نشریه مطالعات نوین برنامه ریزی شهری در جهان
سال دوم شماره 2 (تابستان 1400)

در این پژوهش انواع سیستم های تولید انرژی خورشیدی متمرکز شده (CSP) معرفی گردیده است. فرایندهای کارکرد هرکدام از سیستم ها بررسی گردیده است.تفاوت های سیستم های مختلف از بازدهی، قابلیت ذخیره سازی و مزایا و معایب بررسی گردیده است. روش های مختلف ذخیره سازی انرژی در مواقع کم تابش بررسی شده است. هزینه های راه اندازی سیستم ها مختلف و میزان بازدهی و توجیه اقتصادی هر سیستم بررسی گردیده است. موتور استرلینگ معرفی شده و تاریخچه آن بررسی شده است. انواع موتور های استرلینگ و روش کارکرد و اجزا و همچنین سیکل های ترمودینامیکی آنها مورد بررسی قرارگرفته است. ژنراتور های خورشیدی استرلینگ معرفی گردیده است.تحهیزات مورد نیاز و روش کارکرد و تعامل انها با یکدیگر بررسی شده است. بررسی های انجام شده نشان می دهد در بازه 10 تا 14 ساعت تابش خورشیدی 600 وات بر متر مربع است و دمای مایع قرارگرفته در جاذب موتور استرلینگ قرار گرفته در کانون یک دیش به مساحت 3/44 متر مربع به 1000 درجه می رسد که برای کارکرد بهینه ژنراتور کافی می باشد

فناوری مدل سازی اطلاعات ساختمان به عنوان یکی از زیرشاخه های فناوری های مربوط به طراحی با کمک کامپیوتر بوده و پیاده-سازی آن در فرایندهای مربوط به پروژه های ساختمانی از طریق افزایش مشارکت و همکاری میان ذی نفعان پروژه، کاهش حوادث و رویدادهای نامساعد و دوباره کاری های زمان و هزینه بر، می تواند منجر به ارتقاء بهره وری در صنعت ساختمان گردد. وجود چنین مزیت هایی در کنار وجود چالش های مختلف در مسیر پذیرش و بکارگیری فناوری فوق به منظور بهره گیری از مزیت های ناشی از پیاده سازی آن در صنعت ساختمان، بر نقش توسعه مطالعات در حیطه شناسایی و اولویت بندی چیستی مزیت ها و منافع ناشی از فناوری مدل سازی اطلاعات ساختمان به منظور بهبود عملکردهای صنعت ساختمان و ارتقاء توسعه پایدار در این صنعت تاکید دارد. علی رغم مزیت های ثابت شده در زمینه پیاده سازی فرایندهای مدل سازی اطلاعات ساختمان در زمینه بهبود بهره وری و عملکرد پروژه های ساختمانی، بسیاری از بازیگران صنعت ساختمان دانش و اطلاعاتی درزمینه مزیت های بالقوه بکارگیری فناوری نداشته و همین امر منجر به این مسیله گردیده که فناوری مدل سازی اطلاعات ساختمان همچنان یک پدیده نچندان شناخته شده (در بعد کاربرد واقعی) بوده و ترس و عدم اطمینانی در زمینه پذیرش استفاده از آن وجود داشته باشد. از این رو نیاز است تا مطالعات در حیطه شناسایی و اولویت بندی چرایی بکارگیری این فناوری در حیطه پروژه های ساختمانی سبز و به طور خاص مزیت های ناشی از بکارگیری این فناوری در حیطه پروژه های ساختمانی سبز توسعه پیدا نماید.

بتن مسلح با الیاف فولادی به منظور بهبود بخشیدن به خواص بتن، کاربرد وسیعی را در سازه‌های بتنی و بتن مسلح پیدا کرده‌است. دلیل این کاربرد گسترده مزایای بیشمار فنی و اقتصادی در استفاده از الیاف فولادی در جسم بتن می‌باشد. بتن خودمتراکم نسل جدیدی از بتن است که بدون نیاز به ویبره داخلی یا ویبره بدنه قالب تحت اثر وزن خود، متراکم می شود و مقاومت و دوام قابل قبولی دارد. در این پژوهش، بتن خودمتراکم با استفاده از الیاف فولادی با درصدهای 5/0 و 75/0 ساخته شده و طرح اختلاط بتن موردنظر با آزمایش های جریان اسلامپ T50 ، جعبه ی L شکل، جعبه ی U شکل و حلقه ی J شکل مورد بررسی قرار گرفت. سپس 15 نمونه استوانه ای به ابعادmm 300x150 برای انجام تست فشاری و 9 نمونه استوانه ای برای انجام تست کشش غیرمستقیم یا تست برزیلی و 6 نمونه تیر به ابعادmm 500x100x100 قالب گیری شد و در فواصل 7 و 28 روز شکسته شد. نتایج نشان داد با افزودن الیاف فولادی میکرو و ماکرو مقاومت فشاری، مقاومت کششی و مقاومت خمشی افزایش می یابد.

ایمنی و قابلیت استفاده از پل های بزرگراه، در حین وقوع زمین لرزه و پس از آن، یک پیش نیاز برای اطمینان از امکانات حمل و نقل مداوم، مسیرهای اضطراری و تخلیه است. به تازگی، منحنی های پتانسیل آسیب پذیری سازه ای به عنوان ابزارهای مهم تصمیم گیری برای شناسایی خطرات و پیامدهای لرزه ای احتمالی در طول زمین لرزه و پس از آن به وجود آمده اند. تکنیک های محاسباتی پیشرفته و منابع موجود منجر به توسعه روش های مختلف برای ارزیابی پتانسیل آسیب پذیری سازه ای شده است. این مطالعه مروری بر روش های مختلف توسعه یافته برای ارزیابی پتانسیل آسیب پذیری لرزه ای پل های بزرگراه به همراه ویژگی ها ، محدودیت ها و کاربردهای آنها است. این مطالعه عمدتا بر ویژگی های کلیدی روش ها و کاربردهای مختلف تمرکز می کند و به نقد رویه تجزیه و تحلیل مربوطه یا چارچوب ریاضی نمی پردازد. همچنین اطلاعات موجود در مورد تجزیه و تحلیل پتانسیل آسیب پذیری سازه ای را ترکیب می کند، در جداول مختصر و مفید ارایه می دهد و کاربردهای مختلف را برای اهداف مختلف توضیح می دهد، که تصمیم گیرندگان و سهامداران را ترغیب می کند تامنحنی های پتانسیل آسیب پذیری سازه ای را برای تصمیم گیری آگاهانه تر بسازند.

ضریب عکس العمل بستر خاک از اهمیت بالایی در طراحی سازه های سطحی برخوردار است. بویژه در کلان شهرها با افزایش تعداد طبقات و در نتیجه افزایش میزان بار وارد بر خاک زیر فونداسیون این موضوع اهمیت بیشتری می یابد. تا کنون روش های مختلفی برای تخمین میزان مناسب این ضریب بکار گرفته شده است که مهمترین آنها شامل روابط تجربی مختلف ، انواع مدلسازی های عددی و استفاده از آزمایشات صحرایی می باشد. در مقاله حاضر مقدار این ضریب برای خاک منطقه کوی فرشته تبریز از روش های مختلف تعیین گردیده و یک رابطه برای تخمین ضریب عکس العمل بستر ارایه شده است.

کیفیت زندگی از موضوعاتی است که امروزه در مطالعات شهری، از منظر علوم مختلف از جمله جغرافیای شهری، شهرسازی، علوم اجتماعی، روانشناسی، اقتصاد، مدیریت، علوم سیاسی و... مورد توجه قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر طراحی شهری بر کیفیت زندگی و ارایه راهکارهای عملیاتی برای ارتقا آن می باشد. تعداد نمونه ها با بهره گیری از جدول کرجسی – مورگان و با توجه به نامحدود تعداد اعضاء جامعه آماری، به تعداد 384نفر، تعیین گردید. لازم به ذکر است که در هر طبقه، پخش پرسشنامه بصورت تصادفی بوده و ابزار جمع آوری داده ها، فرضیه های تحقیق پرسشنامه است. برای توصیف داده ها از آمار توصیفی و برای بررسی فرضیه های پژوهش از آمار استنباطی به کمک نرم افزار SPSSو  AMOS استفاده گردید و چهار عامل موثر طراحی شهری بر ایجاد کیفیت زندگی استخراج شده است. در بررسی مولفه ها به ترتیب اثرگذاری (فضای سبز شهری (41/0)، پیاده مداری و مبلمان (21/0)، حس تعلق (17/0)، سرزندگی(11/0)، بنابراین نتایج نشان داد که طراحی شهری بر ارتقاء کیفیت زندگی، تاثیر دارد.

یکی از مهمترین کاربرد سازه های کابلی در پل کابلی است ، پل های کابلی بر دو نوع هستند، پل معلق، که در این پل همه ی کابل ها به یک کابل اصلی متصل می شوند و پل کابل نگه دار ، که در این پل ها کابل ها به برج متصل می شوند. برای اجرای پل های کابلی می توان از کابل ها به دو صورت پل های با کابل کشیده و کابل سهمی استفاده کرد ، که در پل های با کابل کشیده دهانه ی پل به وسیله ی کابل های متعددی که به یک پایه ی بلند نصب شدند در نقاط متعددی گرفته می شود و پل های با کابل سهمی از دو پایه ی بلند تشکیل می شوند که دو طرف دهانه قرار می گیرند و دو دسته کابل با عبور از بالای پایه ها ، در دهانه آویزان است و عرشه ی پل توسط تعدادی آویز قایم از کابل ها آویزان می شود. با بررسی سیستم های پل کابلی می توان نتیجه گرفت که طراحی این سیستم ها به صورت خطی و دو بعدی است ، یعنی نیروهای وارده در دو بعد نیرو را تحمل می کنند که باعث می شود این نوع پل ها در برابر نیروهای دینامیکی جانبی مقاومت چندان خوبی نداشته باشند در صورتی که تحمل نیرو در سه بعد باعث افزایش مقاومت می شود و استفاده از برج های نگه دارنده ی کابل در کنار دهانه ی پل نیز سبب تحمل نیروهای وارده می شود ولی از حس تعلیق آن کم می کند که مطلوب نیست.

یکی از مشکلات امروزی ، عدم توجه به طراحی صحیح و اصولی فضای های آموزشی کودکان ، علی الخصوص مهدکودک ها و پیش دبستانی ها متناسب با نیازهای کودکان است . از آنجایی که محیط هم بر انسان تاثیر می گذارد و هم از انسان تاثیر می پذیرد و کودکان در سنین 2 تا 10 سالگی بیشترین تاثیر را جهت شکل گیری افکار و خلاقیت شان از محیط پیرامون می گیرند ؛ حضور در فضاهایی که امکان تغییر برای آنها وجود داشته باشند و کنجکاوی آنها را بر انگیزند و سبب افزایش خلاقیت آنها شوند از اهمیت بالایی برخوردار است . هدف این تحقیق بررسی تاثیر محیط های انسان ساخت و عوامل موثر در رشد و شکوفایی خلاقیت در کودکان 2 تا 6 سال شهر تهران می باشد . روش این تحقیق با استفاده از مطالعه ی تحقیقات قبلی در حوزه افزایش خلاقیت کودکان و جمع بندی مطالعات مروری انجام شده است . نتایج این تحقیق نشان می دهد که طراحی فضاهایی که بتواند کنجکاوی و قدرت تخیل کودکان را بالا ببرد و فضاهایی که انعطاف پذیری داشته باشند و همچنین مشارکت کودکان در بازی های گروهی را برانگیزد ؛ در بالا بردن خلاقیت کودکان نقش بسزایی داشته و بین عوامل ذکر شده و رشد خلاقیت در کودکان رابطه مستقیمی وجود دارد .

تلاش برای بازشناسی معانی و مفاهیم شکل دهنده خانه ها، ضمن رمزگشایی معانی و تعابیر پیدا و پنهان این خانه ها به عنوان مراکزی پرمحتوا از هستی و ارزش های بشری، راهگشا و آغازگر رهیافتی در تبیین معیارهای آفرینش خانه های امروزی است. پژوهش حاضر به کاوش معنای معماری خانه های بومی روستایی منطقه موکریان ایران و کشف و آشکارگی نظام معنایی حاصل از گوهر دریافت ماهیت و جوهر آن ها و فهم هستی و نحوه هستی یافتن خانه ها از منظر پدیدارشناسی می پردازد. پژوهش، به شیوه طرح تحقیق ترکیبی، از نوع متوالی اکتشافی (کیفی دنبال شده با کمی با اولویت کیفی)، ابتدا با رویکرد پدیدارشناسی هرمنوتیکی وسپس به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته و نظام تحلیل آن، روش کیفی وکمی بوده و از روش نظریه ون مانن و روش MST برای تجزیه و تحلیل اطلاعات کیفی و از روش های تحلیل عاملی و رگرسیون برای ارایه مقوله هسته استفاده شده است. محقق با غوطه وری در معماری خانه ها و انجام مصاحبه های باز و عمیق و ثبت تحریرهای میدانی در ذیل سرفصل تجربه زیسته، نسبت به گردآوری اطلاعات به صورت جزء به جزء اقدام نموده و تفاسیر مهم با مشارکت ساکنان و تاکید بر مفهوم خانه، تحت 37 عبارت مهم شناسایی و دسته بندی گردیده است؛ سپس در خوشه بندی، 6 تم معنی تحت عناوین مآمن گسترانیدن خویشتن، مقصدی برای برگشتن، پناه و تکیه گاه انسان، نمایانی هویت اثباتی و القایی، بقای ارتباطات اجتماعی، ارتقا حس بالندگی فردی، مرکزی شخصی در جهان پیرامون، دیالکتیک حریم خود و دیگری به عنوان مولفه های اصلی معنا بخش خانه ها شناسایی و تدوین گردید. سپس، با یکپارچه کردن، مقایسه، و تعمق پیرامون تم های به دست آمده ، یک مقوله هسته تحت عنوان " خانه: تجلی ذات خویشتن " به عنوان معنای حقیقی خاص خانه های بومی روستایی منطقه موکریان ایران انتخاب گردید.