فهرست مطالب

پژوهش های کاربردی در گیاه پزشکی - سال سیزدهم شماره 3 (پاییز 1403)

نشریه پژوهش های کاربردی در گیاه پزشکی
سال سیزدهم شماره 3 (پاییز 1403)

  • تاریخ انتشار: 1403/07/01
  • تعداد عناوین: 5
|
  • نازنین علاقه بند زاده، سعید رضایی، حمیدرضا زمانی زاده، پیمان نوروزی، سید باقر محمودی* صفحات 219-229

    بیمارگر Pythium aphanidermatum یکی از عوامل پوسیدگی ریشه چغندرقند در ایران می باشد. به منظور بررسی واکنش ارقام در برابر این بیمارگر، ابتدا روش غربال ارقام چغندرقند در برابر بیمارگر بهینه سازی شد. سپس تعداد 24 رقم که در ایران مورد کشت و کار قرار می گیرند، در برابر بیمارگر ارزیابی شدند. سه روش مختلف ارزیابی در گلخانه شامل مایه زنی با سوسپانسیون برگ چمن، سوسپانسیون ااسپور و سوسپانسیون برگ چمن با ایجاد زخم روی ریشه با یکدیگر مقایسه شدند. تعداد 12 رقم با این سه روش مایه زنی شدند. نتایج نشان داد سه روش ارزیابی مقاومت با یکدیگر همبستگی مثبت و معنی دار دارند. سپس تعداد 24 رقم تجارتی چغندرقند با روش مایه زنی سوسپانسیون برگ چمن در شرایط گلخانه ارزیابی شدند. بر اساس نتایج حاصل از مقایسه شاخص بیماری پوسیدگی پیتیومی ریشه بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن، ارقام ایوانو، بومرنگ، فلورس و توس با متوسط شاخص آلودگی به بیماری به ترتیب 2.58، 2.65، 2.72 و 2.75 کمترین میزان پوسیدگی را در بین ارقام دارا بودند و به عنوان ارقام مقاوم به این بیماری معرفی شدند. ارقام جلگه، رسول، شیرین و جام به عنوان ارقام حساس دسته بندی شدند.

    کلیدواژگان: پوسیدگی پیتیومی، غربال، ژرم پلاسم، ارزیابی گلخانه ای، ااومیستها
  • وحید رومی*، مینا راستگو صفحات 259-267

    زعفران (Crocus sativus) ‏یک گیاه چند ساله با ارزش است که به طور وسیعی در ایران بعنوان یک گیاه ادویه ای و دارویی کشت می شود. بیمارگرهای متعددی از جمله ویروس ها می توانند زعفران را آلوده کرده و کیفیت و کمیت محصول را کاهش دهند. بدلیل دردسترس نبودن مواد شیمیایی ضد ویروسی بصورت تجاری، تشخیص دقیق و قابل اعتماد یک جنبه حیاتی در مدیریت بیماری های ویروسی است. امروزه توالی یابی با بازده بالا (high throughput sequencing) به تکنولوژی رایج تشخیص ویروس های شناخته شده و نیز ویروس های جدید در گیاهان تبدیل شده است. در این مطالعه با استفاده از آنالیز توالی یابی با بازده بالا، ویروس پنهان زعفران (SaLV) و ویروس تی هسته داران (PrVT) درداده های ترانسکریپتوم حاصل از خامه زعفران شناسایی شد و ترادف تقریبا کامل این ویروس ها بدست آمد. ترادف نوکلئوتیدی SaLV 98.3 درصد یکسانی ترادف با تنها جدایه موجود در ژن بانک داشت. کمترین و بیشترین میزان یکسانی ترادف نوکلئوتیدی جدایه زعفران PrVT با تپوویروس های موجود در ژن بانک بین 42.9 درصد (ویروس تی سیب زمینی جدایه پرو) و 76.9 درصد (جدایه GR168 ویروس تی زیتون (OlVT)) بود. در درخت تبارزایی، جدایه زعفران PrVT به همراه دو جدایه OlVT از یونان و یک جدایه PrVT در یک گروه قرار گرفتند. این تحقیق، اولین گزارش از وقوع PrVT بر روی زعفران در دنیا می باشد.

    کلیدواژگان: ویروس، زعفران، HTS، ایران، Prvt
  • حمیده خواسی، امیر میرزادی گوهری*، خلیل بردی فتوحی فر، محمد جوان نیکخواه، محسن فرزانه، شهرام نعیمی صفحات 269-284
    طی دو دهه گذشته، امکان کنترل زیستی بیماری سپتوریوز برگی گندم ناشی از Zymoseptoria tritici، به ‏عنوان یک جایگزین قابل اطمینان و ایمن برای روش کنترل شیمیایی در حال ارزیابی است. جنس Trichoderma دربرگیرنده تعداد زیادی عوامل کنترل زیستی است که به‎ طور گسترده علیه بیماری‎ های گیاهی در سراسر جهان استفاده می‎ شوند. گونه های Trichoderma در کنار کنترل مستقیم بیمارگرهای گیاهی، ویژگی‏ های مفید دیگری نیز برای میزبان‏ های گیاهی خود فراهم می ‏آورند. این پژوهش، با هدف ارزیابی اثر چند جدایه آنتاگونیست دارای پتانسیل اندوفیتی قارچ Trichoderma در کنترل بیماری سپتوریوز برگی گندم رقم تیرگان در شرایط گلخانه ‏ای انجام شده است. جدایه ‏های آنتاگونیست Trichoderma به دو روش تیمار بذری در زمان کاشت، و پاشش روی گیاه 72 ساعت پیش از مایه‏ زنی با جدایه‏ بیمارگر، استفاده شدند. شدت بیماری سپتوریوز برگی، 21 روز پس از مایه ‏زنی با Z. tritici IPO323 محاسبه گردید. پیش‏ تیمار رقم حساس گندم با جدایه ‏های کنترل زیستی Trichoderma به‎ طور معنی‎ داری (α = 0/01) شدت بیماری را کاهش داد؛ که در این بین، جدایه T. harzianum AS12-2 با کاهش به ‏ترتیب 12/80 و 71/77 درصدی سطح نکروز برگ و پوشش پیکنیدیومی، میانگین بیشترین درصد بازدارندگی از سپتوریوز برگی را در هر دو روش کاربرد به خود اختصاص داده است. براساس نتایج این پژوهش جدایه‎‏ های Trichoderma به ‏عنوان جایگزین/مکمل‏ های ایمن قارچ‏ کش‏ های شیمیایی، ظرفیت بالایی برای گنجانده شدن در برنامه‏‏ های مدیریت تلفیقی بیماری سپتوریوز برگی گندم دارند.
    کلیدواژگان: مدیریت بیماری، آنتاگونیست، اندوفیت، کشاورزی پایدار، Zymoseptoria Tritici
  • فرزین پورامیر*، بیژن یعقوبی صفحات 287-300
    تنوع گونه های علف هرز در مزرعه و واکنش متفاوت آن ها به علف کش ها، اختلاط علف کش ها جهت افزایش کارایی آن ها را اجتناب ناپذیر نموده است. در این پژوهش کارایی علف کش های انتخابی کشت نشایی در کنترل علف های هرز در کشت مستقیم برنج بررسی شد. در بخش گلخانه ای مقایسه کارایی پیش آمیخته علف کشی پرتیلاکلر + پیری بنزوکسیم (سولیتو، EC 32%) با علف کش های رایج بیس پایریباک سدیم، پیری بنزوکسیم و بنتازون + ام سی پی ای نشان داد که کارایی پرتیلاکلر + پیری بنزوکسیم در کنترل سوروف و پیزور مشابه علف کش های قدیم (بیس پایریباک سدیم، پیری بنزوکسیم و بنتازون + ام سی پی ای) بود. علف کش های مورد بررسی در بخش مزرعه ای شامل بنتازون + ام سی پی ای + پندیمتالین، بنتازون + ام سی پی ای + تیوبنکارب، بیس پایریباک سدیم + پندیمتالین، بیس پایریباک سدیم + تیوبنکارب، پرتیلاکلر + بن سولفورون متیل و پرتیلاکلر + پیری بنزوکسیم + تیوبنکارب بود. نتایج بخش مزرعه ای نشان داد که کاربرد پرتیلاکلر + پیری بنزوکسیم تا دو برابر دوز توصیه شده آن فاقد علائم گیاه سوزی بر روی برنج بود. کاربرد دوز توصیه شده پرتیلاکلر + پیری بنزوکسیم + تیوبنکارب سوروف را 90 و پیزور را 70 درصد کنترل کرد. کمترین و بیشترین عملکرد شلتوک به ترتیب 517 و 5495 کیلوگرم در هکتار بود که در کرت آلوده به علف هرز و تیمار علف کشی بیس پایریباک سدیم + تیوبنکارب به دست آمد. به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد 480 گرم در هکتار ماده موثره پرتیلاکلر + پیری بنزوکسیم + دوز رایج تیوبنکارب (2750 گرم ماده موثره در هکتار) دارای کارایی بسیار خوبی در کنترل علف های هرز مهم برنج در کشت مستقیم بر بستر مرطوب بود و می تواند جایگزین مناسبی برای علف کش های رایج باشد.
    کلیدواژگان: برگ پاش، جگن، سوروف، گیاه سوزی، واکنش به دوز
  • آرمین واحدرضائی، علی اصغری*، مجید نوروزی، سعید اهری زاد، رامین روح پرور، اشکبوس امینی صفحات 303-317
    به منظور بررسی تاثیر بیماری زنگ سیاه (Puccinia graminis f. sp. tritici) بر روی صفات عملکردی و اجزاء آن و شناسایی منابع ژنتیکی مقاوم به این بیماری، 24 ژنوتیپ گندم در سال زراعی 1400-1399 در مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی استان آذربایجان شرقی تحت شرایط آلودگی و عدم آلودگی به نژاد بومی زنگ سیاه به نام  TKTTFو در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. برای مایه زنی از پودر تالک استفاده شد و پس از محلول پاشی آب مقطر و روغن سالترول بر روی گیاهان مایه زنی با استفاده از گردپاش مکانیکی صورت گرفت. براساس نتایج آزمایش تفاوت معنی داری بین ژنوتیپ ها از نظر ارتفاع بوته، طول سنبله، قطر سنبله، وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن صد دانه، عملکرد دانه، زیست توده و شاخص برداشت در سطح احتمال یک درصد مشاهده شد. نتایج نشان داد که آلودگی به پاتوژن باعث کاهش قطر ساقه، تعداد دانه در سنبله، وزن صد دانه، عملکرد دانه، زیست توده و شاخص برداشت می گردد. بر اساس تمامی صفات مورد مطالعه، ارقام زارع و حیران و لاین های C-98-14، C-98-13، C-98-12 و CD-94-5 به عنوان ژنوتیپ های مقاوم شناسایی شدند. براساس تجزیه خوش ه ای و تجزیه تابع تشخیص، کلیه ژنوتیپ ها در شرایط آلودگی و عدم آلودگی به چهار گروه و در متوسط شرایط آلودگی به سه گروه طبقه بندی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد آلودگی به زنگ سیاه عملکرد و اجزای آن را تحت تاثیر قرار می دهد و می توان از تنوع بین ژنوتیپ ها برای اصلاح ژنوتیپ های گندم استفاده کرد.
    کلیدواژگان: تجزیه تابع تشخیص، تنوع، زنگ ساقه، گروه بندی، مقاومت
|
  • Nazanin Alaghebandzadeh, Saeed Rezaee, Hamidreza Zamanizadeh, Payman Noruzi, Seyed Bagher Mahmoudi * Pages 219-229

    The pathogen, Pythium aphanidermatum is one of the causal agents of sugar beet root rot in Iran. In order to evaluate the reaction of cultivars to the pathogen, at first, the screening method of evaluation was optimized. Then, a number of 24 cultivars that are commonly cultivated in Iran were evaluated against the pathogen. Three different evaluation methods in the greenhouse including grass leaf suspension, oospore suspension, and grass leaf suspension using through making wounds on the roots were compared with each other. A number of 12 cultivars were inoculated with these three inoculation methods. The results showed that positive and significant correlation of the three methods with each other. Then, 24 commercial sugar beet cultivars were evaluated with grass leaf suspension method under the greenhouse conditions. Based on the results of the evaluation of the 24 commercial cultivars of sugar beet and the comparison of the disease index of Pythium root rot based on Duncan's multi-range test, Ivano, Boomrang, Flores and Tous had the lowest rot index among the cultivars with the average index of 2.58, 2.65, 2.72 and 2.75 respectively and were introduced as resistant cultivars to the disease. Cultivars Jolgeh, Rasool, Shirin and Jam were categorized as susceptible.

    Keywords: Pythium Root Rot, Screening, Germplasm, Greenhouse Evaluation, Oomycetes
  • Vahid Roumi *, Mina Rastgou Pages 259-267

    Saffron (Crocus sativus) is a high-value perennial plant cultivated widely in Iran as a spice and medicinal plant. Several pathogens including viruses can infect saffron and decrease its quality and quantity. Precise and reliable detection is a critical aspect of disease management in viral diseases because of the lack of commercially available chemicals against plant viruses. Nowadays, high throughput sequencing (HTS) has been considered as a routine technology for detection of known and novel viruses in commercial plants. In this study, using HTS data, saffron latent virus (SaLV) and prunus virus T (PrVT) were identified in transcriptomic data of stigma of saffron and near complete genome of these viruses were obtained. The near complete genome of SaLV isolate had 98.3% nucleotide sequence identity with the only available isolate in GenBank. The complete genome of saffron isolate of PrVT shared 42.9 (potato virus T isolate Peru) – 76.9 % (olive virus T isolate GR168) nucleotide sequence identity with those of tepoviruses available in GenBank. In a phylogenetic tree, the PrVT isolate clustered with two Greece OlVT isolates along with an isolate of PrVT. To the best of our knowledge, this is the first report of PrVT infection in saffron worldwide.

    Keywords: Saffron, Virus, HTS, Iran, Prvt
  • Hamideh Khavasi, Amir Mirzadi Gohari *, Khalil-Berdi Fotouhifar, Mohammad Javan-Nikkhah, Mohsen Farzaneh, Shahram Naeimi Pages 269-284
    Over the past two decades, biological control of wheat septoria tritici blotch (STB) caused by Zymoseptoria tritici has been evaluated as a reliable and safe alternative or complement to chemical control. The genus Trichoderma includes several biocontrol agents (BCAs) widely used worldwide against plant diseases. Besides direct control of plant pathogens, Trichoderma spp as BCAs provide numerous other beneficial features for their plant hosts. The current study aimed to assess the potential biocontrol ability of several antagonistic Trichoderma isolates with endophytic potential on STB reduction in wheat cultivar Tirgan under greenhouse conditions. The antagonists were used as a seed-coated treatment at the sowing time and sprayed on the plants 72 h before Z. tritici IPO323 inoculation. STB severity was calculated 21 days after the pathogen inoculation. The biocontrol isolates significantly (α = 0.01) reduced the disease severity on cv. Tirgan. T. harzianum AS12-2 provided the highest average percentage of STB inhibition in both application methods. Application of T. harzianum AS12-2 led to a reduction in the percentage of leaf area covered by lesions (PLACL) and the percentage of leaf area covered by pycnidia (PLACP) by 80.12% and 77.71%, respectively. Trichoderma biocontrol isolates could be considered safe and reliable alternatives/complements for sustainable agriculture in integrated management programs of wheat STB.
    Keywords: Antagonist, Endophyte, Disease Management, Sustainable Agriculture, Zymoseptoria Tritici
  • Farzin Pouramir *, Bijan Yaghoubi Pages 287-300
    The diversity of weed communities and their differences in response to herbicides have made mixed herbicides application inevitable. In this research, the efficacy of transplanted rice herbicides in controlling weeds in rice direct seeded rice was investigated. Comparison of the efficiency of premixed herbicide pretilachlor + pyribenzoxim (solito, EC 32%, 480 g ai ha-1) in a pot experiment with the common herbicides bispyribac-sodium (two formulations SC40%, SC10%), pyribenzoxim and bentazone + MCPA showed that the premixed herbicide provided similar control of barnyardgrass and bulrush as did common herbicides. Field experiment treatments included bentazone + MCPA + pendimethalin, bentazone + MCPA + thiobencarb, bispyribac-sodium + pendimethalin, bispyribac-sodium + thiobencarb, pretilachlor + bensulfuron-methyl and doses of 0, 50, 100, 150 and 200% of pretilachlor + pyribenzoxim mixed with thiobencarb. The results showed that pretilachlor + pyribenzoxim did not show any phytotoxicity symptoms on rice up to twice the recommended dose. Application of the recommended dose of pretilachlor + pyribenzoxim + thiobencarb provided 90% and 70% control of barnyardgrass (Echinochloa crus-galli) and bulrush (Bolboschoenus planiculmis) respectively. The lowest and highest yield of paddy was 517 and 5495 kg/ha, respectively, which was recorded in the weedy and bispyribac-sodium + thiobencarb treatments. The yield of paddy at the recommended and twice the recommended dose of pretilachlor + pyribenzoxim was statistically the same 4761 and 4827 kg/ha, respectively. Overall, the results of this research indicated that the application of pretilachlor + pyribenzoxim (480 g ai ha-1) after soil-applied thiobencarb (2750 g ai ha-1) provided very good control on the important weeds of rice in direct cultivation on wet bed and can be introduced as a suitable alternative to common herbicides.
    Keywords: Barnyardgrass, Dose Response, Foliar Applied, Phytotoxicity, Sedge
  • Armin Vahed Rezaei, Ali Asghari *, Majid Norouzi, Saied Aharizad, Ramin Roohparvar, Ashkboos Amini Pages 303-317
    To investigate the effect of black rust disease (Puccinia graminis f. sp. tritici) on wheat yield and its components and to identify genetic resources resistant to this disease, 24 wheat genotypes were evaluated in 2020-2021 at the East Azarbaijan Research Center for Agriculture and Natural Resources. The evaluation was conducted under both infected and non-infected conditions with the native race TKTTF of the black rust, using a randomized complete block design with three replications. Talcum powder was used for inoculation, and after sprinkling distilled water and saltrol oil on the plants, inoculation was done using a mechanical sprinkler. The test results indicated a significant difference between the genotypes in terms of plant height, spike length, spike diameter, spike weight, number of seeds per spike, hundred seed weight, seed yield, biomass and harvest index was observed at the probability level of 1%. Additionally, the results demonstrate that pathogen infection causes a decrease in stem diameter, number of seeds per spike, hundred seed weight, seed yield, biomass and harvest index. Based on the studied traits, the Zareh and Heyran cultivars, as well as the C-98-14, C-98-13, C-98-12 and CD-94-5 lines, were identified as resistant genotypes. The genotypes were classified into four groups under infection and non-infection conditions and into three groups under medium infection conditions, based on cluster analysis and detection function analysis. The research results indicate that black rust infection has a negative impact on both the yield and its components. Additionally, the diversity between genotypes can be utilized to enhance wheat genotypes.
    Keywords: Discriminate Analysis, Diversity, Grouping, Resistance, Stem Rust