نشریه رهیافت فرهنگ دینی
پیاپی 11-12 (زمستان 1399)

حضرت  احمد بن موسی (س) و حضرت بی بی حکیمه(س) از فرزندان امام موسی کاظم (ع)بودند که در جریان ولایتعهدی امام رضا(ع) و سپس ورود امامزادگان به ایران همراه کاروان بنی هاشم وارد جنوب غربی ایران شد. ورود ایشان به جنوب ایران و استان کهگیلویه و بویراحمد باعث شد تا خاندان سادات موسوی و رضوی در سرتاسر این خطه از جنوب ایران ساکن و استان کهگیلویه و بویراحمد از نظر جمعیتی صاحب درصد بالایی شیعه امامیه و سادات باشد. علیرغم اینکه چند قرن از ورود و سپس شهادت ایشان در منطقه می گذرد هنوز به ویژگی های شخصیتی، فضایل و نقش این امامزادگان در تاریخ امامت و گسترش تشیع در جنوب ایران پرداخته نشده است. در این مقاله با مراجعه به منابع تاریخی به تبیین نقش ایشان در حفظ و حراست از حریم ولایت  و گسترش تشیع در جنوب ایران و خصوصا استان کهگیلویه و بویراحمد پرداخته شده است. نقش حضور ایشان و هییت امامزادگان همراه به عنوان یک امامزاده صاحب احترام در منابع تاریخی وحدیثی شیعه بررسی و سپس میزان اثر گذاری حضور ایشان و امامزادگان همراه بر وضعیت مردم کهگیلویه و بویراحمد بررسی می شود. گسترش تشیع در جنوب ایران از دیگر ویژگی های بارز ایشان می باشد.

هدف پژوهش: آشنایی با زندگی پر افتخار آیت الله شیخ عبدالکریم حایری یزدی موسس حوزه علمیه قم می باشد .روش پژوهش : مروری و به صورت مطالعه ا سنادی و کتابخانه ای می باشد . حضرت آیت الله شیخ عبدالکریم حایری از علما و روحانیون برجسته و ممتازی هستند که در تاریخ معاصر ایران ، تاسیس حوزه علمیه قم و حتی تاریخ تشیع ، نقشی به سزا و در خور توجه داشته است . این عالم بزرگ شیعه ، 16 سال از زندگی پر برکت خویش را در شهرستان اراک سپری کرده است . آیت الله العظمی شیخ عبدالکریم حایری مهرجردی، از تبار عالمان شیعه است که حوزه علمیه قم میراث جاودان اوست . شاید بهترین تعبیری که می توان در وصف ایشان داشت نشات گرفتن تفکر اسلامی در ایران به همت آن بزرگوار است اقدام در خور ایشان در ایامی که استبداد رضاخانی بیداد می کرد در جهت تاسیس نهاد علم دینی، نشان از هوش و ذکاوت بی بدیل ایشان دارد که به جای درگیری با قدرت حاکم زمینه ظهور بزرگانی را فراهم نمود که در ادامه مسیر، هر کدام منشا تحول بودند در این میان تربیت و آموزش بزرگانی چون حضرت امام خمینی (ره) قابل توجه است که این خود می تواند الگویی در خور در عرصه فرهنگی نظام اسلامی باشد.

فرهنگ واژه ای است چنان گسترده که تعاریف و توصیف ها و اندیشه های انسان را از آغاز تا کنون در خود جای داده می دهد.«فرهنگ بذر آن دانش و بر آن خرد است». فرهنگ در واقع مجموعه ای از اندیشه های آفریده ی انسان در اعصار و قرون مختلف است. واژه ای دیرینه و کهن که هر قومی و ملتی که پیدا شده« برآن زده دامانی چند» و با رفتار و گفتار آن را شکل داده اند.بی شک فرهنگ هر قوم و ملتی شناسنامه ی ملی و هویتی آن جامعه است. اندیشمندان و فرهیختگان و صاحب نظران تعاریف و برداشت های گوناگون و مختلفی از مقوله ی فرهنگ و تمدن ارایه کرده اند. عرصه و میدان مفاهیم فرهنگی و نظریه هایی که بیان کرده اند از گستره ی فراوانی برخوردار است.این پژوهش کوشش نموده است قطره ای از دنیای تعاریف اندیشمندان و برداشت های فکری، ایده ها و اندیشه های آنان را درباره ی فرهنگ به شکل مروری ارایه دهد. امید است گامی کوچک در راستای نیاز پژوهشگران عرصه ی فرهنگ برداشته باشد.

طرح مسایل جنسی به خصوص با ورود مباحث جدید و ضرورت برخورد صحیح و اسلامی، مارا برآن داشت که به این موضوع مهم و مبتلابه، تحت عنوان مسایل جنسی بایدها و نبایدها که بایدهای آن مربوط به مسایل اخلاقی و استفاده صحیح از این موهبت الهی در وجود انسان و نبایدها، مربوط به مسایل غیر شرعی و غیر اخلاقی که امروزه گریبان گیر بسیاری از خانواده ها و فرزندان شان شده است، پیرامون آن دقت و مطالعه بیش تر انجام دهیم، با مراجعه به منابع مختلف موضوعات آن را مورد کنکاش قرار داده تا گامی در جهت کمک به خانواده ها برداشته شود. لذا در این تحقیق مسایل جدید مطرح شده و در پاسخگویی به این گونه مسایل مهم با کمک آیات قرآن و مراجعه به تفاسیر امر ضروری است. که با استفاده از منابع کتابخانه ای نرم افزاری و با روش تحلیلی توصیفی به بیان وظیفه پدر و مادر در تربیت جنسی فرزندان پرداخته و آیات در این مورد را مورد کنکاش قرار داده ایم.

گناهان آثار و پیامدهای روحی و روانی متعدد دارند که حیات دنیوی و اخروی انسان را تحت تاثیر قرار می دهند.
دو مولفه اضطراب و ناامیدی به عنوان آسیب های مبتلا به جامعه بشری از جایگاه ویژه ای در حوزه سلامت روانی برخوردار است که دکترین اسلامی و روان شناسی در این زمینه دیدگاه های قابل توجهی ارایه داده است. از نگاه اسلام اضطراب به دو نوع ممدوح و مذموم قابل تقسیم است. گناه می تواند سبب افزایش اضطراب مذموم شود و مانع رشد و عامل تشویش و پریشانی روانی است. از سوی دیگر گناه سبب کاهش امید ممدوح می شود که در روایات با عنوان یاس از آن نام برده شده است. این پژوهش بر آن است که بر مبنای آیات و روایات و علم روان شناسی به بازشناسی عوامل ایجاد اضطراب و ناامیدی و تاثیر گناه بپردازد.

شاهچراغ نام حرم و آرامگاهی است در شیراز که بنا بر اعتقاد شیعیان احمد بن موسی، پسر ارشد موسی کاظم (ع) و هم چنین محمدبن موسی (ع)، از برادران علی بن موسی الرضا (ع)، در آن به خاک سپرده شده اند. این حرم پس از حرم علی بن موسی الرضا (ع) و معصومه بنت موسی (س) سومین حرم پر اهمیت برای شیعه در ایران است. او در راه پیوستن به برادر خود به سوی خراسان سفر نمود؛ ولی در راه توسط افراد مامون خلیفه عباسی در شهر شیراز به شهادت رسید منابع، درگذشت او را در 203 قمری تخمین زده اند. از اوایل صدر اسلام، ایرانیان توجه و علاقه ی زیادی به اهل بیت داشته اند در طول عمر آرزوی اکثر ایشان زیارت قبور ایمه اطهار بوده است، مراسم سوگواری ایشان در هیچ کشور اسلامی به عظمت مجالس ایرانیان برپا نمی گردید حتی آرزوی ایشان این بود که بعد از مرگ جسد ایشان در کنار مرقد ایمه اطهار دفن شود. بسیاری از ایرانیان وصیت داشتند که در کنار آرامگاه حضرت احمدبن موسی، فرزند حضرت موسی بن جعفر (ع) در شیراز پس از مرگ درجوار حرم این حضرت دفن شوند، قبور ایشان در این هزار سال پناهگاه اجساد بزرگانی است که بسیار از آن ناشناخته مانده و در طول زمان افراد انگشت شماری به بررسی و شناخت این بزرگان پرداخته اند، بسیاری از افرادی که به زیات حرم شاهچراغ (احمدبن موسی) (ع) مشرف می شوند شایسته است به غیراز زیارت و بازدید از معماری زیبای این آستان با مدفن مشاهیر و بزرگانی هم چون وصال شیرازی، آیت الله شهید سیدعبدالحسین دستغیب و سید ماجدبن هاشم حسینی بحرانی و سید علی خان مدنی که در طول حیات خود خدمات ارزنده ای را انجام داده اند و در این حرم جای گرفته اند آشنا شوند، در این مقاله سعی بر آن شده است این بزرگان که در حرم شاهچراغ به خاک سپرده شده اند را معرفی و به بررسی زندگینامه این اشخاص بپردازیم. امید است این مقاله، اهمیت این اشخاص در طول تاریخ را که تا امروز بسیار کم به آن ها پرداخته شده را نشان دهد و باعث آشنایی بیشتر جامعه بااین بزرگان شود، روش تحقیق در پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای انجام گرفته است.