فهرست مطالب

نشریه پژوهش های مالی و رفتاری در حسابداری
سال سوم شماره 1 (پیاپی 8، بهار 1402)

  • تاریخ انتشار: 1402/04/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمد سیرانی*، محرم رزمجویی، راحله ثمری صفحات 1-16

    بعد از بحران جهانی 2008 و نوسانات شدید بازارهای مالی در سراسر جهان، در حوزه مالی رفتاری، مطالعه رفتار سرمایه‎گذاران بیشتر مورد توجه واقع شد. یکی از عوامل کلیدی تعیین کننده حرکات بازار احساسات سرمایه‎گذاران است. حوزه مالی رفتاری، که چگونگی و کیفیت رفتار در حوزه مالی را مطالعه می‎کند. در این زمینه، مطالعه نقش احساساتی مانند ترس، طمع، انتظار و همینطور تاثیر ذهن ناخودآگاه و باورها در شکل دادن به تصمیمات سرمایه‎گذاری و تاثیر آن بر کارایی بازار مهم به نظر می‎رسد.این پژوهش به دنبال یافتن تاثیر مهم‎ترین مفاهیم مالی رفتاری (یا سوگیری‎های شناختی) مثل فرا اعتمادی، نماگری، آشناگرایی و اتکا بر تصمیم‎گیری سرمایه‎گذاران فردی و کارایی بازار در بورس تهران است.داده های اولیه برای آزمون مدل پژوهش با توزیع یک پرسشنامه ساختاریافته در بین 400 سرمایه‎گذار فردی فعال در بورس اوراق بهادار تهران جمع‎آوری شد و داده های 386 سرمایه‎گذار مبنای پردازش قرار گرفت. همچنین برای تحلیل داده‎ها از روش مدل‎یابی معادلات ساختاری یا روش حداقل مربعات جزیی استفاده شد. یافته‎های این پژوهش مبین این است که رابطه مثبت و معناداری بین سوگیری‎های فرا اعتمادی و نماگری با کارایی ادراک شده بازار و تصمیمات سرمایه‎گذاران وجود دارد، همچنین رابطه منفی و معناداری بین آشناگرایی با کارایی بازار و تصمیمات سرمایه‎گذاران وجود دارد، اما معناداری رابطه این دو متغیر با سوگیری اتکا مورد تایید واقع نشد.

    کلیدواژگان: فرا اعتمادی، نماگری، آشناگرایی، اتکا و تعدیل، کارایی بازار
  • یونس بادآور نهندی*، مینا فرنود احمدی صفحات 17-36
    خصوصیات اخلاقی از جمله خودشیفتگی بر اقدامات مدیران تاثیر وافری دارد. مطالعات نشان می دهد، این احتمال وجود دارد که شدت خودشیفتگی دارای اثرات متفاوتی بر فعالیت اجتماعی شرکت باشد. با توجه به نقش چشم اندازهای سرمایه گذاران نهادی در خصوص تصمیمات شرکت، در برخی از مطالعات به تاثیر سرمایه گذاران نهادی بر فعالیت اجتماعی شرکت تاکید شده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط خطی و غیرخطی بین خودشیفتگی مدیر عامل و فعالیت اجتماعی شرکت با توجه به نقش تعدیلی مالکیت سرمایه گذاران نهادی می باشد. در پژوهش حاضر تعداد 60 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 7 ساله مورد بررسی قرار گرفت. برای سنجش خودشیفتگی مدیر عامل از برآیند دو معیار (نسبت WHR و مساحت امضا) استفاده شده است. برای سنجش فعالیت اجتماعی شرکت از چک لیستی شامل 44 گزینه در شش بعد استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که خودشیفتگی مدیرعامل با فعالیت اجتماعی شرکت دارای رابطه خطی منفی می باشد و مالکیت سرمایه گذاران نهادی موجب تضعیف این ارتباط منفی می شود. همچنین بین خودشیفتگی مدیرعامل و فعالیت اجتماعی شرکت رابطه غیرخطی معنادار U شکلی وجود دارد و مالکیت سرمایه گذاران نهادی موجب پهن تر شدن منحنی شده و تاثیر خودشیفتگی بر فعالیت اجتماعی شرکت را در سطوح مختلف تضعیف می نماید.
    کلیدواژگان: خودشیفتگی مدیرعامل، فعالیت اجتماعی شرکت، مالکیت سرمایه گذاران نهادی
  • علی اکبر پورفلاح فراغه، مهدی ساریخانی* صفحات 37-55
    هدف این پژوهش بررسی تاثیر مولفه های برنامه های اخلاقی شرکت ها بر کاهش رفتارهای غیراخلاقی حسابداران می باشد. از این رو، تاثیر مولفه های مجازات، نظارت، گزارشگری داخلی، آیین رفتار حرفه ای، حمایت اخلاقی و آموزش اخلاق بر رفتارهای غیراخلاقی حسابداران مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش حسابداران و کارکنان امور مالی شرکت های تولیدی استان اصفهان در سال 1401 می باشد و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. جهت آزمون فرضیه های پژوهش از روش معادلات ساختاری با رویکرد کمترین مربعات جزیی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SmartPLS نسخه 3 استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که مولفه های نظارت، مجازات، آیین رفتار حرفه ای، حمایت اخلاقی و آموزش اخلاق تاثیر منفی و معناداری بر کاهش رفتارهای غیراخلاقی حسابداران دارند و تاثیر مولفه گزارشگری داخلی بر کاهش رفتارهای غیراخلاقی حسابداران منفی اما غیرمعنادار است. همچنین تفاوت مولفه های برنامه های اخلاقی شرکت ها بر کاهش رفتارهای غیراخلاقی در بین گروه های فرعی حسابداران زن و حسابداران مرد مورد بررسی قرار گرفت که نشان دهنده تفاوت معنادار رابطه حمایت اخلاقی و رفتار غیراخلاقی بین حسابداران زن و حسابداران مرد بود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که به طور کلی شرکت ها با اجرای برنامه های اخلاقی می توانند موجب کاهش رفتارهای غیراخلاقی در حسابداران شوند.
    کلیدواژگان: آموزش اخلاق، آیین رفتار حرفه ای، رفتارهای غیراخلاقی حسابداران، مولفه های برنامه های اخلاقی
  • سهند وهابی، بهاره بنی طالبی دهکردی* صفحات 56-76
    امروزه داشتن آگاهی و شناخت کافی سرمایه گذاران از وجود ناهنجاری ها همچنین نوع واکنش صنایع موجود در بازار سرمایه، می تواند تاثیر عمده ای در رونق اقتصادی بازار سرمایه داشته باشد. از این رو، هدف این پژوهش بررسی تاثیر ناهنجاری های تقویمی بر بازده شاخص شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در حوزه صنایع خودرو در بازه زمانی سال های 1399-1395 است. پژوهش بر پایه روش تحلیل چیرگی تصادفی و با استفاده از تکنیک الکتره که یک روش نوین در تحقیقات مالی می باشد، انجام شده است. یافته ها نشان می دهد سه فرضیه اصلی مبنی بر وجود تفاوت معنادار بین بازدهی شاخص صنایع خودرو در روزهای شنبه تا چهارشنبه، در هفته های اول، دوم، سوم و چهارم هر ماه و در ماه های فروردین تا اسفند هر سه رد شدند که نشانگر عدم کارایی شرکت های صنعت خودرو بورس اوراق بهادار تهران است. همچنین بر اساس یافته های پژوهش مشخص گردید در بین روزهای هفته، روز شنبه و در بین هفته های هر ماه، هفته اول، مناسب ترین روز و هفته جهت سرمایه گذاری در صنعت خودرو می باشد. علاوه بر این، بهترین ماه برای سرمایه گذاری در صنعت خودرو اسفندماه و بدترین ماه نیز خردادماه است.
    کلیدواژگان: ناهنجاری های تقویمی، بازده شاخص، تحلیلی چیرگی تصادفی، تکنیک الکتره
  • شهرزاد آقامحمدی، آرزو آقایی چادگانی* صفحات 77-92
    هدف اصلی از انجام پژوهش حاضر، تاثیر پیچیدگی کار، رتبه شغلی حسابرس و پذیرش رفتار ناکارآمد بر قضاوت حسابرسی: نقش تعدیل گر استقلال می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه حسابرسان شاغل در موسسات حسابرسی و سازمان حسابرسی در ایران می باشد. که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 192 نفر در نظر گرفته شد. داده های مورد نیاز برای بررسی و تحلیل فرضیه های پژوهش از طریق پرسشنامه استاندارد گردآوری گردید و برای بررسی روابط بین متغیرها از رگرسیون تحلیل مسیر با نرم افزار SmartPLS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که متغیر تعاملی استقلال* پیچیدگی کار که دارای سطح معنی داری 036/0 و کمتر از 05/0 می باشد، می توان نتیجه گرفت که متغیر استقلال می تواند رابطه بین پیچیدگی کار و قضاوت حسابرسی را تعدیل کند و پیچدگی کار بر قضاوت حسابرسی تاثیر مثبت و معناداری دارد. بنابراین،فرض H1 در این پژوهش پذیرفته شده است. متغیر تعاملی استقلال* رتبه شغلی حسابرس که دارای سطح معنی داری 042/0 و کمتر از 05/0 می باشد می توان نتیجه گرفت که متغیر استقلال می تواند با قضاوت حسابرسی، رتبه شغلی حسابرس را تعدیل کند، بنابراین،فرض H2 در این پژوهش پذیرفته شده است. متغیر تعاملی استقلال* پذیرش رفتار ناکارآمد که دارای سطح معنی داری 020/0 و کمتر از 05/0 می باشد پس می توان نتیجه گرفت که استقلال می تواند رابطه بین پذیرش رفتار ناکارآمد و قضاوت حسابرسی را تعدیل کند، بنابراین،فرض H3 در این پژوهش پذیرفته شده است.
    کلیدواژگان: استقلال، قضاوت حسابرسی، پیچیدگی کار، رتبه شغلی حسابرس، پذیرش رفتار ناکارآمد
  • فهیمه تاجیک*، مرضیه ابراهیمی شقاقی، حسین اسلامی مفیدآبادی صفحات 93-114
    پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی صفات تاریک شخصیت مدیران بر پایداری شرکتی با شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران انجام شده یک مطالعه کاربردی و از نظر روش یک تحقیق توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل فعالان ، سرمایه گذاران، کارگزاران، متخصصان و کارشناسان ارشد شرکت های بورس اوراق بهادار تهران بودند که با راهبرد نمونه گیری احتمالی تصادفی ساده 240 نفر انتخاب شدند. در این مطالعه، از پرسشنامه استاندارد صفات سه گانه تاریک شخصیت دوجین کثیف (جوناسون و وبستر، 2010) با سه خرده مقیاس ماکیاولیسم (حذف تمام اصول اخلاقی)، خودشیفتگی و روان پریشی استفاده شد. پایداری شرکتی نیز شامل دو خرده مقیاس ترجیحات زیست محیطی و ترجیحات اجتماعی و از تحقیق پلستر و شالتگر (2021) استفاده شد. اختیارات مدیریتی از پرسشنامه تحقیق آلبانا (2016) استفاده شد. تحلیل داده های پژوهش با مدل معادلات ساختاری و نرم افزار smart PLS انجام شد. نتایج حاکی از آن است که صفات تاریک شخصیت مدیران بر پایداری شرکتی تاثیر منفی دارد؛ حذف اصول اخلاقی بر ترجیحات زیست محیطی تاثیر منفی دارد. خودشیفتگی بر ترجیحات زیست محیطی تاثیر مثبت دارد. روان پریشی بر ترجیحات زیست محیطی تاثیر منفی دارد؛ حذف اصول اخلاقی بر ترجیحات اجتماعی تاثیر منفی دارد. خودشیفتگی بر ترجیحات اجتماعی تاثیر مثبت دارد. روان پریشی بر ترجیحات اجتماعی تاثیر منفی دارد. صفات شخصیتی تیره مدیران با تعدیل کننده اختیارات مدیریتی بر پایداری شرکتی تاثیر مثبت دارد. صفات شخصیتی تیره مدیران با تعدیل کننده اختیارات مدیریتی بر ترجیحات زیست محیطی تاثیر منفی دارد ولی این اثر معنادار نشد. صفات شخصیتی تیره مدیران با تعدیل کننده اختیارات مدیریتی بر ترجیحات اجتماعی تاثیر منفی دارد.
    کلیدواژگان: صفات تاریک شخصیت، پایداری شرکتی، بورس اوراق بهادار تهران
  • نازنین یادگاری، علی لعل بار* صفحات 115-129

     وجه نقد از منابع مهم و حیاتی هر واحد اقتصادی است. کنترل ریسک های مرتبط بر وجوه نقد یا ریسک نقدینگی با توجه به اهمیت بالایی که جهت ادامه حیات واحد تجاری دارد، همواره باید مد نظر مدیریت در تصمیمات مالی قرار گیرد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر هوش هیجانی مدیران بر ریسک نقدینگی بوده است. این تحقیق از نظر هدف، پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه مورد پژوهش شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1400 و مدیران این شرکت هاست. به منظور تحلیل داده ها، ابتدا پیش آزمون های جارک برا، ریشه واحد دی کی فولدر، آزمون وایت، دوربین واتسون و ضریب همبستگی پیرسون انجام شده است و سپس جهت آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون رگرسیون چندگانه به کمک نرم افزار ایویوز استفاده شده است. با توجه به تجزیه و تحلیل داده ها نتایج حاکی از آن بوده است که هوش هیجانی مدیران، خودآگاهی مدیران، خودتنظیمی مدیران، خودانگیزشی مدیران ، همدلی مدیران و مهارتهای اجتماعی مدیران بر ریسک نقدینگی شرکت ها تاثیرگذار است.

    کلیدواژگان: خودتنظیمی مدیران، خودآگاهی مدیران، هوش هیجانی مدیران، مهارتهای اجتماعی مدیران
|
  • Mohammad Sayrani *, Moharram Razmjoy, Raheleh Samari Pages 1-16

    After the global crisis of 2008 and the severe fluctuations of financial markets around the world, the study of investor behavior has received more attention in the field of behavioral finance, and investors' emotions have been one of the key factors determining market movements. Behavioral finance is an evolving field that studies how and what. In this context, it seems important to study the role of emotions such as fear, greed, expectation, as well as the impact of the unconscious mind and beliefs in shaping investment decisions and its impact on market efficiency. This thesis seeks to find an important impact. The most behavioral financial concepts (or cognitive biases) such as overconfidence, stereotypes, familiarity and reliance on individual investors' decisions and market efficiency in Tehran Stock Exchange.The primary data for testing the research model was collected by distributing a structured questionnaire among 400 individual investors active in the Tehran Stock Exchange, and the data of 386 investors was used as the basis for processing. Also, structural equation modeling or partial least squares method was used for data analysis.The findings of this research show that there is a positive and significant relationship between overconfidence biases and representation with the perceived efficiency of the market and investors' decisions, as well as a negative and significant relationship between familiarity with market efficiency and investors' decisions. Yes, but the significance of the relationship between these two variables with reliance bias was not confirmed.

    Keywords: Overconfidence, Representativeness, Availability, Anchoring, Investment decisions, Market efficiency
  • Younes Badavar Nahandi *, Mina Farnoud Ahmadi Pages 17-36
    Moral characteristics, including narcissism, have a great impact on managers' actions. Studies show that it is possible that the severity of narcissism has different effects on the corporate social activity. Considering the role of institutional investors' perspectives regarding the company's decisions, some of studies have emphasized the impact of ownership of institutional investors on corporate social activity. The purpose of this research is to investigate the linear and non-linear relationship between CEO narcissism and corporate social activity with the moderating role of ownership of institutional investors. In the present research, 60 companies admitted to the Tehran Stock Exchange were examined in a period of 7 years. To measure the narcissism of CEO, the results of two criteria (WHR ratio and signature area) have been used. To measure corporate social activity, a checklist including 44 options in six dimensions has been used. The results shows that the CEO narcissism has a negative linear relationship with corporate social activity, and the ownership of institutional investors weakens this negative relationship. Also, there is a significant U-shaped nonlinear relationship between CEO narcissism and corporate social activity, and the ownership of institutional investors widens the curve and weakens the effect of narcissism on corporate social activity at different levels.
    Keywords: CEO Narcissism, Corporate Social Activity, Ownership of Institutional Investors
  • Aliakbar Pourfalah Faraghe, Mehdi Sarikhani * Pages 37-55
    The purpose of this study is to investigate the effect of the components of ethical programs of companies on reducing the unethical behavior of accountants. Therefore, the impact of the components of punishment, monitoring, internal reporting, code of ethics, ethics support service and ethics training on the unethical behavior of accountants was investigated. The statistical population of this research is accountants and financial employees of manufacturing companies in Isfahan province in 2022, and the data collection tool is questionnaire. Structural equation method with partial least squares approach was used to test research hypotheses and SmartPLS 3 software was used for data analysis. The results show that the components of monitoring, punishment, code of ethics, ethics support service and ethics training have negative and significant effect on reducing the unethical behavior of accountants, and the effect of the internal reporting component on reducing the unethical behavior of accountants is negative but insignificant. Also, the difference between the components of ethical programs of companies on reducing the unethical behavior among subgroups of female and male accountants was investigated, indicating a significant difference in the relationship between ethics support service and unethical behavior between female and male accountants. The results of this research show that in general, companies can reduce unethical behavior in accountants by implementing ethical programs.
    Keywords: Ethics training, Code of ethics, Unethical behaviors of accountants, Components of ethical programs
  • Sahand Vahabi, Bahareh Banitalebi Dehkordi * Pages 56-76
    Today, having enough knowledge and understanding of investors about the existence of anomalies as well as the type of reaction of industries in the capital market can have a major impact on the economic prosperity of the capital market. Therefore, the purpose of this research is to investigate the effect of calendar anomalies on the index returns of companies listed in the Tehran Stock Exchange in the field of automobile industry in the period of 2015-2018. The research was done based on the random dominance analysis method and using the Electra technique, which is a new method in financial research. The findings show that the three main hypotheses that there is a significant difference between the efficiency of the automobile industry index on Saturday to Wednesday, in the first, second, third and fourth weeks of each month and in the months of April to March, all three are rejected. which indicates the inefficiency of automobile industry companies of Tehran Stock Exchange. Also, according to the findings of the research, it was determined that among the days of the week, Saturday and among the weeks of each month, the first week, is the most suitable day and week for investing in the automobile industry. In addition, the best month for investing in the automobile industry is March and the worst month is June.
    Keywords: calendrical anomalies, index performance, random dominance analysis, Electra technique
  • Shahrzad Aghamohamadi, Arezoo Aghaei Chadegani * Pages 77-92
    The main purpose of the current research is the impact of work complexity, auditor's job rating and acceptance of inefficient behavior on audit judgment: the moderating role of independence. The statistical population of this research includes all auditors working in audit institutions and audit organizations in Iran. Using Cochran's formula, a sample size of 192 people was considered. The data needed to examine and analyze the research hypotheses were collected through a standard questionnaire, and path analysis regression with SmartPLS software was used to examine the relationships between variables.The results of the research showed that the interactive variable of independence* work complexity which has a significance level of 0.036 and less than 0.05, it can be concluded that the independence variable can moderate the relationship between work complexity and audit judgment and work complexity It has a positive and significant effect on audit judgment. Therefore, hypothesis H1 is accepted in this study. The interactive variable of independence* the auditor's job rating, which has a significance level of 0.042 and less than 0.05, it can be concluded that the independence variable can adjust the auditor's job rating with audit judgment, therefore, hypothesis H2 in this research accepted. The interactive variable of independence* acceptance of inefficient behavior which has a significance level of 0.020 and less than 0.05, so it can be concluded that independence can moderate the relationship between acceptance of inefficient behavior and audit judgment, therefore, hypothesis H3 in this The research has been accepted.
    Keywords: Independence, audit judgment, work complexity, auditor seniority, acceptance of inefficient behavior
  • Fahimeh Tajik *, Marzi Ebrahimishaghaghi, Hossein Eslami Mofid Abadi Pages 93-114
    The purpose of comparative study of the dark traits of the personality on corporate sustainability with evidence of the Tehran Stock Exchange is an applied study and a descriptive-correlational study method. The statistical population of the study included activists, investors, agents, experts and senior experts of Tehran Stock Exchange companies, who were selected with a simple 240 random sampling strategy. In this study, the standard questionnaire of the Digen (Jonson & Webster, 2010) was used with three subscales of Machiavellism (eliminating all ethics), narcissism and psychosis. Corporate sustainability, including two subscales of environmental preferences and social preferences, was used by Plaster and Salver (2021). Research data analysis was performed with the model of structural equations and Smart PLS software. The results suggest that the dark traits of managers' personality have a negative impact on corporate sustainability; removing ethics has a negative impact on environmental preferences. Narcissism has a positive effect on environmental preferences. Psychosis has a negative impact on environmental preferences; Removing ethics has a negative impact on social preferences. Narcissism has a positive impact on social preferences. Psychosis has a negative impact on social preferences. Managers' dark personality traits have a positive impact on corporate sustainability by modulating managerial authority. The dark personality traits of managers have a negative impact on environmental preferences by modulating managerial authority, but this effect was not significant. Managers' dark personality traits have a negative impact on social preferences by modulating managerial authority.
    Keywords: : manager’s dark three personality traits, corporate sustainability, Tehran Stock Exchange
  • Nazanin Yadegari, Ali Lalbar * Pages 115-129

     Cash is one of the important and vital resources of any economic unit. Controlling risks related to cash or liquidity risk, due to its high importance for the survival of the business unit, should always be considered by the management in financial decisions. The purpose of this research was to investigate the effect of managers' emotional intelligence on liquidity risk. This research is a correlational descriptive research in terms of its purpose. The research community includes all the companies admitted to the Tehran Stock Exchange in 2022 and the managers of these companies. In order to analyze the data, first the pre-tests of Jarek Bara, DK Folder unit root, White's test, Durbin-Watson and Pearson's correlation coefficient were performed and then to test the research hypotheses, the multiple regression test was used with the help of Eviuz software. According to the data analysis, the results indicated that managers' emotional intelligence, managers' self-awareness, managers' self-regulation, managers' self-motivation, managers' empathy and managers' social skills have an effect on companies' liquidity risk.

    Keywords: self-regulation of managers, self-awareness of managers, emotional intelligence of managers, social skills of managers