فصلنامه پازند
پیاپی 1 (بهار 1383)

به نطر می رسد آنچه امروزه تحت عنوان نظریه های مطرح در علم زبانشناسی از پذیرشی عام و جهانی برخوردار شده است، شباهت های بسیاری با تخستین دیدگاه های فلسفی بشر دارد که قدمت آنان به هزاره قبل از میلاد مسیح می رسد. تاثیر فلسفه یونان باستان بر آرای زبانشناسی قرن بیستم بر هیچ کس پوشیده نیست اما آنچه هدفاصلی این نوشته است بررسی دیدگاه های فلسفی دیگری است که بطور همزمان در تمدن های کهن موجود بوده است.

امروزه هستان شناسی ها در سیستم اطلاعاتی کاربرد بسیاری دارند. ساخت انواع هستان شناسی برای انواع قلمروها و کاربردها فرایندی پرهزینه و زمان گیر است. خودکارسازی این فرایند گامی در جهت رفع گلوگاه اکتساب دانش در سیستم های اطلاعاتی و کاهش هزینه ساخت آنهاست. در طرح ارائه شده سیستمی به نام هستی جهت استخراج دانش لغوی و مفهومی از متون نوشتاری زبان فارسی و ساخت واژگان و هستان شناسی بر اساس آنها ایجاد شده است. این سیستم قادر به یادگیری خودکار هستان شناسی از پایه بر اساس یک هسته کوچک اولیه است. هسته اولیه مستقل از زبان، قلمرو و کاربرد است و هستان شناسی ساخته شده، پویا و منعطف نسبت به تغییرات کاربر، کاربرد و قلمرو می باشد. روش ابداع شده برای یادگیری هستان شناسی ترکیبی از روش های نمادین زبانی، منطقی، مبتنی بر الگو و مکاشفه ای است که به صورت یک سیستم یادگیر مدل سازی و نمونه هایی از نتایج عملی کار آن در مقاله آمده است. ورودی این سیستم متون ساده زبان فارسی و خروجی آن واژگان و هستان شناسی بسط یافته و یاد گرفته شده از متن است.

جملات تک واژه ای جملاتی هستند که تها یک واژه دارند و تنها از یک واژه برای انتقال معنی بهره مب گیرند. این نوشته بر انواع شبه جملات، تک واژه های گروه خاص یا زبان صنفی خاص که معادل جمله اند و یا عنوان نوسته یا متن ها، تاکید دارد. در این مقاله کوشش خواه شد تا میزان گرایش و تسلیم پذیری اینگونه جملات به مواضعات زبانی سنجیدهشود.

ترجمه ماشینی به سیستم نرم افزاری رایانه ای اطلاق می شود که از طریق آن متن ورودی زبان مبدا طی فرایندهایی ویژه و پیچیده- و در سطوح مختلف زبانشناختی- تجزیه و تحلیل و در نهایت به زبان / زبان های مقصد برگردانده و در اختیار کاربر گذاشته می شود. در مقاله حاضر چکیده یافته هایی در زمینه ترجمه ماشینی فارسی به ایجاز و اختصار ارائه می شود.

مقاله حاضر با ارائه اهداف آموزشی و تعریف یادگیری قصد دارد تا اصول یادگیری و عوامل موثر در یادگیری را با استفاده از استانداردهای آموزش سازمان ایکائو ارائه نماید.

محتوای کتاب های آموزش زبان و ادبیات این مرز و بوم پر از داستان های شیرینی است که به نظم یا نثر زبان را در کنار اخلاقیات، فرهنگ و تاریخ مردم این سرزمین، به فرزندان ایرانی می آموزد. متاسفانه امروزه در تدوین کتب آموزشی زبان فارسی که در کشور سوئد به منظور تدریس فارسی به کودکان و نوجوانان ایرانی مقیم آن کشور منتشر می گردد از چنین داستان ها، متون و اشعاری که حاکی از صفات بارز انسانی و فرهنگ خاص ایران است اثری یافت نمی شود.

به منظور ایجاد ارتباط و مبادله اطلاعات علمی- فنی میان کارشناسان و متخصصان رشته های گوناگون باید ابزاری چون اصطلاح نامه استاندارد جهت ذخیره و بازیابی اطلاعات تمامی رشته های علمی ایجاد گردد. با توجه به اینکه در حال حاضر مراکز مختلف اطلاع رسانی از هماهنگی مطلوبی در زمینه واژه گزینی و معادل یابی برخوردار نیستند، تدوین اصطلاح نامه ای جامع می تواند سبب هماهنگی در نمایه سازی اطلاعات علمی – فنی و ممانعت از انجام تحقیقات موازی و صرفه جویی در بودجه تحقیقات کشور شود.