فهرست مطالب
![پژوهش نامه کتابداری و اطلاع رسانی - سال دوم شماره 1 (پیاپی 3، بهار و تابستان 1391)](/Content/MIFiles/Cover/72962L.jpg?v=292d453bc63128d890ae8bb2e99187a9)
پژوهش نامه کتابداری و اطلاع رسانی
سال دوم شماره 1 (پیاپی 3، بهار و تابستان 1391)
- تاریخ انتشار: 1391/08/03
- تعداد عناوین: 13
-
- مقالات مروری
-
صفحه 9کتابداری نوین در ایران از پیشینه ای نسبتا کوتاه برخوردار است که آن هم متاثر از آموزش کتابداری نوین در دانشگاه ها از میانه دهه 1340 می باشد. طی پنج دهه گذشته، این رشته در سطح جهان و در قلمرو آموزش عالی، بویژه در تعامل با سایر رشته های علمی و نیز با ورود انواع فناوری های نوین به عرصه کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی شاهد تحولات و تغییرات بسیار بوده است.
این تحولات را می توان در تغییر ساختار برنامه های درسی، محتوای درسها، و گرایشهای پژوهشی بروشنی مشاهده کرد. از سوی دیگر، گسترش نیازهای جامعه به اطلاعات از یکسو و تقاضاهای نوین بازار کار از سوی دیگر، موجب آن شد که سرآمدان این رشته بتدریج در اندیشه بازنگری در نام آن و یافتن نامی باشند که بتواند نشان دهنده ماهیت و کارکردهای نوین آن در پاسخ به نیازها باشد. بسیاری از دانشکده های کتابداری در کشورهای پیشرو توانستند نام خود را تغییر دهند به گونه ای که از جذابیت کافی برای جذب دانشجو و نیز از مقبولیت لازم برای جامعه و بویژه بازار کار برخوردار باشد.
کلیدواژگان: تغییر نام رشته کتابداری -
صفحه 13زمینهبشر همواره در تلاش بوده راهی برای افزایش توانمند ی های فیزیکی و ذهنی خود بیابد. با نگاهی به تاریخ در م ییابیم که برخلاف پیشرف تهای فراوان بشری، این میل کماکان به قوت خود باقیست؛ چرا که در حوزه تفکر و تعقل توفیق چندانی به دست نیامده است. ظهور اینترنت نوید بخش این بود که مشکلات این حوزه نیز مرتفع خواهد شد. با وجود این که بخشی از مشکلات برطرف شده است، مشکل اصلی که بازیابی اطلاعات مطلوب باشد به قوت خود باقیست.
روشدر این نوشتار تلاش شده است با محور قرار دادن بحث یکپارچگی اطلاعات نظری ه هایی که م یتوانند راه گشای مشکل موجود باشند، به شکل توصیفی مورد بحث قرار گیرند. این نظری ه ها عبارتند از: گایا، نظریه نظام عمومی، اکولوژی اطلاعات، هوش مجتمع، جامعه به عنوان یک موجود زنده (اندا مواره اجتماعی)، مغز جهانی، ذهن سپهر و نقطه امگا.
یافته هابر پایه این نظریه ها، وجود بستر مناسبی برای اطلاعات که در آن یکپارچهسازی یک اصل اساسی است، به عنوان راه گشای مشکل بازیابی اطلاعات مطرح شده است. در این رابطه وب میتواند به عنوان این بستر عمل کند؛ البته به شرطی که مقدمات این استفاده فراهم شود.
کلیدواژگان: گایا، نظام عمومی، هوش مجتمع، اندا مواره اجتماعی، مغز جهانی، ذهن سپهر، لامکانی، یکپارچگی - مقالات پژوهشی
-
صفحه 33هدفهدف پژوهش بررسی تاثیر نیاز به شناخت دانشجویان بر رفتار اطلاعاتی آنان بر حسب متغیرهای جمعیت شناختی است. 1389، تعداد 364 نفر به روش -روشاز 19965 دانشجوی در حال تحصیل در دانشگاه فردوسی مشهد طی سال تحصیلی 90 نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. پاسخگویان سنجه نیاز به شناخت و پرسشنامه رفتار اطلاعاتی را تکمیل کردند.یافته هایافته ها حاکی از تفاوت معنادار میزان نیاز به شناخت آزمودنی ها بر حسب حوزه تحصیلی و مقطع تحصیلی آنان بود. بین نیاز به شناخت و رفتار اطلاعاتی دانشجویان رابطه معنادار مشاهده شد. رفتار اطلاعاتی دانشجویان برحسب سطح نیاز به شناخت آنان تفاوت معناداری داشت. نتیجه اینکه نیاز به شناخت بر رفتار اطلاعاتی دانشجویان موثر است.
کلیدواژگان: دانشجویان، رفتار اطلاعاتی، نیاز به شناخت -
صفحه 71هدفمدیریت دانش فرآیندی است که بکارگیری آن منجر به رشد خلاقیت، نوآوری و بالندگی منابع انسانی می گردد و دانشگاه ها مشابه همه سازما نها نیازمند این هستند که نقش و ماهیت دانش را در پیشرفت خود شناسایی و هدایت کنند. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین اقدامات منابع انسانی و میزان اجرای مدیریت دانش در شش حوزه ستادی دانشگاه فردوسی مشهد است.
روشپژوهش حاضر پیمایشی و از نوع کاربردی است که ضمن بررسی پیشینه موضوع، برای سنجش میزان اجرای مدیریت دانش از پرسشنامه و برای سنجش اقدامات منابع انسانی از سیستم جامع منابع انسانی دانشگاه استفاده شد و برای بررسی رابطه مذکور از روش تحلیل همبستگی اسپیرمن انجام شده است.
یافته هایافته های این پژوهش ارتباط معن اداری بین مولف ه های مدیریت دانش (خلق، کسب، سازماندهی، ذخیره، انتشار و بکارگیری) و مولف ه های اقدامات منابع انسانی نشان داد. در بررسی همبستگی متغیرهای اصلی، یافته ها نشان داد که اقدامات منابع انسانی بطور معنادار و مثبتی با میزان اجرای مدیریت دانش در دانشگاه فردوسی مشهد مرتبط است. در پیشنهادهای این پژوهش راهکارهایی برای بهبود، به مدیران ارشد دانشگاه ارائه شده است.
کلیدواژگان: اقدامات منابع انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مدیریت دانش، آموزش و بالندگی، تحرک کارکنان -
صفحه 87هدفپژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت درونداد و بروندادهای جریان اطلاعات در مراکز تحقیقاتی وابسته به مراکز آموزش عالی کشور از دیدگاه پژوهشگران انجام گرفته است.
روشبرای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن تایید شد، استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 200 مرکز تحقیقاتی وابسته به وزارت «علوم، تحقیقات و فناوری»، «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» و «دانشگاه آزاد اسلامی» بود که در هر مرکز روسای مراکز تحقیقاتی، معاونین پژوهشی، مدیران پژوهشکد ه های وابسته به مراکز مذکور، مدیران گروه های علمی، مدیران کتابخانه ها و اعضای هیات به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد و 770 پرسشنامه ارسال گردید و 562 پرسشنامه (72.99 درصد) تکمیل شد.
یافته هادر مرحله درونداد (گردآوری و استفاده از اطلاعات) قال بهای الکترونیکی بیشتر از قال بهای چاپی، در مرحله پردازش (تولید و ذخیره اطلاعات) قال بهای چاپی بیشتر از قال بهای الکترونیکی و در مرحله برونداد (اشاعه اطلاعات) قال بهای چاپی بیشتر از قال بهای الکترونیکی مورد استفاده قرار م یگیرد. تحلیل یافت ه ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس نشان داد که میزان استفاده از انواع مختلف قال بها در هر سه مرحله درونداد، پردازش و برونداد در مراکز پژوهشی مورد مطالعه به صورت معن یداری متفاوت است. در مرحله استفاده، پژوهشگران بر منابع الکترونیکی بیشتر از منابع چاپی تاکید داشتند، اما در مرحله تولید و اشاعه قالب چاپی بیشتر از الکترونیکی مورد تاکید قرار گرفت. به طور کلی، می توان گفت که جریان اطلاعات در مرحله درونداد از وضعیت مناسب تری نسبت به مرحله پردازش و برونداد برخوردار است.
کلیدواژگان: جریان اطلاعات، درونداد، پردازش اطلاعات، برونداد، مراکز تحقیقاتی، آموزش عالی -
صفحه 107هدفهدف پژوهش حاضر شناسایی مه مترین عوامل موثر در خلاقیت و نوآوری کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر اصفهان است.
روشاین پژوهش کاربردی به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آن کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر اصفهان است. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه پژوهشگر ساخته، در مقیاس لیکرت، استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه توسط اساتید باتجربه تایید شد و برای پایایی آن نیز از ضریب آلفای کرونباخ (85 درصد) استفاده شد. برای هتلینگ، آنالیز واریانس یک طرفه t تک نمون های و t و آزمو نهای استنباطی SPSS تجزیه و تحلیل داد ه ها، از نرم افزار استفاده گردید. LSD و آزمون (ANOVA)یافته هایافت ه ها نشان داد به باور کتابداران شرکت کننده، کلیه عوامل فردی و سازمانی بیش از حد متوسط در خلاقیت و نوآوری آنان موثر هستند. مه مترین عوامل فردی و سازمانی موثر در خلاقیت به ترتیب عوامل مربوط به علم، دانش و 3 بود. بین عوامل فردی و / 4 و عوامل مربوط به سیستم پاداش با میانگین نمره 96 / تخصص کتابدار با میانگین نمره 03 سازمانی موثر در نوآوری خلاقیت تفاوت معن یداری مشاهده شد و تاثیر عوامل فردی در خلاقیت و نوآوری با میانگین 4/21 بیشتر بود. مه مترین عوامل فردی و سازمانی موثر در خلاقیت و نوآوری به ترتیب عوامل مربوط به خلق و خو و 4 شناسایی شد. / 4 و عوامل مربوط به فرهنگ سازمانی با میانگین نمره 06 / طبیعت کتابدار با میانگین نمره 23کلیدواژگان: خلاقیت، نوآوری، کتابداران دانشگاهی، عوامل فردی، عوامل سازمانی -
صفحه 127هدفمفهومی است که از دهه 1990 به حوزه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی وارد شده؛ و به فرص تهای «شکاف دیجیتالی»: هدف نابرابر گروه های مختلف اجتماعی در دسترسی به این فناوری ها اشاره دارد. مقاله حاضر به مرور این مفهوم م یپردازد و راهکارهایی در زمینه نقش کتابخانه های عمومی در ترمیم آن ارائه می دهد.
روشنمونه ای هدفمند متشکل از 28 کتابخانه عمومی هفت کشور انگلیس یزبان (امریکا، انگلستان، کانادا، استرالیا، ایرلند، نیوزیلند و آفریقای جنوبی)، که اقداماتی در زمینه عبور از شکاف دیجیتال پی شبینی کرده اند، انتخاب شد. سپس، با کمک و بسایت این کتابخانه ها مطالعه شد و اقدامات پیشنهادی آنها مورد بررسی قرار گرفت. در پایان، بر «تحلیل محتوای کیفی» پایه تحلیلی مبتنی بر مرور آثار و توجه به گزید های از اقدامات به عمل آمده، راهکارهایی برای ترمیم شکاف دیجیتالی پیشنهاد گردید.
یافته هابر پایه میزان برخورداری کتابخانه های عمومی از امکانات رایان های و برخورداری کاربران آنها از مهار تهای سواد اطلاعاتی چهار سطح شکاف دیجیتالی (عمیق، نیمه عمیق، متوسط و سطحی) شناسایی شد. یافته ها نشان می دهد که مهمترین راهکار در ترمیم شکاف دیجیتالی توجه به رویکرد آموزشی و توسعه خدمات جانبی کتابخانه ها است.
راهکارهای دیگر در این زمینه عبارتند از: تجهیز منابع و امکانات رایانه ای، ظرفیت سازی سخت افزاری و نرم افزاری برای ارتقاء نظا مهای رایانه ای موجود، بازنگری در خط مشی مجموعه سازی، فراه مآوری امکان دسترسی کاربران به خدمات اینترنتی، ایجاد خدمات غیر حضوری مانند میز مرجع الکترونیکی، برگزاری کارگاه های سواد اطلاعاتی، ایجاد و روزآمد سازی و بسایت کتابخانه و ترغیب کاربران به استفاده از خدمات وبی، تعامل با نهادهای آموزشی و تشویق کاربران به استفاده از خدماتی که در آنها از ابزارهای نوین اطلاعاتی استفاده شده است.
ارزش و اصالت: با وجود اهمیت موضوع شکاف دیجیتالی و انتشار منابع انگلیسی فراوان در این زمینه، تا کنون در منابع فارسی به این موضوع توجه کافی نشده است. بر این اساس، انتشار این مقاله می تواند تا حدودی برای تولید منابع فارسی مرتبط در این زمینه مفید باشد.
کلیدواژگان: شکاف دیجیتالی، کتابخانه های عمومی، مهارتهای سواد اطلاعاتی، خدمات کتابخانه های عمومی -
صفحه 139هدفهدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر جو سازمانی بر خلاقیت از دیدگاه کارکنان سطوح مختلف سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است. به صورت چاپی میان Keysروشپرسشنامه استاندارد سنجش جو سازمانی در زمینه باروری و پشتیبانی از خلاقیت موسوم به تمام مدیران، اعضاء هیئت علمی، و کارکنان بالاتر از فوق دیپلم در سازمان اسناد و کتابخانه ملی توزیع شد.در مجموع 183 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. SPSS پرسشنامه گردآوری شد و با استفاده از نر م افزاریافته هانتایج پیمایش نشان داد که کارکنان سازمان معتقدند جو کنونی سازمان آنگونه که باید مشوق و حامی خلاقیت آنان نیست. در میان عناصر موثر بر باروری خلاقیت در یک سازمان، مشو قهای مدیریتی، آزادی و مشوقهای سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی در حد مطلوب نیستند. همچنین موانعی در سازمان وجود دارد که مانع از رشد خلاقیت در کارکنان است. از سوی دیگر، کارکنان معتقد بودند که سازمان از بهر هوری در حد قابل قبولی برخوردار است. نگرش کارکنان مرد نسبت به کارکنان زن نسبت به جو سازمانی در رابطه با خلاقیت، مثب تتر بود. همچنین، هر چه سطح تحصیل کارکنان پایین تر باشد، جو سازمان را بیشتر حامی پرورش خلاقیت در خود می دانند. همچنین افرادی که دارای پستهای سازمانی بالاتر مثل مدیریت هستند نگاه مثبت تری نسبت به وجود حمای تهای مدیریتی در سازمان دارند در حالی کارکنان سطوح پایین معتقدند چنین حمایتهایی در سازمان به میزان مطلوب وجود ندارد. همچنین در مجموع، کارکنان معتقد بودند که بیشترین عوامل بازدارنده و نیز مشوق در سازمان مربوط به حوزه رویه ها، ساختارها و نگرش های سازمانی است؛ لذا بهتر است مدیریت توجه خود را اصلاح رویه ها، ساختارها و نگرش ها معطوف دارد.
کلیدواژگان: جو سازمانی، خلاقیت، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران -
صفحه 153هدفهدف این پژوهش بررسی دیدگاه کاربران درباره کاربردپذیری وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) است.
روشپژوهش حاضر به روش پیمایشی به ارزشیابی کاربردپذیری وبسایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های وابسته به عتف از دید دانشجویان پرداخت. جامعه مورد بررسی، دانشجویان 30 دانشگاه وابسته به عتف بود که دارای صفحه مستقل کتابخانه مرکزی در وبسایت دانشگاه بودند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشهای دو مرحلهای پنج دانشگاه و از هر دانشگاه 92 دانشجو انتخاب و دیدگاه آنها درباره به کارگیری ابعاد کاربردپذیری در وبسایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه خود بررسی شد.
یافته هانتایح نشان داد به طور کلی بهکارگیری ابعاد کاربردپذیری در وبسایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های وابسته به 68 درصد) / 3 (معادل 4 / با میانگین نمره 42 «محتوا». بیش از 60 تا 80) قرار داشت) «خوبی» عتف از دید کاربران در وضعیت 70 درصد) بیشترین نمره را کسب کردند. بین میانگین / 3 (معادل 6 / با میانگین نمره 53 «طراحی رابط کاربر» کمترین و نمره های قضاوت کاربران درباره به کارگیری ابعاد کاربردپذیری با وضعیت مطلوب (80 درصد) تفاوت معناداری وجود کاربران با سابقه استفاده متفاوت از رایانه و»، «کاربران مقاطع مختلف تحصیلی» داشت. تفاوت معناداری بین قضاوت درباره بهکارگیری ابعاد کاربردپذیری در، «کاربران با دوره استفاده متفاوت از وب سایت کتابخانه مرکزی» و «اینترنت کاربران» و «کاربران زن و مرد» وبسایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های وابسته به عتف مشاهده شد. اما، بین قضاوت تفاوتی معناداری وجود نداشت. «گروه های سنی مختلفکلیدواژگان: کاربردپذیری وب سایت، وبسایت کتابخانه مرکزی دانشگاه ها، دانشگاه های ایران، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری -
صفحه 175هدفپژوهش حاضر با هدف ارزیابی عملکرد دو موتور کاوش عمومی گوگل و یاهو از نظر پوشش کمی - زمانی نمایه سازی و توجه به پنج عنصر ابرداد های -نشانه عنوان زبان نشان هگذاری فرامتن، ابرنشان ه های کلیدواژه ها و توصیف زبان اچ تی ام ال، عناصر ابرداده ای عنوان، و موضوع از قالب ابرداد های دابلین کور - که بر بازنمون موضوعی صفح ه های وب متمرکزند، انجام شد.روشبا استفاده از روش تجربی، نشریه ای الکترونیکی با 93 صفح ه، که 84 صفحه آن مربوط به گرو ه های گواه و آزمو ناند، به عنوان جامعه مورد مطالعه انتخاب شد. این صفح ه ها در بازه زمانی نخست تحت دامنه فرعی منتشر شد. روند http://metadata.um.ac.ir و سپس در بازه زمانی دوم در دامنه فرعی http://metadata.irandoc.ac.ir نمایه سازی و معناداری تفاوت میان رتبه صفح ه های دو گروه با استفاده از آزمون ناپارامتری یو من ویتنی محاسبه گردید.
همچنین معناداری تغییر رتبه ها در دو بازه زمانی توسط آزمون آماری ویلکاکسون مورد بررسی قرار گرفت.
یافته هایافته ها نشان داد عنصر عنوان اچ تی ام ال در هر دو بازه زمانی اثربخش است. همچنین عنصر توصیف اچ تی ام ال در صورت منحصر به فرد بودن، در هر دو بازه زمانی عملکرد را بهبود بخشید. موتور کاوش گوگل نسبت به تکرار کلیدواژه در بخش سرآیند صفحه ها حساس است و آن را نوعی تقلب به شمار م یآورد. همچنین اندک تفاوت هایی در عملکرد موتور کاوش گوگل نسبت به حضور عناصر ابرداد های و تکرار آنها، در طول زمان، وجود دارد.
کلیدواژگان: تغییرات عملکرد، ابرداده، ابرنشان ه های اچ تی ام ال، دابلین کور، بازیابی اطلاعات، رتب هبندی نتایج کاوش، موتورهای کاوش عمومی، دسترس پذیری صفح ه های وب -
صفحه 195هدفبررسی چگونگی بسط عبارت جستجوی موضوعی و میزان همخوانی عبار تهای بس ط یافته با سرعنوا نهای موضوعی فارسی و مقایسه الگوهای بسط جستجوی موضوعی دانشجویان از دو بعد متغیرهای واژگانی و زمین های در حوزه موضوعی کشاورزی (حوزه علوم کاربردی) و حوز ه های موضوعی کتابداری، علوم تربیتی و روا نشناسی (حوزه علوم انسانی)هدف این پژوهش است.
روشداده ها با استفاده از روش ثبت داد و گرفت (فیلمبرداری الکترونیکی فرایند تعامل کاربران هنگام جستجو در فهرست رایان های کتابخانه) گردآوری شد و مقول هبندی (دسته بندی) آن ها با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام گرفت.
یافته هاتنوع بسیار زیادی در انواع حالت های بسط جستجو وجود دارد؛ میان رفتار بسط جستجوی دانشجویان دانشکده کشاورزی و دانشکده علوم تربیتی و روا نشناسی به لحاظ انواع حال تهای بسط جستجو با استفاده از انواع متغیرهای زمینه ای و زبا نشناختی و تعداد تغییرهای انجام شده در هر بسط جستجو در بیشتر موارد تفاوت معناداری وجود ندارد؛ به طور کلی 1) دانشجویان دانشکده کشاورزی و دانشکده علوم تربیتی و روا نشناسی، هنگام بسط جستجو از متغیر زبان شناختی بیش از متغیر زمینه ای استفاده م یکنند؛ 2) دانشجویان دانشکد ه های مذکور، در بیشتر اوقات بسط جستجوی خود را با استفاده از یک تغییر به انجام می رسانند؛ و 3) تغییر در نوع فیلد جستجو هنگام بسط جستجو بیشتر در مورد فیلدهای عمومی، عنوان و موضوع رخ می دهدکلیدواژگان: بسط جستجو، جستجوی موضوعی، سرعنوا نهای موضوعی فارسی، همخوانی واژگانی، فهرس تهای رایانه ای، تحلیل محتوا -
صفحه 215هدفهدف این پژوهش، بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر بهبود عملکرد سازمانی کتابخانه های دانشگاهی بود. (BSC) دولتی شهر اصفهان با استفاده از کارت امتیازی متوازنروشروش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری آن کلیه کتابداران کتابخانه های دانشگاه های اصفهان، صنعتی اصفهان، و علوم پزشکی اصفهان با تعداد 169 نفر بود که به روش نمون هگیری تصادفی طبق های متناسب با حجم، 118 نفر انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری آن توسط اساتید 0 محاسبه شد. / کتابداری و مدیریت مورد تایید قرار گرفت و ضریب پایایی با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 97یافته هابه نظر کتابداران نقش فاوا بر هر یک از وجوه کارت امتیازی متوازن، مشتمل بر فرآیندهای داخلی، رضایت کاربران، بهبود مالی، و رشد و یادگیری، بالاتر از حد متوسط است. تجزیه و تحلیل داده ها بر حسب ویژگی های جمعیت شناختی نشان داد، بین نظر کتابداران بر حسب سمت، میزان تحصیل، و سابقه خدمت تفاوت معناداری وجود ندارد؛ اما افراد دارای مدرک کتابداری بیشتر از افراد فاقد مدرک کتابداری به نقش فاوا در بهبود عملکرد سازمانی کتابخانه های خود معتقدند. همچنین نقش فاوا بر بهبود عملکرد سازمانی کتابخانه های هریک از دانشگاه های مورد مطالعه یکسان نبوده است. یافت ه های پژوهش نشان داد که بیشترین نقش فاوا مربوط به فرآیندهای داخلی و کمترین نقش مربوط به افزایش رشد و یادگیری بوده است.
کلیدواژگان: ارزیابی عملکرد، فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)، کارت امتیازی متوازن، کتابخانه های دانشگاهی دولتی شهر اصفهان alighotbi2009@gmail، com، 1، کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه اصفهان -
صفحه 237هدفدر نظام های آموزشی برنامه مدار، آموزش و به دنبال آن یادگیری مبتنی بر تک کتاب درسی است. جهت تثبیت و تعمیق مطالب آموخته شده، از کتاب های غیردرسی که از نظر محتوا متناسب با محتوای کتابهای درسی باشند و از سوی دیگر ازویژگی های ظاهری کتاب های مناسب برخوردار باشند می توان بهره جست. هدف پژوهش حاضر شناسایی کتاب های مناسب غیردرسی همخوان با محتوای کتابهای درسی علوم تجربی و تعلیمات اجتماعی مقطع دبستان با استفاده از معیارهای موضوعی و ویژگی های ظاهری کتا بها است.
روشکتاب های غیردرسی با استفاده از سیاهه های وارسی موضوعی و عمومی محقق ساخته، به منظور شناسایی کتابهای مناسب غیردرسی مورد تحلیل قرار گرفتند. همچنین با روش تحلیل محتوا، مفاهیم و عبارات کلیدی موجود در کتاب های درسی استخراج، و با کتابهای غیردرسی مطابقت داده شدند.
یافته هابا بکارگیری معیارهای شناسایی شده در این پژوهش، 239 عنوان کتا ب مناسب غیردرسی همخوان با کتاب های درسی علوم تجربی، 97 عنوان کتاب مناسب غیردرسی همخوان با کتاب های درسی تعلیمات اجتماعی و 62 عنوان کتاب مرجع مناسب همخوان با کتابهای درسی شناسایی گردید.
کلیدواژگان: کتاب مناسب، کتاب غیردرسی، کتاب های علوم تجربی دبستان، کتا بهای تعلیمات اجتماعی دبستان
-
Page 9
-
Page 13IntroductionThe human being always attempts to find a way to improve his physical and mental abilities. History shows that, despite the many promotions in every branch of science and technology, we cannot see much improvement in thinking abilities. With the advent of the iInternet and WWW, many thought that the problem will be solved. But nowadays we can see that the main problem remains: the problem of Information Retrieval.MethodIn this discussion we try to outline and describe the theories that can be helpful in solving the above problem. These theories are: Gaia, General System Theory, Information Ecology, Collective Intelligence, Social Organism, World Brain, Noosphere and Omega Point.ConclusionsBased on these theories we need a foundation that the information integrity is a main concept in solving information retrieval problems. In this regard, web can be used as this foundation, if we can use its full potential.Keywords: gaia, general system theory, information integrity, world brain, noosphere, omega point
-
Page 33PurposeThis survey aimed to investigate the effect of student's need for cognition (NFC) on their information behavior (IB) based on their demographic variables.MethodOut of 19965 students enrolled in Ferdowsi University of Mashhad during the academic year of 2010-2011, 364 students were selected by using stratified random sampling method. They were asked to complete the "need for cognition scale" and the "information behavior questionnaire".FindingsFindings showed that the subject's NFC rates were significantly different based on their academic areas and levels. There was a significant relationship between the subject's NFC and IB. The student's information behavior was significantly different based on their NFC levels. As a consequence, student's NFC has an effect on their IB.Keywords: students, information behavior, need for cognition
-
Page 71PurposeKnowledge management is the process by which its application leads to the growth in creativity, innovation and human resource development. Universities, like other organizations, need to clarify the role of knowledge in their development. The aim of this study is to investigate the human resource practices and the implementation of knowledge management relationship in the six organization units of Ferdowsi University of Mashhad.MethodA literature-based questionnaire was used to assess the level of knowledge management implementation. In addition, the university HR system was used to measure the human resource practices. Spearman correlation analysis was performed to analyze the relationship between them.FindingsWe found a significant relationship between knowledge management components (i. e., creation, acquiring, organizing, storage, dissemination and application) and the human resource practices. Analyzing the correlation of the main variables showed a positive and significant relation between the human resource practices and the implementation of knowledge management in Ferdowsi University of Mashhad. Some managerial recommendations are provided according to the findings.Keywords: knowledge management, human resource practices, Ferdowsi University of Mashhad, staff development
-
Page 87PurposeThis study aimed to investigate the inputs and outputs of Iranian research Institutes.MethodData were collected using a researcher-made questionnaire distributed among the Managers, Deputies, Researchers and Librarians of institutes affiliated to the Ministry of Science, Research and Technology (MSRT), Ministry of Health and Medical Education, and Azad University.FindingsFindings indicated that in the "input" stage, electronic materials were used more than Printed Materials but in Both "Process" and "output" stages non-electronic materials were major information formats in use. ANOVA test results also revealed significant difference between three types of information in research institutes. Overall analysis reported in the main article indicates that the input phase of information flow in research institutes works better than the process and output phases.Keywords: Information Flow, Output, Input, Research Institutes, Higher Education
-
Page 107PurposeThis study identified the most important effective factors in librarian's creativity at Isfahan universities.MethodResearch population covered librarians in four Isfahan state university libraries. Data were collected by questionnaire in five-option Likert scale format. Its validity (experts reviewing) and its Reliability were acceptable. Data were analyzed by SPSS software and t, ANOVA and LSD tests were used.FindingsResults showed that all personal and organizational factors are over mean effective in creativity. Effective personal and organizational factors showed a significant relationship on creativity and the effect of personal factors on creativity was recognized more important with 4.21 mean mark. The most important effective personal factors on librarian's creativity were science and knowledge and specialization of librarian with 4.03 mean mark and the most important effective organizational factors on creativity was reward system with 3.96 mean mark. Also the most important effective personal factors on librarian creativity was librarian’s nature and behavior with 4.23 mean mark, and the most important effective organizational factors on librarian innovation was organizational culture with 4.06 mean mark.Keywords: Creativity, Innovation, Academic Librarians, Personal Factors, Organizational Factors
-
Page 127Purpose – this paper aims to describe the role of public libraries in bridging the digital divide. The paper firstly reviews the existing literature body in this area and then suggests a number of practical solutions. Digital divide is a concept which appears in the area of Information and Communication Technology (ICT) since 1990 and refers to the existing inequality in accessing to ICT among various social groups of people. Method – A purposeful sample of 28 public libraries from seven English-speaking countries (The USA, the UK, Canada, Australia, Ireland, New Zealand, and South Africa) was selected. Then the researcher carried out a qualitative content analysis of their websites to evaluate their practical ways of addressing this issue and finally he incorporated all of these solutions into a number of practical guidelines. Findings – Based on the availability of ICT facilities in public libraries and the users’ proficiency of information literacy skills, four level of digital divide can be identified as follow: deep, semi-deep, average, and shallow digital divide. The results show the most important solution to fill out the digital divide is to enhance the educational role of libraries and to improve their information services. Moreover, public libraries can take more actions to address this issue such as: providing their users with more computer facilities and electronic resources, reconstruct their existing hardware and software, revising their policies, providing end users with more advanced facilities to access to the Internet and other electronic resources, launch remote services such as electronic reference desk, running information literacy skills workshops, development new library websites and maintain them updated, and finally having a more mutual and dynamic interaction with formal educational institutions and encourage library users to use more ICT facilities. Originality and Value – Despite the importance of digital divide and publishing a huge number of papers on this topic in English, there are only a few Persian papers regarding this topic and this paper would be a useful source for Persian readers.Keywords: Digital Divide, Public Libraries, Information Literacy Skills, Public Library Services
-
Assessing the work environment of Iranian National Library for creativity of its staff: a case studyPage 139PurposeThis article aims to assess The impact of the work environment of the Iranian National Library and Archive (NLI) on creativity of its staff based on their opinion.MethodKEYS standard questionnaire was distributed among all staff who had an academic degree. 183 completed questionnaires were collected and analyzed using SPSS.FindingsResults showed that the work environment of NLI is currently not suitable for fostering and supporting creativity among staff. Among the influencing factors, managerial support, freedom and organizational support did not exist at a satisfactory level in NLI. There were differences among women and men and also among staff with different levels of education towards the work environment of NLI and its suitability for creativity. Staff with lower levels of academic education compared to those with higher levels of educations, and men compared compared to women had more positive attitudes towards their work environment and considered it to be more suitable for creativity. Staff belived that the most preventing as well as encouraging factors were related to procedures, structures and organizational attitudes. The authors suggest that NLI managers should try to modify the structure and procedures of the organizations.Keywords: Work environment, Iranian National Library, Archive (NLI)Organization, Creativity
-
Page 153PurposeThis study aimed at evaluating the usability of central libraries’ websites of universities subordinated to the Ministry of Science, Research and Technology (MSRT) from the students’ point of view.Method30 universities had independent pages for their central library website. After making use of a two-stage cluster sampling method, 5 universities and 92 students from each university were chosen. Then, the students’ views on different usability components of the central libraries’ websites were studied.FindingsThe findings showed that, generally in the users’ opinion, the application of the usability components in the central libraries’ websites of universities subordinated to the MSRT was at an “average” state (between 40-60). ‘Content’ with 3.42 (about 57%) had the lowest and ‘user interface design’ with 3.5 (about 58.84%) had the highest mean score. There was a significant difference among the mean scores of the users’ judgments in using the usability aspects in an ideal state (80%). Furthermore, a significant difference was observed among the judgments of “different users from different grades”, “users having varied degrees of acquaintance with computer and the Internet” and “users with varied degrees of acquaintance with their central library’s website” on using the usability components of the central library websites of the chosen universities. However, no significant difference was observed between the judgments of “male or female users” or among the judgments of “users in different ages”.Keywords: Website usability, University central library websites, Iranian Universities, MSRT
-
Page 175PurposeThis paper aims to evaluate the performance of two public search ensiges, including Yahoo and Google in terms of their indexing coverage and the effectiveness of Metadata elements on web page ranking.MethodThe effectiveness of the five metadata elements including HTML title tag, HTML Keywords and Description meta-tags, Title and Subject Metadata Elements from Dublin Core, which focus on subject representation of the web pages, were examined using the experimental method. The 93 web pages were designed and submitted in two different time periods; first on http://metadata.irandoc.ac.ir and then on http://metadata.um.ac.ir. The process of indexing of both search engines was recorded. Unique and repeated keywords embedded as metadata elements were searched, and the significant differences between rankings of the two groups were examined by non-parametric U Mann-Whitney Test. The Wilcoxon test was also applied to evaluate the Performance stability.FindingsFindings reveal the significant role of HTML Title tag and unique description Meta tags in web page visibility in both periods. Duplicate keywords actually harmed rankings in Google Public search engine and this was stable during the time.Keywords: Performance changes, HTML Meta tags, Dublin Core Metadata, Information retrieval, Results ranking, Public search engines, Website visibility
-
Page 195Pupose: This research aims to investigate how users expand their queries when encountered with irrelevant retrievals and through examine the degree of match between user's expanded subject queries and the List of Persian Subject Headings. Furthermore, it compares the patterns of query expansion in two subject areas: 1) Agriculture (Applied sciences); 2) Education and Psychology (Humanities).MethodData were collected through observation of the process of query expansion and also through Transaction Log Analysis.ResultsFindings show that in more cases, there is not a significant difference between user's query expansion behavior in the two Faculties. In terms of how users expand their queries findings are: 1) Users use Lexical variable more than contextual variables; 2) Users often expand their queries through one change; 3) When users expand their queries, the change in the type of search field happens for General, Title, and Subject fields.Keywords: Query expansion, Subject searching, Subject Headings, Vocabulary match, online catalogs
-
Page 215PurposeThis research aims at investigating the role of ICT on improving organizational performance in academic libraries of state universities in Isfahan based on the balanced scorecard.MethodThe research method is descriptive survey study. The population consists of all 169 librarians of the University of Isfahan, Isfahan technical university and Isfahan Medical Sciences university. the sample was estimated 118 persons using Random stratified sampling. To collect the data a researcher-made questionnaire was used. The face validity of questionnaire was approved by the expert teachers in library and information science and management and reliability coefficient was calculated 0/97 using Cronbach’s alpha.FindingsResults showed that the role of ICT on every aspect of the balanced scorecard, including internal processes, user satisfaction, financial improvement, and growth and learning is above the average from librarians’ point of view. Based on the demographic characteristics, position, level of study and years of work, there was no significant difference between librarians’ viewpoints; but the people with the librarianship degree considered the role of ICT in improving organizational performance more than those librarians without a librarianship degree. The findings showed that ICT had the greatest role on internal processes and the lowest role on growth and learning.Keywords: Performance assessment, Information, communication technology (ICT), balanced scorecard (BSC), Academic libraries, Isfahan state universities
-
Page 237Pupose: To use non-text books in the programmed educational systems is important to deep and stabilized the content of the textbooks in students. Therefore, it is essential to identify books that have the characteristics of a suitable book. The main purpose of this study is to provide a list of suitable non-textbooks compatible with the content of the primary school Social science and Science textbooks.MethodWe analyzed Social science and Science text book's contents in order to search, access and identify suitable non-text books. By these identified keywords, the online catalog and collection of the Central library of Astan Qods Razavi in Mashhad were searched. Identified non-books were analyzed by the designed checklists. The checklists were designed on the base of analysis of the related literature and the guidelines by the Children Books Council.FindingBy using these criteria, we identified 239 books as suitable non-textbooks, consistent with Science textbooks, 97 books as suitable non textbooks consistent with the Social sciences textbooks and 62 books as suitable reference books consistent with all textbooks. At the result of this study, we provided the list of suitable nontextbooks compatible with the concepts and key terms of textbooks.Keywords: Textbooks, suitable text books, non, textbooks, Collection development, School libraries