نشریه راهبردهای مدیریت در نظام سلامت
سال هفتم شماره 4 (پیاپی 26، زمستان 1401)

مسیولیت پذیری و پاسخگویی اجتماعی « إنا عرضنا الامانه علی السماوات والارض والجبال فابین ان یحملنها واشفقن منها وحملها الإنسان إنه کان ظلوما جهولا » "ما امانت را بر آسمان ها و زمین و کوه ها عرضه کردیم پس از برداشتن آن سرباز زدند و از آن هراسناک شدند ولی انسان آن را برداشت راستی او ستمگری نادان بود."  (سوره مبارکه احزاب ، آیه 72) آیه شریفه فوق بیان می دارد که "ازجمله ویژگی های اخلاقی انسان ها، مسیولیت پذیری و پاسخگویی می باشد." موضوع مسیولیت پذیری و پاسخگویی در دیدگاه امام علی (ع) نیز از اهمیت و جایگاهی بس والا برخوردار است. آن حضرت بارها در سخنان و نامه های خود، بدین امر اشاره کرده اند. امیر مومنان علی (ع) می فرمایند: مدیریت امانتی است که باید در حفظ آن کوشا بوده و در برابر آن پاسخگو بود. این پاسخگویی بیانگر وفاداری به تعهد و مسیولیتی است که پذیرفته اید؛ بنابراین بر پایه نظریه های امر الهی، اخلاق وابسته به خداوند است. خداوند خاستگاه هنجارها، تعهدات و مسیولیت های اخلاقی انسان است. معیار مسیولیت، فرمان یا اراده خداوند است. افعال انسان هیچ اقتضایی به خوبی و بدی ندارند. معیار داوری های اخلاق درباره مسیولیت های انسان ها نسبت به یکدیگر به یک اصل واحد برمی گردد و آن هم تطابق یا عدم تطابق بر اراده یا امر الهی است. راه کشف مسیولیت های انسان نیز اطلاع از نهی و تجویز خداوند است. مسیولیت پذیری از چنان اهمیتی برخوردار است که در بسیاری از تفاسیر از امانت الهی، به همان تعهد و قبول مسیولیت یادشده است و علت اینکه این امانت عظیم، به انسان سپرده شده این بود که او این قابلیت را داشت و می توانست ولایت الهی را پذیرا گردد؛ یعنی در جاده عبودیت و کمال به سوی معبود لایزال سیر کند؛ بنابراین اگر آموزه های قرآن کریم را از جهت برخورد آفریدگار هستی با انسان ها موردبررسی قرار دهیم، متوجه تاکیدات آن بر مفاهیمی همچون تعهد، پاسخگویی و مسیولیت پذیری خواهیم شد. خداوند متعال در سطحی گسترده تر بر لزوم توجه به مسیولیت ها به میزان ویژگی مسیولیت پذیری افراد و سپردن مسیولیت ها بر این اساس تاکید نموده است. بنابراین با تدبر در احادیث و آیات قران کریم روشن می گردد که پاسخگویی اجتماعی انسان ها در جامعه از طریق تلاش برای رفع نیازهای یکدیگر موضوعی حایز اهمیت بوده و ضرورت پرداختن به امر پاسخگویی اجتماعی بخصوص در حوزه سلامت جهت رفع نیازهای بهداشتی درمانی جامعه از اهمیتی چشمگیر برخوردار می باشد. ازاین رو تغییر در برنامه های آموزش پزشکی بر مبنای پاسخگویی به نیازهای جامعه ضروری بوده به نحوی که توانمندی های فارغ التحصیلان در شناسایی مشکلات بهداشتی درمانی جامعه و نحوه انجام مراقبت و حفظ سلامت مردم افزایش یابد.

نقطه عطف توجه کاربردی به علم ارتقاء سلامت، مربوط به کنفرانس بین المللی اتاوا می باشد که منجر به تدوین منشور اتاوا شد و تا به امروز به عنوان راهنمایی کاربردی برای ارتقاء برنامه های سلامت می باشد و بر این موضوع تاکید دارد که سلامت افراد جدا از محیط زندگی روزانه آن ها نبوده و تحت تاثیر محیطی است که افراد در آن کار، فعالیت، تفریح و زندگی می کنند (1). ایجاد ایده هایی چون شهرها، مدارس و بیمارستان های ارتقادهنده سلامت از نتایج آن بود (2). ارکان منشور اتاوا شامل ایجاد سیاست عمومی سلامت محور، توسعه محیط های حامی سلامت، تقویت اقدامات جامعه در خصوص سلامت، توسعه مهارت های فردی و بازنگری در ارایه خدمات سلامت بود و چنانچه در مورد توسعه یا ارتقاء وضعیت سلامت جامعه به این ارکان توجه شود، به سادگی می توان، پیشرفت وضعیت سلامت جامعه را مشاهده نمود (3). بیمارستان ها به عنوان مهم ترین مراکز ارایه دهنده خدمات سلامت، در جهت بازنگری ارایه خدمات موردتوجه این منشور هستند و نقش مهمی در ارتقاء سلامت، پیشگیری از بیماری و ارایه خدمات توان بخشی دارند. با توجه به شیوع روزافزون بیماری های مرتبط با سبک زندگی و بیماری های مزمن ناشی از سالمندی جمعیت، ضرورت دارد تا بیمارستان ها جهت ارتقاء سلامت بیماران و کارکنان خود بر روی استراتژی های ارتقاء سلامت تمرکز کنند (4). در این دیدگاه، تغییر نگرش به نقش بیمارستان، علاوه بر خدمات درمانی، به ارایه خدمات پیشگیری و ارتقاء سلامت برای بیماران، کارکنان، مراجعان و کلیه آحاد جامعه تاکید شده است و رسالت خود را به سمت نگرش سلامت محور تغییر داده است (3). چنین بیمارستان هایی علاوه بر تامین خدمات پرستاری و پزشکی جامع و باکیفیت، ساختار و فرهنگ سازمان یافته ای در جهت ارتقاء سلامت ازجمله در نظر گرفتن نقش های فعال و مشارکتی بیماران و تمامی کارکنان ایجاد می کنند و خود نیز به عنوان یک محیط فیزیکی ارتقادهنده سلامت، به طور فعال با جامعه خود مشارکت می کنند (5). با توجه به گستره مداخلات احتمالی ارتقاء سلامت در بیمارستان ها، بیمارستان های ارتقا دهنده سلامت بر 4 بعد تمرکز دارند: اولین بعد، توجه به سلامت بیمار است که در این راستا استفاده از مدل های آموزش بهداشت جهت توانمند کردن بیماران حایز اهمیت است. مدل اعتقاد بهداشتی مدلی است که تناسب بسیار خوبی برای برنامه های مبتنی بر سلامت دارد و بر این فرض استوار می باشد که رفتار پیشگیری کننده مبتنی بر اعتقادات شخصی شامل آسیب پذیری شخص نسبت به بیماری، تاثیر وقوع بیماری بر زندگی فرد و تاثیر اقدامات بهداشتی در کاهش حساسیت و شدت بیماری است. دومین بعد؛ تمرکز بر پرسنل و کارکنان، به عنوان یک محیط حامی سلامت با تاکید بر اصلاح مهارت های ارتباطی بین بیمار و پرستار می باشد،  لذا با توجه به کاربرد روش های مختلف و اجرای دوره های آموزشی مستقیم و غیرمستقیم و به روز ارتباطی و استفاده از مدل برنامه ریزی شده یا بزنف (BASNEF) در آموزش بهداشت می توان علاوه برافزایش مهارت های موردنیاز پرسنل، سواد سلامت جامعه را تا حد زیادی ارتقاء داد (6). سومین بعد، فراهم سازی زمینه های تغییر مدیریت کیفیت می باشد. استقرار استانداردهای ارتقاء سلامت در بیمارستان ها منجر به افزایش کارایی بیمارستان، افزایش رضایت و کیفیت زندگی بیماران و کارکنان، کاهش بستری های مکرر، کاهش مدت اقامت بیماران در بیمارستان، کاهش هزینه های درمان و بهبود سبک زندگی می شود. چهارمین بعد؛ تمرکز بر محیط بیمارستان است. منظور از عوامل محیطی کلیه عوامل اجتماعی، فرهنگی و فیزیکی می باشد (7). جهت افزایش مدیریت کیفیت بیمارستان ها، به استانداردهای ارتقاء سلامت نیاز است. که این استانداردها علاوه بر اجرای ارتقاء سلامت، ارزیابی و نظارت مستمر بر بهبود کیفیت را نیز تسهیل خواهند کرد. و عمدتا به تمرکز بر بیماران، کارکنان و مدیریت سازمان به منظور سهولت استفاده از آن ها در برنامه ریزی، اجرا و ارزیابی ارتقاء سلامت در بیمارستان ها تاکید دارند و به عنوان ابزاری برای خودارزیابی بیمارستان های درحال توسعه، و مشوقی برای آن ها جهت ارتقاء خدمات سلامت خود می باشد (4).  پنج استاندارد ارتقاء سلامت بیمارستان ها شامل سیاست مدیریت، استاندارد ارزیابی بیمار، استاندارد اطلاع رسانی و مداخلات، استاندارد ارتقاء محیط کار سالم و استاندارد تداوم و همکاری می باشد. سیاست مدیریت: خط مشی به عنوان بخشی از سیستم بهبود کیفیت باهدف بهبود نتایج سلامت با تمرکز بر بیماران، خانواده های آن ها و کارکنان اجرا می شود. و بخش جدایی ناپذیر از سیستم مدیریت کیفیت می باشد. استاندارد ارزیابی بیمار: سازمان تضمین می کند که متخصصان سلامت در مشارکت با بیماران به طور سیستماتیک، نیازهای بیماران را برای ارتقاء سلامت، پیشگیری و توانبخشی ارزیابی می کنند و هدف آن حمایت از درمان بیمار، بهبود پیش آگاهی، ارتقاء سلامت و رفاه بیماران است (2). استاندارد اطلاع رسانی و مداخلات: سازمان، اطلاعاتی را در مورد عوامل مهم بیماری یا وضعیت سلامت به بیماران ارایه می دهد و مداخلاتی را جهت ارتقاء سلامت در تمامی مراحل سیر بیماری، ایجاد می کند. بیمار از عوامل موثر بر سلامتی خود مطلع می شود و با مشارکت او، برنامه ای برای فعالیت های مربوط به ارتقاء سلامت طراحی می گردد.  استاندارد ارتقاء محیط کار سالم: مسیول بهداشت محیط، کنترل عفونت و بهداشت حرفه ای طی بازدید های خود از بخش های بستری از سالم بودن واحد بستری جهت بستری بیماران، اطمینان حاصل می کنند (8). استاندارد تداوم و همکاری: بیمارستان ها لازم است برنامه هایی را جهت تبادل اطلاعات با سازمان های مرتبط مانند کلینیک های تخصصی، تغذیه، ترک اعتیاد، فیزیوتراپی و غیره درزمینه ی ارتقاء سلامت تدوین و لیستی از سازمان های همکار و نحوه همکاری با آن ها را تهیه کنند و بیماران را در جریان این همکاری قرار دهند (4). لذا به کارگیری متخصصان ارتقاء سلامت، جهت نهادینه کردن مفهوم ارتقاء سلامت در بیمارستان ها می تواند کارگشا باشد.

با توجه به اهداف عالیه سازمانی، یکی از مهم ترین وظایف سازمان ها، برانگیختن کارکنان به عنوان سرمایه های راهبردی سازمان می باشد. پدیده بی حسی سازمانی یکی از اصلی ترین چالش ها در سال های اخیر بوده است و ناظر به وضعیتی است که در آن کارمندان سازمان نسبت به محیط سازمانی خود بی انگیزه شده اند. بر این اساس، پژوهش حاضر باهدف توسعه مقیاس بی حسی سازمانی در جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران انجام شده است.

روش پژوهش:

 پژوهش حاضر به صورت ترکیبی در سال 1400 انجام شد. بخش کیفی پژوهش با استفاده از رویکرد داده بنیاد با 21 نفر از خبرگان انتخاب شده از طریق نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی و مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته انجام شد؛ و بخش کمی با روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزیی و نرم افزار Smart PLS3 صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق در بخش کمی، کلیه مدیران سازمان هلال احمر شهر تهران به تعداد 110 نفر بودند که با روش نمونه گیری تصادفی و بر اساس فرمول کوکران، 85 مورد می باشد که جهت اطمینان بیشتر و کاهش خطای نمونه گیری 90 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته بی حسی سازمانی برآمده از مدل تحقیق، شامل 34 گویه در قالب طیف 5 گانه لیکرت استفاده گردید. سنجش پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی و سنجش روایی به روش روایی سازه انجام شد که بر اساس نتایج، هر دو، مورد تایید قرار گرفتند.

یافته ها: 

در بخش کیفی پس از 3 مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، مدل پژوهش شامل 6 مقوله اصلی (مقوله محوری، شرایط علی، شرایط مداخله گر، شرایط زمینه ای، راهبردها و پیامدهای بی حسی سازمانی) و 29 مقوله فرعی ارایه گردید. نتایج بخش کمی نشان داد که شرایط علی با مقدار معنی داری (0/001) و ضریب مسیر (0/725) بر مقوله محوری و شرایط مداخله گر با مقدار معنی داری (0/003) و ضریب مسیر (0/221)، شرایط زمینه ای با مقدار معنی داری (0/002) و ضریب مسیر (0/410) و مقوله محوری با مقدار معنی داری (0/023) و ضریب مسیر (0/334) بر راهبردها تاثیر مثبت و معنی داری داشتند. همچنین راهبردها با مقدار معنی داری (0/001) و ضریب مسیر (0/347) بر پیامدهای فردی و سازمانی بی حسی در جمعیت هلال احمر تهران تاثیر مثبت و معنی داری می گذارند.

نتیجه گیری:

 نتایج نشان می دهد مدل ارایه شده در این پژوهش، مدل مناسبی جهت شناخت و آگاهی مدیران درزمینه ی مفاهیم و مقوله های تاثیرگذار بر بی حسی سازمانی می باشد؛ بنابراین به مدیران جمیعت هلال احمر پیشنهاد می شود از مدل ارایه شده در این پژوهش برای به حداقل رساندن پدیده بی حسی سازمانی و افزایش بهره وری کارکنان استفاده نمایند.

زمینه و هدف:

 فرهنگ ایمنی پایه و قسمت غالب ایمنی بیمار بوده و به عنوان محور اصلی برنامه های ارتقای ایمنی و کیفیت خدمات در نظر گرفته می شود؛ هدف این مطالعه تبیین چالش های فرهنگ ایمنی در مراکز آموزشی درمانی ایران با رویکرد کیفی بود.

روش پژوهش:

 این پژوهش از نوع رویکرد تحلیل محتوای کیفی قراردادی در سال 1400 انجام گرفت. جامعه موردمطالعه افرادی بودند که سابقه 5 سال مراقبت از بیماران یا کار در واحد ایمنی بیمار و کنترل کیفیت در مراکز آموزشی درمانی وابسته به یکی از دانشگاه های علوم پزشکی تهران را داشتند. با نمونه گیری گلوله برفی و هدفمند و انجام مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند با 25 مشارکت کننده، داده های مطالعه به اشباع رسید. برای تحلیل داده ها از رویکرد گرانهیم و لاندمن و جهت استحکام پژوهش از معیارهای گوبا و لینکلن استفاده شد. فرایند کدگذاری و تحلیل داده های پژوهش هم زمان انجام گرفت؛ در پایان، مقولات و زیرمقولات استخراج شده، توسط مصاحبه شوندگان تایید گردید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار MaxQDA 10 انجام گرفت.

با تحلیل مصاحبه ها 331 کد، 7 مقوله و 20 زیرمقوله استخراج شد. کم گزارش دهی خطاها، ضعف فرهنگ عدم سرزنش، مسایل مربوط به کارکنان، درک پایین از ایمنی بیمار، ضعف حمایت مدیریت از ایمنی بیمار، ضعف کار تیمی بین واحدها و فقدان ارتباطات باز سازمانی، مقولات اصلی یافت شده و مهم ترین چالش های فرهنگ ایمنی در مراکز آموزشی درمانی بودند.

با توجه به یافته های پژوهش، تدوین برنامه های مدون و مستمر آموزشی، تقویت کار تیمی و ارتباطات و اتخاذ رویکردی جامع جهت افزایش حضور همه اعضای تیم درمان در فرایند گزارش دهی، تحلیل و اجرای برنامه های پیشگیری از خطا، از الزامات بهبود و ارتقای فرهنگ ایمنی و کیفیت خدمت رسانی به بیماران هستند.

گردشگری پزشکی به عنوان صنعتی ارز آور در دنیا رقابت فزاینده کشورها را برای جذب حداکثری گردشگران در پی داشته است. با توجه به رقابت فزاینده ی بین المللی در این حوزه، به منظور بهره برداری مناسب از قابلیت های استان گلستان، این پژوهش باهدف واکاوی و تبیین ابعاد و مولفه های پیش برنده و بازدارنده ی اجرای خط مشی های گردشگری پزشکی در استان گلستان انجام شد.

روش پژوهش:

 این تحقیق با استفاده از روش کیفی مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد در سال 1399 انجام شد. به منظور گردآوری داده ها از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته استفاده شد. جامعه پژوهش شامل صاحب نظرانی از مدیران و اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستان های دولتی و خصوصی، مدیران و مسیولان اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری، صاحبان شرکت های مسافرتی، پزشکان و پرستاران با حداقل 5 سال سابقه کار مرتبط درزمینه ی گردشگری پزشکی بود. نمونه گیری به شکل هدفمند انجام گردید و تا زمان اشباع داده ها ادامه یافت که درنهایت با 13 نفر مصاحبه به عمل آمد. تحلیل داده ها نیز هم زمان با گردآوری داده ها از طریق کدگذاری باز، محوری، انتخابی و با استفاده از نرم افزارMaxQDA 2020 صورت گرفت.

یافته های پژوهش حاضر نشان داد که عوامل پیش برنده و بازدارنده ی اجرای خط مشی های گردشگری پزشکی در استان گلستان در قالب 263 کد، 65 مفهوم، 9 مقوله فرعی و 5 مقوله اصلی شامل جاذبه های اقلیمی و زیست محیطی، معماری سازمان، نظام خط مشی گذاری، ظرفیت سازی و کیفیت خدمات و مدیریت استراتژیک طبقه بندی شدند.

خط مشی گذاران گردشگری پزشکی استان گلستان با استفاده از نتایج حاصل از این تحقیق می توانند با پیش بینی ابزار اجرای مناسب در فرایند خط مشی گذاری در جهت توسعه ی گردشگری پزشکی، افزایش درآمد و توسعه کسب وکار در استان گلستان اقدام نمایند.

با توجه به تاثیر انگیزه کارکنان بر کمیت و کیفیت عملکرد آن ها، لازم است متغیرهای تقویت کننده و تضعیف کننده انگیزه موردتوجه مدیران قرار گیرد. حمایت اجتماعی به معنی احساس پذیرفته شدن از سوی جامعه و ارج نهادن به خدمات کارکنان از سوی مردم می باشد که تاثیر بسزایی در کاهش تنش های شغلی و ارتقاء انگیزه کارکنان دارد. استرس شغلی پدیده ای است که کارکنان در شرایط مواجهه با انتظارات فراتر از ظرفیت شناخته شده خود گرفتار آن می شوند که به صورت تاثیرات فیزیولوژیک، روان شناختی و رفتاری بروز می کند. هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر حمایت اجتماعی بر انگیزه کارکنان با نقش میانجی استرس شغلی در بخش سلامت و درمان یزد بود.

روش پژوهش: 

مطالعه حاضر به صورت مقطعی در نیمه دوم سال 1400 انجام گردید. جامعه آن را کارکنان بخش سلامت و درمان شهر یزد تشکیل دادند. حجم نمونه 346 نفر با استفاده از فرمول کوکران محاسبه گردید و روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده انجام شد. داده های موردنیاز به وسیله 3 پرسشنامه استاندارد: هاینس و همکاران، پری و کارناواق و همکاران جمع آوری شد. روایی همگرا، واگرا، محتوایی و ضریب پایایی ترکیبی پرسشنامه با نظر اساتید رشته مدیریت و صاحب نظران بخش سلامت و درمان یزد تایید؛ و با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، همسانی درونی آن مورد تایید قرار گرفت. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS 20 و AMOS 18 استفاده شد.

3 فرضیه پژوهش از طریق آزمون مسیر و مدل معادلات ساختاری تایید شدند. یافته ها نشان داد، حمایت اجتماعی با مقدار بحرانی (3/163) و ضریب مسیر (0/85) بر انگیزه کارکنان اثر مثبت و معنی داری (0/002 = p) دارد. حمایت اجتماعی با مقدار بحرانی (2/996 -) و ضریب مسیر (0/17 -) بر استرس شغلی اثر منفی و معنی داری (0/042 = p) دارد، همچنین استرس شغلی با مقدار بحرانی (2/308 -) و ضریب مسیر (0/28 -) بر انگیزه کارکنان اثر منفی و معنی داری (0/001 = p) می گذارد. درنهایت، استرس شغلی با آماره آزمون (2/12) در مسیر این دو متغیر نقش میانجی را ایفا می کرد.

با گسترده تر شدن حمایت اجتماعی، سلامت روانی و انگیزه شغلی افراد افزایش یافته و درنهایت موجب کاهش عوامل مرتبط با استرس خواهد شد.

ارتباط خوب و سالم بین پزشک و بیمار و پرسنل درمانی، سنگ زیربنای مراقبت های خوب پزشکی است و مهارت های ارتباطی نقش بسیار مهمی در رضایت بیماران و درمان آنان دارد. هدف این پژوهش، کاوش پدیده ارتباط گریزی پزشکان در بیمارستان های دولتی شهر یزد با استفاده از روش پدیدارشناسی بود.

روش پژوهش:

 این پژوهش، از نوع کیفی و با استفاده از روش پدیدار شناسی از دی ماه سال 1400 تا مردادماه سال 1401 انجام شد. محل انجام مطالعه 2 بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد در نظر گرفته شد. جامعه آماری شامل پزشکان عمومی و متخصص بیمارستان های دولتی شهر یزد بودند. از بین این پزشکان تعداد 12 نفر که سابقه کار بالای 11 سال و تمایل به همکاری با محقق داشتند با استفاده از روش گزینشی و هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. گردآوری داده های تحقیق با استفاده از مصاحبه صورت گرفت. برای روایی و پایایی پژوهش از معیار های لینکن و گوبا استفاده شد؛ و داده ها به وسیله نرم افزار NVIVO 11 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.

یافته ها: 

نتایج نشان داد که الگوی ارتباط گریزی پزشکان از 11 تم فرعی: عوامل روان شناختی، عوامل خانوادگی، فقدان مهارت، اختلال اطلاعاتی، چالش های مربوط به بیمار، چالش های مربوط به همکاران، چالش های مربوط به حرفه پزشکی، محیط بیمارستان، آسیب اجتماعی، عوامل اعتقادی و عوامل مذهبی تشکیل شده است. این 11 تم فرعی در قالب 5 تم اصلی: دلایل محیطی، فردی، ارتباطی، فرهنگی و شغلی دسته بندی شدند.

نتیجه گیری: 

برقراری رابطه مناسب بین بیمار و پزشک، جزء اساسی یک مراقبت پزشکی باکیفیت است. بهبود این رابطه باعث پایبندی بیشتر بیمار به درمان، رضایت بیشتر وی از تیم درمانی و کاهش خطاهای پزشکی و شکایات می شود.

عملکرد یک سازمان به وسیله فعالیت های سایر اعضای زنجیره تامین، تحت تاثیر قرار می گیرد. مسیله کلیدی در یک زنجیره تامین، مدیریت و کنترل هماهنگ تمامی این فعالیت ها است که این مهم در سایه یکپارچگی مناسب زنجیره تامین حاصل می گردد. ازاین رو این مطالعه باهدف بررسی تاثیر یکپارچگی داخلی و خارجی بر عملکرد بیمارستان با نقش متغیر میانجی ارزش افزوده زنجیره تامین در بیمارستان حضرت ولیعصر بافق انجام شد.

روش پژوهش:

 پژوهش مقطعی حاضر با رویکرد معادلات ساختاری در سال 1400 انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان بیمارستان حضرت ولیعصر بافق به تعداد 250 نفر بود که بر اساس فرمول کوکران تعداد 163 نفر به صورت تصادفی انتخاب گردید. ابزار گرداوری داده ها شامل پرسشنامه های ارزش افزوده زنجیره تامین، یکپارچگی داخلی، یکپارچگی خارجی و عملکرد بود. روایی ابزارها با استفاده از روایی همگرا و واگرا و پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی بررسی و تایید شد. جهت تحلیل داده ها از الگوی معادلات ساختاری و نرم افزار LISREL 8 استفاده شد.

یافته ها: 

یافته ها نشان داد یکپارچگی داخلی با مقدار معنی دار (1/925) و ضریب مسیر (0/177) بر عملکرد تاثیر نداشته است و یکپارچگی خارجی با مقدار معنی دار (5/670) و ضریب مسیر (0/446) تاثیر مثبت و معنی دار داشته است. همچنین یکپارچگی داخلی با مقدار معنی دار (2/281) و ضریب مسیر (0/265) و یکپارچگی خارجی با مقدار معنی دار (5/586) و ضریب مسیر (0/495) بر ارزش افزوده زنجیره تامین تاثیر مثبت و معنی دار داشته است. ارزش افزوده زنجیره تامین با مقدار معنی دار (2/315) و ضریب مسیر (0/231) بر عملکرد تاثیر مثبت و معنی دار داشته است. همچنین ارزش افزوده زنجیره تامین، نقش میانجی بین یکپارچگی و عملکرد را تبیین می کند. کیفیت مدل نهایی پژوهش با شاخص برازش کلی مدل (0/38) از برازش مناسب برخوردار بود.

نتیجه گیری: 

یافته های این مطالعه نشان داد که یکپارچگی خارجی هم بر عملکرد و هم بر ارزش افزوده زنجیره تامین تاثیر معنی دار دارد. ولی یکپارچگی داخلی فقط بر ارزش افزوده زنجیره تامین اثرگذار است. همچنین مشخص شد که هماهنگی های بین بخشی یکی از پارامترهای مهم بهبود عملکرد بیمارستان می باشد. با توجه به نتایج این تحقیق پیشنهاد می شود کلیه فعالیت های داخلی بیمارستان بر اساس یک برنامه مدون انجام گیرد و تمرکز خاص بر ارزش افزوده زنجیره تامین به عنوان یکی از استراتژی های بیمارستان لحاظ شود.

همه گیری کووید-19 پیامدهای روان شناختی زیادی برای بیماران مبتلابه کمردرد مزمن به همراه داشت. پژوهش حاضر باهدف اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم هیجانی و پریشانی روان شناختی در بیماران مبتلابه کمردرد مزمن دارای اضطراب کووید-19 انجام شد.

روش پژوهش: 

روش پژوهش حاضر نیمه تجربی و طرح آن به صورت پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل بیماران مبتلابه کمردرد مزمن شهر تهران در سال 1400 بود. نمونه موردمطالعه شامل 30 بیمار مبتلابه کمر درد که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابزار گردآوری شامل پرسشنامه های اضطراب کووید-19 (علی پور و همکاران (1398))، تنظیم هیجان (گراس و جان (2003)) و پریشانی روان شناختی (لاویبوند و لاویبوند (1995)) بود. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت کردند ولی گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. داده های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار)، نرمالیتی (آزمون شاپیرو-ویلک)، تحلیل کوواریانس چند متغیره، آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری در متن مانکووا و آزمون های لوین، باکس و خی دو بارتلت در سطح معنی داری 0/05 توسط نرم افزار SPSS 24 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.

نتایج پژوهش حاضر نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به صورت معنی داری باعث افزایش تنظیم هیجان (ارزیابی مجدد و سرکوبی) و کاهش پریشانی روان شناختی (افسردگی، اضطراب و استرس) در بیماران مبتلابه کمردرد مزمن دارای اضطراب کووید-19 شده است (0/05 > p).

نتیجه گیری:

 بر اساس یافته های به دست آمده می توان نتیجه گیری کرد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد توانسته است باعث کاهش مشکلات روان شناختی بیماران دارای کمردرد مزمن دارای اضطراب کووید-19 شود. بدین منظور پیشنهاد می شود کارگاه و برنامه هایی توسط روان شناسان و متخصصان درد برای بیماران دارای کمردرد مزمن برگزار شود.