation error in non-discretionary accruals estimation. Therefore, recent research used machine learning algorithms including multilayer perceptron and radial basis neural networks, in order to address the issue. However, being founded on Blackbox approach limits future development and applicability of these methods. So, to address the limitations, we have used Group Method of Handling Data (GMDH) approach, as a Whitebox approach, in order to estimate the accruals. Findings using data from 299 Tehran Securities Exchange listed companies during 1385 to 1397 suggests that GMDH-based models perform superior to regression models and multilayer perceptron neural networks in terms of estimation error measured by mean squared error. Moreover, Cash flow approach in total accruals calculation leads to less estimation error compared to balance sheet approach. As a result, the model developed in this article can be used by market participants such as regulators, analyst and auditors in order to detect probable financial reporting misstatements.Keywords: Group Method of Handling Data (GMDH), Earnings quality, Neural Networks, Accruals, accruals quality
-
Pages 41-68Today, information competition space, as an external importance mechanism, affects the company's management system and stable performance and government ownership in both complementary and destructive aspects can affect this impact. The purpose of this study is to investigate the effect of government ownership on the relationship between information competition and Earning persistenceof companies listed on the Tehran Stock Exchange.The statistical sample of the research includes 103 companies listed on the Tehran Stock Exchange for the period 2013 to 2020. In terms of purpose, the present study is an applied research using a post-event approach. For panel data, fixed-effect and random-effect models were used to estimate the research model using Eviews-8 software. The research results showed that information competition based on political relations and centralized institutional ownership increases Earning persistence and the interactive effect of government ownership with information competition further increases Earning persistence. That is, Government ownership and information competition are two complementary factors in achieving the goals of stakeholders.Keywords: Information Competition, Earning persistence, Government Ownership, Institutional ownership, Political communication
-
Pages 69-94This research has been conducted with the aim of experimental test of the effect of political relations on the amount of investment of companies and its efficiency in the period of 2012 to 2019 of companies listed in the Tehran Stock Exchange. The method of data collection is archival and reference to databases and the method of data analysis is multivariate regression model using panel data model and fixed effects method. The results show that the relationship between political relations and the amount of investment as well as investment efficiency is positive and significant. These results indicate that companies with political connections have more investment than other companies and investment efficiency is higher in companies with political connections. According to the research findings, it can be seen that companies with political connections invest more and more efficiently than other companies due to their government benefits and privileges, as well as the ease of attracting financial resources.Keywords: Political Connections, investment, investment efficiency. political economy theory
-
Pages 95-123Financial statement comparability improves the quality of financial information and the information environment, and enabling users to identify similarities and differences between different companies, and evaluating the performance of managers and supervising them. So, it is expected that increasing the comparability of financial statements will limit the opportunism of managers. In this regard, in this study, the relationship between comparability of companies and debt maturity has been investigated. The data of the present study were collected using the financial information of 125 companies listed on the Tehran Stock Exchange in the period 2013 to 2019 (882 observation). To analyze the data, a multivariate linear regression model of the generalized least squares type by utilizing combined data was used. The results showed that there is a negative and significant relationship between the comparability of financial statements and the maturity of the company's debt. Therefore, it can be concluded that the Financial statement comparability plays an important role in aligning incentives in the company and by reducing information asymmetry and potential agency costs, can substitute for the use of short-term debt by serving as a corporate governance mechanism.Keywords: Financial Statement Comparability, debt maturity, Agency costs
-
Pages 125-164Audit task complexity, as one of the important and effective factors on the auditors' judgment and decision-making, is one of the controversial concepts in the audit field, which, due to its multidimensional nature, has led to many researches in the audit field. Despite the provision of individual indicators to measure audit task complexity in these studies, explaining a multidimensional model to measure of this fundamental concept in auditing is a problem that requires to research. It is expected that the explanation of such an index can lead to a better understanding of this concept and its dimensions and help auditors in planning audit task as well as ways to increase the quality of judgment and decision making. Accordingly, the current research purpose is to explain a model to measure for audit task complexity concept. For this purpose, information related to 128 companies in Tehran Stock Exchange during 2010-2019 was collected and tested through Partial Least Squares Structural Equation Modeling. Findings based on Constructive-Constructive measurement model and second-order Confirmatory Factor analysis showed that twenty-one factors effect on audit task complexity. Also, the results showed that audit task complexity is influenced by three dimensions of input, processing and output complexity. These findings, in addition to explaining the concept of audit task complexity, have helped to understand the effective factors and dimensions of this concept and can be useful in auditor's tasks planning and policy making and provide a more powerful tool to increase audit judgment quality.Keywords: Audit Task Complexity, Input Complexity, Processing Complexity, Output Complexity, Partial Least Squares Structural Equation Modeling
-
Pages 165-201We intended to provide a comprehensive overview of behavioral accounting research. For this purpose, 371 articles published in two specialized journals of behavioral accounting - "Behavioral Research in Accounting" and "Advances in Accounting Behavioral Research"- have been analyzed. These journals are indexed on the Scopus database and are among the specialist journals ranked by the Australian Business Deans Council. Co-word analysis and social network analysis have been used as the main method. Our analysis shows that emerging issues in recent years in the field of behavioral research have focused on "auditing", "corporate governance", "fraud" and "ethics". Findings show that the article "Online instrument delivery and participant recruitment services: Emerging opportunities for behavioral accounting research" with 167 citations is the most cited behavioral research article. Wicky Arnold is the top author in terms of number of articles with 12 articles. The United States is the top country in the world with 179 articles and 2,210 citations, and the two top universities in the world with 15 articles are the Virginia Commonwealth University and the University of Central Florida. This paper is the first study that conduct a bibliometric analysis of behavioral accounting research focusing on two specialized journals of behavioral accounting.Keywords: Behavioral Accounting, Co-word analysis, Social Network Analysis, Scientific Map, Scopus
-
Pages 203-236
The two approaches are more prominent in the accounting literature, accrual-based earnings management and manipulating the actual activities however, the present study is considered the third type of earnings management model, namely a classification shifting. The purpose of this study is to investigate the effect of constraints on earnings management strategies on the application of shifting strategy in earnings classification in the Iranian capital market. The research sample consisted of 114 firms from 2013 to 2021 (1026 observation). Logistic regression models have been used to test research hypothesis. The results of the study show that financial health, institutional shareholders, audit firm size and market share have a negative and significant effect on the classification shifting. Also, the operating cycle has a positive and significant effect on the c classification shifting; and its tenure does not have a significant effect on the classification shifting. Additional tests indicated large companies have a greater incentive to do classification shifting (a form of earnings management) compared to small companies, because they have greater political costs.
Keywords: Earnings management, Accruals-based earnings management, Real Earnings Management, Earnings classification shifting