فهرست مطالب
نشریه مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
سال سی و پنجم شماره 3 (پیاپی 139، پاییز 1403)
- تاریخ انتشار: 1403/10/29
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 7-36هدفپژوهش حاضر به تبیین ملزومات فناوری برای سیاست گذاری فراهم آوری منابع دیجیتال در کتابخانه ملی ایران از دیدگاه ذی نفعان می پردازد؛ زیرا این ذی نفعان هستند که سه رکن سیاست یعنی بافت، محتوا و فرایند سیاست را شکل داده و به عبارتی نقشی فعال در فرایند سیاست گذاری دارند.روشاین پژوهش به روش ترکیبی و در سه مرحله انجام شد. در مرحله اول با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی اسناد و مدارک مرتبط تحلیل شد و برای کدگذاری متون از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA استفاده شد. جامعه پژوهش در این مرحله شامل 29 مقاله لاتین، 24 مقاله فارسی و 17 استاندارد ملی و بین المللی بود. پس ازآن از نظرات تخصصی گروه کانونی خبره بهره برد؛ سپس کدهای حاصل از جلسات گروه های کانونی با کدهای برآمده از متون، تلفیق و 82 کد، نهایی شد. در مراحل بعدی، پرسشنامه تعیین اولویت کدها با بهره گیری از نرم افزارهای پرس لاین در اختیار گروه خبرگان پنل دلفی قرار گرفت و میانگین آن ها نهایی شد.یافته هایافته ها در مقوله ملزومات فناوری چهار محور کلی را در برگرفت. در محور حفظ و انتشار میراث ملی دیجیتال سه کد راه اندازی و مدیریت یک سامانه ملی برای حفاظت و دسترسی به منابع دیجیتال، به کارگیری فناوری مدیریت حقوق دیجیتال، به کارگیری راهبرد حفاظت دیجیتال؛ در محور به کارگیری استانداردهای دیجیتال دو کد به کارگیری اصول و الزامات کارکردی رکوردها در محیط های اداری دیجیتال، به کارگیری استانداردها و الزامات امنیتی دولت؛ در محور به کارگیری امکانات سیستمی کاربرپسند کد استفاده از فناوری های تطبیقی دسترس پذیری افراد دارای آسیب های حسی- حرکتی و معلول به کتابخانه دیجیتال ملی و در محور به کارگیری امکانات سیستمی زیرساختی مناسب دو کد امکان بارگذاری منابع دیجیتال در کتابخانه دیجیتالی ملی و تجزیه وتحلیل رفتار کاربران در کتابخانه دیجیتال ملی به منظور بهبود خدمات بالاترین امتیازات را از آن خود کردند. از سوی دیگر به کارگیری و استفاده از فناوری نوین زنجیره بلوکی، فراداده های پرمیس و فراداده های فنی اشیای دیجیتالی پایین ترین امتیازات را گرفتند که به نظر می رسد به دلیل شناخت ناکافی این فناوری ها در ایران و نگرانی استفاده از آن ها در بازیابی، کنترل دسترسی و حفاظت از داده ها باشد.نتیجه گیریوجود چالش های حفاظتی منابع اطلاعاتی دیجیتال ازجمله قالب های متنوع، ایجاد، قابلیت اطمینان از خطرات آلودگی ویروسی، خرابی، رمزگذاری، مسدودی و مانند آن، اصالت، ذخیره، دسترسی، کمبود سخت افزار و نرم افزار استاندارد، سرعت سریع فرسودگی فناوری یا منسوخ شدن فناوری و بسیاری از نکات در چرخه حیات منابع الکترونیکی وجود دارد که می تواند یکپارچگی آن را به خطر اندازد. برای مدیریت چالش های حفاظتی موجود و آینده، لزوم توجه در به کارگیری استانداردها و امکانات سیستمی زیرساختی مناسب به صورت جامع و در تعامل با سایر سامانه های مشابه در ایران مطرح است. همانطور که انتظار می رفت کدهای این دو محور با کسب بیش از 50% مهم ترین الزامات برای ایجاد یک سامانه ملی قوی و مطمئن انتخاب شدند تا با ایجاد بستر مناسب و قابل اعتماد، درگاه های فراهم آوری منابع دیجیتال به صورت فعال راه اندازی شده و میراث دیجیتالی ایران زمین قابل ذخیره سازی برای حال و آینده در دسترس قرار گیرد.کلیدواژگان: فراهم آوری منابع، حفاظت منابع دیجیتال، سیاست گذاری، ملزومات فناوری، کتابخانه دیجیتالی ملی، مرکز اسناد و کتابخانه ملی ج.ا.ایران
-
صفحات 37-76هدفپژوهش حاضر با هدف ارزیابی و اعتبارسنجی فراداده های اشیای یادگیری مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی ایران براساس استاندارد فراداده شیء یادگیری انجام شد.روشدر پژوهش حاضر از روش مشاهده و پیمایش استفاده شده است. تعداد 16 مخزن مربوط به دانشگاه های علوم پزشکی ایران شناسایی شد. سپس به شناسایی عناصر فراداده ای اشیای یادگیری و استانداردهای مورداستفاده در حوزه سازمان دهی اشیای یادگیری الکترونیکی در مخازن سازمانی پرداخته شد. عناصر شناسایی شده از اشیای یادگیری الکترونیکی مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی ایران، با سیاهه وارسی عناصر استاندارد فراداده شیء یادگیری مطابقت داده شد و میزان همپوشانی آن ها برای توصیف اشیای یادگیری الکترونیکی در مخازن سازمانی مشخص شد. در بخش بعدی پژوهش که مربوط به اجرای فن دلفی و اعتبارسنجی عناصر فراداده ای اشیای یادگیری در مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی ایران است، پرسشنامه طراحی شده برای جامعه آماری که شامل متخصصان حوزه سازمان دهی اطلاعات و متخصصان حوزه یادگیری الکترونیکی بود، طی دو مرحله ارسال گردید.یافته هایافته ها نشان داد بسیاری از عناصر استاندارد فراداده شیء یادگیری، پوشش داده نمی شوند و از تعداد 60 عنصر استاندارد فراداده شیء یادگیری، 25 عنصر (41 درصد) از مجموع عناصر فراداده ای شناسایی پوشش داده شده است. عناصر فراداده ای مربوط به مشخصات چرخه حیات اشیای یادگیری الکترونیکی با (66 درصد)، بالاترین میزان مطابقت و عناصر مربوط به دسته عمومی شیء یادگیری با 6 مورد (60 درصد) از 10 ویژگی در درجه دوم مطابقت است. در دسته یادداشت در استاندارد فراداده شیء یادگیری، میزان انطباق صفر است. در ردیف های مربوط به توصیف فرا فراداده و حقوق اشیای یادگیری، میزان مطابقت با یک مورد گزارش شده است. یافته های به دست آمده از دورهای دلفی نشان داد که در قسمت تعیین میزان اهمیت عناصر فراداده ای برای توصیف اشیای یادگیری الکترونیکی که با مقیاس لیکرت (بسیار زیاد تا بسیار کم) طراحی شده است، نتیجه مطلوب در مورد حضور عناصر فراداده ای در سازمان دهی و ذخیره سازی اشیای یادگیری الکترونیکی در مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی ایران با 89/73 درصد فراوانی به دست آمد. در مورد تعیین مطابقت عناصر فراداده ای توصیف اشیای یادگیری الکترونیکی با عناصر استاندارد فراداده شیء یادگیری که در پرسشنامه مطرح شد، با 97/24 درصد بالاترین میزان مطابقت ارائه شده است.نتیجه گیریدر ایجاد طرح واره و دستورالعمل های فراداده، باید مطمئن شد که با استاندارد انتخاب شده، مطابقت دارند. نتایج حاصل نشان داد که استاندارد فراداده شیء یادگیری با گستردگی و جامعیت و مقبولیتی که دارد، می تواند برای سازمان دهی اشیای یادگیری الکترونیکی در مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی ایران به عنوان استاندارد مناسب برگزیده شود. در ارزیابی پرسشنامه درصد محدودی از متخصصان با موارد ارائه شده مخالف بودند و ارزیابان با تفاوت معنادار و با فاصله زیاد با موارد مطرح شده موافق بودند و تایید آن ها اعتبار بیشتری به پژوهش بخشیده است.کلیدواژگان: مخازن سازمانی، دانشگاه علوم پزشکی، استاندارد فراداده، فراداده شیء یادگیری
-
صفحات 77-102هدفپژوهش حاضر با هدف شناسایی الزامات و اولویت ها در تهیه منابعی که می تواند بین کتابخانه ملی ایران و کتابخانه ها و مراکز ایران شناسی در قاره اروپا مبادله و اهداء شود، انجام شد. نتایج آن را می توان در تدوین خط مشی مبادله و اهدای مجموعه منابع اطلاعاتی (اعم از کتاب، نشریه و نظایر آن) به کار برد. منابع تهیه شده با توجه به ویژگی های فرهنگی - زبانی مناطق و کشورهای هدف تدوین شده و منطبق با سیاست های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران باشد.روشپژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و با روش پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش مشارکت کنندگان از بین سه گروه مطلع شامل اعضای هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و کتابداران شاغل در واحدهای اهداء و مبادله سازمان اسناد و کتابخانه ملی انتخاب شدند. داده ها با ابزار پرسشنامه گردآوری و مورد تحلیل قرار گرفت.یافته هابر اساس پیمایش انجام شده، مشخص شد که کتابخانه های ملی باید مقصد اول منابع ارسالی برگزیده باشند. از دید پاسخ دهندگان، بین کشورها و مناطق مختلف قاره اروپا ازلحاظ علاقه مندی به انتشارات ایرانی، تفاوت معناداری وجود ندارد و ارسال منابع برای آن ها از اهمیت یکسان برخوردار است. همچنین منابع تاریخی ایران و کتاب های مصور حاوی تصاویری از کشور ایران، در اولویت اول و دوم قرار دارد. در بین منابع تاریخی نیز، آثار مرتبط با تاریخ ایران معاصر و تاریخ ایران قدیم و پس ازآن جذابیت ها و دیدنی های سرزمین ایران از بیشترین اهمیت برخوردار بوده است. در حوزه زبان و ادب فارسی، آثار مرتبط به ادبیات معاصر ایران در اولویت نخست بوده و با فاصله کمی از آن، متون کلاسیک ادبیات فارسی و پس ازآن، متون آموزش زبان فارسی قرار دارد. همچنین از دید اکثر پاسخ دهندگان، در هر سه حوزه ذکرشده، موضوع ایران معاصر در اولویت نخست واقع شده است.نتیجه گیریاهداء و مبادله منابع بین کتابخانه ملی ایران و کتابخانه های اروپایی فرصت مناسبی برای معرفی فرهنگ و تاریخ کشور ایران به خوانندگان و مراجعان کتابخانه هاست. انتخاب مناسب منابع مرتبط با فرهنگ و تمدن ایران زمین، منطبق بر اولویت های موضوعی و شکلی، می تواند بازدهی این امر را ارتقا بخشد.کلیدواژگان: اهداء، مبادله، منابع اطلاعاتی، کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، کتابخانه های ملی، دیپلماسی فرهنگی
-
صفحات 103-142هدفکودکان عصر حاضر که بومیان دیجیتال نیز نامیده می شوند، از سنین پایین تجربه و مهارت کار با رایانه را کسب می کنند و درمی یابند که می توانند از طریق وب به جستجوی اطلاعات بپردازند و نیازهای اطلاعاتی خود را از این طریق مرتفع سازند، بااین وجود در استخراج و یافتن اطلاعات متناسب با سن و نیازهای خود با دشواری هایی مواجه هستند. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و تعیین مولفه های تاثیرگذار بر بازیابی تعاملی اطلاعات در وب توسط کودکان مقطع دبستان بر مبنای مدل ارائه شده توسط اسپینک و ساراسویک (1998) است. این مدل توسعه ای از مدل لایه ای ساراسویک (1997) است که با در نظر گرفتن انواع بازخورد و عامل زمان نقاط ضعف آن را پوشش داده و ازاین رو به عنوان مدل مرجع پژوهش انتخاب شده است.روشپژوهش حاضر از نوع کاربردی است و با رویکرد کیفی انجام گرفته است. در این پژوهش از روش فراترکیب برای بررسی نظام مند و تحلیل و ترکیب یافته های کیفی پژوهش های انجام گرفته در حوزه بازیابی تعاملی اطلاعات و رفتار جستجوی اطلاعات کودکان استفاده شده است. برای این منظور، مقالات پژوهشی منتشرشده در نشریات علمی معتبر جستجو، بررسی و تحلیل شد. بر مبنای هدف پژوهش، مقالاتی انتخاب شدند که از سال 1998 تا 2022 به زبان انگلیسی یا فارسی به چاپ رسیده بودند و به بررسی رفتار جستجوی کودکان، در محدوده سنی 7 تا 12 سال، در وب پرداخته بودند. بر اساس معیارهای ذکرشده، 32 مقاله شامل 31 مقاله انگلیسی و یک مقاله فارسی برگزیده شد. با استفاده از نرم افزار «مکس کیودا»، مولفه های مرتبط با جستجوی کودکان در وب با توجه به یافته های کیفی مقالات استخراج و 225 گویه تشخیص داده شد. سپس گویه ها، بر اساس لایه های تعریف شده در مدل مرجع پژوهش مقوله بندی شد و مولفه های مرتبط با هر مقوله تعیین شد.یافته هابر اساس گویه های استخراج شده از پژوهش های منتخب، 30 مولفه اصلی برای بازیابی تعاملی اطلاعات در وب برای کودکان شناسایی شد. ازجمله این مولفه ها ، «لذت و سرگرمی» و «یاس و ناامیدی» از جنبه عاطفی، «دانش و مهارت»، «سبک جستجو» و «نحوه قضاوت ربط» از بعد شناختی، «نحوه انتخاب اصطلاحات پرس وجو» و «فن های مورداستفاده برای فرمول بندی مجدد پرس وجو» در زمینه پرس وجو، «کاربردپذیری موتور جستجو» و «پشتیبانی از مهارت های شناختی» از جنبه طراحی رابط کاربری برای کودکان و «ایمن و مناسب بودن محتوا» و «تناسب محتوا با سطح درک مطلب کودکان» از منظر محتوای ارائه شده به کودکان هستند. درنهایت مولفه های شناسایی شده در قالب مدل مرجع پژوهش ارائه شد.نتیجه گیریمولفه های شناسایی شده می توانند به عنوان چهارچوبی برای مدل سازی تعامل کودکان با نظام های اطلاعاتی به کار روند و به منظور تدوین برنامه های آموزش کودکان در حوزه جستجو و بازیابی تعاملی اطلاعات در وب و همچنین طراحی نظام های بازیابی اطلاعات برای کودکان با در نظر گرفتن عوامل تاثیرگذار در بازیابی تعاملی اطلاعات توسط کودکان مورداستفاده قرار گیرند.کلیدواژگان: بازیابی تعاملی اطلاعات، رفتار اطلاع یابی، موتور جستجو، کودکان، مقطع دبستان
-
صفحات 143-174هدفبهره مندی از هوش مصنوعی در نرم افزارهای کتابخانه ای مصداقی از همگامی با فناوری های نوظهور اطلاعاتی است که فرایندهای بازیابی اطلاعات را تسهیل و تسریع می کند؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی عملکرد نرم افزارهای کتابخانه ای ثنا و آذرسا و میزان به کارگیری هوش مصنوعی در فرایند بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای مذکور بود.روشپژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی است، از روش توصیفی با رویکرد تحلیل محتوا و از فن دلفی فازی برای تایید شاخصه ها و معیارهای کاربرد هوش مصنوعی در فرایند بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه ای موردمطالعه استفاده شده است، ابزار پژوهش سیاهه وارسی شامل 6 ویژگی اصلی برای ارزیابی قابلیت های نرم افزارها و 82 معیار مقایسه ای است. روایی ابزار سیاهه پژوهش با استفاده از نظرات و مشاوره افراد متخصص و ذی صلاح که با نرم افزارهای مذکور کارکرده اند، سنجیده شده است.یافته هایافته های پژوهش حاضر نشان می دهد در بررسی قابلیت جست وجو در فیلدهای مختلف نرم افزار کتابخانه ای ثنا 95/9% و نرم افزار کتابخانه ای آذرسا 97/7% و در بررسی قابلیت فرمول های جست وجو نرم افزار ثنا 70/8% و نرم افزار آذرسا 95/8%، در بررسی قابلیت امکانات جست وجو نرم افزار ثنا 61/9% و نرم افزار آذرسا 83/3% و در بررسی نمایش نتایج جست وجو نرم افزار کتابخانه ای ثنا 100% و نرم افزار کتابخانه ای آذرسا 86/8%، همچنین در بررسی قابلیت مربوط به امکانات کمکی نرم افزار کتابخانه ای ثنا 92/8% و نرم افزار کتابخانه ای آذرسا 90/4% و درنهایت در بررسی میزان بهره مندی نرم افزارها از هوش مصنوعی در فرایند بازیابی اطلاعات نرم افزار کتابخانه ای ثنا 36/7% و نرم افزار کتابخانه ای آذرسا 28/2% را کسب کردند.نتیجه گیرینرم افزار کتابخانه ای ثنا از شرکت پیام مشرق با کسب 509 امتیاز از مجموع امتیازات قابلیت های نرم افزار در فرایند بازیابی اطلاعات در جایگاه دوم و پس از نرم افزار آذرسا از شرکت پارس آذرخش با مجموع امتیاز 538، قرار گرفت، تفاوت امتیازات دو نرم افزار چشم گیر نیست و نشان از قوت و ضعف در عملکرد برخی از مقیاس های مطرح شده دارد، اما در بررسی میزان بهره مندی از هوش مصنوعی در فرایند بازیابی اطلاعات، هر دو نرم افزار امتیاز قابل قبولی کسب نکردند که علی رغم اهمیت بسیار بالای استفاده از هوش مصنوعی، نشان از ضعف در به کارگیری این قابلیت در فرایند بازیابی اطلاعات در دو نرم افزار کتابخانه ای موردمطالعه دارد.کلیدواژگان: نرم افزارهای کتابخانه ای، نرم افزار کتابخانه ای ثنا، نرم افزار کتابخانه ای آذرسا، بازیابی اطلاعات، هوش مصنوعی
-
صفحات 175-220هدفهدف پژوهش حاضر تحلیل اسناد فرادستی حوزه ارزیابی پژوهش در ایران به منظور شناسایی عناصر و مولفه ها، ارائه راهکارهایی جهت رشد و توسعه ارزیابی پژوهشی در کشور و رفع کاستی های موجود بود.روشدر این پژوهش هشت سند ارزیابی متعلق به مراجع مختلف کشور به شیوه هدفمند انتخاب و با روش تحلیل اسنادی، اطلاعات آن ها به شیوه کیفی و استقرایی استخراج و تحلیل شد. در همین راستا، ابتدا عناصر اصلی نظام های ارزیابی (درونداد، برونداد، فرایند و دستاورد و اثر) و سپس مولفه های هر یک از این عناصر از اسناد، استخراج و تلخیص شدند و در ادامه اسناد منتخب با استفاده از این عناصر و مولفه ها تحلیل گردیدند. همچنین، کاستی های احتمالی شناسایی و راهکارهایی نیز برای بهبود وضعیت ارزیابی پژوهش ارائه شد.یافته هایافته ها نشان داد درحالی که هشت سند موردبررسی ازلحاظ بررسی عناصر اصلی نظام های ارزیابی پژوهش چندان متفاوت نیستند و تمامی این عناصر را می توان از درون تمامی این اسناد کم وبیش استخراج کرد، اما این فعالیت ها در مولفه های هر یک از این عناصر متفاوت عمل کرده اند که این امر به دلیل تمایز در اهداف، درنهایت به تفاوت های زیادی در نتایج ارزیابی ها منجر و گاهی موجب تناقضات بسیار بین یافته ها حتی در مولفه های یکسان شده است. اصلی ترین تفاوت اسناد بررسی شده مربوط به مولفه های عنصر فرایند است که شامل مولفه های معیارها، گستره، روش ها و شاخص های ارزیابی می شود. موارد بعدی تفاوت معانی، فقدان قوانین و ضوابط مشخص جهت ارزیابی عناصر و مولفه های یکسان و به طورکلی غلبه دیدگاه کمیت گرایی در فعالیت های ارزیابی بررسی شده و در نظر گرفتن میزان و تعداد تولیدات علمی به عنوان معیار ارزیابی به ویژه در مولفه کیفیت پژوهش ها از قسمت عنصر بروندادها را می توان به عنوان دیگر یافته های این پژوهش نام برد.نتیجه گیریدر حال حاضر میزان کاستی های فعالیت های ارزیابی پژوهش در کشور زیاد است و مواردی چون فقدان تعاریفی یکسان از مفاهیم و اصطلاحات این حوزه؛ پراکنده کاری، یکپارچه نبودن و عدم وجود مرکزی واحد که به صورت رسمی وظیفه ارزیابی را انجام دهد؛ فقدان کارکنان حرفه ای برای طراحی و اجرای ارزیابی های پژوهشی و فقدان هدف و استراتژی واحد برای یک نظام ملی ارزیابی پژوهشی را می توان نام برد؛ بنابراین راهکارهایی مانند، به وجود آوردن یک نظام ارزیابی کارآمد که جمع آوری داده ها و اطلاعات لازم برای ارزیابی را در سراسر کشور تسهیل کند، شناسایی چالش های انتقال سیاست یا ابزارهای مدیریتی از کشورهای توسعه یافته و موفق در حوزه ارزیابی پژوهشی مانند انگلستان و استرالیا با داشتن نظام ملی ارزیابی پژوهشی و مراکز تخصصی مسئول ارزیابی و توافق در مورد عناصر، مولفه ها، معیارها و شاخص ها و چگونگی توسعه آن ها که متناسب با جامعه علمی کشور باشد و درنهایت استفاده از مدلی جامع و مبتنی بر نظامی ساختارمند برای ارزیابی پژوهشی کشور که علاوه بر توجه به تعاملات درونی نظام پژوهشی کشور، تعامل آن با محیط پیرامون را نیز در نظر بگیرد، پیشنهاد می شود.کلیدواژگان: ارزیابی پژوهش، سنجش پژوهش، عناصر ارزیابی پژوهش، نظام ملی ارزیابی پژوهش، تحلیل اسنادی
-
Pages 7-36PurposeThis research explains the technological requirements for the policy of acquiring and protecting digital resources in the National Library of Iran from the stakeholders' point of view. The stakeholders form the policy's three pillars: texture, content, and process; in other words, they play an active role in the policy-making process.MethodThis research was conducted in a combined process and three stages. In the first stage, the qualitative content analysis method of related documents and documents and the qualitative data analysis software MAXQDA were used to code the texts. At this stage, the research community included 29 Latin articles, 24 Persian articles and 17 national and international standards. After that, he benefited from the expert opinions of the specialist focal group. Then, the codes from the focus group meetings were combined with the codes from the texts, and 82 codes were finalized. In the following steps, the questionnaire to determine the priority of the codes was provided to the expert group of the Delphi panel using Pressline software, and their average was finalized.FindingsThe findings in the category of technological requirements included four general axes. On the axis of preserving and disseminating digital national cultural heritage, three codes for setting up and managing a national system for protecting and accessing digital resources, using digital rights management technology, and using digital protection strategy. There are two codes on the axis of the application of digital standards: the application of the principles and functional requirements of records in digital administrative environments and the application of government security standards and requirements. In the axis of using user-friendly system facilities, the code of using adaptive technologies for access to the national digital system for people with sensory-motor impairments, and in the axis of using suitable infrastructural system facilities, two codes of the possibility of loading digital resources in the national digital system and analyzing the behaviour of users to improve services, they won the highest points in the national digital system.ConclusionThe results of this research show that in order to solve or reduce the challenges of protecting digital information resources, it is crucial to define and apply agreed standards between libraries or agreements with business organizations in the field of national heritage. The findings also underscore the importance of managing existing and future protection challenges by applying and using standards and suitable infrastructure system facilities comprehensively and in interaction with other similar systems in Iran. The high priority given to the codes of these two axes in the Delphi panel indicates their significance in creating a strong and reliable national system. The codes of these two access with more than 50% by creating a suitable and reliable platform, the portals of acquisition digital resources to the active form is launched and the digital heritage of Iran can be saved for the present and the futureKeywords: Resources Acquisition, Protecting Digital Materials, Policy Making, Technological Requirements, National Digital Library, National Library, Archives Of I.R. Iran
-
Pages 37-76PurposeThis research aimed to evaluate and validate the metadata of learning objects in organizational repositories of Iranian medical sciences universities based on the standard of learning object metadata.MethodThis research was conducted with a thorough approach, utilizing observation and survey methods. We identified sixteen repositories related to Iranian universities of medical sciences. The metadata elements of learning objects and the standards used in organizing electronic learning objects in these repositories were meticulously identified. The elements from the electronic learning objects of the institutional repositories of Iranian medical sciences universities were then matched with the checklist of standard learning object metadata elements, and their overlap was determined to describe the electronic learning objects in the organizational repositories. The next part of the research involved the implementation of the Delphi technique and the validation of the metadata elements of the learning objects in the organizational repositories of the universities of medical sciences in Iran. A questionnaire was designed for the statistical community, which included specialists in the field of information organization and specialists in the field of e-learning, and was sent out in two rounds.FindingsThe findings showed that many of the standard metadata elements of the learning object are not covered, and out of the 60 standard metadata elements of the learning object, 25 elements (41%) are covered. Metadata elements related to the life cycle characteristics of electronic learning objects had the highest degree of matching (66%). In comparison, elements related to the genera category of learning objects with six items (60%) of 10 features had the second highest degree of matching. The compliance rate is zero in the Annotation category of the metadata standard of the learning object. The degree of compliance is reported for one item for the description of metadata and the rights of learning objects. The findings from the Delphi rounds showed that in determining the importance of metadata elements for describing e-learning objects, which was designed with a Likert scale (very large to very low), the favourable result was about the presence of metadata elements in the organization. The storage of electronic learning objects in the institutional repositories of Iranian medical sciences universities was obtained with 89.73% frequency. The findings from the first and second rounds of Delphi about determining the correspondence of the metadata elements of the description of electronic learning objects with the standard metadata elements of the learning object showed that 97.24% had the highest correspondence.ConclusionThe potential impact of this research is significant. The findings suggest that in creating metadata schemas and guidelines, it is crucial to ensure their compliance with the chosen standard. The learning object metadata standard, with its breadth, comprehensiveness, and acceptability, emerges as a suitable standard for organizing electronic learning objects in the organizational repositories of Iran's universities of medical sciences. The evaluation of the questionnaire revealed that a limited percentage of experts disagreed with the presented items. However, the evaluators largely agreed with the mentioned items, enhancing the credibility and potential impact of the research.Keywords: Organizational Repositories, University Of Medical Sciences, Metadata Standard, Learning Object Metadata (LOM)
-
Pages 77-102PurposeThis research aimed to identify and review the priorities for formulating an exchange and donating policy for information resources between the National Library of Iran and European libraries. The resources will be compiled according to the cultural-linguistic characteristics of the destination regions and countries. The successful implementation of this project could pave the way for similar initiatives in other areas and countries.MethodThe current research, which values the expertise and insights of its participants, is classified as descriptive-survey research due to its nature and process. The statistical population has been selected from the following three groups: faculty members of the National Library of Iran, cultural consultants of the I.R. of Iran in European countries, and librarians working in donation and exchange units. Their role in shaping the future of cultural exchange is not just invaluable but crucial to the success of this project.FindingsIn the first part, the background and importance of resource exchange from the middle of the 20th century and from the point of view of policymakers and important Western libraries were examined. From the point of view of the contributors, national libraries should be the first destination of selected resources. According to him, there is no significant difference between different countries and regions of the European continent in terms of interest in Iranian publications, and sending sources to them is equally important. According to experts, historical sources of Iran and illustrated books containing images of Iran are the first and second priority. Among the historical sources, the works related to the history of contemporary Iran, which refers to the period from the 20th century to the present, the history of ancient Iran, and the attractions and sights of Iran have been the most important. In Persian language and literature, the works related to the contemporary literature of Iran are the priority, followed by the classical texts of Persian literature and the texts of Persian language education. Also, from most respondents' point of view, contemporary Iran is the priority in all three mentioned areas.ConclusionThe research concludes that the exchange and donation of resources between the National Library of Iran and European libraries is not just an opportunity but a significant one. It's a chance to introduce Iran's rich culture and history to a broader audience. By strategically selecting resources that align with the formal priorities and subjects related to Iran's culture and civilization, the efficiency of this exchange can be significantly improved, inspiring similar initiatives in other areas and countries.Keywords: Donation, Exchange, Information Resources, National Library, Archives Of The Islamic Republic Of Iran, National Libraries, Cultural Diplomacy
-
Pages 103-142experience and skill in working with computers from an early age and learn that they can search for information through the web and meet their informational needs. However, they have difficulty extracting and retrieving information appropriate to their age and needs. This research aimed to identify and designate the practical elements in primary school children's interactive information retrieval on the web-based model presented by Spink and Saracevic (1998). This model is an extension of Saracevic's (1997) layered model, which covers its weak points by considering the types of feedback and the time factor. Therefore, it is chosen as the research reference model.MethodThe present research is applied and has been done with a qualitative approach. This research uses the meta-synthesis method to systematically review, analyze, and combine the qualitative findings of published research articles on interactive information retrieval and information-seeking behaviour in children. For this purpose, research articles published in reputable scientific journals were searched and analyzed. Based on the research purpose, those articles were selected and published in English or Farsi from 1998 to 2022 and investigated the web search behaviour of children 7 to 12 years old. Based on the mentioned criteria, 32 articles, including 31 English and one Persian articles, were selected. Using "MAXQDA" software, the components of children's search on the web were extracted and coded based on the qualitative findings of these articles, and a total of 225 codes were extracted. Then, the primary codes were categorized based on the research reference model's layers, and each category's components were determined.Findings30 elements for interactive information retrieval on the web for children were identified based on the codes extracted from the selected studies. Some of these components are: "pleasure and entertainment" and "despair and frustration" from the affective aspect, "knowledge and skill", "search style" and "how to judge relevance" from the cognitive element, "how to choose query terms" and "techniques used to reformulate the query" in the context of the query, "search engine usability" and "cognitive skills support" from the aspect of user interface design for children and "safe and appropriate content" and "content's aligning with children's reading comprehension level" from the element of content provided to children. Finally, the identified components were presented as the research reference model.ConclusionThe identified components serve as a practical framework for modelling children's interaction with information systems. They can be instrumental in developing education programs for children in search and interactive information retrieval on the web and in designing information retrieval systems for children. By considering the influencing factors in interactive information retrieval by children, these components can be effectively applied in real-world scenarios.Keywords: Interactive Information Retrieval, Information Seeking Behavior, Search Engine, Children, Primary School
-
Pages 143-174PurposeThe use of artificial intelligence in library software is a significant development in the field of information retrieval. This research aimed to study the comparative performance of Sana and Pars Azarakhsh libraries' software, specifically in the context of their use of artificial intelligence in the information retrieval process.MethodThe current research is practical in terms of purpose; a descriptive method with a content analysis approach and a fuzzy Delphi technique have been used to confirm the indicators and criteria of the use of artificial intelligence in the process of information retrieval in library software, the research tool is a checklist including six main features to evaluate the capabilities of the software, and 82 is a comparative measure. The validity of the research list tool has been measured using the opinions and advice of experts and competent people who have worked with the mentioned software.FindingsThe findings of the present research show that in the examination of the ability to search in different fields, Sana 95.9% and Azarsa 97.7% and the examination of the search formulas Sana 70.8 and Azarsa 95.8%, in the examination of the search facilities Sana 61.9% and Azarsa 83.3% and the examination of the display of the search results of Sana 100% and Azarsa 86.8%, also in the examination of the capability related to the auxiliary software facilities of Sana 92.8% and Azarsa 90.4% and finally in the examination of the amount The benefits of software from artificial intelligence in the information recovery process were obtained by Sana 36.7% and Azarsa 28.2%.ConclusionThe findings of this research have practical implications for the use of AI in library software. Sana software, with a total of 538 points, was ranked second after Azarsa software in terms of its capabilities in the process of information retrieval. However, both software did not score well in terms of the benefit of artificial intelligence in the information retrieval process, indicating a need for further improvement.Keywords: Library Software, Sana Library Software, Azarsa Library Software, Information Retrieval, Artificial Intelligence
-
Pages 175-220PurposeThe purpose of this study was to analyze the documents related to research evaluation in Iran critically. This study is of significant importance as it aims to identify the elements and components, provide solutions for the growth and development of research evaluation in the country, and eliminate existing defects, thereby contributing to advancing the research landscape in Iran.MethodIn this research, a rigorous approach was taken. Eight evaluation documents belonging to different authorities of the country were selected by purposive sampling method. The information was extracted and analyzed qualitatively and inductively using the document analysis method. This thorough process ensured that the main elements of evaluation systems (input, output, process, achievement, and effect) and the components of each of these elements were accurately extracted and purified from the documents. The selected documents were then analyzed using these elements and components, and possible defects were identified and solutions were presented to improve the state of the research evaluation.FindingsWhile the eight examined documents are not significantly different in terms of the main elements of research evaluation systems (input, output, process, achievement, and effect), and all these elements can be more or less extracted from all these documents, but the components of each of these elements are different in these documents, which is due to the difference in goals and ultimately leads to many differences in the results of evaluations, and sometimes it has caused many contradictions between the findings even in the same components. The main difference between the reviewed documents is related to the components of the process element, which includes the components of criteria, scope, methods, and evaluation indicators. The following items are the different meanings of the elements, the lack of specific rules and criteria for the evaluation of the same elements and components, and in general, the dominance of the quantitative perspective in the evaluation activities, and considering the amount and number of scientific productions as an evaluation criterion, especially in the quality component of the researches.ConclusionCurrently, the amount of deficiencies in research evaluation activities in the country is high, and cases such as the lack of uniform definitions of concepts and terms in this field, scattering, non-unification, absence of a single center that officially carries out the task of evaluation; lack of professional staff to design and implement research evaluations and the lack of a single goal and strategy for a national research evaluation system can be mentioned. Therefore, solutions such as creating an efficient evaluation system, which facilitates the collection of data and information necessary for evaluation throughout the country, identifying the challenges of transferring policy or management tools from developed and prosperous countries in the field of research evaluation, such as England and Australia, with a national research evaluation system and specialized centers responsible for evaluating and agreeing on elements, components, criteria, and indicators and how to develop them that fit the society be the country's scientist. Finally, it is suggested to use a comprehensive model based on a structured system for the country's research evaluation, which, in addition to paying attention to the internal interactions of the country's research system, also considers its interaction with the surrounding environment.Keywords: Research Evaluation, Research Assessment, Elements Of Research Evaluation, National Research Evaluation System (NRES), Documentary Analysis