فهرست مطالب

پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی - پیاپی 17 (بهار 1384)

پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی
پیاپی 17 (بهار 1384)

  • 180 صفحه، بهای روی جلد: 6,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1384/03/20
  • تعداد عناوین: 6
|
  • حمید ابریشمی، محسن مهرآرا، پریسا خطابخش صفحه 13
    این مقاله به بررسی الگوی رشد بخش کشاورزی با توجه به عوامل طرف تقاضا می پردازد. در طرف تقاضا چهار عامل اصلی وجود دارد که می تواند الگوی رشد یک بخش یا کشور را شکل دهد. این عوامل عبارتند از گسترش بازار داخلی، گسترش بازار خارجی یا صادرات، تغییر در ترکیب تقاضا برای محصولات داخلی و وارداتی یا جانشینی واردات و تغییر تکنولوژی. از طرف دیگر تاثیر صادرات بخش های مختلف اقتصاد بر رشد بخش کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله نشان می دهد که رشد بخش کشاورزی از یک طرف عمدتا وابسته به بازار داخلی و از طرف دیگر، آن قسمت از رشد بخش کشاورزی که متکی به صادرات است عمدتا متاثر از صادرات بخش هایی مانند صنایع غذایی و نساجی است.
    کلیدواژگان: نابرابری درآمد، رشد اقتصادی، VAR هم انباشته
  • بررسی مدل های کاربردی پیرامون رابطه ی میان رشد اقتصادی و آزادسازی تجاری
    علیرضا رحیمی بروجردی صفحه 51
    در سال های اخیر ارتباط میان آزادسازی تجاری و رشد اقتصادی هسته مرکزی مباحث اقتصاددانان را تشکیل داده است. از این رو بررسی این امر که آیا آزادسازی باعث افزایش رشد اقتصادی کشورهاست یا خیر؟ و اگر پاسخ مثبت است دلیل آن چیست، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. هدف این مقاله بررسی عوامل تعیین کننده رشد اقتصادی و تبیین رابطه آن با درجه باز بودن تجاری در دو حوزه صادرات و واردات است. در این زمینه، مشاهدات نظری و کاربردی نشان می دهد که در کشورهایی، تجارت بین الملل عامل رشد محسوب می گردد که کالاهای مبادلاتی آن ها با جذب تکنولوژی برتر، قابلیت ارتقای ظرفیت تولید را داشته باشد؛ در غیر این صورت هر گونه ارتباط با دنیای خارج عامل کاهنده رشد اقتصادی خواهد بود.
    کاربرد سیاستی نتایج”داتا“، ضرورت اجرای سیاست های فراگیر تجاری را به منظور شتاب بخشیدن به رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه، مورد تاکید قرار می دهد. در مدل های درون زای رشد، کاهش موانع تجاری یکی از عوامل عمده ارتقای رشد محسوب می شود. میزان تاثیرپذیری رشد از تجارت، به میزان سرمایه گذاری، میزان دست یابی به تکنولوژی، آموزشی عملی نیروی کار و... وابسته است. با وجود این در برخی از مطالعات کاربردی، کاهش در موانع تجاری عامل کاهنده رشد تلقی می گردد. در مجموع مطالعات کاربردی و نتایج این تحقیق در حالت کلی از این که میزان رشد تولید ناخالص داخلی رابطه مثبت با میزان رشد درجه باز بودن تجاری و سرمایه گذاری داخلی دارد، حمایت می کنند اما ارتباط میان میزان رشد تولید ناخالص داخلی و رشد جمعیت کاملا واضح نیست. مشاهدات نشان می دهد که میزان رشد سرمایه گذاری و درجه باز بودن تجاری، میان کشورهایی که دارای فشارهایی در سیاست های میزان داخلی یا سیاست های کاهنده سرمایه گذاری داخلی از طریق قواعد محدود کننده می باشد، غیر مهم است.
    کلیدواژگان: رشد اقتصادی، درجه باز بودن تجاری، کل کارآیی عوامل تولید، آزادسازی تجاری، مدل داتا، مدل لوکاس، مدل اسینسو، مدل سین ها
  • منصور زراء نژاد، امیرحسین منتظر حجت صفحه 77
    این مقاله به بررسی مشارکت اقتصادی، اشتغال و بی کاری زنان ایران در دوره 1355-1381 می پردازد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که علی رغم پیشرفت های نسبی طی دهه های گذشته، میزان فعالیت و اشتغال زنان در ایران نسبت به مردان ایران و زنان کشورهای دیگر پایین تر است. این حقیقت که میزان فعالیت زنان برای مدت چهل سال بدون تغییر باقی مانده است، نیاز به توجه جدی دارد. با این وجود، هنوز به اهمیت و لزوم شرکت زنان در فعالیت های اقتصادی و مشارکت مستقیم در تولید ملی به دلایل زیادی توجه شایسته ای نشده است.
    کلیدواژگان: مشارکت اقتصادی، میزان فعالیت اقتصادی، زنان، اشتغال، نیروی کار، ایران
  • علی سوری صفحه 105
    این مقاله به بررسی الگوی رشد بخش کشاورزی با توجه به عوامل طرف تقاضا می پردازد. در طرف تقاضا چهار عامل اصلی وجود دارد که می تواند الگوی رشد یک بخش یا کشور را شکل دهد. این عوامل عبارتند از گسترش بازار داخلی، گسترش بازار خارجی یا صادرات، تغییر در ترکیب تقاضا برای محصولات داخلی و وارداتی یا جانشینی واردات و تغییر تکنولوژی. از طرف دیگر تاثیر صادرات بخش های مختلف اقتصاد بر رشد بخش کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله نشان می دهد که رشد بخش کشاورزی از یک طرف عمدتا وابسته به بازار داخلی و از طرف دیگر، آن قسمت از رشد بخش کشاورزی که متکی به صادرات است عمدتا متاثر از صادرات بخش هایی مانند صنایع غذایی و نساجی است.
    کلیدواژگان: بازار داخلی، گسترش صادرات، جانشینی واردات، تغییر تکنولوژی، رشد
  • احمد لطیفیان صفحه 119
    در زندگی اجتماعی هر گروه از مردم که بر پایه اهداف و انگیزه های مشترک به دور هم جمع شده و یک تشکل را بنا نهاده اند، می خواهد تعداد افراد گروه و تشکل خود را برای بارور ساختن فعالیت و تقویت نیروی پیش برنده به سوی اهداف پیش بینی شده و نیز غلبه بر مشکلات مبتلا به افزایش دهند. طبیعتا هنگامی که جمعیت و نیروی انسانی ذی مدخل و مشارکت جوینده در یک تشکل مردمی بیشتر باشد، نیرو و قدرت مادی و معنوی آن تشکل بیشتر و موثرتر خواهد شد.
    در این زمینه یکی از فعالیت های عمده شرکت های تعاونی کشاورزی در بخش کشاورزی و روستایی، جذب و با سازمان دهی نیروی انسانی پراکنده روستایی و کشاورزی در تشکل های تعاونی کشاورزی است تا با آن نیازمندی های کشاورزان را تامین کنند.
    در این تحقیق از روش زمینه یابی که یکی از شیوه های تحقیق توصیفی است استفاده شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه بوده است.
    هدف پژوهش حاضر تعیین سطح عملکرد شرکت های تعاونی کشاورزی در جذب نیروی انسانی پراکنده در بخش کشاورزی است. برای آزمون فرضیه تحقیق از آماره ی آزمون t استفاده شده است. عدم تامین نیازمندی های کشاورزان و عمل نکردن به تعهدات خود در مقابل اعضای مهم ترین عوامل موثر در عدم موفقیت شرکت های تعاونی کشاورزی در جذب و سازمان دهی نیروی انسانی پراکنده بخش کشاورزی شناخته شدند. مسوولین، بعضی از علل این عدم موفقیت را کمبود سرمایه و اعتبارات لازم برای بهبود عملکرد و سودمندی های تعاونی کشاورزی می دانند.
    کلیدواژگان: نیروی انسانی پراکنده، جذب، تعاونی های کشاورزی
|
  • Hamid Abrishami Page 13
    The main purpose of this article is to investigate the relation between inequality and economic growth based on the Granger's causality test and Johnson's cointegration approach within a cointegrating VAR model. Data obtained from the annual information of 1350-1381 period shows that there is a one-way causality relation running from income inequality to economic growth. In other words, inequality variations are the causes of changes in economic growth. But, based on the results of the same test, we do not see any causality relation from economic growth to inequality.Moreover, this article makes an effort to obtain –using the time series data and cointegratin approach within a VAR model– a long-term equilibrium relationship between these variables, based on the complete capital market model and the imperfect capital market model. Based on the results obtained, one can say that increased income inequality in the long term is the cause of reduction in economic growth. The results obtained are consistent with the expectation about imperfections of the capital market in Iran.
  • An Investigation of Empirical Models About the Relations Between Economic Growth
    Alireza Rahimi Boroujerdi Page 51
    In recent years, the relations between trade liberalization and economic growth have been the core studies of many economists. For this purpose, this question has been raised that if trade liberalization is the reason for the economic growth. And if the answer is positive, what is the reason behind such a correlation? Thus, the objective of this paper is to investigate the factors which determine the economic growth and explain its relation to trade liberalization in both export and import sectors. Theoretical and empirical studies have indicated that International trade is an important factor in those countries in which their exchange commodities are related to absorption of higher technology and ability of improving production capacity; otherwise, any relations with outside world can be considered as a decay to economic growth.
  • Mansour Zarra Nezhad, Amir Hossein Montazer Hojjat Page 77
    This paper deals with the analysis of Iranian women’s economic participation, employment and unemployment during 1976-2002. The results illustrate that women’s participation rate and employment rates in Iran in proportion to those of men in Iran or women in other countries are low. Despite the related improvement in the last decades, the mentioned rates are still low, and the fact that women's participation rate has still remained unchanged for forty years calls for a serious consideration. However, for many reasons, there has been no attention paid to the importance and the necessity of women’s participation in economic activities and their direct participation in national production.
  • Ali Souri Page 105
    This paper considers the impact of demand side on the growth pattern of agricultural sector. In the demand side, there are four factors: (a) expansion of domestic market for final goods, (b) export expansion, (c) import substitution, and (d) technical changes or changes in the intersectoral transaction. This paper also considers the impact of exports on the growth of agricultural sector. The results show that a main part of the agricultural sector growth depends on domestic market. On the other hand, the growth of agricultural sector has been affected by exports of food and textile industries.
  • Ahmad Latifian Page 119
    Agricultural cooperatives as key institutions in agricultural sector and rural areas attempt to provide services to meet member’s needs. Agricultural cooperatives through increasing its Members and absorbing new members attempt to improve.Agricultural cooperatives also play an important role in organizing human resource disperse in agricultural sector for higher productivity.The major goal of this research is to determine the level of performance of this institutions in organizing dispersed agricultural labours and human Resources in this sector.In this research, findings showed agricultural cooperatives could not practice well in this activity.Lack of participation of members in activities and shortage of capital and credits are Main Causes.
  • Amir Azad Page 143
    This paper establishes two theoretical frameworks in the study
    of economic development. These are constitutional analysis and interdisciplinary perspective. This study acknowledges that the economists are the ones to blame for lost of the underdevelopment in many parts of the world. These two theoretical frameworks are part of an individualistic methodology. The paper first, discusses individualism as an economic and political philosophy. Then it looks at the idea of methodology and its historical roots. Finally, it presents a brief overview of economic development theories. Then, it concludes by noting that in order to put an end to the cycle of poverty currently experienced by many developing nations, constitutional analysis and interdisciplinary perspective should be included in any analysis of economic development.