آرشیو پنجشنبه ۱۰ تیر ۱۳۸۹، شماره ۴۵۴۱
صفحه اول
۲۸
تقویم تاریخ

جمال الدین اصفهانی؛ شاعر پارسی سرای سده ششم

جمال الدین محمدبن عبدالرزاق، شاعر فارسی سرای سده ششم هجری است.

پدرش، عبدالرزاق اصفهانی نام داشت. تاریخ دقیق تولد جمال الدین روشن نیست، اما احتمالا در ربع اول سده ششم در اصفهان به دنیا آمده است. به اصفهان علاقه بسیار داشت؛ از این رو، غیر از چند سفر، باقی عمر را در اصفهان گذراند. برخی او را به غلط به نام پدرش «عبدالرزاق» می شناسند. جمال الدین به زرگری و نگارگری نیز می پرداخت. به همین سبب به «جمال نقاش» نیز معروف شده است. جمال الدین بسیاری از امیران و مشایخ زمان خود مانند آل خجند و برخی از افراد خاندان صاعدیان اصفهان، از جمله خواجه قوام الدین صاعد، خواجه صدرالدین

بن قوام الدین و خواجه رکن الدین صاعد را مدح کرده است. همچنین از میان سلجوقیان ملکشاه سلجوقی (حکومت 547تا555ق)، محمدبن ملکشاه سلجوقی (متوفی511ق) و ارسلان بن طغرل (حکومت: 556-571ق) و نیز اردشیربن حسن، از اسپهبدان مازندران، را ستایش کرده و از اردشیربن حسن هدیه های گرانبها دریافت کرده است. با این حال، وی به هیچ درباری منسوب نبود. هرچند از این دربارها، هدیه های فراوان دریافت می کرد، از راه هنر نقاشی و زرگری زندگی می گذراند. جمال الدین با برخی شاعران و سخنوران روزگار خود مکاتبه و مشاعره می کرد، مثلا خاقانی مثنوی تحفئ العراقین خود را برای او به اصفهان فرستاد. جمال الدین نیز قصیده ای که در آن هم هجو و هم مدح وی بود سرود و برایش فرستاد. قطعه ای در ستایش رشیدالدین وطواط و ترکیب بند مفصلی نیز در ستایش ظهیرالدین فاریابی و در شکایت از روزگار سرود و برایش فرستاد. علاقه جمال الدین به اصفهان چنان بود که قطعه ای با ردیف «چه رسد» در پاسخ به رباعی ای از مجیرالدین بیلقانی سرود که در هجو اصفهان ساخته بود.

٭ به نقل از کتاب «تقویم تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلام و ایران»