فهرست مطالب
نشریه گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی
سال سوم شماره 1 (پیاپی 9، بهار 1403)
- تاریخ انتشار: 1403/01/21
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 1-26
انقلاب اسلامی ایران یکی ازانقلاب های بسیار مهم وجریان ساز قرن بیستم بودکه توانست اعتقادات وجریان های بسیاری را رقم بزند. این انقلاب که با ایده رهبر و بنیانگذار آن امام خمینی (ره) شکل گرفت برمبنای اصول و مبانی استوار بود که این اصول ومبانی توانستند در دل ملت های مختلف جهان جا بازکرده و اثرگذار باشند. یکی از مبانی نظری این انقلاب عدالت محوری آن بود؛ که توانست گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی را شکل دهد و نظرات متعدد را به سوی خودجلب کند. مبانی نظری عدالت که بعنوان دال مرکزی درگفتمان سیاسی انقلاب اسلامی نمود داشته و اثرگذار بود، با محوریت قرار دادن اصل عدالت وانصاف، وتاکید براین اصول، توانست پیوند بین دین و دنیا، حق مداری و خدامحوری، تکلیف محوری و کمال جویی، وظیفه محوری و معنویت خواهی را ایجاد نماید. گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی، با تاکید براین مولفه ها توانست جایگاهی بس ویژه دربین کشورهای جهان و نهضت های انقلابی و همچنین آرمان رهایی بخشی پیدا کند. رهایی بخشی و عدالت محوری دو پارامتراصلی انقلاب اسلامی ایران بود؛ که درقرن بیستم آن را از همه انقلاب های بزرگ متمایز نمود. پرسش اصلی مقاله این بود که مبانی نظری عدالت در گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی کدام ها هستند و از کجا نشات گرفته اند؟ در پاسخ نیز این مبانی نظری در اندیشه های فارابی، ابن خلدون، علامه طباطبایی و امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی بررسی گردید. در این مقاله سعی شد که تاکید شود که چگونه این مولفه ها توانستند انقلاب اسلامی را جهانی کنند. همچنین از چارچوب نظری گفتمان برای این منظور استفاده شد.
کلیدواژگان: مبانی نظری عدالت، حق مداری، معنویت خواهی، پیوند دین و دنیا، گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی -
صفحات 27-57
مطالعه و واکاوی پیاده روی اربعین که در سال های اخیر رونق ویژه ای یافته، موردتوجه پژوهشگران قرارگرفته است. در این پژوهش این سوال بررسی شده است که آیا پیاده روی اربعین ظرفیت و قابلیت تبدیل به یک جنبش اجتماعی نوین جهانی را دارد؟ هدف این تحقیق، شناسایی ظرفیت فکری و معنوی پیاده روی اربعین به عنوان پدیده اسلامی و شیعی در راستای معرفی اسلام و تشیع در جهان کنونی است. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با روش تحلیل اسنادی انجام شده است. برای جمع آوری داده ها، از مدارک، کتب، مقالات، مجلات، نشریات، داده های اینترنتی، گزارشهای خبری، سفرنامه ها، توئیتهای مجازی و تمامی آثار مرتبط با موضوع اربعین و جنبش های اجتماعی نوین و همچنین از اسناد غیر مکتوب مثل فیلمها، صوتها نیزه بهرهبرداری گردیده است.در این پژوهش از نظریه های جنبش های اجتماعی نوین استفاده شده است. نتایج و یافته های این تحقیق نشان می دهد که با توجه به عناصر و مولفه های جنبش های نوین اجتماعی که اندیشمندانی مانند آلن تورن، رونالد اینگلهارت و آلبرتو ملوچی بیان کرده اند، گفتمان اربعین قابلیت تبدیل به یک جنبش نوین اجتماعی جهانی را دارد. برخی از عناصر و ویژگی های جنبش ساز پیاده روی اربعین عبارت اند از: هویت یابی، معنویت گرایی، تلاش برای همگرایی و ایجاد هم بستگی جهانی و هماوردطلبی.
کلیدواژگان: &Quot، جنبش های نوین اجتماعی&Quot، پیاده روی اربعین&Quot، هویت&Quot، معنویت&Quot -
صفحات 58-80
شهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی فرمانده فقید سپاه قدس توسط ایالات متحده امریکا، تاثیرات بسیار برجسته ای در عرصه داخلی، منطقه ای و بین المللی برای جمهوری اسلامی، جبهه مقاومت اسلامی و جهان اسلام داشته است. این موضوع از جنبه های مختلف نظامی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، حقوقی و البته منطقه ای و بین المللی قابل بررسی و مطالعه است. نوشتار حاضر، به بررسی تاثیرات شهادت فرمانده سپاه قدس در گسترش و ارتقاء قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران می پردازند. هر چه زمان می گذرد شهادت پرافتخار این فرمانده مجاهد و پرورش یافته مکتب انقلاب اسلامی و امام خمینی(ره) تاثیرات فزاینده خود در تثبیت و بسط قدرت جبهه مقاومت در مقابل جبهه طاغوت و استکبار را عرصه عمل بیشتر نشان می دهد. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی چه تاثیراتی را بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ آنچه که از بررسی این تاثیرات بدست می آید آن است که شهادت فرمانده سپاه قدس از منظر اثبات و نشان دادن مشروعیت نظام سیاسی؛ بسط ارزشهای سیاسی دینی بویژه ارزش برجسته شهادت؛ تقویت و بسط انسجام و سرمایه اجتماعی در جامعه ایران؛ و بالاخره تایید و تقویت سیاست خارجی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی موجب تقویت قدرت نرم نظام اسلامی شده است.
کلیدواژگان: قدرت نرم، مشروعیت سیاسی، انسجام اجتماعی، سیاست خارجی، قاسم سلیمانی -
صفحات 81-104
هنر یکی از مهمترین ابزاری است که در هماورد فرهنگی، تولید و بازتولید ارزش ها، مورد توجه کشورهاست و انقلاب اسلامی برای پایایی و پویایی، نیازمند صیانت از ارزش ها و هنجارهایی است که بنیان های فرهنگی - هنری انقلاب اسلامی را شکل داده است که ابزار هنر در تولید و بازتولید این ارزش ها و صیانت از فرهنگ انقلاب اسلامی نقش بسزایی دارد. در همین راستا، بیانات و اندیشه های مقام معظم رهبری به عنوان یک فقیه اسلام شناس طراز اول که درک درستی از هنر انقلابی دارد، از اهمیت بالایی در تحلیل و تبیین بهتر مبانی و اصول هنر انقلابی برخوردار است. بنابراین نوشتار پیش رو با کاربرد روش توصیفی- تحلیلی و اسنادی (بیانات مقام معظم رهبری) به دنبال پاسخ به این پرسش است که مبانی و اصول هنر انقلابی از دیدگاه مقام معظم رهبری چه مشخصاتی دارد؟ نتایج پژوهش، حاکی از آن است که کسب رضایت خالق را می توان از موارد اولیه و مهم مبانی هنر انقلابی قلمداد کرد. از اصول دیگر هنر انقلابی می توان به ترویج و تقویت مفاهیم عالی انقلاب، ایجاد اعتماد به نفس، خلق مخاطب، جذب مخاطب بین المللی، همگامی با اهل فکر، آگاه سازی، دریافتن نیازها و عقلانیت اشاره کرد. آنچه می تواند هنر انقلابی را از سایر هنرها متمایز نماید اصول هنر انقلابی است. عقلانیت و استفاده حداکثری از قوه فکر و اندیشه از برجسته ترین اصول هنر انقلابی است. ارزش معنوی، مردمی بودن، تعهد، بصیرت-افزایی، نمایاندن ارزش ها و عدم خودباختگی با دیدن زیبایی ها از دیگر اصول هنر انقلابی است.
کلیدواژگان: انقلاب، مقام معظم رهبری، هنر، هنر انقلابی -
صفحات 105-137
انقلاب اسلامی اکنون در مرحله جامعه سازی اسلامی در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی قرار دارد. در جامعه اسلامی پیوند مردم با مردم در سایه اسلام و ولایت رشد فرد و جامعه را بدنبال دارد. ساخت چنین جامعه ای در گرو مشارکت آحاد مردم است و نقطه کانونی به صحنه آوردن مردم در جهت آرمان ها، بر مبنای مدل نظری مقام معظم رهبری، جریان حلقه های میانی می باشد. لذا این مقاله با توجه با رسالت و کارکردهای حلقه های میانی، سناریوهای آینده ساخت جامعه مطلوب اسلامی را بر اساس جریان حلقه های میانی را به تصویر کشید. در این مسیر با جامعه آماری 12 نفر از خبرگان مرتبط با موضوع، از روش سناریو نویسی پیتر شوارتز استفاده شد. دو عدم قطعیت، عدم قطعیت اعتماد مردم به دولت و به رسمیت شناختن و اختیار دادن به گروه های مردمی منطق ترسیم سناریوها را ارائه کرد و در نهایت مشخص شد، سناریو مطلوب جمهوری اسلامی ایران، ظرفیت سازی های جدید برای بهره گیری از توان مردمی بر محور جریان حلقه های میانی و تحقق همه جانبه مردم سالاری، می باشد. برای تحقق این سناریو، در کنار افزایش به رسمیت شناختن و اختیار دادن به گروه های مردمی تمرکز بر افزایش اعتماد مردم به دولت با نقش آفرینی موثر و همه جانبه حلقه های میانی برای فتح قله در جمهوری اسلامی امری ضروری می باشد.
کلیدواژگان: سناریو نویسی، جامعه اسلامی، حلقه های میانی، عدم قطعیت -
صفحات 138-162
امروزه درباره انقلاب اسلامی پژوهشهای بسیاری انجام شده و هر کدام از این مطالعات تلاش کرده از دریچه ای جدید موضوع انقلاب ایران را بررسی نماید اما درباره شرایط شکل گیری و پیروزی این انقلاب از سوی پژوهشگران اتفاق نظر وجود ندارد. این انقلاب به مانند دیگر انقلابهای بزرگ هم در داخل و هم در خارج اثرات قابل توجهی داشت. این انقلاب در زمان جنگ سرد و نظام بین الملل دو قطبی و وابستگی ایران به اردوگاه غرب به رهبری ایالات متحده آمریکا رخ داد. فروپاشی رژیم پهلوی این پرسش را مطرح می کند که چه نیرویی توانست جامعه ایرانی را متحول سازد و روشنفکران ایرانی مانند جلال آل احمد و علی شریعتی چگونه در ایجاد ایدئولوژی انقلاب آفرین نقش داشتند؟ این فرضیه برای پژوهش طرح شده که جلال آل احمد و علی شریعتی با تمرکز بر احیای سنتهای بومی و دینی و ایجاد سرمایه نمادین، زمینه های شکل گیری ایدئولوژی انقلاب آفرین را در جامعه ایرانی فراهم کردند. برای اثبات فرضیه با استفاده از نظریه سرمایه نمادین که از سوی پیر بوردیو جامعه شناس فرانسوی مطرح شد، یافته های تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد روشنفکران ایرانی با تولید سرمایه نمادین اسلام شیعی، موفق شدند ایدئولوژی انقلاب آفرین را به منظور مقابله با رژیم پهلوی فراهم کرده و پیروزی انقلاب اسلامی را به رهبری امام خمینی (ره) محقق نمایند.
کلیدواژگان: انقلاب اسلامی، روشنفکران، سرمایه نمادین، ایدئولوژی، ایران
-
Pages 1-26
The Islamic Revolution of Iran was one of the most important revolutions of the 20th century. One of the theoretical foundations of this revolution was its central justice; which was able to shape the political discourse of the Islamic Revolution and attract many opinions to itself. The theoretical foundations of justice, which appeared as a central sign in the political discourse of the Islamic Revolution, by focusing on the principle of justice and fairness, and emphasizing on these principles, was able to establish the link between religion and the world, righteousness and God-centeredness, central duty and the pursuit of perfection, central duty and spirituality. to create the political discourse of the Islamic revolution, by emphasizing these components, was able to find a very special place among the countries of the world and revolutionary movements, as well as the ideal of liberation. Emancipation and central justice were the two main parameters of Iran's Islamic Revolution; which distinguished it from all the great revolutions in the 20th century. The main question of the article was, what are the theoretical foundations of justice in the political discourse of the Islamic Revolution and where did they originate from? In response, these theoretical foundations were examined in the thoughts of Farabi, Ibn Khaldun, Allameh Tabatabaei and Imam Khomeini, the leader of the Islamic Revolution. In this article, it was emphasized how these components were able to globalize the Islamic revolution. The theoretical framework of discourse was also used for this purpose.
Keywords: Theoretical Foundations Of Justice, Justice, Spirituality, Connection Between Religion, The World, Political Discourse Of The Islamic Revolution -
Pages 27-57
The study and analysis of the Arbaeen Walk, which has gained special prosperity in recent years, has been noticed by researchers. In this research, the question has been investigated whether the Arbaeen Walk has the capacity and ability to become a new global social movement. The purpose of this research is to identify the intellectual and spiritual capacity of the Arbaeen walk as an Islamic and Shiite phenomenon in order to introduce Islam and Shia in the current world.The importance of the issue is in identifying the spiritual capacity of this event as an Islamic and Shiite phenomenon and thus helping to introduce Islam and Shia in the current world. This research is a type of qualitative research that was conducted with the document analysis method. To collect data, documents, books, articles, magazines, publications, internet data, news reports, travelogues, virtual tweets, and all works related to Arbaeen and modern social movements, as well as non-written documents such as films, audios, have been used. The theories of New Social Movements have been used in this research. The results and findings of this research show that according to the elements and components of modern social movements expressed by thinkers such as "Alain Touraine", "Ronald Inglehart" and "Alberto Melucci", Arbaeen discourse has the ability to become a global new social movement. Some of movement maker elements and characteristics of the Arbaeen Walk are: identification, spiritualism, efforts to converge and create global solidarity and co-reliance.
Keywords: &Quot, New Social Movements&Quot, Arbaeen Walk&Quot, Identity&Quot, Spirituality&Quot, -
Pages 81-104
Art is one of the most important tools in cultural exchange,the production and reproduction of values,which is of interest to countries,and the Islamic revolution,for reliability and dynamism,needs the protection of the values and norms that formed the cultural-artistic foundations of the Islamic revolution.It is that the tool of art plays a significant role in the production and reproduction of these values and the preservation of the culture of the Islamic Revolution.In this regard, the statements and thoughts of the Supreme Leader.as a first-class Islamic jurist who has a correct understanding of revolutionary art, are of great importance in better analyzing and explaining the foundations and principles of revolutionary art.Therefore, the following article,using the descriptive-analytical and documentary method (statements of the Supreme Leader), seeks to answer the question, what are the characteristics of the fundamentals and principles of revolutionary art from the perspective of the Supreme LeaderThe results of the research indicate that obtaining the creator's satisfaction can be considered as one of the primary and important fundamentals of revolutionary art.Among other principles of revolutionary art, we can mention promoting and strengthening the noble concepts of the revolution,building self-confidence, creating an audience,attracting an international audience,synchronizing with intellectuals, raising awareness,understanding needs and rationality.What can distinguish revolutionary art from other arts is the principles of revolutionary art. Rationality and maximum use of thinking power is one of the most prominent principles of revolutionary art Spiritual value,being popular,commitment,increasing insight, showing values and not losing oneself by seeing beauty are other principles of revolutionary art
Keywords: Revolution, Supreme Leader, Art, Revolutionary Art -
Pages 105-137
The Islamic revolution is now in the stage of building an Islamic society on the way to the realization of the new Islamic civilization. In the Islamic society, the connection of people with people under the shadow of Islam pursues the growth of the individual and the society. The construction of such a society depends on the participation of people, and the focal point of bringing people to the stage in the direction of ideals, based on the theoretical model of the Supreme Leader, is the flow of middle circles. Therefore, this article, considering the mission and functions of middle circles, depicted the future scenarios of building an Islamic society based on the flow of middle circles. The statistical population is 12 experts related to the subject and Peter Schwartz's scenario writing method was used. Two uncertainties, the uncertainty of people's trust in the government and the recognition and empowerment of popular groups provided the logic of drawing scenarios and finally it was determined that the ideal scenario of the Islamic Republic of Iran, the new capacity building of the middle circles to take advantage of people power
Keywords: Scenario Writing, Islamic Society, Middle Circles, Uncertainty -
Pages 138-162
Today, many studies have been conducted about the Islamic Revolution, and each of these studies has tried to examine the Iranian Revolution from a new perspective, but there is no consensus among researchers about the conditions for the victory of this revolution. The Iranian revolution, like other great revolutions, had significant effects both inside and outside. This revolution occurred during the Cold War and the bipolar international system and Iran's dependence on the Western camp led by the United States of America. The collapse of the Pahlavi regime raises the question of what force was able to transform Iranian society and how did Iranian intellectuals such as Jalal Al Ahmad and Ali Shariati play a role in creating a revolutionary ideology? This hypothesis is proposed for research that Jalal Al Ahmad and Ali Shariati, by focusing on the revival of local and religious traditions and creating symbolic capital, provided the grounds for the formation of a revolutionary ideology in Iranian society. To prove the hypothesis of the research, the symbolic capital theory of Pierre Bourdieu, a French sociologist, is used. The findings show that by producing the symbolic capital of Shia Islam, Iranian intellectuals succeeded in providing a revolutionary ideology to confront the Pahlavi regime and realize the victory of the Islamic Revolution under the leadership of Imam Khomeini.
Keywords: Islamic Revolution, Intellectuals, Symbolic Capital, Ideology, Iran