فهرست مطالب

فصلنامه اندازه گیری تربیتی
پیاپی 55 (بهار 1403)

  • تاریخ انتشار: 1403/03/31
  • تعداد عناوین: 6
|
  • مجتبی بیرامی*، پروین کدیور، مهدی عرب زاده صفحات 6-37
    هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ویژگی های روان سنجی مقیاس استحکام روانی نوجوانان McGeown و همکاران (2016) و آزمون رابطه ی آن با اهمال کاری تحصیلی، اضطراب فراگیر و اضطراب ریاضی در قالب تحلیل مسیر بود. نمونه آماری پژوهش شامل 455 نفر از دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر زنجان بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان به صورت حضوری و اجرای کلاسی به مقیاس های مربوطه پاسخ دادند. تجزیه وتحلیل داده ها، به صورت دوفازی و با به کارگیری روش های آماری تحلیل عاملی و تحلیل مسیر انجام شد. در فاز اول پژوهش به بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس استحکام روانی پرداخته شد. نتایج نشان داد یک راه حل شش عاملی، مطابق با شش ویژگی پیشنهادی استحکام روانی یعنی چالش، تعهد، کنترل (زندگی و هیجان) و اعتمادبه نفس (توانایی ها و بین فردی)، نسبت به مدل های رقیب بهترین برازش مدل را دارد. به علاوه همسانی درونی کل مقیاس با استفاده از آلفای کرونباخ 81/0 به دست آمد. در فاز دوم پژوهش به آزمون اثرات مستقیم و غیرمستقیم استحکام روانی بر اضطراب (فراگیر و ریاضی) و اهمال کاری تحصیلی با به کارگیری تکنیک آماری تحلیل مسیر پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان که استحکام روانی اثر مستقیم بر اضطراب فراگیر، اضطراب ریاضی و اهمال کاری تحصیلی دارد به علاوه استحکام روانی با میانجی گری اضطراب فراگیر بر اهمال کاری تحصیلی و اضطراب ریاضی اثر غیرمستقیم دارد. پیامد یافته های پژوهش ازجمله کاربرد نتایج در مدارس و محیط های تحصیلی و پیشنهاد های پژوهشی برای مطالعات آتی موردبررسی قرار گرفت.
    کلیدواژگان: استحکام روانی، نوجوانان، اهمال کاری تحصیلی، اضطراب
  • هادی صمدیه، حسین کارشکی*، سید امیر امین یزدی، الهه حجازی صفحات 38-71

    احساس تعلق به دانشگاه با جنبه‏های متعددی از سلامت روانی-اجتماعی دانشجویان ارتباط دارد. بااین حال در مفهوم‏ سازی و سنجش این سازه، ابهامات زیادی وجود دارد. اندک ابزارهای طراحی شده در حیطه آموزش عالی نیز بیشتر میزان احساس تعلق را می‏سنجند و اندازه ‏گیری مولفه ‏های تعلق به دانشگاه در مطالعات قبلی کمتر موردتوجه قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی مقیاس احساس تعلق دانشجویان به دانشگاه بود. در یک طرح همبستگی و از نوع ساخت ابزار، 345 نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در مرحله اول و 477 نفر از دانشجویان دانشگاه بیرجند در مرحله دوم به روش نمونه ‏گیری در دسترس انتخاب شدند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی در مرحله اول، چهار عامل با 72/49 درصد تبیین واریانس را نشان داد که شامل مولفه ‏های تعامل با استادان، تعامل با همسالان، جو دانشگاه و عزت نفس بود. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که مدل چهار عاملی دارای برازش است و ضریب آلفای کرونباخ خرده ‏مقیاس‏ها در دامنه 90/0-75/0 گزارش شد. به علاوه، تحلیل‏های دیگر شواهدی را برای حمایت از همسانی درونی، روایی همگرا و روایی واگرای مقیاس احساس تعلق فراهم کردند و مشخص شد که هرکدام از ابعاد این مقیاس با مقیاس‏های تعهد به دانشگاه، تنهایی اجتماعی-هیجانی، رضایت از زندگی، افسردگی و درگیری عاملی روابط معنادار داشت. بعلاوه، نتایج ضریب بازآزمایی خرده ‏مقیاس‏ها در دامنه 74/0-64/0 قرار داشت. مطابق با یافته ‏های پژوهش حاضر، مقیاس احساس تعلق دانشجویان به دانشگاه از ویژگی‏های روان سنجی مطلوبی برخوردار است و می‏توان از آن به عنوان ابزاری معتبر استفاده نمود.

    کلیدواژگان: احساس تعلق به دانشگاه، اعتباریابی، دانشجویان، ساخت ابزار
  • مجید سلیمانی، عزت الله قدم پور*، محمد عباسی صفحات 72-90

    مداومت تحصیلی بیانگر استمرار و تعهد رفتاری به آموزش و یادگیری است که وجود چنین ابزاری در داخل کشور موردنیاز بود. پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‏های روان‏سنجی مقیاس مداومت تحصیلی انجام گرفت. این پژوهش از نوع پژوهش‏های توصیفی است که با هدف کاربردی به بررسی ویژگی‏های روان‏سنجی می‏پردازد. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش‏آموزان دوره متوسطه اول شهرستان قم بودند که در سال تحصیلی 1401-1400 به تحصیل اشتغال داشتند. تعداد 355 دانش‏آموز به روش تصادفی خوشه‏ای چندمرحله‏ای وارد نمونه شدند و مقیاس مداومت تحصیلی طالیب و همکاران (2018) را تکمیل نمودند. داده‏ها پس از جمع‏آوری با استفاده از نرم‏افزارهای آماری SPSS22 و AMOS22 و از روش‏های تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل پایایی موردبررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد، عامل استخراج شده 93/79 درصد متغیر مداومت تحصیلی را تبیین می‏کند. همچنین، پایایی ابزار به روش ضریب آلفای کرونباخ برابر با 994/0 و به روش دونیمه کردن برای نیمه اول برابر با 989/0 و برای نیمه دوم برابر با 988/0 بود. با توجه به نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل پایایی، به نظر نسخه فارسی مقیاس مداومت تحصیلی، ابزاری کارآمد محسوب می‏شود.

    کلیدواژگان: پایایی، روایی، مقیاس مداومت تحصیلی
  • مرتضی طاهری* صفحات 92-114
    گرایش فزاینده به استفاده از روش های ترکیبی در رساله های دکتری، نگرانی درباره استفاده مناسب از این روش ها در تحقیقات علوم اجتماعی و رفتاری را مطرح ساخته است. این پژوهش توصیفی با هدف بررسی رویکرد، طرح و روش های پژوهش به کاررفته در رساله های دکتری مدیریت آموزشی و آموزش عالی در دهه اخیر (1390-1400) انجام شده است. در راستای پاسخگویی به سوالات پژوهش، چکیده و فصل سوم 85 رساله دکتری پایان یافته در بازه زمانی فوق بررسی شد. یافته های پژوهش نشان می دهد نزدیک به سه چهارم (درمجموع 73 درصد) پژوهش ها با هدف ارائه الگو و مدل و 63 درصد آن ها بر مبنای رویکرد ترکیبی اکتشافی متوالی انجام شده اند. همچنین در 60 درصد موارد از طرح نظریه زمینه ای در مرحله کیفی و همبستگی چند متغیری در مرحله کمی پژوهش استفاده شده است. نتایج پژوهش ضمن آشکار کردن نشانه های روش پرستی، دلالت های برای تدریس روش های پژوهش کمی، کیفی و ترکیبی در دوره دکتری و لزوم نوآوری در طرح های پژوهش مورداستفاده در رساله های دکتری رشته های علوم رفتاری را خاطرنشان می سازد.
    کلیدواژگان: روش شناسی، روش های ترکیبی، روش پرستی، رویکرد اکتشافی متوالی
  • ابوالقاسم یعقوبی*، محدثه بی تا صفحات 116-144
    پژوهش حاضر با روش فراتحلیل و با هدف ترکیب پژوهش‏های انجام شده در زمینه رابطه سبک‏های هویت و عملکرد تحصیلی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل مطالعات در دسترس مرتبط بود که در فاصله سال‏های 1385 تا 1400 در داخل کشور انجام شده و در پایگاه های اطلاعاتی شامل جهاد دانشگاهی، نورمگز و مگیران در دسترس قرار داشت. یافته ها و اطلاعات موردنظر جهت دستیابی به هدف پژوهش مورد واکاوی قرار گرفت و بعد از بررسی ملاک های ورود و خروج مطالعات، اندازه اثرهای همبستگی پژوهش های جمع آوری شده با نرم افزار CMA مورد تحلیل قرار گرفت. همچنین در این پژوهش، مدل تصادفی و ثابت محاسبه شدند که با توجه به نتایج تحلیل ناهمگنی از طریق شاخص های Q و مجذور I، مدل تصادفی انتخاب شد. اندازه اثر ترکیبی پژوهش های موردبررسی پس از حذف چهار اندازه اثر 107/0 به دست آمد. مقدار اندازه اثر ترکیبی پژوهش ها، بر اساس شاخص کوهن ضعیف محاسبه شد. همچنین، نتایج مربوط به تحلیل ناهمگنی حاکی از وجود متغیرهای تعدیل کننده در پژوهش‏ها بود. شواهد این فراتحلیل در ارتباط با مبانی نظری و تجربی قبلی، نشانگر روابط بین دو متغیر سبک های هویت و عملکرد تحصیلی بود. با توجه به نتایج فراتحلیل می توان گفت، برای موفقیت در برنامه های تحصیلی توجه به سبک های هویت در میان یادگیرندگان موثر خواهد بود.
    کلیدواژگان: اندازه اثر، سبک های هویت، عملکرد تحصیلی، فراتحلیل
  • ریحانه رحیمی*، ئاسو مجتهدی صفحات 146-183

    هدف این مطالعه بررسی سوالات طیف لیکرت با دو رویکرد نظریه کلاسیک آزمون و نظریه سوال پاسخ و قرار دادن نتایج این دو رویکرد در کنار یکدیگر و پاسخ به این سوال است که «آیا نتایج این دو رویکرد همسو بوده یا اینکه در تضاد با یکدیگرند؟». روش پژوهش از نوع توصیفی و از حیث تحلیل داده ها یک روش تحلیل ثانویه است. ابزار پژوهش 3 خرده مقیاس برونگرایی، گشودگی و مسئولیت پذیری آزمون شخصیت نئو فرم کوتاه (NEO-FFI) بود. آزمودنی های موردمطالعه در این پژوهش 977 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه اول بودند که با حذف افراد در مرحله غربالگری داده ها، درنهایت تحلیل سوالات برونگرایی بر روی اطلاعات 783 نفر آزمودنی، تحلیل سوالات گشودگی بر روی اطلاعات 763 نفر آزمودنی و تحلیل سوالات مسئولیت پذیری نیز بر روی اطلاعات 784 نفر آزمودنی انجام شد. نتایج تحلیل های آماری نشان داد که هرچه همسانی درونی سوالات بالاتر باشد نتایج دقیق تر و معتبرتری از مدل مدرج پاسخ به دست می آید و برای سوالات با همسانی درونی پایین از طریق این مدل باید بسیار محتاط عمل کرد، زیرا ممکن است آستانه سوالات را به صورت وارونه نشان داده یا ضریب تشخیص سوالات را منفی یا مثبت کاذب نشان دهد. درمجموع کاربرد هم زمان روش های مختلف تجزیه وتحلیل آماری به تحلیل بهتر و رسیدن به نتایج دقیق تر کمک خواهد کرد.

    کلیدواژگان: مدل مدرج پاسخ، نظریه سوال پاسخ، نظریه کلاسیک آزمون، همسانی درونی، آستانه، ضریب تشخیص
|
  • Mojtaba Byrami *, Parvin Kadivar, Mehdi Arabzadeh Pages 6-37
    The aim of this study was to identify the psychometric properties or indicators of the Mental Toughness Scale for Adolescents by McGowan et al. (2016) and examine its relationship with academic procrastination, generalized anxiety, and math anxiety using path analysis. The research sample consisted of 455 high school students in Zanjan City, Iran, who were selected using cluster sampling. Participants completed the relevant scales through in-person administration. Data analysis was conducted in two phases and employing factor analysis and path analysis statistical methods. In the first phase, the psychometric properties of the Mental Toughness Scale were examined. The results revealed that a six-factor solution, in line with the proposed six dimensions of the Mental Toughness Scale (challenge, commitment, control over life and emotions, and self-confidence in abilities and interpersonal relationships), provided the best fit for the competing models. Additionally, the overall internal consistency of the scale was satisfactory, with a Cronbach's alpha coefficient of 0.81. In the second phase, the direct and indirect effects of Mental Toughness on generalized anxiety, math anxiety, and academic procrastination were examined using path analysis. The findings indicated that Mental Toughness has a direct impact on generalized anxiety, math anxiety, and academic procrastination. Moreover, Mental Toughness has an indirect effect on academic procrastination and math anxiety through the mediating role of generalized anxiety. The implications of the study's findings for schools and educational environments, as well as suggestions for future research, were discussed.
    Keywords: Mental Toughness Scale, Adolescents, Academic Procrastination, Anxiety
  • Hadi Samadieh, Hossein Kareshki *, Seyed Amir Aminyazdi, Elahe Hejazi Pages 38-71

    The sense of belonging to a university is intricately connected to various facets of their psycho-social well-being. Nonetheless, the conceptualization and measurement of this construct remain unclear. Existing instruments in higher education predominantly evaluate the general sense of belonging, while the assessment of specific components of belonging to a university has not been adequately addressed in prior research. This study was conducted to construct and validate the "Students' Sense of Belonging to University Scale (SSBUS)". Employing a correlational and instrument development framework, 345 students from Ferdowsi University of Mashhad were recruited for the initial phase, followed by 477 students from the University of Birjand in the subsequent phase, utilizing a convenient sampling technique. Exploratory factor analysis in the initial phase identified four factors accounting for 49.72% of the variance, encompassing interactions with faculty, peer relations, institutional atmosphere, and self-esteem. Confirmatory factor analysis affirmed the suitability of the four-factor model, with Cronbach's alpha coefficients for the sub-scales ranging between 0.75 and 0.90. Further analyses substantiated the internal consistency, as well as the convergent and divergent validity of the scale. Notably, each dimension of the scale demonstrated significant correlations with university commitment, social-emotional loneliness, life satisfaction, depressive symptoms, and agentic engagement. Moreover, the retest reliability coefficients for the sub-scales varied from 0.64 to 0.74. The findings suggest that the SSBUS possesses commendable psychometric properties, qualifying it as a reliable tool for academic use.

    Keywords: Sense Of Belonging To A University, Validating, Students, Scale Development
  • Majid Soleymani, Ezatollah Ghadampour *, Mohamad Abasi Pages 72-90

    This research was descriptive in nature, aiming to explore the psychometric characteristics of a practical aspect. The statistical sample comprised all students attending the First Secondary School in Qom City during the academic year 1400-1401. A sample of 355 students from the First Secondary School in Qom City were recruited using a multi-stage cluster random sampling method. The Academic Persistence Scale (APS) by Talib et al. (2018) was administered to them. The data were subsequently analyzed using SPSS22 and AMOS22 statistical software and subjected to exploratory factor analysis and reliability analysis. The results demonstrated that the extracted factor accounted for 79.93% of the variability in the academic persistence variable. The reliability of the tool was determined to be 0.994 using Cronbach's Alpha coefficient, with 0.989 for the first half and 0.988 for the second half using the two-halves method. The Persian version of the Academic persistence Scale (APS) was found to be an effective tool for assessment, as indicated by the outcomes of the exploratory factor analysis and reliability analysis.

    Keywords: Academic Persistence Scale (APS), Reliability, Validity
  • Morteza Taheri * Pages 92-114
    In recent years, mixed methods research has gained popularity in doctoral theses, particularly in educational administration and higher education. This study delved into the approach, design, and research methodologies employed in these theses. By thoroughly analyzing the abstracts and third chapters of 85 doctoral theses, the research aimed to elucidate the prevailing trends in mixed methods research within the realm of education. The findings of this study reveal that a significant majority, 73%, of the examined doctoral theses aimed at developing patterns or models. Furthermore, 63% of the studies adhered to a sequential exploratory mixed methods approach during their exploration. Moreover, the qualitative phase of the majority (60%) of the research papers utilized grounded theory as a methodological framework. Concerning the quantitative phase, 60% of the studies relied on multiple correlation analysis. These findings not only provide valuable insights for instructing both quantitative, qualitative, and mixed methods research methodologies in doctoral programs but also underscore the significance of fostering innovation in research designs within the domain of behavioral sciences. Particularly noteworthy is the emphasis on the emergence of pattern development as a burgeoning focal point within doctoral studies.
    Keywords: Methodology, Mixed Methods Research, Methodolatry, Exploratory Sequential Approach
  • Abolghasem Yaghoobi *, Mohaddeseh Bita Pages 116-144
    This research was conducted using the meta-analysis method with the aim of synthesizing existing research on the relationship between identity styles and academic performance. The statistical population of the study included all relevant studies conducted in Iran from 1385-1400 and available in the databases of Jahad Daneshgahi, Nurmagz, and Magiran. After evaluating the criteria for entrances and layaway requirements research, the correlation effects of the research were analyzed by CMA software. Also, two models of random effect and fixed effect were calculated. According to the results of the heterogeneous analysis, the randomized model was selected through Q and squared I indices. The findings revealed that the size of the combined effect of the investigated research after the removal of 4 effects size was 0.107. The combined effect size of the research was calculated based on the mean Cohen’s index. The results of heterogeneous analysis revealed of the existence moderating variables in the research as well. The results of this meta-analysis of theoretical and empirical foundations are indicative of the relationship between identity style and academic performance variables. Given the results of this meta-analysis, it can be concluded that for academic performance to be successful, it is essential to address the identity style among university and school students.
    Keywords: Academic Performance, Identity Style, Meta-Analysis, Size Effect
  • Reyhane Rahimi *, Aso Mojtahedi Pages 146-183

    The goal of this research is to explore the Likert scale questions using two distinct methods Classical Test Theory and Item Response Theory. By comparing the results of these approaches, the study aims to address the question: "Do the outcomes from these two methodologies align, or do they contradict each other?" The research design followed a descriptive methodology and utilized secondary analysis techniques. The study population consisted of 977 junior high school students. After the data screening process, the final sample size for analyzing extraversion items was 783 students, 763 students for openness items, and 784 students for conscientiousness items. The research instruments were the three subscales of extraversion, openness, and conscientiousness from the Neo Personality Test. The statistical analysis yielded results indicating that a strong internal consistency among items enhanced the accuracy and validity of outcomes derived from the graded response model. However, when items exhibit low internal consistency, caution should be exercised, as the model may yield erroneous thresholds or discrimination coefficients (i.e., false negative or positive). Overall, combining multiple methods of statistical analysis can significantly contribute to more effective analysis and obtaining highly accurate results.

    Keywords: Graded Response Model, Item Response Theory, Classical Test Theory, Internal Consistency, Threshold, Discrimination Coefficient