مجله علمی شیلات ایران
سال بیست و دوم شماره 3 (پیاپی 84، پاییز 1392)

در این تحقیق از عصاره گیاه سرخارگل (Echinacea) به منظور ارزیابی برخی از شاخص های ایمنی شناسی و خونشناسی در بچه ماهیان قزل آلا (باوزن متوسط 16گرم و در دمای 20-14 درجه سانتیگراد) و مقاومت آنها در برابر استرپتوکوکوس اینیایی (Streptococcus iniae) استفاده گردید. سه غلظت از عصاره سرخارگل (5/0، 1 و 5/1 گرم بر کیلوگرم غذا) به جیره غذایی ماهیان مذکور اضافه شد و با گروه کنترل (جیره فاقد سرخارگل) به مدت 60 روز مورد ارزیابی قرار گرفت. شاخص های مورد بررسی شامل تغییرات اجزا کمپلمان (C3، C4)، رادیکال آزاد اکسیژن، لیزوزیم، تعداد گلبولهای سفید، درصد لنفوسیت، مونوسیت و نوتروفیل بوده و در انتهای کار نیز آلوده کردن با باکتری استرپتوکوکوس اینیایی انجام و درصد بقاء و ماندگاری ماهیان مورد آزمایش، ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که مقادیرC3، لیزوزیم، رادیکال آزاد اکسیژن، تعداد کل گلبولهای سفید و درصد نوتروفیل پس از 60 روز افزایش معنی داری در تیمارهای حاوی سرخارگل نسبت به گروه کنترل داشته (05/0P<) و غلظتهای بالاتر (5/ 1گرم) آن نیز نتایج بهتری داشت. روند افزابشی C4 و مونوسیت چشمگیر نبوده و در واقع دارای اختلاف معنی دار نبوده اند. آلوده کردن ماهیان مورد آزمایش با باکتری فوق الذکر، مشخص شد که ماهیان دریافت کننده عصاره سرخارگل (5/1 گرم) دارای ماندگاری 11/91 درصد بوده، در صورتی که در گروه کنترل این میزان 44/44 درصد بوده است. نتیجه گیری کلی آنکه گیاه مورد استفاده دارای اثرات تقویت کننده بر سیستم ایمنی ذاتی بوده و غلظت های بالاتر آن (5/1 گرم) نتایج بهتری به همراه دارد. ضمنا می توان ادعا نمود استفاده از عصاره سرخارگل (5/1 گرم بر کیلوگرم غذا) باعث افزایش مقاومت بچه ماهیان قزل آلا در برابر استرپتوکوکوزیس شده و می توان از آن به عنوان محرک ایمنی در جیره غذایی استفاده نمود. purpurea

در این تحقیق وضعیت صید و ذخایر کیلکای معمولی طی سالهای 90-1375 مورد ارزیابی کمی و کیفی قرار گرفته و امکان بازسازی ذخایر این ماهی در دریای خزر بررسی شد. نتایج نشان می دهد صید این ما هی که در سالهای 1379 الی 1382 بین 5000 تا 9000 تن در نوسان بود از سال 1383 افزایش یافته و پس از آن تا سال 1390 بین 14000 تا 27000 تن متغیر بوده است. میزان صید در واحد تلاش که در سالهای 1375 الی 1389 بین 4/3- 07/0 تن بازاء هر شناور در شب در نوسان بود. در سال 1390به 7/2 تن رسید. میزان زیتوده کل که در سالهای 1375 الی 1388 بین 97000- 16580 تن برآورد شده بود پس از کاهش شدید به 51280 تن در سال 1390 رسید. میزان زیتوده مولدین نیز در سالهای 1375 الی 1388 بین 38932- 7513 تن بوده ولی درسال 1390 به 28609 تن کاهش یافت. در ترکیب سنی صید ابتدا ماهیان کلاس سنی +2 تا +4 سال غالب بودند اما از سال 1380 به بعد با غالب شدن ماهیان +3 و +4 ساله در صید، ماهیان جوان +1 ساله و مسن +6 ساله نیز کمتر از 1 در صد صید را تشکیل می دادند. با محدودیت دامنه سنی و ادامه روند آن ممکن است در سالهای آتی آسیب جدی به ذخایر این گونه وارد گردد

جلبکهای قهوه ای Sargassum oligocystum و Nizamudiinia zanardiniiاز فراوانترین جلبکهای سواحل شمالی دریای عمان و خلیج فارس میباشند. در این تحقیق جلبکهای قهوه ای مذکور بعد از جمع آوری و آماده سازی اولیه گونه S. N. zanardinii توسط حلال متانول مورد عصاره گیری قرار گرفتند. با کمک روش های متعدد کروماتوگرافی از قبیل: کروماتوگرافی لایه نازک، کروماتوگرافی ستونی فاز معمولی و معکوس، سفادکس و نیز کروماتوگرافی مایع تحت فشار بالا(HPLC)، با استفاده از روش های کروماتوگرافی TLCو CC با فاز ساکن سیلیکاژل فازنرمال و سفادکس LH-20 ترکیبات استروئیدی: کلسترول، فوکواسترول، بتاسیتواسترول، استیگما استرول و24-هیدروکسی24- وینیل کلسترول، 22- دهیدروکلسترول، 29-hydroperoxystigmasta-5،24(28)-dien-3β-ol، مخلوط 24(S)-hydroxy-24-vinylcholesterol و 24(R)-hydroxy-24-vinylcholesterol، جداسازی و شناسایی شدند. استرااسترول ترکیبات عصاره اولیه جدا و خالص شد.توسط حلالهای کلروفرم-متانول (1-3) و گونه oligocystum

مطالعه رژیم غذایی گربه ماهی خاکی (Arius dussumieri) با بررسی 132 عدد ماهی صید شده از آب های دریای عمان، استان سیستان و بلوچستان، به مدت یک سال (91-1390) انجام گرفت. در بررسی معده نمونه ها، 31% معده ها پر، 33% نیمه پر و 36% خالی تشخیص داده شد. شاخص خالی بودن معده (VI) در فصول مختلف نشان می دهد، بالاترین درصد در فصل زمستان با 74 درصد و پایین ترین درصد در فصل تابستان با 24 درصد می باشد. شاخص پری معده (FI)، – بدنی (GaSI) نشان می دهد، در فصل بهار و تابستان، تغذیه مطلوب تر بوده و در فصل پاییز و زمستان میزان تغذیه به خصوص در جنس نر کاهش یافته است. شاخص ترجیح غذایی (FP)،Carangidae، Engraulidae، Leiognathidae؛Portunidae و Porcellanidae؛Alpheidae؛Loliginidae و Opisthoteuthidae و از شکم پایان Muricidae و Naticida می باشند.e از سرپایان از میگوها از خرچنگ ها برای ماهیان 39 درصد، سخت پوستان 40 درصد، و نرم تنان 20 درصد بدست آمد، که نشان دهنده فرعی بودن تمام اقلام در مجموع 4 فصل می باشد؛ مهمترین اقلام غذایی شناسایی شده از ماهیان خانواده بیشترین درصد را در فصل بهار با 44 درصد و کمترین درصد را در فصل زمستان با 5 درصد، دارا می باشد.

برگر تلفیقی ماهی کیلکا و کپور نقره ای فرآورده ای است که از مخلوط گوشت چرخ شده ماهی کیلکا و کپور نقره ای، طعم دهنده ها، پر کننده ها، سبزیجات و ادویه های مختلف تهیه می گردد. این تحقیق جهت تعیین شاخص های فساد و عمر ماندگاری برگر تلفیقی در طول مدت نگهداری در سردخانه با برودت 18- درجه سیلسیوس انجام پذیرفته است. بدین منظور 4 تیمار برگر تلفیقی با درصدهای مختلفی از گوشت کیلکا و کپور نقره ای انتخاب گردید. شاخص های فساد شامل میزان TVN، TBA، pv PHpدر فاز صفر و سپس در طی 4 ماه نگهداری در دمای 18- درجه سیلسیوس بررسی گردید. نتایج حاکی از آن است که در آزمایشات فاز صفر میزان TVN،TBA و PHp در گوشت ماهی کیلکا بیشتر از گوشت ماهی کپور نقره ای بوده است. روند تغییرات در اندازه گیری پراکسید در طول4 ماه افزایش داشته است. این افزایش در تیمار 1 که از 100 درصد گوشت ماهی کیلکا استفاده شده و بیشترین افزایش با میانگین 057/0 ± 53/3 این افزایش در سطح 95 درصد معنی دار بوده است (P<0.05). میزان ازت فرار(TVN) در طول 4 ماه روند افزایش داشته است بنحویکه تیمار 1 و تیمار شاهد از ماه چهارم به بعد از محدوده استاندارد (6 /19 میلی گرم در 100 گرم) خارج شده و این افزایش در سطح 95 درصد برای کلیه تیمارها معنی دار بوده است (P<0.05). روند تغییرات در اندازه گیری TBA در طول 4 ماه نیز روند افزایش داشته، که میزان TBA در تیمار 1 و تیمار شاهد در ماه پنجم از حد استاندار که محدوده مجاز آن 2 بر حسب میلی گرم مالون آلدئید می باشد خارج شده و این افزایش در سطح 95 درصد معنی دار بوده است (P<0.05). H Hو نتایج مطالعه حاضر نشان داد ه گیری می شود که برگر تلفیقی ماهی کیلکا- کپور نقره ای از حیث شاخص های فساد در شرایط نگهداری در دمای سردخانه دارای 3ماه عمر ماندگاری می باشد.
در این تحقیق وضعیت صید و ذخایر کیلکای معمولی طی سالهای 90-1375 مورد ارزیابی کمی و کیفی قرار گرفته و امکان بازسازی ذخایر این ماهی در دریای خزر بررسی شد. نتایج نشان می دهد صید این ما هی که در سالهای 1379 الی 1382 بین 5000 تا 9000 تن در نوسان بود از سال 1383 افزایش یافته و پس از آن تا سال 1390 بین 14000 تا 27000 تن متغیر بوده است. میزان صید در واحد تلاش که در سالهای 1375 الی 1389 بین 4/3- 07/0 تن بازاء هر شناور در شب در نوسان بود به 7/2 تن در سال 1390کاهش یافت. میزان زیتوده کل که در سالهای 1375 الی 1388 بین 97000- 16580 تن برآورد شده بود پس از کاهش شدید به 51280 تن در سال 1390 رسید. میزان زیتوده مولدین نیز در سالهای 1375 الی 1388 بین 38932- 7513 تن بوده ولی درسال 1390 به 28609 تن کاهش یافت. در ترکب سنی صید ابتدا ماهیان کلاس سنی +2 تا +4 سال غالب بودند اما از سال 1380 به بعد با غالب شدن ماهیان +3 و +4 ساله در صید، ماهیان جوان +1 ساله و مسن +6 ساله نیز کمتر از 1 در صد صید را تشکیل می دادند. با محدودیت دامنه سنی و ادامه روند آن ممکن است در سالهای آتی آسیب جدی به ذخایر این گونه وارد گردد.

اثر ضد باکتریایی غلظت های متفاوت اسانس زیره سبز(0، 005/0، 015/0، 045/0، 135/0، 405/0 درصد) و نیسین(0، 125/0، 25/0، 5/0، 75/0 میکروگرم بر لیتر) در محیط آزمایشگاه و مدل غذایی (فیله ماهی قزل آلا) برای مهار باکتری Streptococcus iniae طی 15 روز در دمای 8 درجه سانتی گراد در سال 1392 بررسی گردید. برای این منظور، ابتدا با استفاده از روش رقت لوله ای حداقل غلظت بازدارندگی(MIC)(MBC)MIC)MBC) اسانس زیره و نیسین به ترتیب 015/0، 005/0 درصد و 25/0، 125/0 میکروگرم بر میلی لیتر بود. پس از 15 روز نتایج نشان دادند که غلظت های مختلف اسانس زیره و نیسین برای کنترل رشد باکتری در فیله ماهی مورد نظر با گروه شاهد دارای اختلاف معنی دار بودند. نتایج حاکی از آن بود که ماده نگهدارنده نیسین تا روز سوم و اسانس زیره تا روز ششم (در بالاترین غلظت اسانس) و در ترکیب با هم تا روز ششم توانستند مانع رشد باکتری شوند. بیشترین تاثیر اسانس زیره سبز با نیسین در تیمار 135/0 و 405/0 درصد اسانس با 75/0 میکروگرم بر میلی لیتر نیسین اتفاق افتاد. نیسین همراه با اسانس زیره سبز توانستند تاثیر مثبتی در کنترل باکتری فوق در فیله ماهی قزل آلا داشته باشند. و(نیسین و اسانس زیره در آزمایشگاه بدست آمد و سپس برای استفاده در مدل غذایی بکار گرفته شد.

استرپتوکوکوزیس یک بیماری عفونی باکتریایی است که در اکثر مراکز تکثیر و پرورش ماهیان سردابی (قزل آلای رنگین کمان) کشور مشاهده شده است. در بروز و همه گیری این بیماری عواملی از جمله حرارت، نیتریت، نیترات، آمونیوم، کدورت آب، اکسی‍‍ژن محلول، دبی، شمارش کلی باکتریائی و.. در بروز بیماری نقش دارند. این مطالعه با هدف شناسایی عوامل خطر محیطی و ارزیابی میزان تاثیر گذاری آنان در بروز استرپتوکوکوزیس وارائه پیشنهادهای اجرایی برای کنترل بیماری در شرق استان مازندران اجرا گردید. این تحقیق در 10 مزرعه منتخب از مجموعه مراکز تکثیر و پرورش ماهیان سردآبی استان مازندران، با بکارگیری طرحهای آماری استاندارد، در یک بازه زمانی یک ساله و با فواصل ماهانه به ثبت عوامل اپیدمیولوژیک موثر بر بروز بیماری اقدام گردید. به منظور جداسازی، شناسایی و تشخیص بیماری ضمن بررسی علائم و مشاهدات کلینیکی از آزمون های تشخیصی بیوشیمیایی و PCR استفاده شد. نتایج نشان می دهد عواملی از جمله میزان نیتریت، دمای آب، اکسیژن محلول در آب و ماه های سال به میزان 20 درصد بروز بیماری استرپتوکوکوزیس افزایش می دهند. مدیریت عوامل مذکور می تواند تا حد زیادی درکاهش میزان بروز و شیوع این بیماری در شرق استان مازندران موثر باشد.

به منظور بررسی اثر ترکیبی مقادیر مختلف اسیدهای چرب ضروری امگا 3HUFA و سطوح ویتامین E جیره بر رشد، قابلیت هضم و ابقاء ظاهری اسیدهای چرب و بکارگیری چربی در بچه ماهی نورس آزاد دریای خزر، HUFA و سطوح ویتامین E جیره بر رشد، قابلیت هضم و ابقاء ظاهری اسیدهای چرب و بکارگیری چربی در بچه ماهی نورس آزاد دریای خزر انجام شد. شش جیره حاوی مقادیر مختلف اسیدهای چرب امگا 3 HUFA شامل نسبتهای مختلف اسید چرب (DHA) C22:6n-3 به C20:5n-3(EPA) بصورت 1+5/0 (پایین، Low)، 2+1 (متوسط، Medium) و 4+2 (بالا، High) درصد جیره و هر یک از این مقادیر با یکی از سطوح 300 (پایین، Low) و 1000 (بالا، High) میلیگرم ویتامین E در کیلوگرم جیره تهیه شد (به اختصار: LL، LH، ML، MH، HL و HH). بچه ماهیان نورس با میانگین (±SD). با افزایش مقدار HUFA و ویتامین E جیره رشد بچه ماهیان به طور معتی داری افزایش یافت (05/0>P). نتایج این مطالعه نشان داد که بازماندگی بچه ماهیان آزاد دریای خزر تحت تاثیر میزان ویتامین E و اسیدهای چرب امگا 3 HUFA قرار نمیگیرد. میزان اسیدهای چرب C20:5n-3 و C22:6n-3 چربی های خنثی و قطبی همبستگی مثبتی با میزان آنها در جیره داشتند. قابلیت هضم ظاهری و ابقاء چربی کل جیره بطور معنی داری تحت تاثیر HUFA جیره قرار گرفت (05/0>P). در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که اسیدهای چرب HUFA و ویتامین E اثر مثبتی بر عملکرد رشد، متابولیسم و قابلیت هضم ظاهری چربی بچه ماهی نورس آزاد دریای خزر دارد. در این تحقیق وضعیت صید و ذخایر کیلکای معمولی طی سالهای 90-1375 مورد ارزیابی کمی و کیفی قرار گرفته و امکان بازسازی ذخایر این ماهی در دریای خزر بررسی شد. نتایج نشان می دهد صید این ما هی که در سالهای 1379 الی 1382 بین 5000 تا 9000 تن در نوسان بود از سال 1383 افزایش یافته و پس از آن تا سال 1390 بین 14000 تا 27000 تن متغیر بوده است. میزان صید در واحد تلاش که در سالهای 1375 الی 1389 بین 4/3- 07/0 تن بازاء هر شناور در شب در نوسان بود به 7/2 تن در سال 1390کاهش یافت. میزان زیتوده کل که در سالهای 1375 الی 1388 بین 97000- 16580 تن برآورد شده بود پس از کاهش شدید به 51280 تن در سال 1390 رسید. میزان زیتوده مولدین نیز در سالهای 1375 الی 1388 بین 38932- 7513 تن بوده ولی درسال 1390 به 28609 تن کاهش یافت. در ترکب سنی صید ابتدا ماهیان کلاس سنی +2 تا +4 سال غالب بودند اما از سال 1380 به بعد با غالب شدن ماهیان +3 و +4 ساله در صید، ماهیان جوان +1 ساله و مسن +6 ساله نیز کمتر از 1 در صد صید را تشکیل می دادند. با محدودیت دامنه سنی و ادامه روند آن ممکن است در سالهای آتی آسیب جدی به ذخایر این گونه وارد گردد. وزن اولیه 25±600 (میلیگرم) بطور تصادفی در تانک های پرورشی تقسیم شدند و تا سیری سیر شدن کامل با هر یک از جیره ها تغذیه شدند

مطالعه حاضر جهت بررسی پاسخ بچه تاسماهیان سیبری (Acipenser baerii) به دوره های گرسنگی، محدودیت غذایی و غذادهی کامل به مدت 8 هفته انجام گردید. در این تحقیق 270 عدد بچه ماهی در قالب سه تیمار (به همراه سه تکرار) در 9 مخزن فایبرگلاس توزیع شد. در ابتدا و انتهای آزمایش از هر تکرار 5 قطعه ماهی به صورت تصادفی جهت آنالیز ترکیب شیمیایی لاشه نمونه برداری شد. نتایج نشان داد که پارامترهای رشد در تاسماهی سیبری به صورت معنادار تحت تاثیر دوره های گرسنگی و محدودیت غذایی قرار میگیرند (05/0P <). درصد رطوبت و چربی به صورت معناداری در تیمارهای مختلف اختلاف داشت (05/0P <)؛ به نحویکه بالاترین درصد رطوبت و چربی به ترتیب در تیمار گرسنه و تغذیه کامل شده مشاهده گردید. محتوای پروتئین در تیمار گرسنه به صورت معناداری کمتر از سایر تیمارها بود (05/0P <) در حالیکه در محتوای خاکستر لاشه اختلاف معناداری مشاهده نگردید (05/0P >). نتایج نشان داد که کاهش وزن تاسماهی سیبری در دوران کمبود غذایی، به علت مصرف ذخایر چربی و سپس منابع پروتئینی بدن و جایگزینی آن با آب است. به بیان دیگر، در دوران کمبود غذایی، تاسماهی سیبری ذخایر پروتئینی را نسبت به چربی ها بهتر حفظ می کنند.

هدف اصلی این تحقیق بررسی نیازهای آموزشی اعضای تعاونی های تولید ماهیان گرم آبی و عوامل موثر بر نیازهای آموزشی مزبور می باشد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- همبستگی بوده که با رویکرد پیمایشی اجرا شده است. حجم جامعه آماری اعضای تعاونی های تولید ماهیان گرم آبی در استانهای مازندران و گیلان در مجموع 2235نفر می باشند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و تعداد160 نفر(92 نفر از گیلان و 68 نفر از مازندران) بعنوان حجم نمونه از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی انتخاب گردید. مدیران عامل تعاونی های تولید که در مجموع 19 تعاونی تولید در دو استان می باشد از طریق روش سرشماری از آنان نظر خواهی شد. کارشناسان مطلع و متخصص در زمینه ماهیان گرم آبی در مراکز تحقیقات شیلات استانهای گیلان و مازندران و ادارات کل شیلات استان در مجموع 38 نفر که از طریق روش سرشماری از آنان نظر خواهی شد. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات تحقیق پرسشنامه بود و روایی آن توسط پانل متخصصان احراز گردید و پایایی پرسشنامه های تحقیق نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب میانگین بخشهای پرسشنامه ویژه تولید کنندگان 73 درصد و پرسشنامه کارشناسان و مدیران تعاونی ها میانگین ضریب کرونباخ آلفا78 درصد محاسبه شد. نتایج نشان داد که میانگین دانش فنی فعلی بیش از 70 درصد تولید کنندگان ماهیان گرم آبی در استان های گیلان و مازندران در حد متوسط به بالا می باشد. نیازهای آموزشی تولید کنندگان ماهیان گرم آبی با میزان درآمد و دانش و آگاهی آنان رابطه معنی داری نشان داد. نتایج تحقیق نشان داد که مدیریت بهداشت و بیماری ها در مزارع پرورش ماهیان گرم آبی، مدیریت آب و مکان یابی و احداث مزارع پرورشی ماهیان گرم آبی از دیدگاه تولید کنندگان، کارشناسان و مدیران تعاونی ها از اولویت آموزشی بالای برخوردار است.

ماهیگیری تجاری در تمام جهان صورت می گیرد و در آن نرخ بالای حوادث منجر به فوت و آسیب های شدید شغلی غیر فوتی رخ می دهد. هدف از این مطالعه، بررسی حوادث رخ داده در صنعت ماهیگیری می باشد. این مطالعه توصیفی- مقطعی بوده و با استفاده از اطلاعات ثبت شده حوادث شغلی در پایگاه داده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی صورت گرفته است. جامعه آماری، 1076 حادثه شغلی رخ داده طی سال های 1386 تا 1390 در صنعت ماهیگیری بوده، برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و جهت تعیین رابطه بین عوامل مختلف از آزمون کای دو استفاده شد. می توان با استفاده از بررسی های بیشتر، فرهنگ سازی، آموزش کارگران و تشویق آنها به مشارکت در برنامه های ایمنی و استفاده از وسایل حفاظت فردی تا حدودی از وقوع حوادث کاست.
در این تحقیق وضعیت صید و ذخایر کیلکای معمولی طی سالهای 90-1375 مورد ارزیابی کمی و کیفی قرار گرفته و امکان بازسازی ذخایر این ماهی در دریای خزر بررسی شد. نتایج نشان می دهد صید این ما هی که در سالهای 1379 الی 1382 بین 5000 تا 9000 تن در نوسان بود از سال 1383 افزایش یافته و پس از آن تا سال 1390 بین 14000 تا 27000 تن متغیر بوده است. میزان صید در واحد تلاش که در سالهای 1375 الی 1389 بین 4/3- 07/0 تن بازاء هر شناور در شب در نوسان بود به 7/2 تن در سال 1390کاهش یافت. میزان زیتوده کل که در سالهای 1375 الی 1388 بین 97000- 16580 تن برآورد شده بود پس از کاهش شدید به 51280 تن در سال 1390 رسید. میزان زیتوده مولدین نیز در سالهای 1375 الی 1388 بین 38932- 7513 تن بوده ولی درسال 1390 به 28609 تن کاهش یافت. در ترکب سنی صید ابتدا ماهیان کلاس سنی +2 تا +4 سال غالب بودند اما از سال 1380 به بعد با غالب شدن ماهیان +3 و +4 ساله در صید، ماهیان جوان +1 ساله و مسن +6 ساله نیز کمتر از 1 در صد صید را تشکیل می دادند. با محدودیت دامنه سنی و ادامه روند آن ممکن است در سالهای آتی آسیب جدی به ذخایر این گونه وارد گردد.
عمده مصدومان کمتر از 35 سال (47/46%)، دارای تحصیلات ابتدایی و راهنمایی (58/64%) و متاهل (84/75%) هستند. بعلاوه بیشتر حوادث در فصل تابستان (23/27%)، بین ساعت 8 الی 12 (78/31%) و بین افراد دارای سابقه کمتر از یک سال (89/44%) و در سواحل جنوبی کشور (1/46%) رخ د اده اند. رابطه بین عوامل مختلف با استفاده از آزمون کای دو بررسی شد. وضعیت تاهل و ساعت وقوع حادثه رابطه معنی داری با وقوع حادثه نداشتند اما گروه سنی حادثه دیدگان، تحصیلات و سابقه کار آنها، موقعیت جغرافیایی و نیز فصل وقوع حادثه با وقوع حادثه رابطه معنی داری داشتند.
در تمام برنامه های کنترل حادثه، به ویژه حوادث شغلی، شناسایی گروه های در ریسک و عوامل موثر بر وقوع حادثه بسیار کلیدی و مهم است.

این مطالعه به منظور اندازه گیری و مقایسه میزان تجمع فلزات سنگین سرب، کادمیوم، آهن، روی، نیکل و مس در بافت های آبشش و عضله سیاه ماهی فلس ریز (Capoeta damascina) تعیین گردید. در میان فلزات سنگین بالاترین غلظت در بافت های آبشش و کبد به ترتیب مربوط به Fe>Zn>Pb>Ni>Cu>Cd می باشد. میانگین غلظت فلزات سنگین در بافت های آبشش و عضله در سیاه ماهی فلس ریز دارای اختلاف معنی دار می باشد. (P<0.05)به طوری که بافت آبشش دارای بالاترین غلظت و بافت عضله دارای پایین ترین غلظت می باشد. همچنین میزان تجمع فلزات سنگین در میان ایستگاه های مختلف فاقد اختلاف معنی دار می باشد((P<0.05. در مطالعه حاضر غلظت سرب در بافت های آبشش و عضله از حد مجاز استاندارد های جهانی NHMRC، WHO، FAO و MAFF جهانی بالاتر می باشد ولی غلظت سایر فلزات سنگین از حد استانداردهای جهانی پایین تر بود. انجام گردید. تعداد 60 عدد سیاه ماهی فلس ریز از 3 ایستگاه در رودخانه سراز واقع در منطقه تنگ هفت صید گردیدند.

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر انجماد کند و تند روی تغییرات حسی، مقدار آبچک (Drip)، ریز ساختمان(Microstructure)و ترکیبات تقریبی فیله ماهی تیلاپیای نیل (( (SEM) بررسی شد. نتایج نشان داد که مقدار رطوبت، خاکستر، پروتئین و چربی در فیله تیلاپیای نیل تازه به ترتیب 12/79، 85/1، 70/18، 30/1 درصد بود که مقدار آنها طی فرایند انجماد دستخوش تغییرات گردید. تغییر ترکیبات تقریبی در نمونه های منجمد شده به روش انجماد تند بطور معنی داری کمتر از نمونه های انجماد کند بود. محاسبه مقدار آبچک نشان داد که نمونه های منجمد شده به روش کند، آبچک بیشتری از نمونه های منجمد شده به روش تند داشتند. بررسی عکس های SEM نشان داد که با افزایش مدت زمان نگهداری تخریب ریز ساختمان فیله ها افزایش می یابد. این تخریب در نمونه های منجمد شده به روش انجماد تند کمتر از نمونه های انجماد کند بود. از نظر ارزیابی حسی نیز نمونه های انجماد تند از امتیازبیشتری نسبت به انجماد کند برخوردار بودند.Oreochromis niloticusبود. برای انجام این بررسی فیله بدون پوست و استخوان ماهی تیلاپیا با دو روش انجماد تند وکند منجمد، بسته بندی و به مدت شش ماه در دمای 18- سانتیگراد نگهداری شدند. تغییرات پروتئین، چربی، خاکستر، رطوبت، خصوصیات حسی و مقدار آبچک فیله ها بصورت ماهانه مورد بررسی قرار گرفت. تغییرات ریز ساختمان فیله ها نیز بفاصله هر دو ماه با روش عکسبرداری با میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) بررسی شد. نتایج نشان داد که مقدار رطوبت، خاکستر، پروتئین و چربی در فیله تیلاپیای نیل تازه به ترتیب 79/12، 1/85، 18/70، 1/30 درصد بود که مقدار آنها طی فرایند انجماد دستخوش تغییرات گردید. تغییر ترکیبات تقریبی در نمونه های منجمد شده به روش انجماد تند بطور معنی داری کمتر از نمونه های انجماد کند بود. محاسبه مقدار آبچک نشان داد که نمونه های منجمد شده به روش کند، آبچک بیشتری از نمونه های منجمد شده به روش تند داشتند. بررسی عکس های SEM نشان داد که با افزایش مدت زمان نگهداری تخریب ریزساختمان فیله ها افزایش می یابد. این تخریب در نمونه های منجمد شده به روش انجماد تند کمتر از نمونه های انجماد کند بود/ از نظر ارزیابی حسی نیز نمونه های انجماد تند از امتیاز بیشتری نسبت به انجماد کند برخوردار بودند.

مهیاوه، نام سس ماهی سنتی ایرانی است، محصولی با عطر و طعم مشخص که از تخمیر ماهیان ریز و کم مصرف آنچوی و ساردین در حضور غلظت بالای نمک حاصل می شود و عمدتا به عنوان طعم دهنده و چاشنی غذایی در استان های جنوبی ایران از جمله هرمزگان و فارس مورد استفاده قرار می گیرد. در تحقیق حاضر فرآیند تهیه مهیاوه در آزمایشگاه شبیه سازی شد. سس ماهی با گرم خانه گذاری مخلوط ماهی آنچوی و آب نمک اشباع در ظروف سفالی به نسبت 2:5:5 به مدت 54 روز در انکوباتور با دمایC ͦ 37 تهیه شد، سپس تغییرات شمارش کلی باکتری ها و تغییرات ترکیبات نیتروژنی در طی شش مرحله تخمیر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش زمان تخمیر میزان ترکیبات نیتروژنی کل، فرمالدهیدی، اسیدآمینه ای و نیتروژنی فرار در تمامی مراحل افزایش یافت. وجود ضریب همبستگی پیرسون بالا (0.8 R2r=) بین تغییرات شمارش کلی باکتری ها و تری متیل آمین تایید کننده وجود رابطه بین تغییرات میزان باکتری ها بر روی غلظت تری متیل آمین در حین فرآیند تخمیر سس ماهی است. نتایج حاصل از الگوی SDS-PAGE نشان داد با افزایش زمان تخمیر از تعداد و شدت باندهای پروتئینی کاسته شده است.