آرشیو دوشنبه ۲۸ فروردین ۱۳۹۶، شماره ۶۴۷۲
اندیشه
۱۵
پیشخوان

فرهنگنامه فلسفی

نوشته ماریو بونگه

ترجمه علیرضا امیرقاسمی

انتشارات اختران

فرهنگنامه از کاربردی ترین کتاب های مرجع برای پژوهشگران است.

کتاب های مرجع دو دسته اند؛ برخی مفصل هستند که در دسته دایره المعارف ها قرار می گیرند و برخی فقط به توضیح یک کلمه بسنده می کنند که آنها را در دسته فرهنگ لغت ها می گنجانند.

در این میان، «فرهنگنامه» حد وسطی بین «دایره المعارف ها» و «فرهنگ لغات» است و بیشتر وجهی موضوعی دارد و این سال ها رواج قابل ملاحظه ای یافته است.

«فرهنگنامه فلسفی» که به تازگی با ترجمه علیرضا امیرقاسمی روانه بازار نشر شده، نه تنها ابزاری در پیشبرد تحقیق و آموزش است بلکه دو ویژگی مهم دارد؛ نخست همانگونه که نویسنده در مقدمه واژه نامه به ایجاز اشاره می کند، این اثر واژه نامه ای خنثی نیست و در انتخاب مدخل ها و توصیف و تشریح آنها جهت دار است و با شواهد بسیاری می توان گفت جهت آن «علمی» است و به این اعتبار مثال های آورده شده در آن از منطق، ریاضیات و علوم فیزیکی و علوم انسانی است و روش آن «روش علم» است.

افزون بر این، ارجاعات درونی مدخل ها به یکدیگر صرفا رجوع به مترادفی دیگر نیستند بلکه برای توصیف و تشریح کامل آن مدخل استفاده شده اند.

هر مدخل با لحاظ داشتن ارجاعات درونی اغلب مقالات کامل، منسجم و به روزی هستند که می توانند مسائل فلسفی را بگشایند و مورد طرح و بحث قرار دهند.

از این رو، این فرهنگنامه به کتابی خواندنی و قابل تامل برای علاقه مندان فلسفه بدل شده است که هم می تواند برای مخاطبان حرفه ای فلسفه اثری درخور توجه باشد و هم برای علاقه مندان عام فلسفه قابل بهره برداری است.

دوم، با توجه به قدمت فلسفه و تعدد مکاتب فلسفی در طی قرون، واژگان فلسفی اغلب چندمعنایی شده اند.

به این دلیل، داشتن ابزاری منسجم در تسهیل مطالعه در فلسفه حائز اهمیت است و «فرهنگنامه فلسفی» بونگه چنین ابزاری را در اختیار فارسی زبانان علاقه مند به فلسفه قرار می دهد.