فهرست مطالب

جامعه و سیاست - سال دوم شماره 1 (پیاپی 5، بهار 1403)

نشریه جامعه و سیاست
سال دوم شماره 1 (پیاپی 5، بهار 1403)

  • تاریخ انتشار: 1403/05/13
  • تعداد عناوین: 6
|
  • ابراهیم آقامحمدی، محمدرضا قائدی *، گارینه کشیشیان سیرکی، حسن خداوردی صفحات 1-14

    فقر و محرومیت پدیده ای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است که از نبود حداقل های نیاز انسانی یا ناتوانی در تامین آن ناشی می شود و در حقیقت نتیجه نابرابری اجتماعی و اقتصادی بوده که به عنوان مشکل در جامعه بروز می کند و تضاد های درون جامعه را بارز و آشکار می نماید. وجود طبقه محروم را در هر جامعه ای می توان دید، اما اینکه چه نسبتی از جمعیت آن جامعه محروم و فقیر است مساله ای اساسی است که می تواند از سوی کارگزان آن جامعه مورد توجه و تدبر قرار گیرد. هدف اصلی در این مقاله، بررسی جایگاه طبقه محروم در معیار گفتمانی امام خمینی (ره) در ایران پس از انقلاب اسلامی می باشد. امام خمینی (ره) به عنوان بنیانگذار انقلاب اسلامی، از همان ابتدای آغاز انقلاب، توجه به طبقه محروم و فقرزدایی را مورد توجه و تاکید قرار دادند. امام جمهوری اسلامی را حکومت مستضعفین و محرومین می داند که جمهوری اسلامی باید برای آن ها کار کند. در این مقاله، از روش توصیفی-تحلیلی و منابع کتابخانه ای، برای پاسخ به سوال اصلی تحقیق، یعنی جایگاه طبقه محروم در معیار گفتمانی امام خمینی (ره) در ایران پس از انقلاب اسلامی چگونه بوده است؟ استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که امام خمینی (ره) به طبقه محروم توجه اساسی داشته، و همواره بر آن تاکید کرده اند، آن ها را صاحبان اصلی انقلاب دانسته و وظیفه کارگزاران جمهوری اسلامی را حفظ کرامت و خدمت به آنان دانسته است. امام گرایش بی شائبه محرومین به انقلاب و حمایت بی دریغ آنان از اسلام را امری فراموش ناشدنی می داند که نباید بدون جواب بماند.

    کلیدواژگان: طبقه محروم، معیار گفتمانی امام خمینی (ره)، انقلاب اسلامی
  • اعظم اباذری *، جلال میرزایی، حسین معین آبادی بیدگلی صفحات 15-24

    ثبات سیاسی، به معنای فقدان نسبی برخی حوادث سیاسی «بی‏ثبات کننده» است که به صورت تغییر در ساختار قدرت و تغییر در حکومت از طریق اقدامات مسالمت‏آمیز یا خشونت‏آمیز ظاهر می‏شوند. ازاین رو، مسئله‏ی تحقیق حاضر این است که وضعیت ثبات و بی‏ثباتی سیاسی در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی (1400-1392) مطالعه و مهم‏ترین مولفه های موثر بر آن را مورد بررسی قرار دهد و از این رهگذر مدلی (چارچوب مفهومی) برای تحلیل آن ارائه نماید. پژوهش حاضر با عنوان «بررسی نقش عملکرد دولت روحانی بر ثبات سیاسی ایران» درصدد بررسی و تفسیر تاثیرات عملکرد دولت روحانی در دو مقطع زمانی چهارساله بر ثبات سیاسی است. در این پژوهش چهار مولفه دربرگیرنده ثبات سیاسی در قالب فاکتورهای مشارکت سیاسی، تغییرات در دولت، رابطه نهاد حاکمیت و نهادهای وابسته با دولت و کارکردهای دولت به صورت مستقل و مجزا مورد بررسی قرارگرفته است. تاکید بر این عوامل علاوه بر شواهد و واقعیت‏های سیاسی در ایران بر اساس آراء و مطالعات ساندرز، دیوید ایستون، تئوری هانتینگتون و پارسونز صورت گرفته است. برای رسیدن به هدف این پژوهش، محقق از روش مقایسه‏ای کیفی و استفاده از منابع داخلی و خارجی به عنوان ابزارهای گردآوری داده بهره‏برداری نموده است. یافته‏های تحقیق حاضر نشان می‏دهد راه‏حل تقویت ثبات سیاسی و پایداری در دولت اول حسن روحانی در تعادل سیاسی و اجماع نظری بین نهادهای قدرت، مشارکت سیاسی و کارکردهای دولت در حوزه‏های اقتصادی نظیر کنترل و کاهش نرخ تورم، تقویت قدرت خرید مردم، افزایش رشد اقتصادی موثر بوده است و در دولت دوم افول این شاخص‏ها از عوامل بی‏ثباتی محسوب می‏شوند. بااین وجود عامل ناتوانی در انطباق سیاست‏ها و جهت‏گیری‏ها با رویکرد رهبری در حوزه سیاست خارجی تاثیر بیشتری در بی‏ثباتی دولت روحانی در دوره دوم داشته است.

    کلیدواژگان: ثبات سیاسی، بی ثباتی سیاسی، دولت روحانی، روش مقایسه ای-کیفی، عملکرد هشت ساله.
  • صادق خجسته اهوازی، امیرعلی درستی *، نبی الله ایدر صفحات 25-36

    هدف از پژوهش حاضر، تبیین جامعه شناختی مشارکت سیاسی از دید نخبگان خوزستان با تاکید بر سرمایه اجتماعی بود. روش پژوهش حاضر از نوع کمی و از لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه نخبگان سیاسی خطه خوزستان که شامل مدرسان دانشگاه، مدیران میانه و ارشد ادارات و سازمان های دولتی و شرکت های خصوصی، پزشکان، مهندسان، فرهنگیان و نویسندگان می باشد. از دیدگاه جامعه شناسی، مشارکت پذیری به معنای احساس تعلق به گروه و شرکت فعالانه و داوطلبانه در آن که به فعالیت اجتماعی منجر می گردد؛ بسیار اهمیت دارد. با در نظر گرفتن نتایج این مطالعه می توان استنباط کرد که وجود تعاملات اجتماعی نقش مهمی در زندگی جمعی افراد دارد، سرمایه اجتماعی را می توان به عنوان عواملی تاثیرگذار در مشارکت سیاسی جامعه قلمداد نمود. اندیشمندان نظریه جایگزینی در این خصوص معتقدند که در زندگی اجتماعی امروزه افرادی که زمان بیشتری را برای اینترنت اختصاص می دهند، نمی توانند وقت زیادی برای سایر فعالیت های صرف نمایند. حامیان این نظریه معتقدند رسانه ها به دلیل 1.گرفتن فرصت زمانی افراد برای شرکت در فعالیت های اجتماعی؛ 2.جلوگیری از ارتباطات چهره به چهره و 3.تشویق افراد در عضویت در گروه های همفکر؛ تاثیری منفی بر رویکرد ها و مشارکت سیاسی دارند. از سوی دیگر آنان معتقدند که اعتماد اجتماعی این افراد به نهاد های سیاسی نیز کاهش می یابد. بنابراین سیاستمدارن جامعه باید شرایط ارتباط اجتماعی و دیدار های چهره به چهره را فراهم کنند تا افراد در گروه ها و انجمن های مختلف مشارکت اجتماعی داشته باشند و به دنبال آن مشارکت سیاسی خود را تقویت نمایند.

    کلیدواژگان: مشارکت سیاسی، نخبگان، سرمایه اجتماعی، خوزستان
  • مصطفی امیری *، معصومه رحمانی نژاد صفحات 37-48

    هدف این پژوهش بررسی جنایت اسرائیل و تاثیر آن بر امنیت ایران از منظر حقوق بین الملل است .اسرائیل مدتهاست که برای حفظ قدرت بازدارندگی و از بین بردن تهدیدهای نوظهور علیه امنیت خود، در قالب راهبرد «لشکرکشی های بیناجنگی یا کارزار بین جنگ به منافع ایران و متحدان ایران در سوریه حمله می کند؛ با این تفاوت که در چند ماه گذشته و همزمان با جنگ ویرانگر اسرائیل در غزه، بر شدت و دفعات چنین کارزارهایی افزوده است. جنایات جنگی اسرائیل نقض قوانین کیفری بین المللی از جمله جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت است که نیروهای دفاعی اسرائیل، شاخه نظامی دولت اسرائیل، از زمان تاسیس اسرائیل در سال 1948 به ارتکاب آن متهم شده اند. اینها شامل هدف قرار دادن و کشتن عمدی غیرنظامیان، کشتن اسیران جنگی و رزمندگان تسلیم شده، حملات بی رویه، مجازات دسته جمعی، گرسنگی دادن به غیرنظامیان، استفاده از سپر انسانی، شکنجه، انتقال اجباری، نقض بی طرفی پزشکی، هدف قرار دادن خبرنگاران، حملات هوایی غیرقانونی یا حملات علیه اشیاء غیرنظامی و اشیاء محافظت شده، تخریب های بی رویه، و تحریک به نسل کشی می شود. اسرائیل به دلیل داشتن منابع مالی فراوان و حمایتهای سیاسی ابرقدرتها و همچنین برخورداری از سلاح هسته ای و تکنولوژی پیشرفته، به منزله یک تهدید برای کشورهای منطقه و به خصوص ایران مطرح می باشد. چالش های رژیم اسرائیل درحوزه ی سیاسی ازنظرکمی وکیفی درحال افزایش می باشد و همچنان امنیت وجودی برای آن به عنوان یک مساله است.جدایی نژادی یاآپارتاید، بی ثباتی، فساد،کاهش مشارکت سیاسی و بن بست روند صلح در خاورمیانه ازچالش های سیاسی تاثیرگذار برامنیت رژیم اسرائیل می باشند که امنیت و مشروعیت آن را با تهدید وجودی مواجه کرده است. نقض های سیستماتیک و مستمر حوزه های مختلف حقوق بین الملل توسط رژیم اسرائیل، به صورت سریالی و همراه با ارتقای سطح شدت و گستردگی بوده است. هدف رژیم اسرائیل از ارتکاب این نقض ها که از قضا در برخی موارد (تنها در برخی موارد) توسط سازوکارهای بین المللی نیز مستند شده اند، نه لزوما توسعه اشغالگری بلکه تخریب و نابودسازی حقوق بین الملل موجود و تبدیل آن به حقوق بین الملل اسرائیلی است.

    کلیدواژگان: جنایت اسرائیل، امنیت ایران، حقوق بین الملل.
  • ثمینه بهادری جهرمی * صفحات 49-62

    کودک همسری پدیده ای اجتماعی- فرهنگی است که در نقاطی از کشور زندگی دختران را متاثر نموده و منجر به بروز مشکلات و آسیب های فردی و اجتماعی بسیار می شود. هدف پژوهش تجربه زیسته کودک همسران مبنی بر کیفیت زناشویی است.پژوهش حاضر به شیوه کیفی، بر اساس تجربه زیسته زنانی که این پدیده را تجربه کرده اند انجام شده است. تحقیق در جامعه زنان بین 18 تا 39 سال که اولین بار در سن کمتر از 18 سال ازدواج کرده اند انجام شده، پاسخگویان پس از آگاهی از اهداف پژوهش به صورت داوطلبانه در مصاحبه شرکت کرده اند و نمونه گیری تا اشباع نظری داده ها ادامه یافته است. نمونه گیری به صورت هدفمند و از طریق روش گلوله انجام پذیرفت متن مصاحبه ها با استفاده از روش تجزیه کدگذاری نظری تحلیل شد.یافته های پژوهش که حاصل استخراج از مصاحبه هاست، شامل شرایط علی (کلیشه های جنسیتی، عدم گزینش همسر، عدم آگاهی) است که مقوله بی قدرتی زناشویی به منزله پدیده اصلی ظهور یافت.نتایج نشان می دهد که ازدواج در سنین پایین، زنان را با بی قدرتی در زمینه فردی و تعاملی در روابط زناشویی روبرو می کند. کنش آنان در مقابل مسئله بی قدرتی به شکل پنهانکاری، طلاق، سازگاری و سکوت اجباری رخ می دهد. از پیامدهای آن نیز می توان به دلزدگی زناشویی، عدم رضایت از زندگی، سرخوردگی، انزوای اجتماعی و طلاق عاطفی اشاره کرد.

    کلیدواژگان: کودک همسری، کیفیت زندگی، تجربه زیسته، ازدواج
  • محمد شاهون وند * صفحات 63-76

    در سه دهه گذشته، روابط چین با ترکمنستان و قزاقستان بر پایه همکاری های راهبردی و دوجانبه توسعه یافته و چین به عنوان شریک اقتصادی اصلی قزاقستان، نقشی کلیدی در منطقه ایفا کرده است. این پژوهش به بررسی سناریوهای احتمالی انتقال گاز طبیعی از کشورهای آسیای مرکزی و حوزه خزر به چین با استفاده از نظریه بازی های همکارانه می پردازد. ابتدا بیان مسئله، چارچوب نظری، پیشینه و روش پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله دوم، ارزیابی اقتصادی زیرساخت های موجود و سناریوهای محتمل در 30 سال آینده انجام شده است. سپس در مرحله سوم، قدرت چانه زنی هر کشور با استفاده از ارزش شپلی در سناریوهای مختلف محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد که قزاقستان به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، بیشترین قدرت چانه زنی را در میان کشورهای آسیای مرکزی داراست. همچنین، ظرفیت تولید و صادرات گاز به عنوان دومین عامل مهم قدرت چانه زنی شناسایی شده است. پژوهش نشان می دهد که ائتلاف بدون حضور یک کشور کلیدی امکان پذیر نیست و موقعیت جغرافیایی و منابع طبیعی هر دو به عنوان منابع قدرت ملی در ژئوپلیتیک انرژی نقش دارند. مدل تحقیق نشان می دهد که در صورت افزایش ظرفیت تولید و اتصال زیرساخت های خط لوله ایران به ترکمنستان، ایران می تواند نقش مهمی در تامین گاز طبیعی چین ایفا کند. این مطالعه همچنین نشان می دهد که اجرای همزمان تمامی پروژه ها به نفع قزاقستان است و بهترین سناریو برای ایران همکاری با آذربایجان است. این پژوهش به پرسش های مهمی درباره توزیع قدرت چانه زنی بین کشورها و تاثیرات اقتصادی و سیاسی سناریوهای مختلف در تجارت نفت و گاز بین آسیای میانه و چین پاسخ می دهد.

    کلیدواژگان: اقتصاد انرژی، گاز طبیعی، بازی های همکارانه، ژئوپلتیک انرژی، حوزه خزر
|
  • Ebrahim Aghamohammadi, Mohammadreza Ghaedi *, Garineh Keshishyan Siraki, Hassan Khodaverdi Pages 1-14

    Poverty is a social, economic, and cultural phenomenon that results from the lack of minimum human needs or the inability to provide them in fact, it is the result of social and economic inequality, which appears as a problem, and makes the spatial structure of different areas of the city have clear and obvious contradictions; the existence of deprived class can be observed in any society, but what proportion of the population of that society is deprived and poor is a fundamental issue that can be emphasized and emphasized by the officials and leaders of that society. Imam Khomeini (RA) as the founder of the Islamic Revolution, from the very beginning of the revolution, paid attention to the deprived class and poverty alleviation. In their lectures and books, this issue has always been considered. For example, it is said in the sahifah: One of the great blessings that God has given this nation is that the government is the government of the oppressed, the government of the deprived. The main purpose of this article is to investigate the position of the deprived class in the discourse criterion of Imam Khomeini (RA) in Iran after the Islamic Revolution. Therefore, with the descriptive-analytical method and using library sources, to the main question, what was the position of the deprived class in the discourse criteria of Imam Khomeini (RA) in Iran after the Islamic Revolution? The answer has been given. The results of the research findings show that Imam Khomeini (RA) paid great attention to the deprived class and always emphasized it.

    Keywords: Deprived Class, Discourse Criteria Of Imam Khomeini (RA), Islamic Revolution
  • Azam Abazari *, Jalal Mirzaei, Hosein Moeinabadi Bidgoli Pages 15-24

    Political stability refers to the relative absence of certain "destabilizing" political events that manifest as changes in the structure of power and changes in government through peaceful or violent actions. Therefore, the research problem of this study is to examine the status of political stability and instability during Hassan Rouhani's presidency (2013-2021) and to investigate the most important factors influencing it. By doing so, this study aims to provide a model (conceptual framework) for analyzing it. The present study, entitled "Examining the Role of Rouhani's Government Performance on Political Stability in Iran," seeks to analyze and interpret the impact of Rouhani's government performance on political stability over two four-year periods. In this study, four components encompassing political stability are examined independently and separately as factors: political participation, changes in government, the relationship between the governing institution and institutions affiliated with the government, and the functions of the government. Emphasis on these factors is based on political evidence and realities in Iran, as well as the opinions and studies of Saunders, David Easton, Huntington's theory, and Parsons. To achieve the objectives of this study, the researcher employed a qualitative comparative method and utilized both domestic and foreign sources as data collection tools. The findings of this study indicate that the solution to strengthening political stability and durability in Rouhani's first term lies in political balance and theoretical consensus among power institutions, political participation, and government functions in economic areas such as controlling and reducing inflation rates, strengthening people's purchasing power, and increasing economic growth. In the second term, the decline of these indicators is considered a factor of instability. However, the inability to align policies and orientations with the leadership's approach in foreign policy has had a greater impact on the instability of Rouhani's government in the second term.

    Keywords: Political Stability, Political Instability, Rouhani's Government, Comparative-Qualitative Method, Eightyear Performance
  • Sadegh Khojasteh, Amir Ali Dorosti *, Nabiollah Ider Pages 25-36

    The aim of the current research was to explain the sociological political participation from the perspective of the elites of Khuzestan with an emphasis on social capital. The current research method is quantitative and practical in terms of purpose. The statistical population of this research is all the political elites of the Khuzestan region, which includes university lecturers, middle and senior managers of government departments and organizations private companies, doctors, engineers, educators, and writers. From the sociological point of view, participation means the feeling of belonging to a group and participating actively and voluntarily in it, which leads to social activity; It is very important. Considering the results of this study, it can be concluded that the existence of social interactions plays an important role in the collective life of people, and social capital can be considered as an influential factor in the political participation of society. In this regard, thinkers of the replacement theory believe that in today's social life, people who spend more time on the Internet cannot spend more time on other activities. Supporters of this theory believe that the media is important because of 1. taking people's time to participate in social activities; 2. Preventing face-to-face communication and 3. Encouraging people to join like-minded groups; They have a negative effect on political approaches and participation. On the other hand, they believe that the social trust of these people in political institutions also decreases. Therefore, the politicians of the society should provide the conditions of social communication and face-to-face meetings so that people can have social participation in different groups and associations and then strengthen their political participation. then strengthen their political participation.

    Keywords: Political Participation, Elites, Social Capital, Khuzestan
  • Mostafa Amiri *, Masoomeh Rahmaninejad Pages 37-48

    The purpose of this research is to examine Israel's crime and its impact on Iran's security from the perspective of international law. Israel has long used the strategy of "inter-war campaigns or campaigns between wars for the interests of Iran and Iran's allies attack in Syria; With the difference that in the past few months and at the same time as Israel's destructive war in Gaza, the intensity and frequency of such campaigns has increased. Israeli war crimes are violations of international criminal law, including war crimes and crimes against humanity, that the Israel Defense Forces, the military arm of the Israeli government, have been accused of committing since Israel's founding in 1948. These include the deliberate targeting and killing of civilians, killing of prisoners of war and surrendered combatants, indiscriminate attacks, collective punishment, starvation of civilians, use of human shields, torture, forced transfers, violations of medical neutrality, targeting of journalists, attacks Illegal air strikes or attacks against civilian objects and protected objects, indiscriminate destruction, and incitement to genocide. The challenges of the Israeli regime in the political field are increasing in terms of quantity and quality, and existential security is still an issue for it. Racial separation or apartheid, instability, corruption, reduction of political participation, and deadlock in the peace process in the Middle East are some of the political challenges that affect the security of the Israeli regime. Its security and legitimacy have faced an existential threat. Systematic and continuous violations of various fields of international law by the Israeli regime have been serial and accompanied by increasing level of severity and extent. The purpose of the Israeli regime in committing these violations, which ironically have been documented in some cases (only in some cases) by international mechanisms, is not necessarily to expand the occupation, but to destroy and destroy the existing international law and turn it into Israeli international law.

    Keywords: Israel's Crime, Iran's Security, International Law
  • Samineh Bahadorijahromi Pages 49-62

    Child marriage is a socio-cultural phenomenon that affects girls' lives in some parts of the country, leading to many personal and social problems and damages. The aim of this research is to explore the lived experiences of child brides based on marital quality. The present research was conducted qualitatively, focusing on the lived experiences of women who have undergone this phenomenon. The study involved women aged 18 to 39 who were married for the first time before the age of 18. Sampling was done purposefully using the bullet method. The interview texts were analyzed using the theoretical coding method. The research findings, derived from the interviews, include causal conditions such as gender stereotypes, lack of spouse choice, and lack of knowledge. The category of marital powerlessness emerged as the main phenomenon. The results show that marriage at a young age causes women to face powerlessness in the personal and interactive aspects of marital relationships. Their responses to the problem of powerlessness manifest as concealment, divorce, adaptation, and forced silence. Consequences of this include marital boredom, dissatisfaction with life, frustration, social isolation, and emotional divorce.

    Keywords: Children, Marriage, Quality Of Life, Lived Experience
  • Mohammad Shahunvand * Pages 63-76

    Over the past three decades, relations between China and Turkmenistan and Kazakhstan have developed based on strategic and bilateral cooperation, with China playing a pivotal role in the region as Kazakhstan's primary economic partner. This research investigates the potential scenarios for the transportation of natural gas from Central Asian and Caspian Sea countries to China using cooperative game theory. The study begins by addressing the problem statement, theoretical framework, literature review, and research methodology. In the second phase, the economic evaluation of existing infrastructure and the most likely scenarios for the next 30 years are conducted. In the final phase, the bargaining power of each country is calculated using the Shapley value in various scenarios. The findings indicate that Kazakhstan, due to its geographical location, holds the highest bargaining power among Central Asian countries. Additionally, production capacity and gas exports are identified as the second most important factors in determining bargaining power. The research shows that an alliance is not feasible without the presence of a key country, and both geographical location and natural resources are identified as sources of national power in the geopolitics of energy. The model further reveals that if Iran's production capacity increases and its pipeline infrastructure connects to Turkmenistan, Iran could play a significant role in supplying natural gas to China. This study also demonstrates that the simultaneous implementation of all projects benefits Kazakhstan, while the best scenario for Iran involves cooperation with Azerbaijan. This research addresses critical questions regarding the distribution of bargaining power among countries and the economic and political impacts of various scenarios in the oil and gas trade between Central Asia and China.

    Keywords: Energy Economy, Natural Gas, Cooperative Games, Energy Geopolitics, Caspian Basin