فهرست مطالب

نشریه دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی
پیاپی 72 (اردیبهشت 1403)

  • تاریخ انتشار: 1403/03/01
  • تعداد عناوین: 13
|
  • امیرحسین شاهی، رحمت الله دادور* صفحات 1-16

    این مقاله بر ان است خود مختاری و عزت نفس با انگیزه تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی شهر بافت را بررسی کند جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 02-1401 در مدارس دولتی (غیر از مدارس استثنایی) شهر بافت است که از این میان تعداد 230 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و پرسشنامه های خودمختاری شلدون (1996)، مقیاس عزت نفس کوپر اسمیت (1998) و پرسشنامه انگیزه پیشرفت تحصیلی هرمنس (1977) جهت جمع آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفتند. داده ها با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی نظیر فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد و از روش های آمار استنباطی نظیر ضریب همبستگی پیرسون، ضریب تعیین و رگرسیون گام به گام و به کمک نرم افزار آماری SpSS-24 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشانگر این است که رابطه ی مثبت و معناداری بین خودمختاری و انگیزه پیشرفت تحصیلی وجود دارد. بین انگیزه پیشرفت تحصیلی با عزت نفس و مولفه های خانوادگی، عزت نفس اجتماعی، عزت نفس تحصیلی و عزت نفس عمومی رابطه مثبت و معناداری وجود داشت. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد از بین خودمختاری و مولفه های آن، موثرترین متغیرهای پیش بینی کننده انگیزه پیشرفت تحصیلی، خودمختاری کل و آگاهی از خود می باشند و متغیر ادراک قدرت انتخاب از معادله رگرسیون حذف گردید.

    کلیدواژگان: خود مختاری، عزت نفس، انگیزه تحصیلی، دانش آموزان پسر
  • حسین جلائی نوبری* صفحات 17-37

    جایگاه خانوادگی زن از مسایلی است که از گذشته تاکنون همواره دارای اهمیت بوده و اسلام به جایگاه خاص زنان به عنوان مادر و همسر بسیار پرداخته است. زن به عنوان همسر، هویتی مستقل و برابر مرد دارد، از همه مزایای ازدواج و خانواده بهره می برد و نقشی بسیار اساسی در خانواده و بر همسر و فرزندان دارد و در واقع اساس و پایه نهاد اجتماعی خانواده، زنان هستند. روش تحقیق دراین مقاله، روش کتابخانه ای و مبتنی برتوصیف و تحلیل فرمایشات مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در این زمینه است. در یافته های پژوهش مهمترین عناوینی که بررسی گردید؛ تعریف زن و ویژگیهای زنان مسلمان از نظر مقام معظم رهبری، نقش و جایگاه زنان درخانواده و درتمدن اسلامی، نقش و جایگاه اجتماعی زنان و در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و تحلیل مولفه های بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی دررابطه با جایگاه زنان است. نتایج تحقیق نشان داد که در نظام ارزشی اسلام، خانواده از منزلت و قداست خاصی برخوردار است و در محیط خانواده، زنان از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار هستند و با توجه به تاکید مکرر قرآن کریم و احادیث برعظمت جایگاه زنان درخانواده مقام معظم رهبری نیز دربیانیه گام دوم انقلاب اسلامی؛ برتکریم جایگاه زنان درخانواده وجامعه بارها اشاره کرده اند واهمیت نقش آنهارا بازگونمودند. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه زن درخانواده درتمدن اسلامی با تاکید بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و تحلیل مقام و منزلت زن در نهاد خانواده است.

    کلیدواژگان: بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، تمدن اسلامی، خانواده، زنان
  • محمدرضا شهیدی پاک*، نفیسه سادات چاووشی صفحات 38-40

    هشت جنگ کلاسیک صلیبی اگر چه قضیه ای تمام شده در حدود هشتصد سال پیش است. اما پارادایم ان در جنگ غزه تکرار شد. نوع دول رهبری اهداف و وضعیت اعراب و دنیا همسان است. اما اعراب و دول اسلامی از تلقی صلیبی ان، یا می ترسند یا ابا دارند. پژوهش حاضر در اثبات صلیبی بودن جنگ غزه است و تکلیف درسی تاریخ مصر و شام دکتر محمد رضا شهیدی پاک است که در دانشگاه ازاد اسلامی واحد قم مقطع دکتری ارایه می شود. در شرایطی که هجوم بی امان صلیبی اروپا در قامت اسرائیل همچنان پرقدرت ادامه دارد توجه به این نکته ضروری است که پارادایمی از جنگ غرب و شرق و غرب و خاورمیانه و غرب و کشورهای اسلامی پارادایم صلیبی است. پارادایمی قوی و در طول قرون گذشته بسیاری از تحرکات را تحلیل کرد و اکنون هم پاسخ گو است. اما، با وجود این پارادایم که با رها استفاده شده و می شود بوسیله شرق و غرب، عده ای در مجموعه کشورهای اسلامی از پذیرش ان امتناع دارند و حتی ان را در بررسی نظری غزه مطرح نکرده اند و ان را هم معلوم نیست، حال که راه حسینی در نجات قدس متعین است چرا در مهمترین مسئله تاریخ اسلام که مصر و شام است و محور اصلی ان جنگ های صلیبی است. کلمه ای در ماهیت صلیبی ان بر زبان هم نمی اورند. این پژوهش در صدد اهمیت تلقی صلیبی غزه از سوی کشورهای اسلامی است که مفتوح بودن باب جهاد بوسیله آن ها شاخصه ان است.

    کلیدواژگان: صلیبی، مصر، شام، تاریخ
  • کوثر احمدی، مریم مشایخ*، محدثه احمدی، رحمت الله عظیمی صفحات 41-48

    هدف این پژوهش نقش خوش بینی و شادکامی در پیش بینی اضطراب امتحان در دانش آموزان بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات، تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم منطقه 2 تهران در نیمه اول سال تحصیلی 1403-1402، بود. جامعه آماری برابر 8597 نفر بود که حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 367 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند. در این پژوهش از پرسشنامه های اضطراب امتحان فریدمن (1997)، خوش بینی تحصیلی اسچنن- موران و همکاران (2013) و شادکامی اکسفورد(2001) جهت جمع آوری داده ها استفاده گردید، داده ها مورد تحلیل آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره قرار گرفت. نتیجه تحلیل یافته ها نشان داد که بین خوش بینی تحصیلی با اضطراب امتحان و بین شادکامی با اضطراب امتحان در دانش آموزان رابطه معکوس و معناداری در سطح (05/0P‹) وجود دارد. همچنین نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره نشان داد، با توجه به F برابر با 584/162 در سطح (01/0> p معنی دار شده است به این معنی که متغیرهای خوش بینی تحصیلی و شادکامی به خوبی تغییرات متغیر اضطراب امتحان دانش آموزان را تبیین می کنند و بتای(Beta) خوش بینی (590/0-) و بتای(Beta) شادکامی (263/0-) دست آمده است که درسطح (01/0> p معنی دار گردید، بدین معنی که خوش بینی تحصیلی و شادکامی بالا به عنوان متغیرهای پیش بین (مستقل) بر کاهش اضطراب امتحان دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر تهران موثر بوده است.

     

    کلیدواژگان: اضطراب امتحان، خوش بینی، شادکامی
  • الهام کرمان *، زهرا احمد اوغلی زرنق، آیلین وکیلی، زهرا بیانی صفحات 49-54

    ازدواج کودکان یا کودک همسری نوعی ازدواج رسمی یا غیررسمی است که که در آن فرد پیش از رسیدن به 18 سالگی وارد پیمان زناشویی می شود. البته کودک همسری از زمان های بسیار دور در اغلب جوامع رواج داشته است. امروزه علی رغم آگاهی بخشی های صورت گرفته، متاسفانه شاهد ازدواج در سنین کم در خانواده ها هستیم. ازدواج در سنین کم علاوه بر تاثیرات اجتماعی و اقتصادی، تاثیرات فراوانی بر فرد از لحاظ عاطفه و روحی-روانی دارد. می دانیم کودک همسری از عوامل متعدد و شرایط اقتصادی و اجتماعی و تمایلات افراد پدید می آید امید است با آگاهی بخشی در آینده شاهد کودک همسری نباشیم تا جوانان با اختیار و آگاهی کامل برای زندگی و شرایط آینده خود تصمیم بگیرند.پرواضح است که ازدواج در سنین پایین مشکلات بسیاری را برای کودک و جامعه ایجاد خواهد کرد و با افزایش آسیب های جسمی و روانی همراه خواهد بود. هدف از این مطالعه، آگاهی بخشی قبح مسئله به گروه هدف و بازنمود آسیب های جبران ناپذیر ناشی از این امر نامبارک در جامعه است که رواج صعودی پدیده کودک همسری و آسیب های عدیده آن در جامعه مشهود است. این مقاله به روش کتابخانه ای-توصیفی بوده و با مراجعه به منابع معتبر، فیش برداری و تنظیم گردید.

    کلیدواژگان: کودک، تاثیرات، آسیب ها، ازدواج زودرس
  • مجید آزاد، محمد مرادی کانی باغی* صفحات 55-66

    اندیشه تقریب بین مذاهب و ادیان از دیرباز مورد توجه متفکران بزرگ اسلامی و شیعی قرار داشته است. امام موسی صدر از جمله این اندیشه ورزان مبتکر است، که در کمتر از دو دهه تلاش خستگی ناپذیر با روش های بدیع در عرصه اجتماعی لبنان و بخشی از جهان اسلام موفق شد جمعی از صاحب نظران و متفکران سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مسلمان و غیر مسلمان را با خود همراه کند. اقدامات محرومیت زدایی امام موسی صدر، در ابتدا و به جهت ارتقاء جایگاه شیعیان لبنان، که در محرومیت شدید و ظلم تاریخی قرار داشتند و در ادامه برای همه محرومان لبنان، اعم از مسلمانان سنی و مسیحیان، در حوزه های مختلف، اجتماعی و فرهنگی آنچنان اثرگذار بود که تحسین همگان را در پی داشت حتی مخالفان سرسخت را به حمآیت و همراهی سوق داد و تحولات عمیق و ماندگاری را در جامعه لبنان رقم زد و تا به امروز برکات آن ادامه دارد.

    کلیدواژگان: موسی صدر، تقریب، ادیان، مذاهب، شیعیان لبنان، وحدت فقهی
  • معصومه اسدی* صفحات 67-79

    تکالیف درسی در فرایند تعلیم و تربیت از فعالیت های مهم و تاثیرگذار به شمار می روند و از آنجا که اغلب تکالیف در خانه انجام می شوند همراهی و مشارکت اعضای خانواده مخصوصا والدین در انجام آن می تواند سبب افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان شود. مشارکت دو نهاد خانه و مدرسه از اهداف نظام آموزش و پرورش می باشد و مشاکت در تکالیف یکی از رایج ترین انواع مشارکت والدین در امور آموزشی و تربیتی فرزندان است. هدف پژوهش حاضر بیان برسی رابطه کیفیت مشارکت والدین در انجام تکالیف درسی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است. روش های ضبط و جمع آوری این مقاله توصیفی است و روش گردآوری مطالب به شیوه کتابخانه ای و با مراجعه به کتاب ها، مقالات، پایگاه های اینترنتی و منابع الکترونیکی صورت گرفته است. نتایج به دست آمده از این تحقیق بر پایه فرضیات نشان می دهد که مشارکت والدین و حمایت آنان از تکالیف دانش آموزان در فضای خانه همراه با آرامش و صمیمت موجب تقویت یادگیری و رغبت دانش آموزان به فعالیت های درسی می شود و نیز بر پیشرفت تحصیلی آنان تاثیر مثبت گذاشته و معنی دار است.

    کلیدواژگان: مشارکت والدین، تکالیف درسی، پیشرفت تحصیلی، دانش آموزان
  • سمیه هاشمی نژاد* صفحات 80-98
    زمینه و هدف

    این پژوهش با هدف مقایسه سبک های حل مسله و جهت گیری انگیزشی بین دانشجویان افسرده و بهنجارشاغل به تحصیل دانشگاه آزاد واحد خوی انجام شد.

    روش بررسی

    پژوهش حاضر به شیوه ی پس رویدادی بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد واحد خوی در سال تحصیلی 1397-1396 به تعداد 2800 نفر تشکیل می دهد. نمونه ای به حجم 80 نفر به صورت تصادفی خوشه ای با در نظرگرفتن متغیرهای پژوهش جهت همتا سازی همچون سن و جنس انتخاب و، 40 نفر دانشجوی دختر (20نفر افسرده و 20نفر بهنجار) و40 نفردانشجوی پسر (20 نفر افسرده و20 نفر بهنجار) در دو گروه مطالعه (افسرده) و گروه مقایسه (بهنجار) انتخاب شده است. داده ها با استفاده از پرسشنامه های افسردگی بک، سبک حل مساله کسیدی ولانگ، مقیاس خودسنجی و جهت گیری انگیزشی جمع آوری شده است. فرضیه های پژوهش با روش تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) و آزمون t مستقل مورد آزمون قرار گرفتند.

    یافته ها

    نتایج نشان داد که تفاوت میانگین سبک های حل مسله و جهت گیری انگیزشی دانشجویان افسرده و عادی در سطح (01/0>P) معناداری می باشد.

    نتیجه گیری

    با توجه به نتایج بدست آمده می توان مطرح کرد که دانشجویان افسرده نسبت به دانشجویان عادی از سبک های حل مساله غیر سازنده بالا و سبک های حل مساله سازنده پایین تری برخوردارند دانشجویان افسرده نسبت به دانشجویان عادی از جهت گیری انگیزشی پایینتری برخوردارند.

    کلیدواژگان: سبک های حل مسله، جهت گیری انگیزشی، افسردگی، بهنجاری
  • محمدرضا شهیدی پاک* صفحات 99-101

    از فتح عمری تا فتح صلاحی ششصد سال گذشت، در این ششصد سال غرب مسیحی صدها نقشه کشید تا از اسلام انتقام بگیرد و به گفته کاهن شرق شناس معاصر فرانسوی جنگ های صلیبی را برای انتقام از اسلام به پا کرد و قدس را باز پس گرفت. جهان اسلام در وضعیتی نبود که این بازگشت را تحمل کند و در ایران که امپراطوری سلجوقی تاسیس شد این دولت نیابتی خلافت عباسی شامات را تصرف و دولت زنگی و ایوبی را به نیابت از سلاجقه تاسیس کرد و ثمره آن فتح صلاحی بود. با وجود انکه ان ها را تا اروپا عقب راند، اما متزلزل بود چون پایبندی به مبانی ارزشی فتوحات نبود. جانشینان صلاح الدین بارها با صلیبی ها صلح کردند تاسیس دولت شیعه موحدان در غرب اسلامی تا صدسال صلیبی ها را در اروپا مرزهای آندلس زمینگیر کرد. و دولت عثمانی در مدیترانه این وضع را ادامه داد اما پیشروی اسپانیا و پرتغال دو قدرت جدید جهانی در دریای سرخ تا چین ادامه یافت و ان ها را بازرگانی دریای ابریشم از بلنسیه تا کانتون به طول ده هزار کیلومتر را در اختیار گرفتند. اوضاع ژئوپلیتیک جهان عوض شد و آندلس از جنوب اروپا به خاورمیانه منتقل شد و تا کنون ادامه دارد. پارادایم فتح اسلامی در فتح عمری و صلاحی بی رنگ شد و در بیان عرفات جاری شد. عرفات بعد از تجربه عمری و صلاحی گفت: که در جهاد باید به حسین اقتداء کرد، راه نجات قدس بعد فتح عمری و صلاحی و فتوحات و بازگشت غرب در ج ج1 و ج ج2 است. چرا نام حسین در مسئله فلسطین هست چون پیامبر در یکی از پیشگویی های هنگام شهادت حسین گفت آن هنگام در فلسطین زیر هر سنگی که برداشت در قدس خون تازه می جوشد که ابناء غزه انجام دادند. علمونا کیف الحجاره تغد و بین ایدی الاطفال ماسا ثمینا. راه حسین پارادایمی جدید است که بعد از عرفات شروع شد و با حسین ایران و عراق و قدس مرتبط است حسینی که زیارت عرفه او مانیفیست جهاد جهاد اصغر ملل است که هستی شناختی انسان و تقدم جهاد اکبر به اصغر است و پایان ان نابودی اسراییل است. چون الگوی فتح عمری و صلاحی که مبنی سازش با مسیحیت صلیب است جایی ببرد نتوانست راه به این دعاء مورد توجه متصوفه عالم شیعه سنی است. ابن عطاءاسکندرانی صوفی قرن هشتم در الحکم العطاییه آورده است مانند ذکر صلوات بوسیله ابوالحسن شاذلی صوفی نویسنده صیغ صلوات که در جنگ صلیبی هفتم صوفی قرن 7 مانع سقوط دمیاط شد و در برابر صلیبی ها مردم را به جهاد خواند.

    کلیدواژگان: غزه، صلیبی، عرفات، راه حسین، فتح صلاحی
  • منصوره روحانی فر* صفحات 102-112

    هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه بین هوش هیجانی با اضطراب فراگیر در زنان شاغل امور مالیاتی شهر تهران است. پژوهش حاضر از نظر هدف جزء پژوهش های توصیفی -همبستگی می باشد که با استفاده از پرسشنامه هوش هیجانی گلمن(2001)، و پرسشنامه اختلال اضطراب فراگیر (GAD-7) اسپیتزر و همکاران (2006)اجرا شد جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان زن شاغل در امور مالیاتی شمال تهران بود روش نمونه گیری و حجم نمونه: روش نمونه گیری بصورت در دسترس بود و تعیین حجم نمونه طبق فرمول کوکران به تعداد 185 نفر انتخاب شد به منظور تجزیه و تحلیل در سطح توصیفی از شاخص های مرکزی و جدول فراوانی و درصد برای متغیرهای جمعیت شناختی و جهت تعیین نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف تک نمونه ای استفاده شد و در بخش استنباطی نیز به تحلیل و بررسی فرضیه های پژوهشی با استفاده از آزمون آماری (ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره) پرداخته شد. یافته ها نشان داد که عوامل هوش هیجانی با اضطراب فراگیر در سطح 5 درصد رابطه معنادار دارند.

    کلیدواژگان: هوش هیجانی، اضطراب فراگیر، زنان شاغل
  • مهدی رستمی پائین افراکتی*، جواد جدی دلشاد صفحات 113-122

    جمعیت و ابعاد آن نقطه مرکزی هر نظام اجتماعی محسوب می شود. تحولات جمعیتی تقریبا تمام جنبه های زندگی انسان و جهان پیرامون وی را تحت تاثیر قرار می دهد و اثرات متعددی بر خرده نظام های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و محیطی وارد می کند و منشا تحولات چشمگیری در این حوزه ها می شود. برای برنامه ریزی جهت توسعه همه جانبه یک جامعه، شناخت جمعیت و میزان رشد آن امری حیاتی است. از جمله راه های کسب توسعه همه جانبه، شناخت و آگاهی کافی از تغییر و تحولات جمعیتی است؛ زیرا تمامی جنبه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر جامعه ای، با حجم جمعیت و ویژگی های ساختاری آن پیوند خورده است. در مقاله حاضر به جنبه های اقتصادی و نظامی متاثر از جوانی جمعیت پرداخته شده است که با روش کتابخانه ای و توصیفی می باشد. طبق یافته ها جوانی جمعیت باعث افزایش رشد اقتصادی و قدرت نظامی کشور خواهد شد.

    کلیدواژگان: جوانی جمعیت، اقتصاد، قدرت نظامی
  • سهیلا خانی* صفحات 123-140

    هدف اصلی در این تحقیق تعیین رابطه بین انسجام،ابرازگری با رفتار امتناع دانش آموز از مدرسه است.جامعه آماری در این پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر در منطقه 18 تهران در سال تحصیلی 1401 تشکیل داد که از این میان 384 نفر انتخاب شدند و روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بود.برای جمع آوری داده نیز از دو مقیاس الگوهای رابطه خانوادگی (محیط خانواده) موس و موس (1994) و مقیاس تجدید نظر شده امتناع از مدرسه توسط کرنی و سیلورمن (1993) استفاده شد.برای تحلیل داده ها از آزمون همبستگی اسپیرمن از طریق نرم افزار SPSS استفاده شد که نتایج نشان می دهد که هر چقدر انسجام خانواده ارتقا پیدا کند، رفتار امتناع دانش آموز از مدرسه کاهش می یابد. هر چقدر ابرازگری و تعارض خانواده بیشتر شود، دانش آموزان بیشتر از مدرسه امتناع میکنند.بر این اساس می توان گفت که تدوین برنامه های آموزشی جهت آشنا ساختن والدین با مولفه های محیط خانواده که منجر به کاهش رفتارهای امتناع از مدرسه توسط دانش آموزان می شود یک ضرورت اساسی است که نیازمند توجه و حمایت همه جانبه مسئولین می باشد. نتایج نحقیق حاکی از آن است که بین انسجام خانواده و رفتار امتناع دانش آموز از مدرسه رابطه معکوسی وجود دارد. سطوحی از ابراز گری خانواده به عنوان الگوی اصلی نمایش ابراز کلامی و غیر کلامی از احساسات درون خانواده به عنوان یک کل تعریف شده است که روابط زناشویی را تحت تاثیر خود قرار می دهد.

    کلیدواژگان: انسجام، ابرازگری، تعارض، خانواده، امتناع از مدرسه
  • زهرا شهامتی نژاد* صفحات 141-149

    آموزش مهارت های زندگی در مدارس از اهمیت فراوانی برخوردار است، زیرا به دانش آموزان کمک می کند تا علاوه بر مهارت های تحصیلی، توانایی های لازم برای مدیریت زندگی روزمره خود را نیز کسب کنند. این مهارت ها شامل مدیریت استرس، حل مسئله، تصمیم گیری، ارتباطات موثر و خودآگاهی است. لذا مقاله حاضر که از نوع مروری، کتابخانه ای است با مطالعه کتاب ها، مقاله ها و پایان نامه ها و... پیشین به هدف بررسی اهمیت آموزش مهارت های زندگی در مدارس می پردازد. نتایج حاصله از این پژوهش بدین شرح است که آموزش این مهارت ها به بهبود عملکرد تحصیلی، کاهش رفتارهای پرخطر، افزایش اعتماد به نفس و بهبود سلامت روانی دانش آموزان منجر می شود. علاوه بر این، مهارت های زندگی به دانش آموزان کمک می کند تا در آینده به شهروندانی مسئولیت پذیر و موثر تبدیل شوند. بنابراین، ادغام آموزش مهارت های زندگی در برنامه های درسی مدارس ضروری است تا زمینه ساز پرورش نسل های آینده ای توانمند و موفق باشد.

    کلیدواژگان: مهارت های زندگی، آموزش و پرورش، مدرسه، آموزش مهارت های زندگی