فهرست مطالب

حکمت و فلسفه - پیاپی 1 (بهار 1384)

فصلنامه حکمت و فلسفه
پیاپی 1 (بهار 1384)

  • 141 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1384/01/25
  • تعداد عناوین: 11
|
  • صفحه 4
  • مهدی دهباشی صفحه 6
    با اینکه هگل هیچگاه عظمت فکری کانت را نادیده نگرفته و او را به بزرگی یاد می کند ولی به طور مستقیم و غیر مستقیم به نقد افکار کانت پرداخته و معتقد است که فیخته اصول فکری کانت را به شکل و قالبی انتزاعی ارائه می دهد. وی اصطلاحاتی که کانت در فلسفه خود مورد استفاده قرار داده را مخدوش و روش فلسفی او را به نوعی روش روانشناختی می داند تا روشی فلسفی، فلسفه کانت از نظر هگل فلسفه جامعی است درباره فاهمه و پیش درآمدی مناسب برای فلسفه است. ...
    کلیدواژگان: عقل، فلسفه، هگل، کانت، مفهوم، شیئ فی نفسه
  • سید محمدرضا حسینی بهشتی صفحه 17
    طرز نگرش غایت انگارانه که از زمان ارسطو به بعد بر اندیشه مغرب زمین سیطره یافت در دوران جدید از جانب بینش مکانیسنی به حاشیه رانده شد و شناخت علمی محدود به شناخت علیت فاعلی گردید، به گونه ای که واژه علت مترادف با علت فاعلی شد. کانت با طرح زمینه هایی برای نوعی از امکان برای علیت غایی در دو نقد اول و دوم، در نقد سوم خود جایگاه معینی برای نگرش غایت انگارانه در زیباشناسی و در قلمروی موجودات زنده آلی قائل می شود و علاوه بر آن، به مدد قوه حکم، حوزه عقل نظری و عملی را نیز به هم پیوند می دهد. این نوشتار درصدد تبیین این جایگاه و کارکرد دوگانه نقد سوم است.
    کلیدواژگان: کانت، فلسفه استعلایی، نقد قوه حکم، زیبا شناسی، غایت شناسی
  • مینو حجت صفحه 27
    برخورد کاملا ویژه و متفاوت کانت با مسائل فلسفی او را به سمتی سوق داد که در خصوص مساله علیت نیز تفسیری ارائه دهد که بسیار قابل تامل است. به نظر می رسد که اصل علیت انسان که کانت آن را در تمثیل سوم خود مطرح کرده و مبرهن می سازد تفاوتهایی اساسی و سرنوشت ساز با مفهومی که دیگر فیلسوفان از علیت در مد نظر داشته اند دارد؛ ...
    کلیدواژگان: علیت، توالی، زمان، ضروری، عینی، کانت
  • خلاصه فارسی مقالات انگلیسی
    صفحه 61
  • خلاصه انگلیسی مقالات فارسی
    صفحه 67
  • محمود خاتمی صفحه 84
    پیشینی، مشخصه اصلی نظریه شناخت کانت است. او ضمن آنکه پیشینی را صوری و منطقی تلقی می کند، آنرا از پسینی متمایز و مفارق می نماید. اما هدف اصلی این مقاله، نشان دادن این نکته است که پیشینی هر چند مقدم است اما نمی تواند مستقل از پسینی باشد. نظریه ای که در این مقاله دنبال می شود این است که پیشینی در پسینی ریشه دارد و لذا در تجربه داده می شود و بنابراین نمی تواند بطور محض صوری و منطقی باشد. بدین منظور نخست تحلیل کانت را مطالعه می کنیم و سپس با توجه به هوسرل تلاش می کنیم نظریه مذکور را تقویت کنیم و برخی لوازم آنرا نشان دهیم.
  • یاشیتاکا یاماموتو صفحه 94
    هایدگر بر آن بود تا کتاب سنجش خرد ناب کانت را به عنوان بنیان متافیزیک در کتاب کانت و مساله متافیزیک خود تفسیر نماید، و نشان دهد که «مساله متافیزیک» به عنوان «مساله بنیادین هستی شناسی» است. اما در مقدمه چاپ دوم آن کتاب اذعان می دارد که «در تفکرات خود در فاصله بیست ساله بین دو چاپ، اشتباهات فاحش و دشواری های این پژوهش آنچنان برای من آشکار شده است که اندیشه نوشتن یادداشتهای توضیحی بر آن را رها کردم». ...
  • مایکل مک گی صفحه 116
    زیبا شناسان و فلاسفه اخلاق به طور یکسان به دیدگاهی گرایش دارند که احساس زیبایی شناختی هیچ تاثیر سودمند خاصی بر زندگی اخلاقی از نوع احساس زیبایی شناختی توسعه یافته ندارد. دلیل موید متداول این دیدگاه، آن افسر اس اس نازی بی رحم است که شوق وافری به موتزارت و شکنجه دارد. هر چند که اظهارات او محل تردید است ولی یک تنگ نظری نامحسوس و نابجایی در گستره احساس زیباشناختی که چنین اظهاراتی را بوجود آورده است به صورت تلویحی وجود دارد. ...
  • لوییس پویمان صفحه 130
    می توانم پیش بینی کنم که بر اساس جنبه ها و نشانه های روزگارمان بشر بدون هیچ بازگشت تمام تری، پیوسته به پیش می رود. ... فایده ای که با این پیشروی نصیب بشر می شود افزایش روزافزون میزان اخلاق در نگرشهایش نخواهد بود. در عوض، قانونمندی نگرشهایش اعمال فزاینده ای را ایجاد خواهد کرد که تحت سلطه انجام وظیفه قرار دارند، با هر انگیزه خاصی که در ورای آنها باشد. خشونت بتدریج از اطراف کسانی که در قدرت هستند کمتر خواهد شد و اطاعت از قوانین افزایش خواهد یافت. ...
  • محمد اردشیر صفحه 139
    دست کم سه بخش اساسی در فلسفه ریاضی براور وجود دارد که ممکن است از کانت تاثیر پذیرفته باشد. این سه بخش عبارتند از (1) شهود زمان (2) ترکیبی پیشینی بودن ریاضیات (3) بین الاذهانی بودن ساختمان های ریاضی. براور به صراحت اعلام نمود که مفهوم حرکت زمان، به عنوان شهود پیشینی زمان را از کانت وام گرفت. در فلسفه ریاضی براور، شهود زمان، تنها مفهوم پیشینی است که کل ریاضیات بر اساس آن ساخته می شود. اما معانی «شهود زمان» از نظر کانت و براور یکسان نیست. ...