فهرست مطالب
نشریه پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
پیاپی 54 (زمستان 1402)
- تاریخ انتشار: 1403/05/28
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 11-30
روح الارواح سمعانی و کشف الاسرار میبدی دو اثر در ادبیات عرفانی فارسی هستند که اولی به شرح اسماءالحسنی می پردازد و دومی تفسیر قرآن کریم است . با وجود این که اساس کار دو نویسنده با یک دیگر متفاوت است می توان گفت میبدی در تفسیر خود از روح الارواح سمعانی تاثیر پذیرفته است و نثر میبدی، از نظر ویژگی های سبکی شباهت زیادی به ویژه در نوبت الثالثه، به نثر روح الارواح دارد . نثر آهنگین و مسجع سمعانی در روح الارواح، تاثیر شگفت انگیز بر نثر میبدی داشته است . نگارندگان در این پژوهش به این نتیجه رسیده است که تشابهاتی در سه سطح زبانی، ادبی و فکری میان روح الارواح و کشف الاسرار وجود دارد . کاربرد واژه های سره فارسی و ایجاز در کلام از شباهت های زبانی دو کتاب است . استفاده از صنایع ادبی مثل سجع، تمثیل، تشبیه، استعاره و بهره گیری از شیوه مناظره و شعر در خلال نثر از اشتراکات ادبی این دو کتاب است . درنهایت، بیان مطالب به شیوه واعظان و مجلس گویان و تاثیر از مکتب عارفانه ابوسعید ابوالخیر و پرهیز از تعصبات خشک و زاهدانه از مشترکات فکری سمعانی و میبدی است.
کلیدواژگان: سبک شناسی، احمد سمعانی، رشیدالدین میبدی، روح الارواح، کشف-الاسرار . -
از «ماهان» نظامی گنجوی تا «ماهان» احمد شاملو (احضار و بازآفرینی چهره ای افسانه ای در شعر احمد شاملو)صفحات 31-44
تاریخ ادبیات، تاریخ بینامتنیت یا همان سلسله ای از تاثیرپذیری ها و تاثیرگذاری هاست . در این میان، تاثیرگذاری آثار برجسته بر هنرمندان پس از خود، بیشتر و جدی تر است . به همین ترتیب، تاثیری است که نظامی گنجوی بر شاعران پس از خویش داشته است. یکی از اینان، شاعر بزرگ معاصر، احمد شاملوست . شاملو با شگرد «احضار و بازآفرینی شخصیت»، «ماهان کوشیار» را از هفت پیکر نظامی فراخوانده، به آن لباسی نو پوشانده و با خلاقیت به بازی گرفته است. شگرد احضار و بازآفرینی شخصیت که نخستین بار در این مقاله مفهوم پردازی و نام گذاری می شود، عبارت از اخذ چهره ای از آثار دیگران و بازیابی و بازآفرینی آن در پیکر شخصیتی پویا، فعال و معناساز در متنی نو است . ماهان نو در واقع، همان احمد شاملوست و اینک علاوه بر سرگردانی و فریب خواری سابق در هفت پیکر، دچار تنهایی وجودی، احساس بن بست تاریخی قومی، یاس و ملال فلسفی و نوعی سرگردانی شبه نیست انگارانه نیز شده است. برای شاملو، مسئله ماهان، به تصریح خودش، مسئله اساسی قرن ماست.
کلیدواژگان: نظامی گنجوی، هفت پیکر، ماهان کوشیار، احمد شاملو، احضار و بازآفرینی -
صفحات 45-66
دو رمان در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته که مربوط به اقلیم های متضاد جنوب و شمال ایران است . هدف کلی پژوهش حاضر مقایسه ادبیات سبک اقلیمی و ادبیات شمال و جنوب بود . در این پژوهش که به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده است، ادبیات اقلیمی شمال و جنوب ایران در رمان «خداحافظ شهر من» از هاجر خمامی (شمال) و داستان «چراغ ها را من خاموش می کنم» از زویا پیرزاد (جنوب) بررسی و مقایسه گردیده است . نقطه مشترک این دو منطقه حضور دریاست که بر آب و هوا و شغل اهالی تاثیر می گذارد و بالطبع روحیات و سبک زندگی مردم را نیز دچار دگرگونی می کند.
کلیدواژگان: ادبیات اقلیمی، شمال، جنوب، زویا پیرزاد، بزرگ علوی، هاجر خمامی -
صفحات 67-90
با بررسی داستان های شاهنامه در می یابیم که فردوسی توانسته است با تلفیق فرم و محتوا، انتخاب واژه های در خور و مناسب، ترکیبات زیبا، تصویرهای شاعرانه، موسیقی کلام، لحن گفتار و جنبه های بلاغی اشعار هنری بسراید . فردوسی در داستان زال و رودابه در توصیف قهرمانان داستان از شگردهایی بهره گرفته که فرم و محتوای منحصر به فردی را شکل داده است . شگردهایی که فردوسی در توصیف قهرمانان این داستان از آن ها بهره برده، سبک فردی را نیز ایجاد کرده است . در این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی و با بهره گیری از اطلاعات کتابخانه ای و مطالعات درون متنی، ابیات برجسته داستان زال و رودابه را که توصیف شخصیت های اصلی داستان است، انتخاب کرده و مورد واکاوی قرار می دهیم . نگارندگان بر آنند تا با بررسی و تحلیل عوامل تاثیرگذار در شکل و محتوا در داستان زال و رودابه به این مهم بپردازند.
کلیدواژگان: شاهنامه فردوسی، زال و رودابه، فرم، محتوا، توصیف -
صفحات 91-103
یکی از برجسته ترین نظریه پردازان روسی، میخائیل باختین، در قرن بیستم، با ارائه نظریه منطق مکالمه ای، در ژانر رمان، در پی اثبات عدالت گفتمانی در میان نگارنده و سایر نقش پردازان داستان بوده است و وی مولفه هایی برای بررسی چندآوایی در رمان ارائه داده است؛ از جمله آنان: بینامتنیت، کارناوال، شخصیت ها، انواع گفت وگو، گروتسک و تعدد زاویه دید است. این نوشتار با روش توصیفی_تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، در پی واکاوی داستان کوتاه نون از مجموعه داستانی «نون و قصص اخری» اثر جمال زکی القواسمی، نویسنده معاصر فلسطینی، بر پایه نظریه چندآوایی باختین بوده است تا به میزان تطبیق داستان با انگاره چندصدایی واقف شود و مصادیقی از آنان را در این داستان ارائه نماید؛ و نتایج حاصل از آن نشان می دهد این رمان در رسته رمان های چندصدایی قرار می گیرد و عناصر موجود در انگاره باختین مشاهده می شود و دموکراسی مکالمه در آن قابل مشاهده است.
کلیدواژگان: نقد ساختاری، داستان کوتاه، منطق گفت وگویی باختین، جمال القواسمی، نون و قصص اخری -
مقایسه عناصر داستانی (نثر) در کتاب های فارسی پایه های تحصیلی دهم و یازدهم و دوازدهم رشته علوم انسانیصفحات 105-120
کتاب های درسی از مهم ترین ابزارهای شکل گیری بنیان فکری، ملی، فرهنگی، دینی و ادبی هر نسل در دوران کودکی و نوجوانی هستند و در این میان کتاب های فارسی به دلیل توجه به ادبیات داستانی، حاملی برای روایت افکار و تخیلات انسان به شمار می روند. هدف اصلی این پژوهش بررسی و نقد تطبیقی عناصر داستانی (نثر) در کتاب های فارسی پایه های تحصیلی دهم و یازدهم و دوازده رشته علوم انسانی است . روش پژوهش به صورت توصیفی - تحلیلی است . نتایج نشان داد که از نظر ساختاری در پایه های مختلف تحصیلی ارتباط منطقی وجود دارد . در بخش روان خوانی کتاب، بهره گیری از قصه و داستان و حکایت های آموزنده و سازنده، برای غنی سازی هدفمند اوقات فراغت و نیز لذت بخشی و سودمندی کردن زمان فراغت دانش آموزان مشهود است و برای پرورش مهارت های زبانی دانش آموزان ابزار بسیار مناسبی است . خواندن قصه و داستان، عادت به مطالعه و خوگیری با آن را در فراگیران پرورده می سازد و باعث رشد کلامی، پویایی ذهن و خلاقیت بیشتر آنان می شود و گنجینه واژه ها و افق دریافت مفاهیم را در دانش آموزان گسترده می سازد.
کلیدواژگان: فارسی متوسطه، ادبیات داستانی، عناصر داستان، زاویه دید، شخصیت پردازی.
-
Pages 11-30
Samaani's Rooh-al-Rawah and Kashf-al-Asrar Meybdi are two works in Persian mystical literature, the first of which deals with the description of Asma-ul-Hosni and the second is the interpretation of the Holy Qur'an. Despite the fact that the basis of the work of the two authors is different from each other and the subject of one of the books, i.e. Rooh-ul-Rawah, is specifically the description of Asma al-Hasani and the other book, i.e. Kashf-ul-Asrar, is the interpretation of the Surahs of the Holy Quran, but It can be said that Meybodi was influenced by Samani's Ruh-al-Rawah in his interpretation, and Meybdi's prose is very similar to Ruh-al-Rawah's prose in terms of stylistic features, especially in the third verse. Samani's melodious and melodious prose in Rooh-al-Rawah has had a surprising effect on Meibdi's prose. In this research, the authors have come to the conclusion that there are similarities between the spirits and the discovery of secrets on three linguistic, literary and intellectual levels. The use of Farsi words and Ijaz in the speech is one of the linguistic similarities of the two books. The use of literary techniques such as simile, allegory, simile, metaphor and the use of debate and poetry in prose is one of the literary commonalities of these two books. Finally, expressing the contents in the manner of preachers and assembly speakers and being influenced by the mystical school of Abu Saeed Abu Al-Khair and avoiding dry and ascetic prejudices are the intellectual commonalities of Samaani and Meybidi.
Keywords: Stylistics, Ahmed Semani, Rashiduddin Meybodi, Rooh-Al-Rawah, Kashf-Al-Asrar -
Pages 31-44
The history of literature is the history of intertextuality or a series of influences and effects. Meanwhile, the influence of prominent works on artists after them is more and more serious. In the same way, it is the influence that Nezami Ganjavi had on the poets after him. One of them is the great contemporary poet, Ahmed Shamlous. With the trick of "summoning and re-creating the character", Shamlou has called "Mahan Koshyar" from the seven military figures, dressed it in new clothes and played with creativity. The method of summoning and re-creating a character, which is conceptualized and named for the first time in this article, consists of taking a face from the works of others, and retrieving and re-creating it in a dynamic, active and meaningful character in a new context.
In fact, the new Mahan is the same as Ahmad Shamhou, and now, in addition to the former wandering and deception in Haft-Pikar, he has experienced existential loneliness, a sense of historical and ethnic impasse, philosophical despair and boredom, and a kind of pseudo-ideological wandering. For Shamlou, the Mahan issue is, as he stated, the fundamental issue of our century.Keywords: Nezami Ganjovi, Haft-Pikar, Mahan Koshyar, Ahmad Shamlou, Summoning, Re-Creation -
Pages 45-66
The collection of stories and novels examined in this research is related to the opposite climates of the south and north of Iran. The common point of these two regions is the presence of the sea, which affects the climate and the occupation of the residents. The general purpose of the current research was to compare the climate style literature of the north and the south. In this research, which was carried out in a descriptive-analytical way, the climate literature of the north and south of Iran in the novel "Goodbye to my city" by Hajar Khammami and the story "Gilea Mard" by Bozur Alavi (North) and the story "I turn off the lights" Konem" by Zoya Pirzad (South) has been reviewed and compared. The collection of two stories and novels examined in this research is related to the contrasting climates of the south and north of Iran. The common point of these two regions is the presence of the sea, which affects the climate and occupation of the residents, and of course it also changes the mood and lifestyle of the people.
Keywords: Climate Literature, North, South, Zoya Pirzad, Bozor Alavi, Hajer Khammami -
Pages 67-90
Form and content are components that influence each other and have close and two-way relationships. If these relationships are accompanied by skill and taste in a special order and unique language and expression, it shows the artistry of a poet or writer. A lasting text must have a good form and content. If Ferdowsi's Shahnameh is still valuable after a thousand years, it is because of its good form and content. Now the question arises as to how Ferdowsi was able to show us the beauty of his poetry in this Verjamand work. What literary tools did Hakim Tus use to express the beauty of his poetry? By examining the stories of Shahnameh, we find that Ferdowsi was able to write beautiful and artistic poems by combining form and content. He has been able to choose appropriate words, beautiful combinations, images Poetically, the music of the words, the tone of speech, the rhetorical aspects, etc., write beautiful and artistic poems. In the story of Zal and Rudabe, Ferdowsi used tricks that formed a unique form and content in describing the heroes of the story.
Keywords: Ferdowsi's Shahnameh, Zal, Rudabe, Conten, Describing -
Pages 91-103
Each individual has a unique worldview and ideology, which is conveyed to others through discourse and forms the basis of social relationships and the formation of beliefs. One of the prominent Russian theorists, Mikhail Bakhtin, presented the theory of dialogic logic in the genre of the novel to demonstrate the justice discourse among the author and other characters. He provided elements for examining multiplicity in the novel, including heteroglossia, carnival, characters, and types of dialogue. This paper uses a descriptive-analytical approach to explore the short story "Nun" from the collection "Nun and Other Stories" by Jamal Zaki Al-Ghwasmi, a contemporary Palestinian writer, based on Bakhtin's theory of multiplicity to understand the extent of the story's alignment with dialogic multiplicity and present examples from it. The results show that this novel falls into the category of multi-voiced novels, exhibiting elements of Bakhtin's dialogic theory and showcasing democracy of dialogue within it.
Keywords: Structural Criticism, Short Story, Bakhtin's Dialogue Logic, Jamal Al-Qawasmi, Noon, Other Stories -
Pages 105-120
Textbooks are one of the most important tools for the formation of the intellectual, national, cultural, religious and literary foundation of each generation during childhood and adolescence, and among them, Persian books are a carrier for the narration of human thoughts and imaginations due to the attention to fiction literature. The main purpose of this research is to investigate and compare the narrative elements (prose) in Persian books of the 10th, 11th and 12th grades of humanities. The research method is descriptive-analytical. The results showed that structurally there is a logical connection in different educational levels. In the reading section of the book, the use of informative and constructive stories and anecdotes is the best tool for purposeful enrichment of free time and also for making students' free time enjoyable and useful, and for developing skills. Students' language skills are a very suitable tool. Reading stories and stories inculcates the habit of studying and familiarity with it in students, and causes their verbal growth, mental dynamism and creativity, and widens the vocabulary and the horizon of understanding concepts in students
Keywords: Fiction, Story Elements, Point Of View, Characterization