حدود 55،5 درصد مساحت کشور معادل 91 میلیون هکتار از عرصه حوزه های آبخیز کشور سیل خیز است همچنین این عرصه ها در تولید هرز آب های سطحی که به سرعت از دسترس خارج می شوند، نقش دارند و در تشدید فرسایش و ایجاد سیلاب های مخرب موثر هستند.

بنابر پیش بینی سازمان ملل تا سال 2025 ایران در فهرست کشورهایی قرار می گیرد که با کمبود آب مواجه خواهد شد. از این رو اجرای پروژه های آبخیزداری از مهم ترین اقداماتی است که می تواند با کاهش خسارات سیل و فرسایش خاک موجب تغذیه آبخوان ها و تولید مواد غذایی شود و ما را از این نگرانی رهایی بخشد.

حدود 90 تا 95 میلیون هکتار از مساحت کشور را مناطق کوهستانی و شیب دار و حدود 69 تا 74 میلیون هکتار را مناطق کم شیب و دشت ها تشکیل می دهند.

بر اساس گزارش سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری میزان فرسایش خاک در ایران حدود 2 میلیارد تن در سال برآورد شده است (حدود 16،7 تن در هکتار) که با شاخص جهانی 5 تا 6 تن در هکتار، فاصله بسیار زیادی دارد. اثرات این میزان فرسایش خاک بالغ بر 236 میلیون متر مکعب رسوب گذاری در مخازن پشت سدها و به میزان حدود 500 میلیون متر مکعب رسوب گذاری در شبکه های آبیاری و زهکشی مدرن و سنتی و از دسترس خارج شدن هزاران هکتار اراضی مزروعی است.

اهمیت اقدامات آبخیزداری زمانی بیشتر مشخص می شود که بدانیم در وضعیت فعلی حدود 255 شهر معادل 41،5 درصد کل شهرهای کشور، 8650 پارچه آبادی معادل 12.7 درصد آبادی های کشور و حدود یک میلیون هکتار از اراضی زراعی شامل باغات، اراضی آبی و دیم واقع در دشت ها و حاشیه رودخانه ها، 20 هزار رشته قنات و بخش قابل ملاحظه ای از جاده ها و راه های ارتباطی در معرض خطر سیل قرار دارد.

همچنین هر 150 هزار هکتار فعالیت آبخیزداری می تواند به میزان 30 تا 50 درصد خطر سیل گیری یک شهر، 20 روستا و 2000 هکتار اراضی زراعی و بخش قابل توجهی از جاده ها و راه های ارتباطی و سایر تاسیسات زیر بنایی را کاهش دهد.

عواملی مانند فقدان آمایش سرزمین، بهره برداری بیش از توان زادآوری (تولید) به پوشش گیاهی، وقوع دوره های خشکسالی متوالی و عدم تناسب اعتبارات تخصیصی با حجم فعالیت مورد انتظار از جمله عوامل چالش های مدیریتی در مدیریت آبخیزهای کشور است.