فهرست مطالب

مدیریت اطلاعات سلامت - سال پنجم شماره 1 (پیاپی 9، بهار و تابستان 1387)

نشریه مدیریت اطلاعات سلامت
سال پنجم شماره 1 (پیاپی 9، بهار و تابستان 1387)

  • 98 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1387/10/01
  • تعداد عناوین: 10
|
  • مرضیه مختاری پور، سیدعلی سیادت صفحات 1-8
    مقدمه
    با توجه به پدیده ی انفجار اطلاعات در اثر رشد فن آوری اطلاعات و ابزارهای الکترونیک و رایانه ای در دهه ی گذشته، برپا کردن سیستم هایی برای تولید و مدیریت اطلاعات ضروری است. در این راستا تحقیق حاضر به بررسی میزان کاربست سیستم های اطلاعاتی در بیمارستان ها و مزایا و معایب آن پرداخت.
    روش بررسی
    در این تحقیق توصیفی، 15 نفر از مدیران بیمارستان های شهر اصفهان از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند و جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه ی سازمان یافته با آنان با استفاده از چک لیست 18 سؤالی در ارتباط با وظایف، ویژگی ها، مزایا و معایب سیستم های اطلاعاتی با پایایی 90/0 = r و روایی محتوایی و صوری تایید شده توسط افراد متخصص انجام شد. پس از جمع آوری مصاحبه و چک لیست ها، پاسخ ها کد گذاری و در قالب سه مقوله ی وظایف، ویژگی ها و تاثیر سیستم های اطلاعاتی بر فرهنگ سازمانی ارایه شد.
    یافته ها
    بیمارستان ها شامل 11 زیرسیستم پذیرش، ترخیص و هزینه یابی بیمار، بایگانی، آزمایشگاه، اطاق عمل، مدیریت مدارک پزشکی، مدیریت بخش ها، رادیولوژی، پرستاری، داروخانه و انبار دارویی، آمار و اطلاعات بیمارستانی می باشد. مزایای سیستم های اطلاعاتی در بیمارستان شامل صرفه جویی در زمان، کاهش هزینه ی نیروی انسانی، ارسال سریع داده ها و افزایش قابلیت دسترسی و معایب آن شامل محرمانه بودن اطلاعات بیمار و اسناد پزشکی، عدم همکاری و تلاش سازمان های مرتبط با بیمارستان و هزینه ی بالا در استفاده از سیستم اطلاعات برای بیمارستان ها بود.
    نتیجه گیری
    سیستم های اطلاعاتی در بیمارستان شامل 6 زیر سیستم کلی برنامه ریزی خدمات، ارسال صورت حساب، تجهیزات، مدیریت منابع، درمان و بهداشت عمومی است که عناصر فرهنگ سازمانی بر هر کدام از این زیرسیستم ها تاثیر می گذارد.
    کلیدواژگان: نظام های اطلاعات بیمارستانی، بیمارستان ها، فرهنگ
  • سعید کریمی، مریم یعقوبی، علیرضا رحیمی، محمد جواد آل مختار صفحات 9-16
    مقدمه
    افزایش شدید هزینه ها در تمام دنیا اکثر دولت ها و سازمان های ذیربط را وادار نموده است تا در مورد آن به تفکر پرداخته، این خدمات را از جنبه های مالی و اقتصادی مورد تحلیل قرار دهند. در این راستا محاسبه ی هزینه از ابزارهای حیاتی و مهم در جلوگیری از به هدر رفتن منابع، کاهش منطقی هزینه ها و استفاده ی بهینه از امکانات است. از این رو این تحقیق با هدف محاسبه ی هزینه سودمندی بانک های اطلاعاتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شده است.
    روش بررسی
    این مطالعه به صورت توصیفی و گذشته نگر انجام گرفت؛ بدین ترتیب که در محاسبه ی هزینه، هزینه ی اشتراک هر یک از بانک های اطلاعاتی به علاوه ی هزینه ی نیروی انسانی، هزینه ی مواد مصرفی و هزینه ی استهلاک تجهیزات و ساختمان محاسبه گردید. این محاسبات بر اساس چک لیست محقق ساخته بر اساس آیتم های ذکر شده صورت گرفت. زمان انجام این تحقیق سال 2007 میلادی بود. سپس هزینه ی تمام شده به ازای میزان Dawn load هر مقاله در هر یک از بانک های اطلاعاتی مذکور محاسبه شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که هزینه سودمندی بانک اطلاعاتی Elsevier از همه بیشتر و هزینه سودمندی بانک Springer از همه کمتر است. در این میان بانک اطلاعاتی Ovid نیز دارای میزان هزینه سودمندی مناسبی بود.
    نتیجه گیری
    مدیران در سیستم های اطلاع رسانی باید با کمک گرفتن از تکنیک های مدیریتی منابع اطلاعاتی خود را ارزیابی نموده، به انتخاب بهتر گزینه های ممکن بپردازند. در این میان می توان یکی از عوامل مهم تهیه و انتخاب پایگاه های اطلاعاتی و نیز تمدید مدت اشتراک آنها را هزینه سودمندی آنها دانست.
    کلیدواژگان: تحلیل هزینه سودمندی، هزینه و هزینه سنجی، پایگاه های اطلاعاتی، دانشگاه ها
  • علی کشتکاران، فروزنده احمدزاده، مهدی کلانتری صفحات 17-25
    مقدمه
    فن آوری اطلاعات مجموعه ای از ابزارها، تجهیزات، دانش و مهارت هاست که از آنها در گردآوری، ذخیره سازی، پردازش و انتقال اطلاعات استفاده می شود. هدف این پژوهش تعیین نتایج توسعه ی فن آوری اطلاعات در واحدهای اداری ساختمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی شیراز از دیدگاه مدیران و کارکنان مربوط در سال 1384 بود.
    روش بررسی
    در این پژوهش کاربردی- توصیفی، 170 از مدیران و کارکنان حوزه ی معاونت های پشتیبانی، آموزشی، پژوهشی و واحدهای اداری و مالی ساختمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1384 بود. پژوهشگر با استفاده از پرسش نامه به جمع آوری اطلاعات پرداخت. این پرسش نامه در برگیرنده ی اطلاعات فردی جامعه پژوهش، زمان و مدت استفاده از فن آوری اطلاعات در انجام وظایف شغلی و مزایا و کاربرد استفاده از فن آوری اطلاعات بود. روایی علمی پرسش نامه باز روش اعتبار محتوا و پایایی آن با Cronbach Alfa مساوی 75/0 اثبات شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و EXCEL انجام شد.
    یافته ها
    بیشترین فراوانی در مزایای استفاده از فن آوری اطلاعات مربوط به انجام سریعتر وظایف (7/60 درصد) و کمترین مربوط به دستیابی به اهداف شغلی بود (5/18 درصد). بیشترین کاربرد نرم افزارها مربوط به WORD (56 درصد) وکمترین مربوط به نرم افزارهای ارتباطات آنلاین (کنفرانس الکترونیکی، chat و...) بود (3/5 درصد).
    نتیجه گیری
    مزایای استفاده از فن آوری اطلاعات در واحدهای اداری به کاهش هزینه ها، انجام سریعتر و کیفیت بهتر وظایف محدود می گردد. نبود تامین امنیت اطلاعات مهم سازمان به علت نبودن نرم افزارهای حفاظتی مناسب، سبب شده است تا پاسخ دهندگان کمترین استقبال را از فن آوری اطلاعات در تامین امنیت اطلاعات مهم سازمان به عمل آورند.
    کلیدواژگان: تکنولوژی اطلاعات، کارکنان اداری، دانشگاه ها
  • ابراهیم سلمانی ندوشن، داوود حسینی نسب، فرهاد شکرانه ننه کران صفحات 27-33
    مقدمه
    پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی یکی از مهمترین منابع کسب اطلاعات علمی توسط اعضای هیات علمی است که اهمیت این منابع در زمینه ی تحقیق و رشد علم ضرورت مطالعاتی در این زمینه را روشن می کند. این پژوهش با هدف تعیین رابطه ی استفاده از مجلات الکترونیکی آبونمان شده ی دانشگاه علوم پزشکی تبریز با تعداد واحدهای درسی و مرتبه ی علمی اعضای هیات علمی آن دانشگاه، به انجام رسید.
    روش بررسی
    این مطالعه از نوع تحلیلی است که گردآوری داده ها با پرسشنامه انجام گرفت. پرسشنامه ای که روایی آن با مطالعه ی آزمایشی روی گروه کوچکی از اعضای هیات علمی و پایایی آن با فرمولCronbach Alfa تایید شده بود، در بین 123 نفر از اعضای نمونه توزیع و تکمیل شد. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول Cochrane تعیین شد و انتخاب از بین افراد جامعه نیز با روش تصادفی صورت گرفت. تحلیل یافته ها نیز با کمک از نرم افزار SPSS انجام شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که بیشترین استفاده از پایگاه اطلاعاتی Science Direct وکمترین استفاده نیز از پایگاه Willey بود. عدم کیفیت اطلاعات پایگاه ها مهمترین عامل بازدارنده ی استفاده از پایگاه ها بود و ناکافی بودن منابع (کمیت) و عدم دسترسی آسان به اینترنت در درجه ی بعدی اهمیت قرار گرفتند، همچنین افزایش تعداد پایگاه ها و در اختیار داشتن اینترنت پرسرعت مهمترین عواملی بودند که می توانست موجب افزایش میزان استفاده از پایگاه ها توسط اعضای هیات علمی شود.
    نتیجه گیری
    با افزایش ساعات تدریس اعضای هیات علمی، استفاده آنها از پایگاه های اطلاعاتی کاهش می یافت که به نظر می رسد به علت کمبود وقت آنها برای بهره گیری از اطلاعات به روز باشد. بدین صورت پیشنهاد می گردد به منظور استفاده بیشتر از اطلاعات و همچنین افزایش کیفیت تدریس، ساعات تدریس اعضای هیات علمی تعدیل شود.
    کلیدواژگان: پایگاه های اطلاعاتی، دانشگاه ها، بازیابی اطلاعات، اشتراک منابع
  • سیما عجمی، سعیده کتابی صفحات 35-43
    مقدمه
    فرآیند ترخیص یک گلوگاه اساسی در مدیریت بیمارستان است و اصلاح مسیر ترخیص یک استراتژی اصلی است که کلیه ی فعالیت های بیمارستان به منظور نیل به هماهنگی حول این استراتژی تعریف، تدوین و اجرا می گردد. هدف از انجام این پژوهش تعیین گلوگاه ها و میانگین زمان انتظار بیماران بستری در فرآیند ترخیص و راه کارهایی برای کاهش آن در بیمارستان شهید بهشتی در سال 1385 بود.
    روش بررسی
    در این پژوهش کاربردی و تحلیلی- موردنگاری، جمعیت هدف صاحبان فرآیند ترخیص شامل کارکنان، مدیران و مشتریان داخلی به عنوان ارائه دهندگان خدمات مربوط به ترخیص و همچنین بیماران بستری و همراهان آنان به عنوان مشتریان خارجی که به یکی از واحدهای بیمارستانی جهت انجام امور اداری ترخیص مراجعه می کنند را شامل می شد. ابزار شامل دو پرسش نامه و چهار فرم جمع آوری اطلاعات زمان سنجی بود. روایی فرم جمع آوری اطلاعات و پرسش نامه های طراحی شده توسط کارشناسان و پایایی دو پرسش نامه به ترتیب با ضریب Chronbach Alfa مساوی 85 و 92 درصد تصویب شد. نتایج حاصل از این پرسش نامه ها و فرم جمع آوری اطلاعات به وسیله ی روش های آمار توصیفی (تعیین درصد و توزیع فراوانی) و استنباطی و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و (Windows Quantative Systems for Business) Win QSB تحلیل شد.
    یافته ها
    از دیدگاه جامعه ی مورد پژوهش، فاکتورهای اصلی تاثیرگذار بر زمان متوسط انتظار در بیمارستان بهشتی در اصفهان، مسائل مالی بیماران و در دسترس نبودن اینترن ها برای نوشتن برگه های خلاصه پرونده بود. بالاترین طول زمان در فرآیند ترخیص 74/0 در دقیقه در کار اینترن ها و کمترین 002/0 در دقیقه در داروخانه بود.
    نتیجه گیری
    برنامه ریزی برای ترخیص نقش مهمی در سیستم بهداشت و سلامت در اکثر کشورها دارد و هدف آن کاهش طول ماندگاری بیمار در بیمارستان و بستری بیماران جدید در بیمارستان می باشد. بنا بر این باید بین ایستگاه های مرتبط با فرآیند ترخیص یک پل ارتباطی وجود داشته باشد و نظام اطلاعات بیمارستانی این پل ارتباطی است.
    کلیدواژگان: بیمارستان ها، ترخیص بیمار، زمان
  • علیرضا رحیمی، رقیه عسگر، سمیه تقی یار، اعظم اکبری صفحات 45-53
    مقدمه
    برای عملی شدن رسالت کتابخانه ها برای تامین دسترسی سریع و بهینه ی پژوهشگران به اطلاعات، تهیه ی مجلات الکترونیکی معتبر با دسترسی آزاد می تواند مکملی برای تامین نیازهای اطلاعاتی آنان باشد. در این مقاله میزان استناد به مجلات الکترونیک رایگان پزشکی پایگاه اطلاعاتی DOAJ در مقالات مجلات معتبر دانشگاه های علوم پزشکی ایران بررسی شد.
    روش بررسی
    این پژوهش با روش پیمایشی - توصیفی به تحلیل استنادی مآخذ 38 مجله ی علمی- پژوهشی دانشگاه های علوم پزشکی تیپ یک کشور در بین سا ل های 1385-1384 از نظر میزان استناد به 369 مجله ی الکترونیکی رایگان پزشکی موجود در پایگاه DOAJ پرداخت. داده های پژوهش با استفاده از دو چک لیست گوناگون که یکی به بررسی تعداد استنادهای مقالات مجلات ایرانی و دیگری به جمع آوری استنادها به مجلات رایگان می پرداخت، از مجلات علمی-پژوهشی ایران جمع آوری و تحلیل اطلاعات نیز با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد.
    یافته ها
    میزان استناد به مجلات الکترونیک رایگان پزشکی کمتر از یک درصد بود و میزان استناد به آنها در سال 85 رشد محسوسی را نسبت به 84 نشان نمی داد؛ از این میان مجله Daru دانشکده ی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران و Iranian Urology Journal دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیشترین استناد به مجلات الکترونیک رایگان پزشکی را داشتند. همچنین در موضوعات medicine (general) Public health میزان استنادها به مجلات الکترونیک رایگان پزشکی بیشتر از سایر موضوعات پزشکی بود. از بین 369 مجله الکترونیک رایگان پزشکی، مجله BMC Public health با 2 مورد استناد در حوز ه ی بهداشت عمومی بیشترین استنادها را به خود اختصاص داد.
    نتیجه گیری
    شناسایی و معرفی مجلات معتبر و پراستناد الکترونیک رایگان پزشکی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی پزشکی و ارائه آنها به جامعه پزشکی از راه های گوناگون امری ضروری به نظر می رسد؛ زیرا فراهم نمودن زمینه ی دسترسی سریع و آسان به اطلاعات مورد نیاز پژوهشگران وظیفه ی اصلی کتابخانه ها در محیط های آموزشی، بهداشتی و درمانی به شمار می رود.
    کلیدواژگان: نشریات ادواری، استناد، پایگاه های اطلاعاتی
  • محمود نکویی مقدم، علی حسن زاده، وحید یزدی فیض آبادی صفحات 55-63
    مقدمه
    سیستم های اطلاعاتی مدیریت یکی از عوامل مؤثر در بهبود نظام تصمیم گیری مدیران در سازمان به شمار می روند. پژوهش حاضر به بررسی رابطه ی بین استقرار سیستم های اطلاعاتی مدیریت و ساختار سازمانی در ادارات دولتی شهر کرمان پرداخته است.
    روش بررسی
    این مطالعه از دسته مطالعات مقطعی بود. جامعه ی آماری این پژوهش را کارشناسان ادارات دولتی شهر کرمان تشکیل داده بودند و حجم نمونه بر اساس روش نمونه گیری خوشه ایمعادل 385 نفر انتخاب گردید. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه ای شامل دو بخش سیستم های اطلاعاتی مدیریت و ساختار سازمانی (رسمیت، پیچیدگی و تمرکز) بود. روایی پرسش نامه با استفاده از روش محتوا برای سیستم های اطلاعاتی مدیریت 83 درصد و برای پرسش نامه ی ساختار سازمانی 82 درصد و پایایی پرسشنامه ها به ترتیب با استفاده از تکنیک آزمون-بازآزمون و تعیین ضریب همبستگی برابر 92 درصد و 88 درصد تعیین گردید. داده ها پس از ورود به نرم افزار آماری SPSS با استفاده از آزمون های همبستگی اسپیرمن (Spearman) و کندال (Kendall) و تحلیل لگ خطی تجزیه و تحلیل گردید.
    یافته ها
    بین سیستم های اطلاعاتی مدیریت و متغیر تمرکز با ضرایب همبستگی Kendall 408/0 و Spearman 309/0 ارتباط مستقیم معنی داری وجود داشت. بین سیستم های اطلاعاتی مدیریت و متغیر رسمیت با ضرایب همبستگی Kendall و Spearman به ترتیب 314/0- و 238/0- ارتباط معنی دار ولی معکوس وجود داشت.
    نتیجه گیری
    استقرار نظام اطلاعات مدیریت در ادارات مورد بررسی باعث افزایش میزان تمرکز در تصمیم گیری در سطوح مدیریتی، کاهش میزان رسمیت سازمانی و افزایش پیچیدگی افقی و کاهش سلسله مراتب سازمانی می شود.
    کلیدواژگان: نظام های مدیریت اطلاعات، سازمان های دولتی، ساختارهای اداری
  • سید عباس حقایق، محمدباقر کجباف، احمد شعبانی، محمد نیکبخت، حجت الله فراهانی صفحات 65-72
    مقدمه
    با توجه به این که استفاده از اینترنت به طور چشم گیری رو به افزایش است، نگرش افراد نسبت به اینترنت مورد توجه پژوهشگران، بازاریان و تولیدکنندگان منابع اطلاعاتی آن می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس نگرش به اینترنت (IAS-40) به عنوان یک ابزار جامع بود که شامل چهار خرده مقیاس اضطراب اینترنت، مفید بودن اینترنت، لذت بخش بودن اینترنت و احساس خودکارآمدی در استفاده از اینترنت است.
    روش بررسی
    در این پژوهش توصیفی، جامعه ی پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه های اصفهان، آزاد واحد نجف آباد و واحد خوراسگان مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 87-86، بود. به روش نمونه گیری تصادفی، 359 نفر از دانشجویان انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه های سنجش نگرش نسبت به اینترنت، اضطراب حالت اشپیل برگر، باورهای خودکارآمدی شرر و پرسش نامه ی سرزندگی جمع آوری شد. روایی ابزار با استفاده از نظر متخصصان تایید گردید. داده ها با نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایج تحلیل پایایی نشان داد که هر چهار خرده مقیاس و کل پرسش نامه از ضرایب «همسانی درونی» و «بازآزمایی» بالا و معنی داری برخوردار بودند. در بررسی روایی هم زمان، ضریب همبستگی بین خرده مقیاس و اضطراب اینترنت با پرسش نامه ی اضطراب حالت اشپیل برگر (53/0 = r) و خرده مقیاس خودکارآمدی با مقیاس باورهای خودکارآمدی شرر (55/0 = r) معنی دار بود (01/0 > P). در بررسی روایی سازه، نتایج تحلیل عامل تاییدی (CFA)، نشان داد که چهار عامل به دست آمده با ساختار اصلی پرسشنامه ها و چهار خرده مقیاس آن هماهنگی کامل دارد و همه ی بارهای عامل به دست آمده، معنی دار بودند.
    نتیجه گیری
    پرسش نامه، از مؤلفه های روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و قابل استفاده در پ‍ژوهش های مربوط به اینترنت است.
    کلیدواژگان: اینترنت، روان سنجی، تست های روانشناسی، مقیاس های ارزش نسبی
  • محمدرضا ملکی، معصومه خوشکام، پریسا شجاعی صفحات 73-81
    مقدمه
    یکی از مشکلات اساسی که مراکز بهداشتی درمانی، به خصوص بیمارستان ها در هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه با آن رو به رو می شوند، نبودتعادل بین نیازها و منابع در دسترس می باشد که این امر ارائه خدمات پزشکی با کیفیت مطلوب را با خطر مواجه می کند. این مقاله نیز با هدف تعیین میزان آمادگی بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران از نظر تامین تجهیزات لازم در مواجهه با بلایا تدوین شده است.
    روش بررسی
    این پژوهش از نوع توصیفی می باشد. جامعه ی پژوهش شامل ده بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران بود که بخشی از یک پژوهش بزرگتر در مورد بررسی میزان آمادگی بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران در مواجهه با بلایا از چهار بعد امنیت، ارتباطات، ملزومات و تخلیه در سال 1385 بوده است. ابزار گردآوری داده ها، چک لیستی بود که برای تعیین اعتبار صوری آن از نظر استادان صاحب نظر دانشگاه استفاده شد که با مشاهده و مصاحبه با افراد مختلف بر حسب مورد (مدیر بیمارستان، مدیر پرستاری، دبیر کمیته حوادث غیر مترقبه و...) تکمیل گردید و به منظور تحلیل داده ها مشخصه های توصیفی نظیر فراوانی ها، نسبت ها و متوسط درصد با استفاده از ابزار SPSS محاسبه شد.
    یافته ها
    یافته های به دست آمده حاکی از آن است که در مدیریت بلایا از بعد ملزومات، بیمارستان نواب صفوی و هفتم تیر بیشترین درصد امتیاز(6/66) و بیمارستان های هاشمی نژاد، شفا، فیروزگر و حضرت رسول (ص) کمترین متوسط درصد امتیاز (0/60) را به دست آوردند.
    نتیجه گیری
    مدیریت و به طور کلی مشکل تامین ملزومات در هنگام وقوع بلایا، در همه بیمارستان های مورد پژوهش وجود دارد ولی دو بیمارستان آموزشی (نواب صفوی و هفتم تیر)، به طور نسبی از صورت مناسب تری برخوردار می باشند. بنا بر این بر لزوم تدوین برنامه ای در همه بیمارستان های یاد شده، به منظور استفاده مؤثر از منابع موجود و جلوگیری از اتلاف منابع بیش از پیش تاکید می گردد.
    کلیدواژگان: بیمارستان ها، برنامه ریزی بیمارستان، بلایا، مدیریت ایمنی از حوادث
  • عباس شیخ طاهری، حمید مقدسی صفحات 83-93
    مقدمه
    امروزه اهمیت و ارزش اطلاعات در سازمان های مراقبت بهداشتی افزایش یافته است. مدیریت این منبع ارزشمند به تخصص و مهارت های متنوعی نیاز دارد. بنابراین مدیران اطلاعات با توجه به توانمندی های خود نقش حیاتی در سازمان های مراقبت بهداشتی ایفا می کنند. با توجه به این موضوع، در این مقاله به اهمیت، نقش و جایگاه مدیران اطلاعات در سازمان های مراقبت بهداشتی آینده پرداخته شد.
    نتیجه گیری
    مدیران اطلاعات، توانمندان راهبردی برای سازمان های مراقبت بهداشتی آینده خواهند بود؛ از این رو مدیران به منظور موفقیت در این کار مهم باید به دانش و مهارت های متنوعی در زمینه های گوناگون مدیریت و فن آوری اطلاعات، امور فنی مرتبط با آن و علوم مدیریت مجهز باشند و فرایندهای مراقبت بهداشتی را به خوبی درک نمایند.
    کلیدواژگان: مدیریت اطلاعات، مدیران، ارائه ی مراقبت های بهدشتی، سازمان ها (بهداشتی، درمانی)
|
  • Marzieh Mokhtaripoor, Seyedali Siadat Pages 1-8
    Introduction
    Information technology and computers made an information explosion in past decade and now there is a need for a system to produce and manage information. This study investigated the application of information systems in hospitals. Doctors, nurses and other health care personnel need medical information for the treatment of their patients. Testing and correction in health care system is very wrong and unrepairable. Therefore, management based on accurate, exact and timely information and developing an information management system is very important in these institutions. This paper investigates the application of information systems in hospitals and their advantages and disadvantages.
    Methods
    This is a descriptive and theoretical review study. The research population included hospital managers of the Isfahan city. The sample size was 15 based on the research population and sampling method was random stratified. Data were collected using a checklist which included 18 questions about duties, characteristics, advantages and disadvantages of the information systems with r=0.90. The content validity was approved by the professionals. Data were also collected by organized interviews with the hospital managers. To analyize data, the replies were coded and presented in three categories of duties, characteristics and effects of information systems on the institutional culture.
    Results
    Findings showed that: 1. hospitals have 11 subsystems including acceptance, patient's leave and expenses, archive, laboratory, operation rooms, medical documentation management, wards management, radiology, nursing, pharmacy and drug store, hospital statistics and information, 2. the advantages of the information systems in hospitals include saving time, reducing human resources expenses, speeding information remittance, increasing information accessibility, 3. the disadvantages of information systems include secrecy of patients information and medical documentation, lack of cooperation by related institutions, high expenses of the information systems.
    Conclusion
    According to the results, it can be concluded that information systems in the hospitals include 6 general subsystems of services, billing, equipments, resource management, treatment and public health; and the cultural factors of the institution influence all of these subsystems.
  • Ali Keshtkaram, Foroozandeh Ahmadzadeh, Mehdi Kalantari Pages 17-25
    Introduction
    Information technology is a collection of instruments, equipments and skills that apply for storage, gathering and transfering of information. According to researches, different countries have tendency to information technology because of its advantages; for example reduce of costs, rapid and easy transfer of information and economize to time. With attention to role of information technology in utilization and relieve of centeralization, this study has paid to results of information technology in administrative departments of central building of Shiraz university of medical sciences.
    Methods
    It was a descriptive study; data were collected by questionnaire included identification data of sample, time and duration of utilization of information technology in job functions, and its advantages in accounting and administrative departments of Shiraz University of Medical Sciences. Data were analysed by SPSS and excel softwares. Validity of questionnaire was based on content validity.
    Results
    The findings revealed that the most utilization of information technology was rapid performance of function (60.7%) and minimum advantages were access to goals of functions (18.5%). Optimum application of software was about Word (56%) and minimum of it was online communications (5.3%).
    Conclusion
    Advantage of utilization of information technology in administrative units was reduction of cost, better quality, and rapid performance of function. Application of information technology in security of information was minimum, because there was not any suitable software.
  • Ebrahim Salmaninodooshan, Davood Hoseininasab, Farhad Shokranehnanehkaran Pages 27-33
    Introduction
    This study investigates the effective factors and usage of subscribed databases by faculty members of Tabriz University of Medical Sciences in the academic year of 2006-7.
    Methods
    A sample of 129 faculty members was randomly selected. The size of sample was determined by Cochrane's formula. Data were collected using a researcher-made questionnaire. The questionnaire validity was measured by testing on a small group of faculty members in pilot study and consulting some information technology specialists. The reliability of questionnaire was verified by Cronbach's α.
    Results
    Findings revealed that Science Direct had the highest rate of usage compared to other databases while Willey was used the least. The results also showed that the main reason for low rate of database usage was related to low quality of information provided by databases and second to that was the lack of useful databases.
    Conclusion
    It seems necessary to provide workshops and instruction materials for the faculty member to improve the usage of databases, or reconsider subscription for those databases with low rate of usage.
  • Sima Ajami, Saeedeh Ketabi Pages 35-43
    Introduction
    The hospital discharge process is a basic bottleneck in hospital management. Improved discharge process is the main strategy that covers many hospital activities. Discharge process is the last patient's contact with hospital system. Therefore, it is the most important stage affecting patient's satisfaction. If this process takes long, not only it makes patients dissatisfied but it also will not be beneficial for the hospital. The main objective was determining average waiting time of patient discharge process at Beheshti Hospital in Esfahan, Iran in the spring of 2006.
    Methods
    This study was case study in which data were collected by questionnaires, observation and forms. The statistical population was all personnel involved in discharge process and patients discharged throughout the spring of 2006. To analyze data SPSS and Win QSB (Windows Quantative Systems for Business) were used.
    Results
    According to the personnel's views, the main factors affecting average waiting time were patient's financial problems and un-accessibility of interns to complete the summery sheets. The longest patient's waiting time for discharge was 345 minutes and the least was 35 minutes. Average time for patients in discharge process was 197 (±65) minutes.
    Conclusion
    Discharge planning is a routine feature of health systems in many countries. Hospital information system should be implemented at least between wards, Para-clinics stations, accounting and cashier station. It causes many stages in manual patient's discharge process will be omitted.
  • Alireza Rahimi, Rogaye Asghari, Somayeh Tagiyar, Azame Akbari Pages 45-53
    Introduction
    The medical world needs access to the most recent findings of the researchers in the field every minutes. Electronic journals provide a useful and fast mechanism for distribution of scientific information. Providing free-access electronic journals are a complimentary resource for libraries, which should provide the best and fastest access to the information for researchers. This study assess citing free medical electronic journals of the DOAJ database in the Iranian peer-reviewed journals of the medical science universities.
    Methods
    This is a descriptive survey to analyze the citations in the scientific-research journals of the type one medical universities in Iran during 2005 and 2006, specifically analyzing citing to 369 free access electronic journals of the DOAJ database. Data were collected using two different checklists, one for the number of citations in Iranian journals and the other for the collecting citing free access journals of DOAJ database in the Iranian scientific-research journals. The checklist's validity was approved by professionals and the data were analyzed by SPSS software.
    Results
    Citing to free access electronic journals is less than one percent and it didnt grow in 2006 compared to 2005. Daru Journal published by Pharmaceutics Faculty of the Tehran Medical Science University and Iranian Urology Journal published by Shahid Beheshti University of Medical Sciences had the highest rate of citations from free access medial electronic journals. Also, public health and medicine subjects used more citations from the free access electronic journals compared to other medical subjects. From among 369 free access electronic journals, BMC Public Health with 2 citation about public health had the highest rate.
    Conclusion
    It sounds necessary to find free accessed electronic journals available in libraries and medical information centers and introduce them to the medical society in various ways. Because the mission of libraries in educational, health care and medical institutions is to facilitate rapid access to the information researchers need.
  • Mahmood Nekoeimoghadam, Ali Hasanzadeh, Vahid Yazdifeyzabadi Pages 55-63
    Introduction
    Management information systems are an effective factor in improvement of manager's decision-making procedure. This study investigates the relationship between establishment of management information systems and organizational structure in governmental offices in the city of Kerman.
    Methods
    This is a cross-sectional study and the study population includes experts working in the governmental offices in the city of Kerman. The size of sample was 385 experts based on cluster sampling method. Data were collected by a questionnaire comprised of two sections of management information systems and organizational structure (formality, complexity and centralization). The questionnaire was valid with 83% for management information system and 82% for organizational structure using content validity method. The reliability was 92% and 88% respectively by test-retest technique and correlation coefficient. Data were analyzed by entering to SPSS software and using Spearman's rank correlation, Kendall tau correlation coefficient and Log linear Model.
    Results
    There was a significant direct relationship between management information systems and centralization variable with correlation coefficients (Kendall 408/0 and Spearman 309/0). The relationship between management information systems and formality variable was significant but inverse with correlation coefficients of Kendall 0.314 and Spearman 0.238.
    Conclusion
    The establishment of management information system in governmental offices increased the centralization of decision-making in management levels and the horizontal complexity, and decreased organizational formalities and hierarchy.
  • Sayyedabbas Haghayegh, Mohammadbagher Kajbaf, Ahmad Shabani, Mohammad Nikbakht, Hojattolahe Farahani Pages 65-72
    Introduction
    The purpose of present research is to investigate psychometrics properties of internet Assessment Scale (IAS-40),as a comprehensive instrument which includes four subscales: Internet Anxiety, Internet Usefulness, Enjoyment and Self efficacy
    Methods
    This is a survey research. For this purpose,359 Esfahan, Najafabad and Khorasgan university students who have been engaged in education and study in 2006-2007 education year were selected as study sample.
    Results
    The results of final analysis showed that all four subscales have high (internal consistency) and (test-retest) reliability. Concurrent validity of internal Anxiety (r=.53) and Self efficacy(r=.55) were significant.(p=.05).Results of Confirmatory Factor Analysis(CFA)showed that the four factors have completed harmony with main structure of questionnaire and all factors were significant.
    Conclusion
    This scale is a valid, reliable and useful instrument.
  • Mohammadreza Maleki, Masoomeh Khoshkam, Parisa Shojaee Pages 73-81
    Introduction
    One of the most important problems in health care centers, especially hospitals encounter disasters, is incorrect planning to hospital preparation which would cause imbalance between needs and accessible resources that face hazard in provision quality of medical services.
    Methods
    This was a descriptive study in which the educational hospitals of Iran University of Medical Sciences were assessed. A checklist was completed for each hospital by observation and interview with different persons according to case (hospital manager, matron, secretary of disaster board, and...). The data was analyzed descriptively SPSS software.
    Results
    In planning perspective of supplies, Navab and Haftometir hospitals earned the highest score mean percent (66.6) and Hasheminezhad, Shafayahyaeian, Rasoul and Firozgar hospitals earned the lowest score mean percent (60.0).
    Conclusion
    The organizations that do not prepare for crisis, do not characterize organizational structures during and after disaster, do not form responsiveness teams, and do not plan for securing and storing of materials and supplies, etc encounter irreparable financial and life loss. Also regard to deficiency supplies in surveyed hospitals, developing a stress plan is necessary in order to effectiveness use of available resources and prevention part of resources.
  • Abbas Sheikhtaheri, Hamid Moghaddasi Pages 83-93
    Introduction
    Nowadays, importance of health information and managing health information resources is growing. Managing information resources requires a variety of knowledge and skills. So, information managers find themselves as a valuable person in health care organizations. This article aimed to overview the importance, roles, duties, and organizational position of information managers in health care organizations.
    Conclusion
    Information managers would be as future powerful strategists in health care organizations; to this end, they must furnish themselves to a variety of knowledge and skills such as information management, information technology, and related technical issues, management capabilities and understanding clinical processes.