فهرست مطالب
مجله تحقیقات نظام سلامت
سال نهم شماره 2 (اردیبهشت 1392)
- تاریخ انتشار: 1392/02/17
- تعداد عناوین: 12
-
- نامه به سردبیر
-
صفحات 111-113پیاده سازی رویکرد «سلامت در همه سیاست ها» (HiAP یا Health in all polices) در یک سیستم، دولت را قادر می سازد تا در پاسخ دهی به نیازهای سلامت و تندرستی مردم یک جامعه یکپارچه عمل کند. رویکرد «سلامت در همه سیاست ها» اثرات سایر خط و مشی ها و قوانین بر روی سلامت را از طریق تعیین کننده های سلامت در نظر می گیرد (1). تعیین کننده های سلامت می توانند به طور مستقیم و آنی از سیاست ها و مداخلات در بخش های مختلف متاثر شوند. رویکرد سلامت در همه سیاست ها وقتی تحقق می یابد که قوانین و سیاست های سلامت محور در همه بخش ها طراحی، برنامه ریزی و اجرا شود. این رویکرد همچنین اثرات سیاست های موجود را نیز ارزیابی می کند و هدف نهایی آن، افزایش سیاست گذاری مبتنی بر اطلاعات (Evidence informed policy-making)، آگاه ساختن سیاست گذاران با ایجاد پیوند بین سیاست ها و مداخلات، تعیین کننده های سلامت و پیامدها و نتایج سلامت است؛ به طوری که هدف نهایی این رویکرد از میان برداشتن شکاف نابرابری سلامت می باشد.
- مقاله مروری
-
صفحات 114-123
آدیپونکتین از جمله هورمون های ترشح شده از بافت چربی است که غلظت آن ارتباط معکوسی با توده چربی بدن دارد. این هورمون، ویژگی های ضد التهابی و ضد آتروژنیک داشته و غلظت آن در سندرم متابولیک، بیماری های قلبی- عروقی و اختلالات لیپیدی کاهش می یابد. بنابراین هدف مطالعه حاضر، مروری بر شواهد موجود در زمینه ارتباط میان غلظت آدیپونکتین سرم و سطح لیپیدهای پلاسما بود. مطالعات با طراحی کارآزمایی بالینی، مقطعی و آینده نگر با استفاده از موتور جستجوی PubMed، بین سال های 2002 تا 2011 و نیز استفاده از کلید واژه های Dislipidemia، Lipid profile، High or low density lipoprotein، Total cholesterol، Adiponectin و Triglyceride و محدود کردن به عنوان و چکیده آغاز گردید و در کل 25 مقاله مورد بررسی قرار گرفت. آدیپونکتین سرم به طور مثبت غلظت HDL (High density lipoprotein) پلاسما را تنظیم می کند. ارتباط معکوس و قابل توجهی میان غلظت تری گلیسیرید پلاسما و آدیپونکتین سرم وجود دارد. به نظر می رسد ارتباط معکوس میان غلظت VLDL (Very-low-density lipoprotein) و LDL (Low density lipoprotein) با آدیپونکتین پلاسما وجود داشته باشد. رسپتورهای 2R آدیپونکتین نیز نقش مهمی در متابولیسم VLDL و تری گلیسیرید ایفا می کنند. در اختلالات سطح لیپیدهای خون غلظت آدیپونکتین کاهش می یابد و آدیپونکتین پلاسما نقش مهمی در متابولیسم لیپیدهای خون بر عهده دارد.
کلیدواژگان: لیپیدهای خونی، HDL، VLDL، LDL، TG، آدیپونکتین -
صفحات 124-133آمارها تاکنون نشان داده اند که بیماری های قلبی- عروقی علت تقریبی نیمی از مرگ و میرها در کشورهای صنعتی هستند و مصرف بعضی از چربی ها باعث افزایش چربی های مضر خون می شوند. یکی از منابع چربی مصرفی روزانه برای همه رژیم های غذایی، لبنیات است. بنابراین هدف از مقاله حاضر، مروری بر ارتباط بین چربی لبنیات و پروفایل لیپیدی خون بود. پس از جستجو با کلید واژه های Blood lipid،Dairy fat، Milk cream و Cholesterol در پایگاه PubMed، بیش از 200 مقاله به دست آمد که پس از محدود کردن آن به زبان انگلیسی، دسترسی به تمام متن و سال نشر مقاله بین سال های 2002 تا 2011، از بین مقاله ها 14 مقاله در این زمینه مورد بررسی قرار گرفت. در بعضی از مطالعات کوهورت نشان داده شده است که مصرف لبنیات چرب باعث افزایش خطر بیماری های قلبی- عروقی می شود، ولی در بعضی دیگر ارتباطی پیدا نشده است و یا حتی ارتباط معکوسی داشته اند؛ به طور مثال در مطالعه «بررسی اثر مصرف لبنیات بر شیوع سندرم متابولیک» به ارتباط معکوس بین آن ها اشاره شده است و در مطالعه ای که شیوع بسیار پایین بیماری های قلبی در افراد قبیله ای آفریقا را نشان می دهد، وجود شیر به عنوان جزیی مهم از رژیم آن ها بوده است. نتایج در رابطه با این موضوع متناقض هستند و باید بررسی های بیشتری صورت گیرد و بهتر است مطالعات آینده نگر در این زمینه انجام گیرد.
کلیدواژگان: لبنیات، کلسترول، چربی لبنیات، شاخص های لیپیدی خون - مقاله پژوهشی اصیل
-
صفحات 134-143مقدمهبا توجه به اهمیت علم و نقش والای پژوهش در تولید علم و همچنین توجه به این نکته که دانشگاه ها محل اصلی پژوهش در همه جای دنیا هستند، در این تحقیق وضعیت فعالیت های پژوهشی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در طی سال های 85- 1375 مورد بررسی قرار گرفت.روش هادر مطالعه مقطعی حاضر، کلیه فعالیت های پژوهشی اعضای هیات علمی اعم از تعداد طرح های تحقیقاتی مصوب، تعداد مقالات منتشر شده به زبان های فارسی و انگلیسی، تعداد پایان نامه ها، سال و محل انجام پژوهش و جنسیت نویسنده اول از طریق واحد پژوهشی دانشگاه جمع آوری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری توصیفی و تحلیلی مانند آزمون 2c و Fisher exact test تجزیه و تحلیل شدند.یافته هامجموع فعالیت های پژوهشی، 1145 مورد بود که شامل 322 پایان نامه پزشکی (1/28 درصد)، 198 پایان نامه دندان پزشکی (3/17 درصد)، 443 طرح تحقیقاتی مصوب (7/38 درصد)، 118 مقاله داخلی (3/10 درصد) و 64 مقاله خارجی (6/5 درصد) می شد. سال 1385 با 191 فعالیت (7/16 درصد) و سال 1376 با 33 فعالیت (9/2 درصد) به ترتیب بیشترین و کمترین سهم را در انجام فعالیت های پژوهشی داشتند. بین تعداد افراد مشارکت کننده در فعالیت های پژوهشی با سال انجام پژوهش، دانشکده، جنسیت نویسنده و نوع فعالیت پژوهشی ارتباط معنی داری وجود داشت.نتیجه گیریبا توجه به سیر صعودی فراوانی فعالیت های علمی و افزایش افراد مشارکت کننده در این فعالیت ها می توان به بهبود سطح پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان امیدوار بود، ولی جا دارد توجه بیشتری به حضور زنان در عرصه تحقیقات شود. همچنین، در راستای افزایش فعالیت های پژوهشی به صورت گروهی بهتر است تسهیلات بیشتری برای این گونه فعالیت ها در نظر گرفته شود.
کلیدواژگان: دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، اعضای هیات علمی، فعالیت های پژوهشی -
صفحات 144-152مقدمهبر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت در سال 2003، عدم فعالیت فیزیکی موجب مرگ 9/1 میلیون نفر در سطح جهان شده است. با وجود فواید بی شمار فعالیت جسمانی، بیش از 60 درصد بالغین جهان و بیش از 80 درصد بزرگسالان ایرانی از نظر فیزیکی غیر فعال هستند. مطالعات کشور نشان می دهد، سلامت زنان در بیشتر حیطه ها کمتر از مردان است. همچنین زنان از بیماری هایی رنج می برند که با عدم فعالیت جسمانی مرتبط می باشد. مدل فرانظری به عنوان یک مدل جامع شناخته شده در زمینه ورزش است. مراحل تغییر، تعادل تصمیمی و خودکارامدی از سازه های اصلی این مدل هستند. هدف از انجام این مطالعه، تعیین تاثیر آموزش بر اساس مدل فرانظری در میزان فعالیت جسمانی زنان خانه دار شهر زاهدان بود.روش هادر مطالعه مداخله ای شاهددار حاضر، 220 زن خانه دار (محدوده سنی 52 ± 19 سال) ساکن آپارتمان در شهر زاهدان مورد بررسی قرار گرفتند که 110 نفر در گروه مداخله و 110 نفر در گروه شاهد قرار داشتند. روش نمونه گیری اولین بلوک به روش نمونه گیری تصادفی انجام گردید، سپس به ترتیب شماره، سایر بلوک ها نمونه گیری شدند تا زمانی که نمونه ها کامل شد. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسش نامه محقق ساخته صورت گرفت که اعتبار علمی آن به روش روایی محتوا و پایایی آن با روش Cronbach¢s alpha و همبستگی تعیین گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 تجزیه و تحلیل و 05/0 > P از نظر آماری معنی دار تلقی شد.یافته هااین تحقیق نشان داد که قبل از آموزش، اختلاف معنی دار بین گروه های مورد مطالعه از نظر آگاهی، نگرش و سازه های مدل فرانظری وجود نداشت، اما پس از مداخله آموزشی، افزایش معنی داری در میانگین نمره آگاهی، نگرش و سازه های مدل در گروه مداخله ملاحظه گردید (001/0 > P).نتیجه گیریمداخله آموزشی در انجام فعالیت جسمانی تاثیر مثبت زیادی دارد و باید در مراکز ذی ربط از جمله دانشگاه ها و مراکز تربیت بدنی، برنامه های عملی مناسب جهت آموزش افراد تدوین و اجرا شود.
کلیدواژگان: آموزش، مدل فرانظری، فعالیت جسمانی، زنان -
صفحات 153-158مقدمهارزیابی رشد کودکان علاوه بر نشان دادن وضعیت تغذیه ای و سلامت کودکان در هر جامعه به عنوان ابزار معتبری برای سنجش کیفیت زندگی به شمار می رود. بر اساس آمار UNICEF (United Nations Children''s Fund)، روزانه چهل هزار کودک به دلیل نامناسب بودن وضع تغذیه ای از بین می روند. مطالعه حاضر با هدف، بررسی میزان و شدت سوء تغذیه در کودکان روستایی زیر 6 سال زاهدان صورت گرفت.روش هاطی یک مطالعه مقطعی، 514 کودک روستایی 6 تا 59 ماهه به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایاز سطح شهرستان و از طریق پرسش نامه و مراجعه خانه به خانه مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه، ترازو و قدسنج بود. داده ها توسط نرم افزار Nutritional Servey و SPSS نسخه 18 تجزیه و تحلیل و با منحنی های NCHS (National Center for Health Statistic) به عنوان مرجع بررسی گردید. بر طبق این معیار کم وزنی، لاغری و کوتاه قدی به صورت 2- £ Z-score و شدت سوء تغذیه به صورت میانه دور بازو (Mid upper arm circumference یا MUAC) کمتر از 115 تعریف شده است.یافته هااز بین کودکان بررسی شده 3/17، 5/25 و 8/6 درصد به ترتیب دچار کم وزنی، کوتاه قدی و لاغری بودند. میانگین قد (4/11 ± 83 در مقابل 2/12 ± 82 سانتی متر)، وزن (6/2 ± 11 در مقابل 6/2 ± 10 کیلوگرم) و میانه دور بازو (3/14 ± 145 در مقابل 2/16 ± 141 میلی متر) در مجموع در پسران بالاتر از دختران بود و به طور کلی شیوع کوتاه قدی (7/29 در مقابل 5/22 درصد)، کم وزنی (7/20 در مقابل 7/15 درصد)و لاغری (8/9 در مقابل 4/4 درصد) در پسران بیشتر از دختران بود (05/0 < P).نتیجه گیریسوء تغذیه یکی از مشکلات عمده تغذیه ای در کودکان روستایی زیر 6 سال زاهدان می باشد. بنابراین طراحی و اجرای مداخلات مناسب برای بهبود وضع تغذیه کودکان و همچنین توجه به نقش پایش رشد در ارزیابی وضع تغذیه کودکان ضروری به نظر می رسد.
کلیدواژگان: کوتاه قدی، کم وزنی، لاغری، معیار NCHS (National Center for Health Statistic)، زاهدان -
صفحات 159-169مقدمهبر اساس تحقیقات موجود، تخمیر شیر و شیر سویا با باکتری های لاکتیک به افزایش قابلیت آنتی اکسیدانی آن ها می انجامد، در مطالعه قبلی ما، تخمیر شیر و شیر سویای فرادما با یک سویه بومی از لاکتو باسیلوس پلنتارم قابلیت آنتی اکسیدانی در شیر سویای فرادما را کاهش داد. بنابراین بررسی اثر سویه باکتریایی و شدت فرایند حرارتی متحمل شده بر نمونه های استریلیزه و پاستوریزه غیر تخمیری و تخمیر شده شیر و شیر سویا در تحقیق حاضر مورد پژوهش قرار گرفت.روش هابررسی افزایش قابلیت آنتی اکسیدانی به روش اثر مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH و تخمیر با سه سویه متفاوت از لاکتوباسیلوس لاکتوباسیلوس پلانتاروم، لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و لاکتوباسیلوس رامنوسوس انجام شد.یافته هااثر مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH در نمونه های (پاستوریزه و استریلیزه) شیر سویا و شیر گاو به ترتیب (67/6 ± 84/31، 99/0 ± 93/35) و (34/2 ± 99/14، 41/2 ± 24/15) حاصل شد. شاخص فوق طی تخمیر با سویه های مختلف مستقل از سویه باکتریایی، در شیر سویای پاستوریزه و استریلیزه به ترتیب 50/3 ± 04/45 و 21/12 ± 36/24 و در نمونه های مشابه شیر گاو به ترتیب مقادیر 24/5 ± 10/25 و 01/4 ± 38/24 به دست آمد.نتیجه گیریتخمیر شیر سویای پاستوریزه و استریلیزه به ترتیب منجر به افزایش و کاهش قابلیت آنتی اکسیدانی آن می شود. در صورتی که در مورد نمونه های تخمیری شیر، قابلیت آنتی اکسیدانی به طور مستقل از نوع فرایند حرارتی به کار رفته سبب افزایش قابلیت فوق می گردد.
کلیدواژگان: شیر، شیرسویا، لاکتوباسیلوس پلانتاروم، قابلیت آنتی اکسیدانی -
صفحات 170-176مقدمه
صدا یکی از مهم ترین عوامل فیزیکی زیان آور محیط های صنعتی به شمار می آید. صدا دارای اثرات شنوایی و غیر شنوایی بوده است که از اثرات مهم آن بر سلامتی می توان به آسیب دستگاه شنوایی، اثر روی اندام بینایی، اثر بر سیستم تعادلی، اثرات عصبی و روانی، اثر روی الکترولیت ها، اثرات فیزیولوژیکی و اثرات ذهنی اشاره کرد. به دلیل اهمیت موضوع، این مطالعه با هدف تعیین اثرات مواجهه با صدا بر میزان هورمون کورتیزول سرم و برخی پارامترهای خونی کارگران صنعت فولاد انجام شد.
روش هادر این مطالعه مقطعی، تعداد 50 نفر از بین شاغلین صنعت فولاد به عنوان گروه مورد مطالعه شرکت کردند. ابتدا جهت گردآوری اطلاعات دموگرافیک برای هر فرد، پرسش نامه ای تکمیل شد. جهت بررسی پارامترهای خونی نظیر تغییرات هورمون کورتیزول، چربی خون و قند خون قبل و بعد از شیفت کاری از افراد شرکت کننده نمونه خون گرفته شد. شاخص LAeq به وسیله دستگاه صداسنج CEL مدل 440 در محل توقف کارگران اندازه گیری و صدای دستگاه در فرکانس های اکتاوباند آنالیز شد. مطالعه در دو مرحله میدانی و آزمایشگاهی صورت گرفت. در مرحله آزمایشگاهی، کارگران به مدت 5 دقیقه به ترتیب با تراز صدای 85، 95 و 105 دسی بل در سه روز متوالی مواجه شدند و در نهایت نتایج به دست آمده از آزمایش خون از طریق نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.
یافته هایافته های آزمایشگاهی نشان داد که میزان هورمون کورتیزول بعد از مواجهه با صدا، در هر سه تراز صوت 85، 95 و 105 دسی بل افزایش داشت، اما این افزایش از نظر آماری معنی دار نبود (05/0 < P). چربی خون (TG یا Triglyceride) نیز بعد از مواجهه در هر سه تراز کاهش داشت که این تغییرات نیز به لحاظ آماری معنی دار نبود (05/0 < P). میزان HDL (High density lopoprotein) و LDL (Low density lipoprotein) نیز در تراز 85 دسی بل روند کاهشی داشت، اما نسبت به حالت قبل از مواجهه اختلاف معنی داری نداشت (05/0< P). میزان قند خون افراد نیز در هر سه تراز افزایش داشت که این افزایش در تراز 95 دسی بل معنی دار بود (001/0 > P).
نتیجه گیرینتایج مطالعه حاضر نشان داد که مواجهه با صدا در ترازهای بالا موجب تغییر در پارامترهای فیزیولوژیک نظیر هورمون کورتیزول سرم، چربی و قند خون می شود اما با این وجود، به جز پارامتر قند خون که در تراز 95 دسی بل اختلاف معنی داری نسبت به حالت قبل از مواجهه داشت، به دلیل معنی دار نبودن تغییرات سایر پارامترها، نمی توان صدا را به عنوان عامل موثر بر پارامترهای کلینیکی معرفی نمود.
کلیدواژگان: صدا، کورتیزول، پارامترهای خونی، صنعت فولاد -
صفحات 177-187مقدمهیکی از مهم ترین خطرات موجود در حمل و نقل مواد خطرناک، تصادفات جاده ای است که می تواند اثرات مخربی را بر محیط و ایمنی جاده ها داشته باشد. با استفاده از تکنیک های مدیریت ریسک می توان عوامل ایجاد حادثه را شناسایی و کنترل نمود.روش هادر ابتدا تمام عوامل موثر در ریسک محیط زیست ناشی از حمل و نقل فرآورده های نفتی از انبار نفت تا مقصد تعیین شد و با استفاده از روش تصمیم گیری سلسله مراتبی(AHP یا Analytical hierarchy process) وزن دهی گردید و مدل مفهومی آن تعریف شد. در قدم بعدی با استفاده از مدل به دست آمده بر اساس منطق FMEA (Failure mode and effect analysis) مدل نهایی تعیین گردید. با استفاده از مدل نهایی به دست آمده، مسیر حمل مورد ارزیابی قرار گرفته شد.یافته هامیزان ریسک برای مناطق مختلف تردد تانکرهای نفتکش به جز دو منطقه ای که در حومه شهر و یا در داخل شهر بوده است و کنترل پلیس ترافیکی به حداقل می رسد قابل قبول می باشد. علت بالا بودن میزان ریسک در این مناطق، وجود منطقه مسکونی در این محدوده ها، وجود گردنه و مسیرهای با شیب زیاد، مجاورت با مناطق کشاورزی و عدم کنترل دقیق توسط پلیس راه می باشد.نتیجه گیریانتقال انبارهای نفت از داخل شهر به خارج از شهر و کنترل دقیق و سختگیرانه، صلاحیت راننده و تانکر حمل فرآورده نفت توسط پلیس و آموزش و آشنا سازی پلیس با اصول ممیزی ایمنی تانکرها از مواردی است که می تواند در کاهش میزان ریسک آلودگی های محیط زیست ناشی از حمل فرآورده های نفتی توسط تانکرها به آن اشاره نمود.
کلیدواژگان: مدیریت ریسک، ایمنی، فرآورده های نفتی، فرایند تحلیل سلسله مراتبی، FMEA -
صفحات 188-195مقدمهبا وجود نقش مهم فعالیت بدنی در سلامتی، رفاه و کیفیت زندگی، امروزه اکثر افراد از فعالیت بدنی مناسبی برخوردار نمی باشند. هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثربخشی مداخله آموزشی بر مبنای مدل فرانظری در ارتقای فعالیت بدنی منظم کارکنان اداری دانشگاه علوم پزشکی ایلام در سال 91-1390 بود.روش هامطالعه حاضر یک پژوهش مداخله ای (Interventional) از نوع قبل و بعد بود که بر روی 97 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ایلام که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده بودند، انجام گرفت. شرکت کنندگان ابتدا پرسش نامه سنجش متغیرهای دموگرافیکی و سازه های تئوری فرانظری را به صورت خودگزارشی تکمیل نمودند. سپس محتوای آموزشی طراحی شده بر اساس تئوری فرانظری را در قالب جزوه، کتابچه و سی دی آموزشی انجام فعالیت بدنی دریافت نمودند. پس از 3 ماه و به منظور تعیین اثربخشی مداخله، پرسش نامه سنجش سازه های مدل فرانظری دوباره تکمیل گردید. داده های مطالعه با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 16 و آزمون های آماری Fisher exact test، Paired t و ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته هامیانگین سنی شرکت کنندگان در مطالعه 73/6 ± 16/32 سال بود که 42 درصد مذکر و 55 درصد مونث بودند. از لحاظ نوع ورزش انتخابی 3/42 درصد پیاده روی، 6/52 درصد شنای تفریحی، 1/3 درصد ورزش های بدنسازی و 2/1 درصد کوهنوردی را برای انجام فعالیت بدنی منظم انتخاب نمودند. یافته های حاصل از مقایسه مراحل تغییر انجام فعالیت بدنی نشان داد که مداخله آموزشی باعث پیشرفت معنی دار در مراحل تغییر شرکت کنندگان شده است (05/0 > P). همچنین مقایسه میانگین سازه های تعادل در تصمیم گیری، فرایندهای تغییر و خودکارامدی انجام فعالیت های ورزشی نشان دهنده افزایش معنی دار میانگین سازه های مدل فرانظری در مقایسه بعد از مداخله بود (05/0 > P). یافته های پژوهش حاکی از افزایش معنی دار میانگین سطوح آگاهی، تسکین نمایشی، شرطی سازی تقابلی، کنترل محرک، روابط یاری دهنده و خودآزادی بعد از مداخله در مقایسه با قبل از آن بود (05/0 > P)، اما افزایش میانگین در سایر سطوح فرایندهای شناختی و رفتاری معنی دار نبود.نتیجه گیریبر اساس نتایج به دست آمده، طراحی برنامه های مداخله ای بر مبنای مدل های تغییر می تواند باعث ارتقای رفتارهای مرتبط با سلامت گردد.
کلیدواژگان: فعالیت بدنی، کارکنان اداری، مدل فرانظری -
صفحات 196-201مقدمهدریافت زیاد نیتریت و نیترات، اثرات نامطلوبی بر سلامتی انسان دارد، از جمله عوارض آن بیماری متهموگلوبینمیا در کودکان و سرطان زایی در بزرگسالان را می توان نام برد. سبزیجات از منابع اصلی نیتریت و نیترات در رژیم غذایی محسوب می شوند. این مطالعه جهت بررسی تاثیر نوع آب استفاده شده برای آبیاری بر مقدار نیترات سبزیجات انجام شد.روش هااز منطقه شرق اصفهان تعداد 106 نمونه از 8 نوع سبزی پر مصرف (خیار، گوجه، کاهو، پیاز، تره، جعفری، اسفناج، سیب زمینی) آبیاری شده با آب زاینده رود و 106 نمونه از همان سبزیجات که با چاه آبیاری شده بود به طور تصادفی جمع آوری گردید. پس از آماده سازی نمونه ها مقدار نیترات و نیتریت به روش مرجع اسپکتروفتومتری اندازه گیری شد و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته هامیانگین و انحراف معیار نیترات در خیار، گوجه، پیاز، تره، کاهو، جعفری، اسفناج، سیب زمینی آبیاری شده با آب زاینده رود به ترتیب 1/1 ± 30، 4/1 ± 66/30، 59/2 ± 25/45، 35/4 ± 66/230، 28/19 ± 8/173، 44/8 ± 66/319، 47/18 ± 25/321 و 2 ± 25/64 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن مرطوب و در خیار، گوجه، پیاز، تره، کاهو، جعفری، اسفناج، سیب زمینی آبیاری شده با آب چاه به ترتیب 91/0 ± 73/26، 77/2 ± 66/26، 87/2 ± 41/28، 56/20 ± 83/161، 2/58 ± 71/275، 38/37 ± 5/312، 67/28 ± 311 و 06/2 ± 9/116 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن مرطوب بود. مقدار نیتریت به علت ناچیز بودن مقدار آن، قابل اندازه گیری نبود. آزمون t مستقل نشان داد که میانگین نیترات در خیار، گوجه، پیاز و تره آبیاری شده با آب زاینده رود به طور معنی داری بیشتر از سبزیجات آبیاری شده با آب چاه بود (001/0 = P) و میانگین نیترات در جعفری و اسفناج تفاوت معنی داری نداشت. در ضمن میانگین نیترات سیب زمینی و کاهو آبیاری شده با آب چاه به طور معنی داری بیشتر از سیب زمینی و کاهو آبیاری شده با آب چاه بود.نتیجه گیریمیانگین نیترات در سبزیجات مختلف یکسان نیست. خیار و گوجه کمترین میزان و جعفری و اسفناج بیشترین مقدار را در میان نمونه های مورد بررسی داشتند و در اکثر موارد مقدار نیترات در سبزیجات آبیاری شده با آب رودخانه بیشتر است که می تواند به دلیل ورود فاضلاب های صنعتی به آب رودخانه باشد که توجه خاص مسوولین امر را می طلبد.
کلیدواژگان: سبزیجات غده ای، سبزیجات ریشه ای، نیترات، نیتریت، آب چاه، آب رودخانه، پساب فاضلاب های صنعتی -
صفحات 202-209مقدمهمالاریا یکی از 3 بیماری مهمی است که در سراسر جهان مطرح است. 65 درصد موارد مالاریا در ایران از استان سیستان و بلوچستان گزارش می شود. پزشکان نقش مهمی در کنترل بیماری در منطقه به عهده دارند. این مطالعه تاثیر بسته آموزشی کنترل مالاریا را بر روی مهارت های شناختی و عملکردی پزشکان در منطقه بررسی می نماید.روش هایک مطالعه مداخله ای به صورت قبل و بعد، بدون گروه شاهد، اثر بسته آموزشی کنترل مالاریا (شامل 4 کتابچه و یک سی دی آموزشی) را بر میزان مهارت های شناختی و عملکردی پزشکان در سال 1388 بررسی نمود. 30 پزشک شاغل در مراکز بهداشتی درمانی از 4 شهرستان چابهار، نیکشهر، ایرانشهر و سرباز مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این مطالعه، پرسش نامه (شامل 62 سوال تشریحی) و چک لیست (برای سنجش 13 مهارت) بود. نتایج این مطالعه با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری ناپارامتریک و Paired- t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته هامیزان مهارت شناختی پزشکان از 8/13 ± 28 (قبل از مداخله) به 4/15 ± 8/74 (بعد از مداخله) افزایش یافته است که این افزایش از نظر آماری (0001/0 > P) معنی دار می باشد. میزان مهارت عملکردی پزشکان از 3/10 ± 5/30 (قبل از مداخله) به 3/11 ± 6/51 (بعد از مداخله) افزایش یافته است که این افزایش از نظر آماری (0001/0 > P) معنی دار می باشد.نتیجه گیرینتایج مطالعه نشان داد که ارایه یک بسته آموزشی که شامل کتابچه و سی دی آموزشی است، روشی مناسب، ساده و کاربردی برای افزایش مهارت های شناختی و عملکردی پزشکان می باشد.
کلیدواژگان: بسته آموزشی، مالاریا، پزشک
-
Pages 114-123
Adiponectin، hormone secreted by adipose tissue، which is inversely associated with body fat mass. This hormone has anti-inflammatory and anti-atherogenic properties. Concentration of adiponectin reduces in metabolic syndrome، cardiovascular diseases and dyslipidemia. Thus، the aim of the present study was to review the recent evidences about association between serum adiponectin level and lipid profile. PubMed was searched from 2002 to October 2011، by using the following key words: dyslipidemia، lipid profile، triglyceride، high or low density lipoprotein cholesterol (HDL-C or LDL-C)، total cholesterol and adiponectin. Twenty-five articles were recruited in this review. Serum adiponectin level positively regulated plasma HDL-C concentration. Adiponectin was inversely significantly associated with serum triglyceride. Plasma adiponectin had a potential inverse correlation with very low and low density lipoprotein cholesterol (VLDL-C and LDL-C). Adiponectin R2 receptors had an important role on metabolism of VLDL-C and TG. Adiponectin was reduced in abnormalities of lipid profile and had an important role on metabolism of plasma lipids.
Keywords: Plasma Lipids, Low Density Lipoprotein Cholesterol, Very Low Density Lipoprotein Cholesterol, High Density Lipoprotein Cholesterol, Triglyceride, Adiponectin -
Pages 124-133Statistics showed that cardiovascular diseases (CVD) are the cause of approximately half of mortalities in industrial countries and fatty acids consumption can increases hypercholesterolemia. One of the major sources of dietary fats is dairy products. This article reviews the studies and papers on the relationship between dairy fats and lipid profiles. After searching in PubMed database using keywords such as “cholesterol، milk cream، dairy fat، blood lipid، milk fat and cardiovascular disease”، more than 200 articles were obtained. Then we limited our search to English language، full text available and published from 2002 to 2011. Finally، 14 articles were selected. Some cohorts indicated that dairy fat increased the risk of cardiovascular disease; however، other studies revealed no association between dairy fat intake and cardiovascular risks. In a study، for example، the effect of dairy consumption had an inverse association with metabolic syndrome and another study showed the low prevalence of CVD among subjects that had high consumption of milk in their diets. There were conflicting results on the relationship between dairy fat and CVD. Further prospective studies are required to better distinguish this associations.Keywords: Dairy, Cholesterol, Dairy Fat, Serum Lipid Profiles
-
Research Activities of Faculty Members of Rafsanjan University of Medical Sciences from 1995 to 2006Pages 134-143BackgroundGiven the significant role of research activities in production of science and the vital position of universities in conducting research activities، present study aimed to determine the research activities of academic and faculty members of Rafsanjan University of Medical Sciences during 1995 to 2006.MethodsIn this cross-sectional study، all the research activities of academic members including research proposals، Persian and English articles، theses in addition with the year، place and gender of its first author were collected via Research Unit of University.FindingsAll the research activities consisted of 1145 activities، which included 322 medical theses (28. 1%)، 198 dentistry theses (17. 3%)، 443 research proposals (38. 7%)، 118 Persian articles (10. 3%) and 64 English articles (5. 6%). The year 2006 with 191 (16. 7%) and the year 1995 with 33 cases (2. 9%) had the most and the least research activities، respectively. There were significant associations between year، place، gender and number of researchers with the type of research activities.ConclusionHaving considered the increasing trend in research activities of academic and faculty members of Rafsanjan University of Medical Sciences over time، one might be optimistic about the enhancement of such activities in this university. However، more attention should be paid to the role of females in such activities. Moreover، it is important to provide more facilities to encourage teamwork in research activities.Keywords: Rafsanjan University of Medical Sciences, Academic Members, Research Activities
-
Pages 144-152BackgroundAccording to the statistics of the World Health Organization (WHO) in 2003، sedentary lifestyle has led to 1. 9 million deaths worldwide. Despite many benefits of physical activity، more than 60% of adults worldwide and more than 80% of Iranian adults are inactive in terms of physical activities. Studies in Iran show that women’s health in this domain is at higher risk than men. Trans-theoretical model is a model that is known as a comprehensive model of sport. The aim of this study was to determine the effectiveness of education in physical activity among housewives in Zahedan، Iran.MethodsIn this case-control study، 220 housewives (aged 19-52 years) living in apartments in Zahedan were studied (110 subjects in intervention group and 110 subjects in control group). Blocks sampling method was simple random sampling، then sequence number، the other blocks were sampled until sampling was completed. A multi-sectional questionnaire containing demographic characteristics، physical activity، stages of change and decisional balance were used. Its validity was determined by content validity and its reliability was determined by Cronbach''s alpha.FindingsThis study indicated that before training، there was no significant difference between groups in terms of awareness، attitude and structures of trans-theoretical model. However، after the training، a significant increase was observed in the mean scores of awareness، attitudes، and model structures in the intervention group (P < 0. 001).ConclusionAccording to the study، educational intervention on physical activity was effective. Corresponding institutions should include universities and other centers to develop and implement physical activity training programs.Keywords: Education, Trans, Theoretical Model, Physical Activity, Women
-
Pages 153-158BackgroundThe evaluation of growth in children in addition to show nutritional status and health of children in each community is considered as a valid tool for measuring quality of life (QoL). UNICEF reported a total of 40،000 daily deaths due to malnutrition. The present study was conducted to review the nutritional status of rural children under 6 in Zahedan، Iran.MethodsIn a cross-sectional study، 514 rural children 6 to 59 months by multistage random sampling and by questionnaire، interview and house-to-house survey in Zahedan were studied. Data collection tools were scale، questionnaire and metric measurement. Data analysis performed by Nutritional survey، besides anthropometric data were compared to National Center for Health Statistics (NCHS). According to these criteria، the moderate and severe underweight، wasting and stunting was Z score ≤ -2 and severity of malnutrition was defined as mid-upper arm circumference (MUAC) less than 115.Findings17. 3%، 25. 5% and 6. 8% of the studied children had moderate to severe underweight، stunted and wasted، respectively. Overall average height (83 ± 11. 4 vs. 82 ± 12. 2)، weight (11 ± 2. 6 vs. 10 ± 2. 6) and MUAC (145 ± 14. 3 vs. 141 ± 16. 2) in the boys was higher than the girls. The prevalence of stunting (29. 7% vs. 22. 5%)، underweight (20. 7% vs. 15. 7%) and wasted (9. 8% vs. 4. 4%) were higher in boys than in girls (P > 0. 05).ConclusionThe findings indicated that the prevalence of malnutrition is one of public problems in the rural children under 6 in Zahedan. Thus، this suggested that the gap might be filled by improvement in nutrition and health services along with the socio-economic development.Keywords: Stunted, Underweight, Wasted, National Center for Health Statistics, Zahedan
-
Pages 159-169BackgroundIt has been shown that lactic fermentation of both milk and soy milk could boost their ant oxidative properties، in our previous study، using a native strain of lactobacillus planetarium for ultra-high-temperature (UHT) processed milk and soy milk fermentation، resulted in an increase in anti-oxidative properties of UHT milk، where the output was opposite for UHT soy milk. Since the obtained results were not expectable، here، in this study the effect of fermentation of the given samples were studied using three different lactobacillus strains as well as using less heated commercial milk and soy milk. The objective of the present study was to compare the lactic fermentation effects on anti-oxidative properties of sterilized and pasteurized milk and soy milk using three different lactobacillus strains.MethodsCommercial UHT milk and soy milk and their pasteurized type of products were used; Lactobacillus acidophilus، Lactobacillus Plantarum and Lactobacillus Rhamnosus were used as the lactic cultures and DPPH radical scavenging effect was applied as anti-oxidative index.FindingsThe DPPH radical scavenging effects of unfermented UHT and pasteurized soy milk were obtained as 31. 8 ± 6. 7 and 35. 9 ± 1. 0، respectively; such data، for milk were shown to be 15. 0 ± 2. 3 and 15. 2 ± 2. 4. For both UHT and pasteurized milk، by individual usage of all three strains، fermentation increased the anti-oxidative index. Accordingly، despite different types of fermenting microorganism، the average of the observed data were 24. 4 ± 4. 0and 25. 1 ± 5. 2; however، in sterilized soy milk، DPPH (1، 1-diphenyl-2-picrylhydrazy) radical scavenging activity decreased to 24. 4 ± 12. 1، whereas the pasteurized one showed a considerable increase in this property up to the value of 45. 0 ± 3. 5 after fermentation.ConclusionDifference in fermenting microbial stains did not make significant difference on the change in antioxidant properties of soy and soymilk. The results of this study confirmed our previous results that lactic fermentation would reduce the anti-oxidative characteristic of UHT soy milk. The type of thermal processing must be considered as the main reason; the fact that after fermentation، the pasteurized soy milk just showed as increase in anti-oxidative property as the milk samples.Keywords: Milk, Soy Milk, Lactobacillus Planetarium, Anti, Oxidant, Free Radical
-
Pages 170-176Background
Sound is one of the most important physical factors، which is considered hazardous in industrial environments. Noise had auditory and non-auditory effects such as damaging hearing system، effect on the organ of vision، balance system، electrolytes، neurological and psychological effects، physiological and mental effects. Thus، this study carried out to determine the effects of noise exposure on serum cortisol levels and some blood parameters in steel industry workers.
MethodsThe number of 50 employees of steel industry as the subject group participated in this cross-sectional study. Demographic information was collected using a questionnaire. In order to review the blood parameters changes such as serum cortisol level، lipid profile and sugar، blood sample was taken from participants before and after the work shifts. Energy averaging (LAeq) was measured by CEL 440 sound level meter and noise equipment analyzed in octave-band frequencies. This study was carried out in field and experimental conditions. In the experimental condition، workers exposed to noise at 85، 95 and 105 dBA for 5 minute in three consecutive days. Finally the results from blood tests were analyzed.
FindingsLaboratory findings showed that serum cortisol levels at all of the three sound levels (85، 95 and 105 dB) increased after the noise exposure; however، this change was not statistically significant (P > 0. 05). Lipid TG levels also decreased after noise exposure، but this finding was not significant either (P > 0. 05). HDL and LDL at noise level 85 dBA had descending trend، but compared with pre-exposure time، there was no significant change (P > 0. 05). The fasting blood sugar (FBS) was increased in all the three noise levels، which this change in 95 dBA was statistically significant (P < 0. 001).
ConclusionThe present study showed that exposure to high sound levels led to changes in physiological parameters such as serum cortisol، lipid profile and blood sugar; however، except FBS parameter difference in noise level 95 dBA، other changes in parameters was not statistically significant. Therefore، the noise cannot be considered as a factor affecting the clinical parameters.
Keywords: Noise, Cortisol, Blood Parameters, Steel Industry -
Pages 177-187BackgroundOne of the most important risks in hazardous material handling is transportation accidents that have destroyed effects on environment and safety of the road. Using risk management method could control accident causing factor.MethodsAll factors that affect the environmental risks of oil products transportation was specified from storage to end of the path and weighted by analytic hierarchy process (AHP) model. The final model was then attained using the acquired model on the basis of failure mode and effect analysis (FEMA) and the handling path was evaluated.FindingsThe risk value for oil handling tankers at various areas except of two areas that located outside or within the town or with lower control of police is accessible. The reason for risk incensement in these two areas is due to existence of agriculture، residential hoses and high slope path.ConclusionTransmission of oil storages inside and outside town and precise control of the driver ability by police is essential in reduction of environmental pollution risk of handling the oil products.Keywords: Risk Management, Transportation, Analytic Hierarchy Process, Failure Mode, Effect Analysis
-
Pages 188-195BackgroundDespite importance of physical activity in health، welfare and quality of life، today most people do not have adequate physical activity. The aim of this study was to evaluate the effectiveness of interventional program based on trans-theoretical model to promote regular physical activity in office workers in Ilam University of Medical Sciences.MethodsThis was a pre and post-interventional study which was conducted on 97 employees in Ilam University of Medical Sciences. First، participants were selected by random sampling and then they completed the trans-theoretical model self-report questionnaire. Participants received educational package including a pamphlet، booklet and physical activity video CD that designed based on trans-theoretical model. After three months to determine the effectiveness of intervention، the trans-theoretical model questionnaire was completed again.FindingsThe mean age of the participants was 32. 16 ± 6. 7 years. 42% of the study subjects were males and 55% were females. Findings showed that participants were interested in walking (42. 3%)، recreational swimming (52. 6%)، gym sports (3. 1%) and climbing (1. 2 %) as regular physical activities. Comparing the results of physical activity changes showed that the interventional program significantly improved participants'' stage of change (P < 0. 05). In addition، comparing the mean score of decisional balance، process of change and physical activity self-efficacy indicated a significant increase in trans-theoretical construct in post-interventional phase compared with the pre-interventional phase (P < 0. 05). Findings indicate a significant increase in mean score of consciousness raising، dramatic relief، counter condition، stimulus control، supportive relationships، self-liberation after the intervention compared with the post-interventional phase (P < 0. 05). However، increase in mean score of other cognitive and behavioral processes levels was not significant.ConclusionAccording to the results، design and implementing of interventional programs based on behavioral change models could improve health-related behaviors.Keywords: Physical Activity, Office Worker, Trans, Theoretical Mode
-
Pages 196-201BackgroundHigh intake of nitrate and nitrite is harmful for human health. Vegetables are the major source of nitrate and nitrite in human diet. The objective of this study was to compare the amount of nitrate and nitrite in vegetables irrigated with Zayandehrood’s water and well water.Methods106 samples of eight top used vegetables (cucumber، tomato، onion، leek، lettuce، potato، parsley، and spinach) irrigated with Zayandehrood’s water and 106 samples of those vegetables irrigating with well water from east of Isfahan were randomly selected، and nitrate and nitrite levels were determined by spectrophotometric method.FindingsThe mean value of nitrate in cucumber، tomato، onion، leek، lettuce، parsley، spinach، and potato irrigated with Zayandehrood’s water was 30 ± 1. 1، 30. 7 ± 1. 4، 45. 2 ± 2. 6، 230. 7 ± 4. 3، 173. 8 ± 19. 3، 319. 7 ± 8. 4، 321. 2 ± 18. 5 and 62. 2 ± 2. 0، respectively. The mean nitrate level in cucumber، tomato، onion، leek، lettuce، parsley، spinach and potato irrigated with well water was 26. 7 ± 0. 9، 26. 7 ± 2. 8، 28. 4 ± 2. 9، 161. 8 ± 20. 6، 275. 7 ± 58. 2، 312. 5 ± 37. 4، 311 ± 28. 7 and 116. 9 ± 0. 06، respectively. Independent t-test showed that mean nitrate level in cucumber، tomato، onion and leek irrigated with Zayanderood’s water was significantly higher than those vegetable irrigated with well water (P = 0. 001). The mean nitrate level in parsley and spinach had no statistically significant difference.ConclusionIn different vegetables، the mean nitrate level was not equal. In these samples، cucumber and tomato had the lowest amount of nitrate. Parsley and spinach had the highest amount of nitrate. The mean nitrate in the most of vegetables irrigated with Zayandehrood’s water was significantly higher than those vegetable irrigated with well water; thus it is necessary that industrial wastes is disposed correctly because they treat our life.Keywords: Nitrate, Nitrite, Vegetable, Industrial Waste, Well Water
-
Pages 202-209BackgroundMalaria is one of the three important diseases in the world. 65% of malaria cases in Iran are reported from Sistan and Baluchestan province. The physicians are the head of health services in rural and urban areas in Iran and have essential role in malaria control. This study evaluated an educational package to increase cognitive and behavioral skills of physician about malaria control.MethodsA pre and post-interventional study was conducted in 2009 in Sistan and Baluchestan province، Iran. An open-ended questionnaire including 62 questions and the checklists for measuring 13 behavioral skills were developed to assess cognitive skills. Four booklets were designed about different subjects related to malaria control and some films and PowerPoint about the required skills. Thirty physicians participated from four districts of the province.FindingsResults of this study showed that cognitive skills were increased from 28 ± 13. 8 in pre-interventional phase to 74. 8 ± 15. 4 significantly in post-interventional phase (P < 0001). The behavioral skills were enhanced from 30. 5 ± 10. 3 in pre-interventional phase to 51. 6±11. 3 significantly in post-interventional phase (P < 0001).ConclusionThe results showed that an educational package was a simple and economic way for building capacity among physicians who have essential role in malaria elimination program in malaria areas.Keywords: Malaria, Educational Package, Physician