آرشیو یکشنبه ۱۲ بهمن ۱۳۹۳، شماره ۳۱۷۰
باشگاه سیاست
۱۲

نقد مساوی تخریب شده

مهندس حسن بیادی (عضو سابق شورای شهر تهران)

در جامعه ما فرهنگ نقد و نقدپذیری آسیبی جدیدی دیده و اسلوب آن تغییر کرده است. دلیل این امر این است که نقد جایگاهی مساوی با تخریب پیدا کرده است. اگر کسی دیگری را مورد نقد قرار دهد طرف مقابل آن را به عنوان تخریب برداشت می کند. در صورتی که نقد مترادف وعظ است. تا زمانی که آستانه نقد و نقدپذیری به حد مطلوب نرسد همچنان حاشیه ها در مسائل سیاسی پایدار خواهند بود. موعظه در اسلام به آینه و آینه به مومن تشبیه شده است: «المومن مرآه المومن». رسول خدا گفتند که مومن آینه مومن است بنابراین تا زمانی که نقد خصوصیات درست خود را نداشته باشد نمی توانیم از فواید نقد در جامعه بهره مند شویم. کسی که نقد می کند باید خود عامل به آن عمل باشد. در قرآن آمده است که نگویید چیزی را که خود به آن عمل نمی کنید، چرا که در نزد خداوند گناه بزرگی شمرده می شود. اگر هنگام نقد طرف مقابل را از خود ندانیم نقد بسیار نزدیک به تخریب و توهین خواهد بود. یکی از شرایط نقد این است که خود را به جای فرد مقابل بگذاریم. نقادی و نقدپذیری در زمان انتخابات رونق می یابد و بیشتر به دشمنی تبدیل می شود و دلیل آن همان مشکلات فرهنگی ما است. نقادی نوعی امر به معروف و نهی از منکر است. نقد باید درباره کسی باشد که زمینه نقد را داشته باشد. برخی نقد را با جایگاه تحلیل اشتباه می گیرند، چرا که تحلیل امری کلی است اما در نقد فردی باید توجه شود که تحلیل کلی ارایه نمی دهیم و اشتباه گرفتن این دو سبب می شود تا امور ناهماهنگ و نادرستی را به نقدشونده نسبت دهیم. باید میان تحلیل کلی و نقد فردی تمایز قائل شویم و این تمایز را در بیان خود نیز بیاوریم. بزرگ ترین شاخصه نقد جناح سیاسی رقیب، منصفانه بودن است. در قرآن هم آمده است که چیزی را که برای خود می پسندید برای دیگری هم بپسندید.