فصلنامه مطالعات آفریقا
پیاپی 5 (بهار و تابستان 1381)

اهداف سیاست خارجی امریکا در مورد کشورهای افریقایی در مقام مقایسه با اهداف این کشور در خصوص کشورهای دیگر، تاثیر بیشتری از گزاره های نئولیبرالیسم را به نمایش می گذارد و آن، امکان پذیر بودن تجارت آزاد خارجی، حاکمیت اقتصاد بازاری و تضمین سرمایه گذاری خارجی است. در این چارچوب، دولتمردان آمریکایی به دلیل دغدغه های امنیتی در سطح وسیع و فقدان رقابت ایدئولوژیک و مبارزه قدرت در بین کشورهای برتر برای ایجاد حوزه نفوذ با تاکید بر نگرش اقتصادی، به طراحی اهداف خود می پردازند. ...

پس از تحول در نظام دو قطبی، شاهد بروز خشونت های عظیمی در قاره افریقا بوده ایم. به رغم شعارهایی که در مورد تاثیر فرایند جهانی شدن بر دموکراتیزه شدن جوامع عنوان می گردد، شاهد بروز خشونتهای متعددی در دهه 90 در قاره افریقا هستیم. تحولات نظام جهانی طی چند دهه اخیر با افزایش تعاملات میان کنشگران دولتی و غیر دولتی، افزایش نقش کنشگران غیر دولتی در نظام بین المللی، تاثیر پذیری فزاینده دولت ها از تحولات جهانی و کنش های سایر کنشگران، کاهش کنترل دولت ها بر فرآیندهای موثر در سطح جهانی و منطقه ای و ملی و فراملی همراه بوده است. ...

افریقا و به ویژه ثروت های آن، توجه جهانی را طی سده های گذشته و در هزاره سوم به خود جلب کرده است. در سده نوزدهم افریقا به دلیل منابع، ثروت ها و امکانات بالقوه و بالفعلی که داشت اسیر استعمار شد. در سده بیستم نهضت های آزادی خواه برای استقلال سرزمین های آفریقایی به مبارزه برخاستند و به استقلال دست یافتند، ولی به دلایل مختلف ضمن کسب استقلال سیاسی، به لحاظ اقتصادی اغلب وضع نامقبولی یافتند و حتی بعضا وابسته باقی ماندند. ...

احزاب سیاسی مصر از پایان دهه هشتاد با بحران تشکیلاتی و سازمانی مواجه بوده اند که در دهه گذشته شدت یافت و بحرانی تر شد و با انتخابات مجلس در پاییز سال 2000 میلادی، علائم و نشانه های آن بر همگان روشن گشت. غیبت این احزاب در میدان عمل سیاسی در سال 2000 به عدم تاثیر گذاری آنها بر روند انتخابات اخیر مجلس انجامید؛ به گونه ای که به نظر می رسد ورودی واکنش های حزبی، خود مدخلی جهت فهم خروجی معرکه انتخاباتی مصر باشد. ...

دو گانگی ناشی از تفسیر افریقایی در مقابل تفسیر اروپایی باعث تعمیق بحران در حوزه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در قاره سیاه شده است. اشکال گوناگون شبیه سازی فرهنگی که اروپائیان در دوران استعمار بر این قاره تحمیل نمودند، همواره با مقاومت فرهنگ سنتی و قبیله ای مواجه بوده است و به همین دلیل در حوزه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی نهادهای دوگانه به نمایندگی از فرهنگ وارداتی و افریقایی در تعارض با یکدیگر به چشم می خورد که نیروی زیادی صرف ایجاد تعادل بین این نهادهای متعارض می گردد....

جایگاه سازمان کنفرانس اسلامی به عنوان تنها مرجع رسمی بین المللی که تمامی کشورهای اسلامی را در بر میگیرد بر کسی پوشیده نیست. اگر چه از ظرفیت این جایگاه به نحو مطلوبی استفاده نشده است، ولی قابلیت های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی قابل توجهی برای این سازمان وجود دارد که باید توسط اعضای آن شناسایی شده، ارتقا یافته، مورد بهره برداری قرار گیرد. ...