امام عسکری(ع) فرمود: الجهل خصم. نادانی و جهالت، دشمن (انسان) است. (میزان الحکمه ج 1 ص 213)

در بسیاری از احادیث اسلامی معنای جهل در مقابل عقل به کار می رود. بنابراین ممکن است آدمی از لحاظ علمی و معلومات ذهنی به مدارج بالایی برسد اما در عین حال از حیث عقل دچار نقصان و ضعف باشد. در نهج البلاغه آمده: رب عالم قد قتله جهله و علمه معه لاینفعه. چه بسا عالمی که جهلش او را از پای درآورد درحالی که علمی که همراه دارد سودی به حالش نمی رساند. (حکمت 107) امام صادق(ع) در پاسخ به این پرسش که عقل چیست؟ فرمود: عقل آن چیزی است که به وسیله آن خداوند عبادت شود و بهشت به دست آید. راوی پرسید: پس آنچه در معاویه بود چه بود؟ فرمود: آن نیرنگ و شیطنت است. چیزی است شبیه عقل ولی عقل نیست. (میزان الحکمه ج 2 ص 708)