فهرست مطالب

پژوهش های به زراعی - سال شانزدهم شماره 2 (تابستان 1403)

نشریه پژوهش های به زراعی
سال شانزدهم شماره 2 (تابستان 1403)

  • تاریخ انتشار: 1403/09/28
  • تعداد عناوین: 6
|
  • سبحان الله قنبری * صفحات 669-690

    به منظور بررسی اثر میزان و زمان مصرف کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت علوفه ای بعد از برداشت گندم، آزمایشی به صورت کرت‎های یک بار خرد شده، در قالب طرح پایه بلوک‎های کامل تصادفی در 4 تکرار در ایستگاه زراعی قراخیل قائمشهر وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی مازندران در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل زمان مصرف کود نیتروژن به عنوان عامل اصلی در سه سطح تیماری (5 برگی، 9 برگی و 9+5 برگی) و مقادیر کود نیتروژن به عنوان عامل فرعی در 4 سطح تیماری (0، 125، 250 و 375) بودند. نتایج نشان دادند که زمان مصرف نیتروژن بر هیچ یکی از صفات مور مطالعه اثرگذار نبود ولی مقادیر نیتروژن بر اکثر صفات مورد مطالعه اثر معنی داری داشت. کمترین مقدار ارتفاع بوته (3/193 سانتیمتر) و ارتفاع بلال (25/94 سانتیمتر) با عدم مصرف نیتروژن به دست آمد و سایر تیمارهای مصرف نیتروژن در یک گروه آماری قرار داشتند. همچنین با مصرف 125 و 375 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بالاترین تعداد ردیف دانه در بلال (به ترتیب 33/14 و 58/14 ردیف) و با مصرف 250 و 375 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بالاترین تعداد دانه در ردیف بلال (به ترتیب 83/34 و 25/35 دانه) حاصل شد. سایر نتایج به دست آمده نشان دادند که با عدم مصرف نیتروژن کمترین مقادیر علوفه تر و خشک ذرت به دست آمد به طوری که سایر سطوح مقدار نیتروژن در یک گروه آماری قرار داشتند. اثر متقابل بین عامل ها نشان داد که بالاترین تعداد ردیف دانه در بلال (50/15 ردیف) با مصرف 375 کیلوگرم نیتروژن در مرحله 9 برگی حاصل گردید.

    کلیدواژگان: تقسیط نیتروژن، عملکرد علوفه، مقدار نیتروژن
  • محبوبه ابراهیمی * صفحات 691-700

    به منظور بررسی کارایی مدل CSM CERES-Sweet corn v4.5 روی ذرت شیرین دانه طلائی (SC403)، پژوهشی در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی گرگان طی سال های 1386 و 1387 انجام شد. آزمایش در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل آبیاری بارانی و آبیاری جویچه ای (Is و IF) بود که هر تیمار آبیاری دارای دو سطح کود نیتروژن به میزان 200 و 300 کیلوگرم در هکتار (N200 و N300) بودند که به صورت تقسیط طی دو مرحله مصرف شد. به عنوان اولین قدم از خاک مزرعه انتخاب شده نمونه های خاک تا عمق 100 سانتی متر برداشت و تجزیه های فیزیکی و شیمیایی روی آنها صورت گرفت تا در تفسیر نتایج مورد استفاده قرار گیرد. مراحل مختلف رشد ذرت شیرین به طور دقیق ثبت و رطوبت خاک طی دوره رشد در دو عمق 0-30 و 30-60 سانتی متر به طور وزنی اندازه گیری شد. طی 2 سال آزمایش با استفاده از مدل سیستم های گیاهی CSM-CERES-Sweet corn v4.5 از مجموعه DSSATv4.5 داده های مزرعه به عنوان ورودی های مدل به کار رفت با استفاده از شاخص آماری RMSEدقت و کارایی مدل مدل مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی مدل CSM-CERES-Sweet corn v4.5 نشان می دهد مدل به خوبی قادر به شبیه سازی مراحل فنولوژیک ذرت شیرین (RMSE کوچکتر ار 1%) و همچنین تغییرات رطوبت خاک طی دوره رشد می باشد. نتایج شبیه سازی در تمام تیمار ها در عمق 0-30 سانتی متری خاک با میانگین RMSE 05/%4 رضایت بخش تر از عمق 30-60 با میانگین RMSE 31/%5 بود. نتایج این تحقیق نشان داد که مدل قادر است، مراحل فنولوژیک رشد را به خوبی پیش بینی کند. نتایج شبیه سازی ها برای رطوبت خاک درصد خطای بالاتر از 18 درصد را نشان داد.

    کلیدواژگان: CSM-CERES-Sweet Corn، کودآبیاری، ذرت شیرین، فنولوژی رشد، گرگان
  • علیرضا دانشمند * صفحات 701-730

    به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در شرایط محیطی مازندران، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار در 4 تکرار در سال زراعی 1402-1401در ایستگاه تحقیقاتی- زراعی قراخیل به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل دو رقم گندم N80 - 19 و لاین امید بخش دریا بود و تیمارهای محلول پاشی نیز در 4 سطح شامل محلول پاشی در مراحل پنجه زنی، ساقه رفتن، اوایل گرده افشانی و مرحله دانه بندی بود. نتایج تحقیق نشان داد که ارتفاع بوته و طول خوشه تحت تاثیر رقم و مراحل محلول پاشی قرار گرفته اند. عملکرد دانه و شاخص برداشت در لاین دریا به ترتیب با 25/4908 کیلو گرم در هکتار و 34/32 درصد کمتر از رقم N-80-19 گردید. با محلول پاشی در مرحله دانه بندی حداکثر عملکرد دانه و شاخص برداشت بدست آمد. عملکرد پروتئین دانه در رقم N-80-19 بیشتر از لاین امید بخش دریا بود و نیز با محلول پاشی در مرحله دانه بندی بیشترین پروتئین دانه و عملکرد دانه حاصل شد.

    کلیدواژگان: عملکرد دانه، گندم و محلول پاشی نیتروژن
  • داوود اکبری*، ام البنین نتاج، نادیا فهیمی بورخیلی صفحات 731-750

    به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر برخی خصوصیات مورفولوژیک و متابولیسمی گیاه دارویی آلوئه ورا، آزمایشی در سال1390 در شهرستان قائمشهر انجام شد. آزمایش به صورت گلدانی در قالب بلوک های کاملا تصادفی با چهار تیمار و سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف خشکی شامل شرایط 100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت مزرعه ای بود. نتایج تجزیه آماری نشان داد که تنش خشکی اثر معنی داری بر پارامترهای رشدی داشت. با افزایش تنش خشکی، ارتفاع، تعداد، وزن تر و خشک برگ، ضخامت و حجم برگ، وزن تر و خشک و حجم ریشه کاهش معنی دار نشان داد. بهره وری آب و بهره وری آب آبیاری رابطه عکس با تغییرات تنش نشان داد. تیمار 25 درصد ظرفیت مزرعه دارای بالاترین و 100 درصد ظرفیت مزرعه دارای کمترین مقدار بهره وری آب بود. بیشترین میزان کلروفیل a و b و کلروفیل کل در تیمار 100 درصد ظرفیت مزرعه و بیشترین میزان پرولین، قند محلول و نامحلول مربوط به 25 درصد ظرفیت مزرعه بود. در تیمار 100 درصد ظرفیت مزرعه بالاترین میزان ژل حاصل گردید.

    کلیدواژگان: خصوصیات مورفولوژیک، خصوصیات متابولیسمی، ظرفیت مزرعه، کلروفیل، گیاه دارویی
  • آیدین حمیدی*، مهرناز مهرآور، مریم نجفیان فخرایی، کتایون دانشمند خسروی، رضا نور زیارت، حسن ملکی زیارتی، امین خرمالی، فاطمه دینکو، عطیه صفرنژاد، زهرا آب باریکی، زرین منفرد، کامران رهنما، لیلا زارع، سعید مهقانی، قاسم قربانی نصرآبادی، محمدمهدی غریب آزادی، صالح بردی یارعلی، علی نادری عارفی، اکرم مهاجر عباسی صفحات 751-774

    به منظور ارزیابی عملکرد وش و اجزای آن، زودرسی، کیفیت الیاف و تحمل به بیماری پژمردگی ورتیسلیومی شش رقم جدید خارجی پنبه تارمتوسط: 1- اسپریا، 2- اوپتازیا، 3-AGN126 ، 4-AGN112،5 - AGN117 و 6- لودوس در مقایسه با سه رقم شاهد متداول کاشت لطیف، گلستان و شایان این تحقیق در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال های 1399 و 1400 در استان گلستان (گنبدکاووس) اجرا شد. صفات اندازه گیری شده: 1- عملکرد وش، 2-تعداد قوزه، 3-وزن قوزه، 4-زودرسی، 5- کیل، 6- طول، 7-ظرافت، 8-کشش، 9-استحکام، 10-یکنواختی، 11- درخشندگی و 12- زردی الیاف و 13- تحمل ارقام به بیماری پژمردگی ورتیسیلیوم بودند. نتایج مشخص نمود هریک از ارقام جدید خارجیAGN117 و AGN112با دارا بودن سه صفت برتر:1-کیل، 2-استحکام و 3-کشش الیاف و رقم جدید خارجی AGN117 با برخورداری از سه صفت برتر:1-عملکرد وش، 2-وزن تک قوزه و 3-کشش الیاف به عنوان ارقام برتر نسبت به ارقام شاهد و سایر ارقام خارجی جدید مورد بررسی برتر بودند. با این وجود به علت حساسیت رقم جدید خارجیAGN112 به بیماری پژمردگی ورتیسلیومی و آلودگی خاک های استان گلستان به قارچ عامل این بیماری، فقط رقم جدید خارجی AGN117 قابل توصیه به عنوان رقم جدید خارجی برای کشت در استان گلستان بود.

    کلیدواژگان: ارقام جدید پنبه تار متوسط، تجاری سازی، ثبت، معرفی
  • غلامحسین جوانمرد کلده *، سیده صدیقه حسینی چهارده صفحات 775-786

    این تحقیق به منظور تاثیر دور آبیاری و سطوح کود مرغی در گیاه برنج انجام گرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1401 در استان گیلان اجرا شد. عامل اصلی شامل دور آبیاری 3 و 12روز و عامل فرعی شامل کود مرغی با سطوح صفر، 1000، 1500 و 4000 کیلوگرم در هکتار در نظر گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که اثر آبیاری و اثر کود مرغی در سطح یک درصد بر عملکرد شلتوک، کاه و بیولوژیک، ارتفاع بوته، تعدادپنجه در بوته، طول خوشه و وزن تک خوشه معنی دار بود. اثر متقابل آبیاری و کود مرغی بر تعداد پنجه در بوته و وزن تک خوشه در سطح یک درصد معنی دار بود ولی بر ارتفاع بوته و طول خوشه در بوته معنی دار نشد. بیشترین تعداد پنجه در بوته و وزن تک خوشه در اثر متقابل آبیاری و کود مرغی در دور آبیاری 3 روز و مصرف 1500 کیلوگرم در هکتار به ترتیب با میانگین 588 عدد و 4/1 گرم به-دست آمد. در اثر متقابل آبیاری و کود آلی مرغی، بیش ترین عملکرد شلتوک، کاه و بیولوژیک در شرایط آبیاری 3 روز و مصرف کود آلی مرغی به مقدار 1500 کیلوگرم در هکتار به ترتیب با میانگین 5/5957، 8/4613 و 3/10571 کیلوگرم بر هکتار به دست آمد.

    کلیدواژگان: آب مصرفی، تنش آبی، رقم هاشمی، کود مرغی
|
  • Sobhan Ghanbari * Pages 669-690

    In order to study the effect of amount and time of nitrogen fertilizer application on yield and yield components of forage corn after wheat harvesting, an experiment was conducted as split plots Based on randomized complete block design with 4 replications at Qarakhail Ghaemshahr Agricultural Station Associated with Mazandaran Agricultural Research Center in the 2016-2017 crop year. Experimental factors included nitrogen fertilizer application time as main factor in three levels (5-leaf, 9-leaf and 9+5-leaf situation) and nitrogen fertilizer rates as the secondary factor in four treatment levels (0, 125, 250 and 375). The results showed that nitrogen application time did not affect any studied traits, but nitrogen rates had a significant effect on most of the studied traits. The lowest plant height (193.3 cm) and corn length (94.25 cm) were obtained in no nitrogen application, and other nitrogen application treatments were located in a same statistical group. Also, the highest number of grain rows per ear (14.33 and 14.58 rows, respectively) were obtained with 125 and 375 kg nitrogen per hectare, and the highest number of grains per ear row (34.83 and 35.25 grains, respectively) were obtained in 250 and 375 kg/ha nitrogen. Other results showed that the lowest amount of fresh and dry weight of forage corn were obtained in no nitrogen application, so that other levels of nitrogen content were located in same statistical group. Interaction effect experimented factors showed that the highest amount of grain number rows per ear (15.50 rows) was obtained with 375 kg /ha nitrogen applied at the 9-leaf stage.

    Keywords: Forage Yield, Nitrogen Content, Nitrogen Partitioning
  • Mahbobeh Ebrahimi* Pages 691-700

    In order to investigate the efficiency of the CSM CERES-Sweet corn v4.5 model on golden-seeded sweet corn (SC403), a study was conducted at the Gorgan Agricultural Research Center station during 2017 and 2008. The experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications. The treatments included sprinkler irrigation and furrow irrigation (Is and IF), with each irrigation treatment including two levels of nitrogen fertilizer at 200 and 300 kg/ha (N200 and N300), which was applied as topdressing in two stages. As a first step, soil samples were taken from the selected field soil in depth 100 cm and physical and chemical analyses were performed on them to be used in the interpretation of the results. The different stages of sweet corn growth were accurately recorded and soil moisture was measured gravimetrically during the growth period at two depths of 0-30 and 30-60 cm. During 2 years of experiment using the CSM-CERES-Sweet corn v4.5 plant systems model from the DSSATv4.5 collections, field data were used as model inputs. The accuracy and efficiency of the model were evaluated using the RMSE statistical index. The evaluation of the CSM-CERES-Sweet corn v4.5 model shows that the model is well able to simulate the phrenological stages of sweet corn (RMSE less than 1%) and also the changes in soil moisture during the growth period. The simulation results in all treatments at a depth of 0-30 cm of soil with an average RMSE of 4.05% were more satisfactory than at a depth of 30-60 cm with an average RMSE of 5.31%. The results of this research showed that the model is able to predict the phenological stages of growth well. The simulation results for soil moisture showed an error percentage higher than 18%.

    Keywords: CSM-CERES-Sweet Corn, Fertilizer, Gorgan, Growth Phenology, Sweet Corn
  • Alireza Daneshmand * Pages 701-730

    In order to investigate the effect of nitrogen foliar application at different growth stages on grain yield and yield components of two Wheat cultivars, a factorial experiment was conducted based on completely randomized block design with eight treatments in four replications at Qarakhil Agricultural Research Station. The factors tested included two wheat cultivars, N80 - 19 and the promising line Darya, and the foliar application treatments included foliar application at tillering stage, foliar application at the stem-growing stage, foliar application at early pollination, and foliar application at the grain filling stage. The results showed that plant height and panicle length were affected by the cultivar and foliar application stages. The grain yield and harvest index of Darya cultivar were 4908.25 kg/ha and 32.34% lower than those of N-80-19 cultivar, respectively. Foliar application at the grain filling stage resulted in maximum grain yield and harvest index. Grain protein yield in the N-80-19 cultivar was higher than that of the Omid Bakhsh Darya line, and foliar application at the grain filling stage resulted in the highest grain protein and grain yield.

    Keywords: Foliar Application Of Nitrogen, Grain Yield, Wheat
  • Davood Akbari*, Omolbanin Nattaj, Nadia Fahimi Borkhali Pages 731-750

    In order to investigate the effect of drought stress on water use efficiency and some properties of Aloe Vera plants, an experiment was conducted in 2011. A pot experiment was carried out under controlled conditions in a greenhouse as randomized complete block design with four treatments and three replications. Different levels of drought include 100 percent of field capacity (FC) (control treatment, without stress), 75 percent FC, 50 percent FC and 25 percent FC, respectively. Statistical analysis showed that drought had a significant effect on growth parameters. With increasing stress, height, number, width and dry, thickness and size of leaves, fresh and dry weight and root volume was decreased. Water use efficiency was increased with increasing stress. Treatment, 25 percent and 100 percent of FC has the highest and lowest water use efficiency, respectively. The highest amount of chlorophyll a and b and total chlorophyll was obtained in the treatment of 100 percent FC. The amount of proline, soluble sugar and insoluble was maximum in 25 percent FC. In treatments 100 percent FC the highest amount of gel was obtained.

    Keywords: Chlorophyll, Field Capacity, Medicinal Plants, Metabolic Characteristics, Morphological Characteristics
  • Aydin Hamidi *, Mehrnaz Mehravar, Maryam Najafian, Katayoun Daneshmand Khosravi, Reza Noorziarat, Hasan Maleki Ziarati, Amin Khormali, Fatemeh Dinkoo, Atiyeh Safar Nejad, Zahra Ab Bariki, Zarin Monfared, Kamran Rahnama, Leila Zare, Saeed Mahghani, Ghasem Ghorbani Nasr Abadi, Mohammadmahdi Gharib Azadi, Saleh Bardi Yar Ali, Ali Naderi Arefi, Akram Mohajer Abbasi Pages 751-774

    In order to evaluate and determine the value of cultivation and use (VCU) of the six new foreign upland cotton cultivars: 1- Stella, 2- Tesla, 3- AGN126, 4- AGN112, 5- AGN117 and 6- Lodus in comparisons of three common cultivated commercial control cultivars Latif, Golestan and Shayan the research was conducted as a complete randomized blocks design with 4 repetitions during 2020 and 2021 years Golestan (Gonbad Kavoos) province The evaluated traits were: 1-Seed cotton yield, 2-Boll number, 3-Boll weight, 4-Earliness, 5-Gin turn out, 6-length, 7-Fitness, 8-Elongation, 9- Strength, 10- Uniformity, 11- Brightness and 12- Yellowness of fibers and 13- Cultivars tolerance to Verticillium wilt disease. The results revealed each of new foreign cultivars AGN112 and AGN117 with having three superior traits: 1- gin turn out, 2- strength and 3- elongation of fibers and 1- seed cotton yield, 2- boll weight and 3- fiber elongation respectively were superior than control and other studied foreign cultivars but because of AGN112 new foreign cultivar susceptibility to Verticillium wilt disease and Golestan province soils contamination to the disease caused fungus, only AGN117 as a new foreign cultivar cultivation in Golestan province recommendable.

    Keywords: Commercialization, Introduction, Registration, Upland Cotton New Foreign Cultivars
  • Gholamhossein Javanmard Koldeh*, Seyedeh Sedigheh Hoseini Chahardeh Pages 775-786

    This research was done to investigate the effect of irrigation intervals and organic fertilizer levels on yield and yield components of Hashemi rice in Guilan province. The experiment was done as split plots in the basis of randomized complete block design in three replications in the crop year of 2022 in Guilan province. The main factor included irrigation intervals (3 and 12 days) and the secondary factor included poultry manure at levels (0, 1000, 1500 and 4000 kg/ha). The results of research showed that the effect of irrigation and poultry manure at the level of 1% on paddy, straw and biological yields, plant height, number of productive tillers, length of panicle and weight of a single panicle were significant. Interaction effect of irrigation and poultry manure on the number of productive tillers and the weight of a single panicle was significant at the 1% level, but it was not significant on the height of the plant and the length of the panicle per plant. The highest number of tillers per plant and weight of a single panicle were obtained by the interaction effect of irrigation and poultry manure in irrigation intervals of 3 days and consumption of 1500 kg/ha with an average of 588 and 1.4 g, respectively. The interaction effect of irrigation and organic poultry manure demonstrated that, irrigation Interval 3 days and consumption of 1500 kg/ha organic poultry manure gained the highest yield of paddy, straw and biological yield were respectively with an average of 5957.5, 4613.8 and 10571.3 kg/ha.

    Keywords: Hashemi Cultivars, Poultry Manure, Water Stress, Water Use