فهرست مطالب

نشریه اکولوژی انسانی
پیاپی 6 (بهار 1403)

  • تاریخ انتشار: 1403/10/22
  • تعداد عناوین: 6
|
  • مهناز محمدزاده نصیرآبادی*، مرتضی کیایی، طاهره شرقی صفحات 416-430

    شناخت جامع و دقیق عوامل تاثیر گذار برروند توسعه پایدار روستایی، عامل کلیدی و یکی از پیش شرط های ضروری برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی است. لذا این پژوهش به منظور تحلیل مولفه های تاثیرگذار بر توسعه پایدار در روستاهای مناطق خوش و هوا به طور موردی در روستای امامه انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر اهالی بومی روستای امامه به تعداد 1315 نفر بودند. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 297 نفر به دست آمد که به طور تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخت بوده است که مقدار آلفای کرونباخ آن 99/0 =α محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی استفاده گردید. براساس نتایج، مهمترین مولفه های تاثیر گذار بر روند توسعه پایدار روستای امامه در پنج عامل شناسایی شدند که عبارتند از زیرساخت های نهادی اقتصادی، زیرساخت اجتماعی فرهنگی، پتانسیل های کشاورزی منطقه، موقعیت جغرافیایی منطقه و توان محیطی منطقه. این پنج عامل مجموعا 56/60 درصد واریانس مولفه های تاثیر گذار بر توسعه پایدار در روستای امامه را تبیین کردند. بنابراین توسعه پایدار روستایی پدیده ای پیچیده و دارای ابعاد متعدد است و بدون شناخت عوامل مختلف موثر بر توسعه پایدار روستا، حفظ آینده روستا امکان پذیر نمی باشد.

    کلیدواژگان: مولفه، توسعه پایدار، توسعه روستایی، روستای امامه
  • علی محمدی*، شهرام امیرانتخابی، اعظم محمدزاده صفحات 431-443
    توسعه های شهری غیرقابل کنترل منجر به تغییراتی در ساختار فضایی غیرقابل کنترل شهری شده است. لذا راهنمایی آگاهانه، سازماندهی اصولی و دیده بانی فضایی برای گسترش شهری ضروری است. از این رو، هدف از تحقیق حاضر، مطالعه روند توسعه کالبدی-فیزیکی شهر آب بر، شناخت عوامل موثر در رشد کالبدی-فیزیکی در محیط GIS و تجزیه و تحلیل آن ها در پایگاه اطلاعاتی سیستم اطلاعات جغرافیایی، با استفاده از مدل AHP بوده است؛ چنانکه با تهیه لایه های اطلاعاتی از جمله قابلیت اراضی، توپوگرافی، نقاط روستایی، شیب، شبکه ارتباطی،گورستان، رودخانه و ورود این لایه ها به محیط GIS و تجزیه و تحلیل آن ها در پایگاه اطلاعاتی سیستم اطلاعات جغرافیایی، با استفاده از مدل AHP، اراضی مناسب جهت توسعه آتی شهر مشخص شدند. نتایج تحقیق نشان داد که طرح جامع شهر نقش عمده ای را در جهت دهی توسعه فیزیکی شهر ایفا نموده است و توسعه فیزیکی شهر با گسترش کاربری های خدماتی و تجهیزات شهری هماهنگ بوده و این نوع کاربری ها از پراکنش فضایی متعادلی برخوردار بوده ولی با استانداردهای مرسوم مطابقت ندارد
    کلیدواژگان: توسعه کالبدی-فضایی، مکان یابی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، شهر آب بر
  • محبوب ریحان کلوانق، محسن احدنژاد*، تقی حیدری صفحات 444-459

    با توجه به شرایط کنونی کشور و ضعف طرح های توسعه شهری در عدم توجه به نظام باغشهری و از بین رفتن اراضی مرغوب کشاورزی به نام باغشهر و گسترش ساخت و سازها دراین اراضی ، در حال حاضر شهرهای کشورشرایط مساعدی را از نظر پایداری دارا نمی باشند.لذا با آسیب شناسی طرح های توسعه شهری در شهر زنجان می توان ادعا کرد طرح های توسعه شهری با این شکل و شرایط قابلیت تبدیل کردن شهرها به شهر پایدار را دارا نمی باشند. لذا در زمینه شناسایی علل عدم کارآمدی طرح های توسعه شهری از رویکرد آمیخته استفاده شد، که ترکیبی از دو روش کمی و کیفی است. داده ها نیز از منابع اولیه و ثانویه بدست آمد.منابع اولیه با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه های ساختاریافته و نیمه ساختاریافته، بحث گروهی متمرکز (FGD) و مشاهده جمع آوری شد. و داده های ثانویه از کتاب و منابع اینترنتی نظیر مقالات ، پایان نامه ها و... جمع آوری گردید. انتخاب نمونه های مورد مطالعه (30 نفر) بصورت هدفمند (غیر تصادفی) از مطلعین و متخصصین موضوع مورد بحث به روش گلوله برفی (زنجیره ای) گزینش شده است. و در نهایت یافته ها بصورت نظریه زمینه ای ارائه شده است. بنابراین در مجموع از نتایج بدست آمده ، مقوله عدم واقع بینی در برنامه ریزی و ارائه پیشنهادات غیر منطقی - عدم توجه به عوامل اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی در برنامه ریزی بیشترین درصد را دارا بودند . می توان نتیجه گرفت، محتوا و مقصود طرح های توسعه شهری ، شهر را به سمت شکل گیری " شهر پایدار " به نحو مطلوب سوق نمی دهد. بعبارت دیگر محتوای طرح های توسعه شهری به نحو مطلوب و کامل هدفمند و کارآمد نیست. لذا نگرشی اساسی و تجدید نظری جدی در تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری پیشنهاد میشود.

    کلیدواژگان: آسیب، طرح، توسعه، زنجان، باغشهر
  • ایوب بدراق نژاد * صفحات 459-469

    در این پژوهش، نقش و اهمیت مبلمان شهری در فضاهای عمومی شهر کلاله از دیدگاه شهروندان بررسی شده است. رویکرد این مطالعه به دلیل ماهیت موضوع، ترکیبی از روش های توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است و داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه توسط ساکنان مناطق مختلف شهر جمع آوری شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل شهروندان کلاله در سال 1395 می باشد که با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه ای با پنج گزینه بر اساس طیف لیکرت بین آن ها توزیع شد. پرسشنامه توسط محقق تهیه و اعتبار صوری آن توسط اساتید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (0.85) تایید شده است. برای آزمون فرضیات تحقیق از آزمون T تک نمونه ای و کای اسکوئر در نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که مبلمان شهری تاثیر مثبتی بر زیباسازی و هویت بخشی فضاهای شهری، سلامت جسمانی و روانی شهروندان، و بهبود کیفیت فضاهای شهری دارد. همچنین، رابطه ای مثبت و معنادار بین مبلمان شهری و جذب گردشگر و توسعه گردشگری شهری در کلاله مشاهده شده است.

    کلیدواژگان: کیفیت فضاهای شهری، مبلمان شهری، سلامت شهروندان، شهر کلاله
  • علی مروتی صفحات 470-482

    هدف این پژوهش بررسی نقش بافت های تاریخی در توسعه گردشگری شهرستان گمیشان و شناسایی چالش های پیش روی آن است. محدوده ی مورد مطالعه شامل بافت های تاریخی این شهرستان و جامعه ی آماری ما، ساکنان محلی، مدیران گردشگری، و گردشگران می باشد. حجم نمونه ی تحقیق شامل 150 نفر است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب خواهند شد. در این پژوهش از روش ترکیبی (کیفی و کمی) استفاده می شود و ابزار پژوهش شامل پرسش نامه های طراحی شده برای جمع آوری داده های آماری و مصاحبه های نیمه ساخت یافته با متخصصان و صاحب نظران گردشگری است. نوآوری این پژوهش در ادغام جنبه های تاریخی و فرهنگی با توسعه گردشگری پایدار در منطقه و ارایه راهکارهای عملیاتی برای بهبود جذب گردشگر می باشد. نتایج نشان می دهد که بافت های تاریخی نه تنها به عنوان منبع جذابیت برای گردشگران عمل می کنند، بلکه در صورت مدیریت صحیح، می توانند به توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه کمک شایانی نمایند. همچنین چالش هایی نظیر تاثیرات منفی گردشگری بر جامعه محلی و زوال میراث فرهنگی نیز شناسایی شده است. این موارد نیازمند مدیریت کل نگر و توانمندسازی جوامع محلی هستند تا به حفظ و بهره برداری بهینه از این میراث تاریخی منجر شوند.

    کلیدواژگان: توسعه گردشگری، برنامه ریزی، بافت های تاریخی، جغرافیا وتوریسم
  • وحیده اسکندری* صفحات 483-494
    تربیت شهروندی از جمله مباحث مهم در مطالعات اجتماعی، سیاسی و تربیتی است که ریشه در گستره تاریخ داشته و فیلسوفان قدیم و جدید به آن پرداخته اند. اهمیت و جایگاه این مفهوم در دوران معاصر به گونه ای است که یکی از عناصر مهم توسعه یک جامعه را شهروندان آن جامعه می دانند . با توجه به جایگاه مهم این مفهوم، پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این سوال اصلی پژوهش می باشد؛ آیا مولفه های مبحث تربیت شهروندی ،در دین اسلام وجود دارد؟ برای نیل به این هدف از روش توصیفی- تحلیلی (اسنادی)، ابزار فیش برداری و منبع دست اول؛ قرآن استفاده شده است .نتایج یافته ها نشان داد که بین دین اسلام و مولفه های تربیت شهروندی که شامل (آزادی ، تساهل و مدارا، تفکر انتقادی، ، مسئوولیت پذیری...) ارتباط و همبستگی وجود دارد.
    کلیدواژگان: دین اسلام، تربیت شهروندی، مدارا، مسئوولیت پذیری، تفکر انتقادی
|
  • Mahnaz Mohamadzadeh Nasiraabadi *, Morteza Kiaee, Tahereh Sharghi Pages 416-430
    Introduction

    A comprehensive and accurate understanding of the factors influencing the process of sustainable rural development is a key factor and one of the necessary preconditions for achieving sustainable rural development. Therefore, in order to analyze the factors affecting sustainable development in the villages of the pleasant regions, this research has been conducted case by case in the village of Emameh.

    Materials and Methods

    The statistical population of the present study was 1315 natives of Imamah village. The sample size was obtained by using the table of Krejci and Morgan, the number of 297 people, who were randomly selected. The tool of data collection was the researcher's questionnaire. Factor analysis method was used to analyze the data.

    Results and Discussion

    Based on the results, the most important factors affecting the sustainable development process of Imamah village were identified in five factors, which are economic institutional infrastructure, socio-cultural infrastructure, and agricultural potentials of the region, geographical location of the region and environmental strength of the region.

    Conclusions

    Therefore, sustainable rural development is a complex phenomenon with multiple dimensions, and without knowing the various factors affecting the sustainable development of the village, it is not possible to preserve the future of the village

    Keywords: Component, Sustainable Development, Rural Development, Imamah Village
  • Ali Mohammadi *, Shahram Amirentakhabi, Azam Mohamadzade Pages 431-443
    Uncontrolled urban developments have led to changes in the uncontrolled urban spatial structure. Therefore, informed guidance, principled organization and spatial surveillance are necessary for urban expansion. Therefore, the purpose of this research is to study the process of physical-physical development of Abbar city, to identify the effective factors in physical-physical development in the GIS environment and to analyze them in the geographic information system database, using the AHP model. By preparing information layers such as land availability, topography, rural points, slope, communication network, cemetery, river and entering these layers into the GIS environment and analyzing them in the geographic information system database, using the AHP model. Suitable lands for the future development of the city were identified. The results of the research showed that the master plan of the city has played a major role in the direction of the physical development of the city, and the physical development of the city is coordinated with the expansion of service uses and urban equipment, and these types of uses have a balanced spatial distribution. But it does not match the conventional standards.
    Keywords: Physical-Spatial Development, Positioning, Geographic Information System, Abbar City
  • Mahboob Reyhan, Mohsen Ahadnejad *, Taghi Heydari Pages 444-459

    considering the current conditions of the country and the weakness of urban development plans in not paying attention to the Garden city system and the loss of high-quality agricultural lands called Garden city, and the expansion of constructions in these lands, currently the cities of the country do not have favorable conditions in terms of sustainability. Therefore, with the pathology of urban development plans in Zanjan city, it can be claimed that urban development plans with this form and conditions do not have the ability to transform cities into sustainable cities. Therefore, in the context of identifying the causes of inefficiency of urban development plans, a mixed approach was used, which is a combination of two quantitative and qualitative methods. Data were also obtained from primary and secondary sources. Primary sources were collected using questionnaires, structured and semi-structured interviews, focus group discussion (FGD) and observation. And secondary data was collected from books and internet sources such as articles, theses, etc. The selection of the studied samples (30 people) has been purposefully (non-randomly) selected from the informants and experts of the subject under discussion by snowball (chain) method. And finally, the findings are presented in the form of a grounded theory. Therefore, in total, from the obtained results, the category of lack of realism in planning and presenting illogical proposals - lack of attention to economic, political and social factors in planning had the highest percentage. It can be concluded that the content and purpose of urban development plans do not lead the city towards the formation of a "sustainable city" in an optimal way. In other words, the content of urban development plans is not optimally and fully targeted and efficient. Therefore, a basic attitude and a serious revision in the preparation and implementation of urban development plans are suggested

    Keywords: Pathology, Plan, Development, Zanjan, Garden City
  • AYOUB BADRAGH NEJAD * Pages 459-469

    This study examines the role and importance of urban furniture in the public spaces of Kalaleh city from the perspective of its citizens. Due to the nature of the subject, the approach of this research combines descriptive-analytical and survey methods. Data were collected through questionnaires completed by residents of various areas of the city. The statistical population of this study includes the citizens of Kalaleh in 2016. Using Cochran's formula, 384 individuals were selected through simple random sampling, and a questionnaire with five options based on the Likert scale was distributed among them. The questionnaire was prepared by the researcher, its face validity was confirmed by experts, and its reliability was verified with a Cronbach's alpha coefficient of 0.85. Hypotheses were tested using one-sample T-tests and Chi-square tests in SPSS software. The results indicate that urban furniture positively impacts the beautification and identity of urban spaces, the physical and mental health of citizens, and the improvement of urban space quality. Furthermore, a positive and significant relationship was observed between urban furniture and attracting tourists, as well as urban tourism development in Kalaleh.

    Keywords: Urban Space Quality, Urban Furniture, Citizen Health, Kalaleh City
  • Ali Morvati Pages 470-482

    The purpose of this research is to investigate the role of historical contexts in the tourism development of Gamishan city and to identify the challenges facing it. The scope of the study includes the historical contexts of this city and our statistical community, local residents, tourism managers, and tourists. The research sample consists of 150 people who will be selected using random sampling method. In this research, a mixed method (qualitative and quantitative) is used, and the research tools include questionnaires designed to collect statistical data and semi-structured interviews with tourism experts and experts. The innovation of this research is in the integration of historical and cultural aspects with the development of sustainable tourism in the region and providing operational solutions to improve tourist attraction. The results show that the historical contexts not only act as a source of attraction for tourists, but also, if properly managed, can contribute to the economic and social development of the region. Also, challenges such as the negative effects of tourism on the local community and the deterioration of cultural heritage have also been identified. These cases require comprehensive management and empowerment of local communities to lead to the preservation and optimal exploitation of this historical heritage.

    Keywords: Tourism Development, Planning, Historical Contexts, Geography, Tourism
  • Vahideh Eskandari * Pages 483-494
    Citizenship education is one of the important topics in social, political and educational studies that has its roots in history and has been addressed by old and new philosophers. The importance and position of this concept in the contemporary era is such that the citizens of that society consider it one of the important elements of the development of a society. According to the position of this concept, The current research seeks to answer this main research question ; Are there any components of citizenship education in Islam? To achieve this goal, descriptive-analytical (documentary) method, survey tool and first-hand source; Quran has been used. The results of the findings showed that there is a relationship and correlation between Islam and the components of citizenship education that include (freedom, tolerance, critical thinking, responsibility...).
    Keywords: Religion Of Islam, Citizenship Education, Tolerance, Responsibility, Critical Thinking