آرشیو سه‌شنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۶، شماره ۶۶۰۸
صفحه آخر
۲۴
خاطره بازی

کاوشگر رمز و راز اسطوره ها

الهه خسروی یگانه

نامش حالا با اسطوره پیوند خورده و خودش اسطوره ای که یک تنه، فرهنگ ایرانی را کاوید و زنده کرد. مثل آرش که جان در تیر نهاد و ایران را به ایرانیان بازگرداند.

امروز سالروز تولد مهرداد بهار است. مردی که با پژوهش ها و آثارش، رویه دیگری از تاریخ و فرهنگ ایرانی را به ما شناساند. اسطوره شناسی که رمز و راز هزاران ساله اسطوره ها را واکاوی کرد و شکل و شمایل دیگری به تصور ما از ایران بخشید. «پژوهشی در اساطیر ایران»، «جستاری در فرهنگ ایران»، «از اسطوره تا تاریخ»... همه و همه آثاری هستند که بهار نوشت و برای ما به یادگار گذاشت. به تنهایی کار یک دانشگاه و پژوهشکده را انجام داد و راهی نو پیش پای آنان که دلبسته این سرزمین اند باز کرد.

مهرداد بهار، فرزند ملک الشعرای بهار، اگرچه مانند پدر سراغ شعر نرفت اما ترجمه هایش ازمتون پهلوی حالا نمونه و الگویی از درست نویسی و تولید و ترجمه کلمات دشوار فارسی است. ترجمه اش از «بندهش» حالا مرجعی بی بدیل در شناخت فرهنگ ایرانی است و توانایی اش در تحلیل اسطوره و آیین، مثال زدنی. با اینکه عاشق ایران بود هرگز با تعصب داوری نکرد. هرگز چشم به روی کاستی ها و نقاط تاریک نبست و مثل سوشیانسی از پس هزاره ها آمد تا پیغام پدران را از پشت چهره اسطوره هایی که خلق کرده بودند به ما برساند. راهی که بهار پی گرفت، اگرچه پیش از آن زنده یاد پورداوود آغاز کرده بود اما با این حال بهار به آن وجهی آکادمیک بخشید و ایرانشناسی شد که کمتر کسی می تواند به جایگاهش دست بیابد. وقتی به خاطر بیماری سرطان خون در بستر بیماری افتاد، خیلی ها امیدوار بودند که بیماری لعنتی جانش را نگیرد و سایه او بر سر فرهنگ ایرانی همچنان مستدام بماند. افسوس که «شکاریم یکسر همه پیش مرگ» و زندگی به بهار بیش از این مجال نداد. اما شاگردانی که تربیت کرد، آثاری که تالیف و متونی که ترجمه کرد همه و همه راه او را روشن کرد تا نامش همچون پدر بر بلندای فرهنگ ایرانی بدرخشد. یادش جاوید و جاودان باد.