فهرست مطالب

مرمت و معماری ایران - پیاپی 37 (بهار 1403)

نشریه مرمت و معماری ایران
پیاپی 37 (بهار 1403)

  • تاریخ انتشار: 1403/08/26
  • تعداد عناوین: 6
|
  • محمدحسن خادم زاده، رویا خرمی* صفحات 1-14

    محوطه های تاریخی و سایت های باستان شناسی از طرفی متاثر از تغییرات و مداخلات ناشی از توسعه های بی ضابطه و از طرفی با حفاظت صرف، بدون ارائه راهکارهای عملی تدوام حیات، در معرض پدیده های مخرب هستند. ایجاد تعامل سازنده ما بین توسعه و حفاظت در محوطه های تاریخی، بخصوص محوطه هایی که در مجاورت و یا در فاصله نزدیکی از جوامع محلی واقع شده اند، شرایط را برای حفاظت دائم این میراث و ارتقا کیفیت زندگی جوامع محلی پیرامون فراهم خواهد کرد. این پژوهش تلاش برای تبیین جایگاه حفاظت و توسعه در محوطه های تاریخی و چگونگی رابطه آن ها دارد که درصورت پاسخگویی به پرسش های زیر حاصل خواهد شد. چگونه می توان رابطه ای مکمل میان حفاظت و توسعه در محوطه های تاریخی برقرار کرد؟ چگونه توسعه پایدار می تواند به عنوان ابزاری موثر در حفاظت از محوطه های تاریخی عمل کند؟ این تحقیق با رویکرد کیفی و راهبرد تفسیری-تاریخی، بر اساس مطالعات و تحقیق پیرامون نظریات، منشورها و کنوانسیون ها در زمینه حفاظت، توسعه و محوطه های تاریخی انجام شده است؛ و با مد نظر قراردادن رابطه حفاظت و توسعه در محوطه های تاریخی، سعی بر اثبات امکان سوق دادن رویکرد حفاظت صرف یا توسعه یک جانبه، به حفاظت و توسعه پایدار به صورت توامان دارد، که با ارتباط مناسب و پیشبرد همزمان آن ها در یک راستا با هدفی مشترک، و با مدیریت دقیق تغییرات، محقق خواهد   شد؛ که با پررنگ شدن نقش جوامع محلی در حفاظت از محوطه های تاریخی، توسعه پایدار محوطه و جامعه محلی از طریق مدیریت دقیق و یکپارچه و توسعه گردشگری خلاق، رقم خواهد خورد، و بدین صورت حفاظت از محوطه تاریخی به امری تداومی تبدیل خواهد شد.

    کلیدواژگان: حفاظت، توسعه پایدار، محوطه تاریخی، سایت های باستان شناسی، گردشگری خلاق
  • نفیسه عاشوری نالکیاشری، نیلوفر ملک* صفحات 15-32

    مسئله آموزش در کشور ایران پیشینه طولانی دارد و مدارس بخش مهمی از بناهای تاریخی کشور را تشکیل می دهند. دوره گذار از قاجار به پهلوی اول تنها به دلیل پایان و آغاز دو سلسله پادشاهی حائز اهمیت نیست؛ بلکه این دوران به دلیل تحولات و تغییرات اساسی در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و به تبع آن تغییرات در معماری و شهرسازی که در این دوران رخ می دهد، مورد توجه قرار می گیرد. در پی تحولات، گیلان همچون سایر مناطق ایران دچار تحولات فراوانی در دوره های مذکور شد؛ به سبب این تحولات، معماری مدارس آن نیز تحت تاثیر قرار گرفت. امروزه شناخت تحولات معماری بناها در دوره های مختلف، از مهم ترین نیازها در زمینه مطالعات معماری است؛ زیرا مطالعه و آموزش صحیح معماری گذشته، امکان اصلاح اشتباهات در معماری معاصر را فراهم می آورد. هدف این تحقیق، تحلیل تغییرات معماری مدارس گیلان در اواخر دوره قاجار و دوره پهلوی اول می باشد و به دنبال پاسخ به این پرسش است که تغییرات معماری مدارس گیلان در اواخر دوره قاجار و دوره پهلوی اول چگونه بوده است؟ همچنین چه عواملی بر تغییرات معماری مدارس گیلان در دوره مذکور موثر بوده؟ و چه تغییراتی در وضعیت اجتماعی در این دوره روی داده است؟ لذا با روش توصیفی تحلیلی و با استناد به مطالعات میدانی و کتابخانه ای، به شناخت مدارس گیلان (شامل: مدرسه های شهیدمدنی و شهیدمرحبا در آستارا، مدرسه های شهیدبهشتی (شاهپور)، 17شهریور (فروغ) و مریم در رشت و مدرسه شرف (مهدخت) در بندرانزلی) در بازه زمانی قاجار و پهلوی اول پرداخته شد. شناخت ویژگی های فضایی مدارس نشان داد که همزمان با پیشرفت نظام آموزشی در دوره مذکور، فضاهای جدید متناسب با کارکردهای جدید آموزشی در مدارس ایجاد شد که تا قبل از آن بی سابقه بود. به جهت تاثیرپذیری حکومت وقت از اندیشه های غرب، مدارس جدید گیلان در این دوره عموما به سبک اروپایی ساخته شده اند.

    کلیدواژگان: مدرسه، دوره قاجار، دوره پهلوی اول، گیلان، معماری
  • حامد پویافر، حسن ستاری ساربانقلی*، حسن ابراهیمی اصل، شبنم اکبری نامدار صفحات 33-52

    امروزه یکی از مباحث مهم در زمینه معماری و شهرسازی مطالعه شاخص های کیفیت زندگی و کیفیت سکونتی در رابطه با میزان رضایت ساکنان از محیط زندگی خودشان است. هدف این تحقیق بررسی و ارزیابی میزان رضایت ساکنان مسکن مهر از لحاظ کیفیت معماری می باشد. روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی- تحلیلی و گردآوری داده ها بصورت مطالعات پیمایشی و کتابخانه ای انجام شد. جامعه آماری تحقیق نیز شامل ساکنان مسکن مهر الزهرای سهند که برابر 25394 هستند که با روش نمونه گیری کوکران 378 نفر به عنوان نمونه جهت توزیع پرسشنامه انتخاب شدند. برای روایی سوالات از روایی صوری و برای پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری با نرم افزار Spss و Amos استفاده شد. نتایج نشان داد که بر اساس تحلیل عاملی مرتبه دوم بارهای عاملی تمام عوامل کیفیت معماری بر میزان رضایت ساکنین مسکن مهر بزرگتر از 4/0 بوده و در سطح احتمال 99% باهم معنی دار هستند. نتایج تحقیق نشان داد بیشترین تاثیرات مربوط به عوامل کالبدی-عملکردی بوده با بار عاملی (70/0) و بعد آن به ترتیب عوامل اجتماعی-معنایی با بار عاملی(63/0) کیفیت ساختاری-فضایی با بار عاملی(58/0) و کیفیت محیطی با بار عاملی (45/0) قرار دارند. می توان نتیجه گرفت دولت در پروژه توسعه مسکن مهر در شهر جدید سهند، به واسطه نوع فضای تولید شده، مفهوم برساختی جدیدی را درباره مسکن شهری می توان مطرح نمود؛ برساختی دوگانه از ساخت مسکن شهری و تظاهر شکل علیه محتوا، در این مجموعه ها، کالبد فیزیکی واحد مسکونی توسعه یافته، اما به ارائه خدمات، امکانات و رفاه ضروری آن توجه چندانی نشده است.

    کلیدواژگان: مسکن مهر، رضایت مندی، رضایت از مسکن مهر، کیفیت معماری، شهر سهند
  • مجتبی لرزنگنه، افسانه طالبی ورنوسفادرانی*، احمد شاهیوندی صفحات 53-82

    بافت های تاریخی در ادبیات شهرسازی شالوده ای ارزشمند به شمار می روند و حامل ارزش های نسل های پیش از خود و میراث کشورند که نگاهی علمی برای تسهیل در توسعه این بخش از شهرها الزام آور و استفاده از روش ها و ابزارهای نوین در آن ها ضروری است. شناخت ساختار فضایی و کالبدی محلات شهری بالاخص بافت های تاریخی و فرسوده می تواند ما را برای برنامه های توسعه آینده شهرها و ارائه طرح های متناسب به ابزاری کارآمد مجهز نماید. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف شناخت اثرات مولفه های کالبدی و چیدمان فضا در ساختار محلات تاریخی با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. برای دستیابی به این هدف پس از مطالعه مبانی نظری، به منظور سنجش تاثیر مولفه های کالبدی پایه بافت تاریخی برای تولید نقشه ها از نرم افزارهای Autocad ،Depthmap  و GISو برای تحلیل داده ها نیز از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار Amos Graphic 22 استفاده گردیده است. نتایج استفاده از این روش نشان دهنده تاثیر بیشتر مولفه های کالبدی ملموس در ساختار محله با بار عاملی 0.943 نسبت به مولفه های کالبدی ناملموس با بار عاملی 0.707 است. علاوه بر این، از بین متغیرهای مولفه کالبدی ملموس، «عرض معبر» با بار عاملی 0.630 و «محصوریت» با بار عاملی 0.604 در بالاترین رتبه قرار دارند، از بین متغیرها مولفه کالبدی ناملموس نیز، «چیدمان فضا» با بار عاملی 0.621 از وزن بالاتری نسبت به بقیه عوامل برخوردار است که از بین عوامل این مولفه نیز «اتصال فضا» با بار عاملی 0.878 از وزن بالاتری برخوردار است. لازم به ذکر است که در بین «عمق» و «انتخاب» فضا ارتباط معنادار وجود دارد، چراکه هرچه عمق فضایی و نقاط کور فضا بالاتر باشد انتخاب آن فضا برای عبور کمتر خواهد بود. علاوه بر این، یافته ها حاکی از آن است که بر خلاف تصور موجود، طول معابر کمترین اثربخشی را در پویایی محلات دارد.

    کلیدواژگان: بافت تاریخی، مولفه های کالبدی، نحو فضا، مدلسازی معادلات ساختاری، محله سید محمود
  • بهاره رحیمیان، الهام سرکرده ای، اسلام کرمی* صفحات 83-102

    با نظر به جایگاه سالمندی در فرهنگ دینی و با توجه به تاثیر معماری فضای زندگی سالمندان بر سلامت روحی و جسمی، در پژوهش حاضر تاثیر ویژگیهای کالبدی- فضایی در کیفیت سالمندپذیری فضا(فضای مطلوب سالمندان) مورد بررسی قرار گرفته است. عوامل کالبدی و مولفه های سالمندپذیری در قالب دو پرسشنامه طراحی گردیده است. نمره روایی پرسشنامه سالمندپذیری 841/0 و پرسشنامه عوامل کالبدی 501/0است. جامعه آماری سالمندان بالای 65 سال منطقه 3 شهر شاهرود و ساکنین خانه سالمندان ثامن الائمه شاهرود هستند. تحلیل 120پرسشنامه با نرم افزار spss صورت گرفته است. آزمون کولموگروف-اسمیرنوف برای سنجش نرمال بودن متغیرها و آزمون های همبستگی پیرسون، Tمستقل،Tوابسته، Fلوین، تحلیل واریانس یک راهه، تعقیبی توکی و رگرسیون اجراگردیده است. ارتباط معنادار بین عوامل کالبدی- فضایی و میزان سالمندپذیری تایید شد اما واریانس تبیین شده در دامنه مطلوب قرار ندارد که به دلیل محدودیت های ذهنی و وضعیت جسمی ساکنین این مرکز قابل پیش بینی بود. نتیجه رگرسیون چنین نشان می دهد که مولفه امید به زندگی و سپس عدم تنهایی،کرامت، حس خانه و خودکارآمدی، بیشترین تاثیر را از کیفیت فضایی می گیرند، بنابراین با تامین ویژگی های کالبدی مورد سنجش می توان حس امید به زندگی را در بین سالمندان افزایش ارتقا داد. همچنین بر اساس نتیجه رگرسیون، منظر مناسب، دسترسی و عوامل عملکردی بیشترین ارتباط و تاثیر را برایجاد فضای مناسب برای اقامت سالمندان دارند. ارتباط معناداری نیز بین میزان مولفه های سالمندپذیری و محل اقامت سالمندان در سه دسته؛ خانه شخصی ویلایی، آپارتمانی و خانه سالمندان وجود دارد و خانه شخصی ویلایی نسبت به آپارتمان و خانه سالمندان، فضای مناسب تری برای سکونت سالمندان ارزیابی شده است.

    کلیدواژگان: سالمندان، خانه سالمندان، عوامل کالبدی، سالمندپذیری، فضای اقامت
  • صاحبه ایزدپناه، حمید ماجدی*، حسین ذبیحی صفحات 103-124

    استرس، افسردگی و افزایش رفتارهای پرخاشگرانه از جمله مشکلات شایع در بین دانش آموزان دختر است. هدف پژوهش  یافتن مولفه های معماری مدارس سالم در طراحی سالوتوژنیک و بررسی ارتباط شاخص های درک دانش آموزان از محیط روانی و کیفیت روان در مطالعات جهانی است. روش پژوهش آمیخته و از جهت نتایج کاربردی است. نمونه پژوهش، 180 نفر از دانش آموزان دختر در دسترس و داوطلب دبیرستانی شهر گرگان(سال تحصیلی، 98-97) بودند. مدل مفهومی با روش پژوهش ترکیبی از مدل تحلیلی با استفاده از روش مدلسازی معادله ساختاری و مدل حاصل از کدگذاری روابط بین متغیری و بررسی محتوایی ارتباط متغیرها در پایگاه اطلاعات علمی گوگل اسکولار از سال 2017 تا 2022 میلادی با استفاده از روش کدگذاری در اسناد علمی، براساس ارتباط عوامل با بیش ترین تکرار در نرم افزار MAXQDA (2018) ترسیم شد. براساس مدلسازی معادله ساختاری به ترتیب فضاهای اجتماعی، فضاهای مابین، توده ساختمان مدرسه، جهت یابی و آسایش بر درک دانش آموزان از محیط روانی اثر گذار است. ادراک دانش آموزان از محیط روانی توسط زیر شاخص های حس تعلق به مدرسه، شفافیت قوانین در مدرسه، گزارش مشکلات و تقاضا کمک، پذیرش تفاوت ها و گوناگونی، روابط همسالان و پشتیبانی معلمان تعیین شد. در ارتباط درک دانش آموزان از محیط روانی و کیفیت روان، تعداد 45 مقاله علمی دارای استناد و 225 کد ارتباطی استخراج شد، بهبود حس تعلق به مدرسه با کاهش علایم افسردگی، شفافیت قوانین در مدرسه و گزارش مشکلات در مدرسه و تقاضای کمک با اولویت اول با کاهش رفتارهای پرخطر ارتباط دارد، بهبود روابط همسالان با کاهش استرس و اضطراب در بین دانش آموزان، پذیرش تفاوت و گوناگونی فرهنگی و مذهبی با بهبود عملکرد تحصیلی و کاهش رفتارهای پرخطر، ارتباط با معلمان و پشتیبانی معلمان از دانش آموزان با کاهش علایم افسردگی ارتباط دارد. بیست و نه مولفه معماری براساس بار عاملی استخراج شد، نسبت بحرانی بیش از 1.96 (96/1CR>) و در سطح معناداری است (P-value<0.05). مولفه ها، منطبق بر ابعاد سه گانه نظریه سالوتوژنیک شامل قابلیت شناسایی، کنترل پذیری و معناداری است و در جهت طراحی پشتیبان روانشناسانه در مدارس سالم می تواند سبب بهبود کیفیت روان دانش آموزان دختر دبیرستانی شود.

    کلیدواژگان: کیفیت روان، مدرسه سالم، مولفه های معماری، سالوتوژنیک، MAXQDA
|
  • Mohamadhasan Khademzade, Roya Khorami* Pages 1-14

    Following the increase of population and expansion of cities and villages, and the reasons of the great changes in human life (industrial revolution, communication, etc.), and the desire to visit historical sites for research, tourism, etc., the need Adapting the function of existing historic spaces to new technologies and careful management is essential. Lack of coordination between the number and demands of visitors and local communities around and how to manage historic areas, has led to one of two unsuccessful phenomena of museum preservation or accelerated and unstable development, in most interventions. This is especially true in historical sites and archeological sites. Complementary or disagreement between development and preservation of historical heritage is one of the controversial issues in historical countries. Moreover, Historical sites touched of intervention from irregular developments within ruined phenomenon. Freezing the bounds without presentation of practicable solution of life continuance, is also the cause of happening the earliest dead of them. The purpose of this investigation is a struggle for explaining the importance of preservation and development in historical sites and the way they relate to each other. We can achieve the purpose by answering to these two questions: How can we establish a complementary connection between preservation and development in historical sites? How sustainable development can act as an effective instrument in preservation of historical sites? Firstly this investigation has been conducted based on a qualitative approach and historical interpretation strategy, according to studying and researching into theories and charters about preservation, development and historical sites. Then, studying the concepts, purposes, methods and the kinds of preservation, development and relation between them in historical sites, and try to prove that. Which will be achieved by proper communication and their simultaneous advancement in line with a common goal, and by careful management of change; By emphasizing the role of local communities in the protection of historic sites, sustainable development of the site and the local community through careful and integrated management and development of creative tourism, and thus the protection of the historic site will become a continuum. In historical sites where the flow of life is no longer current, by adapting conservation goals and sustainable development goals and taking help from the internal potentials that each site has in or around itself and respecting the social, cultural and environmental contexts of each work by using With the participation of local people, the design (actions and interventions) of the site can be done in such a way that by managing changes, development is protection-oriented and in line with the goals of sustainable, endogenous and balanced development.

    Keywords: Preservation, Sustainable Development, Historical Sites, Archeological Sites, Creative Tourism
  • Nafiseh Ashouri Nalkiashari, Niloufar Malek* Pages 15-32

    The issue of education in Iran has a long history and schools are an important part of the country's historical buildings. The period of transition from Qajar to Pahlavi I is not only important because of the end and beginning of two kingdoms; Rather, this era is considered due to the fundamental developments and changes in various political, economic, social and cultural dimensions and as a result the changes in architecture and urban planning that occur in this era. Historical sources point to several factors as the roots of this development. the most important of which are the improvement of political and economic relations with the Western world, the arrival of foreign teachers and religious missionaries to Iran, etc. The set of these developments directly affected the culture and education of the society. Following these developments, new goals and nature for education were proposed and the school buildings which with their traditional architectural model seemed unsuitable for the physical needs of the new educational system, was abandoned at once and the design of the schools was done in a new way. Knowing the architecture of a historical species such as schools is mandatory in any place as a part of the historical and cultural identity of the people of that land. Because it results getting familiar and discovering the hidden features in the architecture the schools of that region and paves the way for future researches. Guilan like other regions of Iran underwent many changes during the Qajar and Pahlavi historical periods. Due to these developments the architecture of its schools was also affected. The purpose of this research is to identify and analyze the architectural changes of Guilan schools and the factors affecting these changes in the mentioned period. In this research, with a descriptive-analytical method and based on field and library studies to identify and describe the schools of Guilan including: Shahid Madani School and Shahid Marhaba School in Astara, Shahpur School (Shahid Beheshti), Forough School, Maryam Elementary School and Shahpour or Shahid Beheshti School in city of Rasht - Shahid Madani School and Shahid Marhaba School in city of Astara - Sharaf School in the city of Bandar_e Anzali. in the Qajar and Pahlavi period. Recognizing the spatial features of the mentioned schools indicated that simultaneously with the progress of the educational system in the transition period from Qajar to Pahlavi new spaces were created in accordance with the new educational functions in schools which were unprecedented before. Due to the influence of the government of the time on western ideas the new schools of Guilan in this period were generally built in the European style.

    Keywords: School, Qajar Period, First Pahlavi Period, Guilan, Architecture
  • Hamed Pooyafar, Hassan Sattari Sarbangholi*, Hassan Ebrahimi Asl, Shabnam Akbari Namdar Pages 33-52

    The measurement of residential satisfaction is one of the indicators of the quality of the residential environment and is one of the main topics of interest to researchers in architecture and urban planning studies. The purpose of this research is to investigate and evaluate the satisfaction of residents of Mehr housing in terms of architectural quality. The current research method was descriptive-analytical and data collection was done in the form of survey and library studies. The statistical population of the research includes 25394 residents of Mehr Sahand housing, of which 378 people were selected as a sample to distribute the questionnaire using the Cochran sampling method. Face validity was used for validity of questions and Cronbach's alpha was used for reliability. For data analysis, structural equation method with Spss and Amos software was used. The results showed that according to the second-order factor analysis, the factor loadings of all architectural quality factors on the satisfaction level of residents of Mehr residence are greater than 0.4 and are significant at the 99% probability level. The results of the research showed that the greatest effects were related to physical-functional factors with a factor load (0.75), followed by socio-semantic factors with a factor load (0.69) and structural-spatial quality with a factor load (0.61). and environmental quality with factor load (0.55). As a result, four architectural quality factors have been effective in the residents' satisfaction with Mehr Shahr Sahand housing, and they have a direct and meaningful relationship with each other.

    Keywords: Mehr Housing, Satisfaction With Mehr Housing, Architectural Quality, Sahand City
  • Mojtaba Lorzangeneh, Afsaneh Talebi Varnosfaderani*, Ahmad Shahivandi Pages 53-82

    Historical contexts in urban literature are valuable foundations that carry the values of previous generations and the country's heritage, which requires a scientific approach to facilitate the development of this part of the city and use new methods and tools. Understanding urban neighborhoods' spatial and physical structure, especially historical and decayed neighborhoods, will help us effectively prepare future urban development plans. Thus, this study aimed to explain the role of physical components and space syntax within historical contexts through a descriptive-analytical approach. To achieve this goal, after studying the relevant theoretical foundations, Autocad, Depthmap, and GIS software were used to generate the maps, and the structural equation model and Amos Graphic 22 software were used to analyze the data. This analytical method reveals the impact of a far greater number of tangible physical, with a regression weight of 0.707. Among the tangible physical variables, the passage width with a regression weight of 0.630, and the enclosure with a regression weight of 0.604 have both achieved the highest ranking. among the variables of the intangible physical component, space syntax with a regression weight of 0.621 has a higher weight than the rest of the factors, and among the factors of this component, "space connection" with a regression weight of 0.878 has a higher weight.  One thing worth noting is that there is a significant relationship between the depth of space and the choice of path and space since the greater the depth of space and its blind spots are, the fewer paths and spaces to choose from. Moreover, contrary to popular belief, the length of passages has little impact on neighborhood dynamics.

    Keywords: Historical Core, Physical Variables, Space Syntax, Structural Equation Modeling, Seyed Mahmoud Neighborhood
  • Bahareh Rahimian, Elham Sarkardehi, Islam Karami* Pages 83-102
    Objective

    Aging is associated with physical and mental limitations. Due to the increasing population of the elderly, it is necessary to pay attention to the needs and problems of them. As for the impact of Spatial model on human behavior, the quality of living environment of the elderly affects their mental and physical health. In this study, physical elements that affect the aging of the elderly living environment.  have been considered.Physical factors are divided into two categories: Functional-activity and Physical-perceptual. Aging factors are also divided into three categories: Vitality, Self-esteem and Self-reliance. The elderly of district 3 and nursing home of Shahroud City have been investigated as case study.

    Methods

    330questionnaires obtained with Cochran's formula were answered by the statistical population. In this research, descriptive statistical methods including mean and standard deviation and frequency of demographic variables have been used. Also, in order to examine the hypothesis of the study, inferential tests of Pearson correlation coefficient, one-way analysis of variance, multiple linear regression have been used based on independent and dependent variables. The data derived from the questionnaires is analyzed based on numerical method and has been implemented using SPSS software.

    Results

    Pearson correlation coefficient test shows a positive and significant relationship between two variables with a coefficient of 0.79 and a significance level of 0.001.Levin F test is confirmed to evaluate the assumption of equality of variances with F = 0.56 and significance level of 0.45. Life expectancy with the Beta 0.35 has the greatest impact on the physical quality of space.

    Conclusion

    There is a noticeable relationship between the physical factors of living environment and space aging. . Based on the results obtained from multiple linear regression, the component of life expectancy and then the sense of loneliness has the most relationship with the physical type of space and the component of faith has the least relationship with the type of place of residence. Also, Shahroud Nursing Home has the characteristics of a suitable environment for the elderly.

    Keywords: Elderly, Physical Factors, Living Environment, Pearson Correlation
  • Sahebeh Izadpanah, Hamid Majedi*, Hossein Zabihi Pages 103-124

    Stress, depression, and aggressive behaviors are common issues among girl students. The research questions are based on finding the health school variable in salutogenic design and investigating the connection between the school Psychological atmosphere from the students' perception and mental quality dimensions. This research aimed at designing a conceptual model for healthy schools, improving high-school girl students' mental quality. Mixed- methods, both qualitative and quantitative were used. The analytical and coding models were used for conceptual model design via SEM technique and coding by MAXQDA (2018) software. Content analysis for finding relevant codes performed from 2017 to 2022, according to the Google Scholar scientific database. From the SEM technique results, the 5 factors, namely, social space, interface, massing, wayfinding, and comfort with 29 variables affected High-school girl students' perceptions of the psychological atmosphere of school and their mental quality. The context factor and its variables had a slight impact on the school climate. The school climate scale confirmed respectively with the six factors, namely; school connectedness, school rule clarity, reporting problems and seeking help, affirming diversity, peer connectedness, and teacher support.The innovations are considering the students' points of view and applying the standard scale called" The Six factor school building checklist" and preparing its appropriateness according to its effect on students' mental quality for the first time in Iran. School connectedness" as the first factor of school climate from the student's point of view correlates firstly with depression symptoms decrease, the "Rule clarity and reporting problems and seeking help" factors correlate with risky behavior decrease, "Peer connectedness" improvement correlates with a decrease of stress and anxiety among students. The factor called" Affirming diversity" to peer acceptance of their culture and religion correlates with academic achievements and risky behavior decrease and finally" Teacher support" correlates firstly with a decrease in students' depression symptoms. From the coding technique, 225 codes from 45 scientific articles with citations were extracted, according to findings, students' perception of the school psychological atmosphere connects to 8 mental quality indexes extracted from recent research (2017-2022) namely, mental health, satisfaction, wellbeing, academic achievement, stress, and anxiety decrease, depression symptoms decrease, behavioral improvement, risky behavior, and bullying decrease and finally engagement increase and school dropout rate decrease. Applying 29 extracted variables that conformed to salutogenic theory dimensions namely; comprehensibility, controllability, and meaningfulness can improve students' mental quality. Ease of accessibility to teachers' offices, classroom seating design for information exchange, group space connection to classroom, the connection of interior and exterior of the school building, accessibility of entrance and existence, variety in building mass, function exposure from the building mass, clarity of interior circulation and noise control are some of the variables for improving girl students' mental quality.

    Keywords: Mental Quality, Healthy School, Architectural Variables, Salutogenic, MAXQDA