فهرست مطالب

فصلنامه تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی
سال چهل و سوم شماره 1 (پیاپی 49، بهار و تابستان 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/10/11
  • تعداد عناوین: 8
|
  • غلامرضا فدایی صفحه 13
    هدف
    بررسی توانمندی رشته کتابداری و اطلاع رسانی است که چنانچه با نگاهی نو به آن نگریسته شود می تواند قابلیت های خود را نشان دهد.
    روش
    روش به کار گرفته در این مقاله تاریخی و در عین حال مقایسه ای است. در روش تاریخی به سابقه رشته کتابداری و اطلاع رسانی توجه شده و در روش مقایسه ای آن را با رشته های دیگر مقایسه شده است.
    یافته ها
    یافته ها نشان می دهد که کتابداری و اطلاع رسانی با مفهوم نو می تواند به تشکیل دانشکده ای با حداقل 7 رشته بیانجامد. این رشته ها شامل گروه مرجع، گروه فن آوری اطلاعات، مدیریت و بهره-وری اطلاعات. یادمانه ها (آرشیو) و نسخ خطی و... می شود
    کلیدواژگان: بازیابی و اشاعه اطلاعات، دانشکده کتابداری و اطلاع رسانی، گروه کتابداری و اطلاع رسانی
  • شادی طباطبایی فر، دکترکیوان کوشا، نادر نقشینه صفحه 35
    هدف
    پژوهش حاضر به بررسی کاربرد هم پیوندی به عنوان شاخصی نوین در ارزیابی مشابهت های موضوعی میان سایت های علمی، و دلایل هم پیوندی وب سایت های مراکز تحقیقاتی علوم زیست شناسی پرداخته است.
    روش
    جامعه مورد مطالعه پژوهش را تعداد 24 وب سایت مراکز تحقیقاتی داخلی علوم زیست شناسی که از طریق وب سایت های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قابل ردیابی بوده اند، تشکیل می دهد و به منظور کشف رابطه هم پیوندی از تحلیل پیوندها که بخشی از روش وب سنجی است، استفاده گردیده است.
    یافته ها
    یافته های پژوهش نشان می دهد حدود 68 درصد وب سایت ها به صورت دوزبانه فارسی- انگلیسی، 20 درصد انگلیسی، 8 درصد صرفا فارسی و 4 درصد (یک وب سایت) چندزبانه فارسی-عربی- فرانسه و انگلیسی ظاهر شده اند. بررسی رتبه بندی وب سایت ها از نظر میزان هم پیوندی نشان می دهد که وب سایت های مرکز ملی مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی، انستیتو پاستور ایران و پژوهشکده رویان در رتبه های اول تا سوم قرار دارند. از پایین ترین رتبه ها نیز می توان به مراکزی چون بیولوژی سلولی و مولکولی بهشتی، تحقیقات سرطان شناسی شیراز، تحقیقات بیوتکنولوژی مشهد و بوعلی، اشاره نمود.
    کلیدواژگان: علوم زیست شناسی، هم پیوندی، وب سنجی
  • امید سروری صفحه 51
    هدف
    این مقاله به دست نوشته های عارفان شیعی می پردازد.
    روش
    توصیفی – تحلیلی و مقایسه ای است که نسخه مورد نظر با نسخه نفیس و معتبر مرجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی مطابقت داده شده است.
    یافته
    پیرجمال اردستانی بزرگترین عارف شیعه در قرن نهم هجری است یکی از دستنویس های به جا مانده از آثار وی نسخه کوچکی است که در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران محفوظ است این نسخه بسیار ارزنده و معتبر که بازمانده قرن نهم است از گزند حوادث در امان نمانده و دارای افتادگی ها و آسیب‎ دیدگی های فراوانی است و چون تا کنون هیچ معرفی کامل و بررسی دقیقی در مورد آن انجام نشده اهمیت و درجه اعتبار آن همچنان مسکوت مانده است. علاوه بر این نسخه مذکور حاوی اطلاعات با ارزشی در زمینه نوع تذهیب، تزیین و تهیه نسخ خطی در دوره تاریخی تیموری و در محدوده جغرافیایی عراق عجم است که پژوهشگران می توانند اطلاعات ارزشمندی از آن به دست آورند. بنا به دلایل یاد شده در این مقاله پس از مقابله دقیق این نسخه با نسخه نفیس و معتبری که در موزه کتابخانه مجلس شورای اسلامی محفوظ است، میزان اهمیت، اصالت، اعتبار؛ و مضمون و مقدار مطالب افتاده به دست آمده و نشان داده شده است
    کلیدواژگان: طریقت پیر جمالیه، شاعران قرن نهم، جمالی، پیر جمال اردستانی
  • فاطمه تصویری قمصری صفحه 73
    هدف
    مطالعه میزان رضایت مندی پژوهشگران از خدمات اداره های کتابخانه و شبکه پژوهشکده مهندسی جهاد کشاورزی.
    روش
    در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شد و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است.
    یافته ها
    پژوهش نشان می دهد که 8/73 درصد پژوهشگران حداقل یک بار در ماه از خدمات کتابخانه استفاده می کنند. آنها از ساعت کار کتابخانه، پاسخگویی تلفنی و تجهیزات سالن مطالعه نسبتا«راضی هستند، اما از عدم رعایت سکوت در سالن مطالعه کتابخانه ناراضی اند. به طورکلی، میزان رضایت از منابع اطلاعاتی در سطح نسبتا» پایینی است. بیشترین نارضایتی به کمبود نشریات لاتین با 8/41 درصد، کتاب های فارسی با 3/39 درصد و نشریات فارسی با 32 درصد مربوط می شود. 1/54 درصد پاسخگویان از عدم برپایی نمایشگاه های داخلی در کتابخانه ناراضی هستند. میزان رضایت پاسخگویان از تاثیر نرم افزار کتابخانه در جستجوی اطلاعات بیش از رضایت از تاثیر برگه دان است. در بین خدمات ارائه شده توسط اداره ی شبکه، بیشترین میزان رضایت (6/33 درصد) به امکانات شبکه داخلی و کمترین رضایت (8/46 درصد) به تعمیر تجهیزات رایانه ای و پاسخگویی به مشکلات رایانه ای همکاران اختصاص دارد. تقریبا«تمام پاسخگویان از شبکه اینترنت استفاده می کنند و فراوانی پاسخگویانی که چند بار در روز از اینترنت استفاده می کنند با 5/61 درصد بیش از سایر کاربران است.
    کلیدواژگان: پژوهشکده مهندسی جهاد کشاورزی، خدمات شبکه، خدمات کتابخانه، خدمات اطلاع رسانی
  • نوشین فروزانی صفحه 97
    هدف
    این پژوهش به بررسی وضعیت کتابخانه های پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران و مقایسه آن با استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران می پردازد.
    روش
    روش پیماشی و از نوع توصیفی است و از ابزار چک لیست استفاده شده است.
    یافته ها
    یافته های پژوهش نشانگر این واقعیت است که 1) اهداف و وظایف کتابخانه دانشکده فنی به دلیل نداشتن آئین نامه مدون از سطح استاندارد پائین تر است. 2) از نظر سازمان و مدیریت با استانداردهای دانشگاهی فاصله معناداری وجود دارد. 3) از نظر تعداد نیروی انسانی متخصص نسبت به مجموعه موجود در کتابخانه با سطح استاندارد اختلافی وجود ندارد ولی نسبت به تعداد دانشجویان از سطح استاندارد پائین تر است. 4) از نظر مجموعه کتابخانه های پردیس دانشکده فنی با سطح استاندارد فاصله معناداری وجود دارد. 5) سازماندهی منابع کتابخانه های پردیس دانشکده های فنی مطلوب و نزدیک به سطح استاندارد است. 6) خدمات کتابخانه ای با سطح استاندارد اختلاف دارد. 7) از نظر فضا و تجهیزات با سطح استاندارد اختلاف وجود دارد و به نحو احسن از فضا استفاده نشده است و اصلاحات کلی در این بخش باید صورت گیرد
    کلیدواژگان: کتابخانه های دانشگاهی، _ کتابخانه های پردیس دانشکده های فنی، استانداردهای کتابخانه ای
  • علی صفی صفحه 139
    این مقاله به مطالعه میزان دستبرد در یک دست نبشته، زمان دستبرد در آن و اینکه این دستبرد و بر ساختگی از سوی چه کسی یا چه کسانی انجام گرفته است، می پردازد.
    روش
    روش پژوهش حاضر اسنادی، بررسی تاریخی و از نوع کتابخانه ای است.
    یافته ها
    با توجه به نمونه هایی که در این پژوهش از آنها یاد می شود، اندازه دستبرد در دست نبشته ها را می توان در سه رده کلی بدین ترتیب گروه بندی کرد: 1. دست نبشته های برساخته بی پایه و بی بنیاد؛ 2. دست نبشته های برساخته ای که پایه و بنیادی داشته اند؛ 3. دست نبشته هایی که اندازه دستبرد آنها با ابهام همراه است.گروه دوم از دست نبشته های برساخته، که بخش مهمی از پژوهش را به خود اختصاص می دهد باز خود پنج سطح و رویه دارد که عبارتند از: 1. برساختگی در کل یک نوشته؛ 2. برساختگی بخشی، فصلی، و یا صفحاتی از یک کتاب یا رساله؛ 3. برساختگی درسطح جمله و چند جمله؛ 4. برساختگی در سطح واژگانی و عددی؛ 5. همانند نویسی، که آثار آفریده شده با این ویژگی چندان ناپسند نیست
    کلیدواژگان: دست نبشته های برساخته، سطح جمله، برساختگی، سطح واژگانی و عددی
  • حسین وکیلی مفرد، محمدرضا امیری صفحه 177
    هدف
    هدف این تحقیق تعیین میزان تناسب مجموعه منابع اطلاعاتی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی همدان با نیازهای جامعه استفاده کننده است.
    روش
    در این پژوهش از روش پیمایشی- توصیفی استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. جامعه پژوهش شامل کلیه اعضای استفاده کننده از کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی همدان می باشد، که از بین آن ها یک نمونه آماری 345 نفری بصورت تصادفی جهت انجام پژوهش انتخاب شدند.
    یافته ها
    نتایج پژوهش نشان می دهد که 9/40 درصد مراجعه کنندگان به کتابخانه مرکزی، جهت دسترسی به منابع اطلاعاتی مورد نیاز خود «اغلب اوقات» از این کتابخانه استفاده می کنند. 1/35 درصد جامعه استفاده کننده از کتابخانه مرکزی دانشگاه، میزان تناسب کتاب های فارسی موجود با نیازهای اطلاعاتی خود را در حد «زیاد» ارزیابی نموده اند.. مهمترین عواملی که در افزایش تناسب بین مجموعه منابع اطلاعاتی و نیازهای استفاده کنندگان کتابخانه موثر بوده اند عبارتند از: روزآمد بودن منابع، تهیه منابع در موضوعات مختلف، توجه به درخواستهای استفاده کنندگان، تهیه راهنمای استفاده از منابع جدید و تهیه انواع منابع به شکل الکترونیک.
    کلیدواژگان: دانشگاه علوم پزشکی همدان، کتابخانه مرکزی، تناسب مجموعه، نیازهای اطلاعاتی
|
  • Page 13
    Objective
    A review of capability of Librarianship and information science that could manifest should it be seen from a new Perspective
    Method
    A historical and at the same time comparative method was used. In the historical method the field of librarianship and information science are chronicled. In the comparative method, it has been compared to other fields
    Findings
    Librarianship and information science, given a new conceptual makeover, could lead to the formation of at least seven fields. These fields include reference, information technology, information management and productivity, archives, and manuscripts.
  • Page 35
    Purpose
    Investigation of co-linking usage as a new indicator in evaluating subject similarities among scientific websites as well as the co-linking motivation among biology scientific centers websites.
    Methodology
    The research population consists of 24 websites who were affiliated with the Ministry of Science Research & Technology and/or Ministry of Health and Medical Education. Link-analysis was used in order to investigate the co-linking relation,
    Findings
    68% of websites are bilingual (Persian-English), 20% English, 8% Persian and 4% multilingual (Persian, Arabic, French & English). Based on co-linking rankings the National research center for Genetic Engineering and Biotechnology, Pasteur Institute of Iran and Royan Infertility and Reproductive Medical Research & Clinical Centers rank hold the top three positions. The lowest ranks belong to Cellular & molecular biology Research Center, Cancer Research Center of Shiraz, Biotechnology & Bu’Ali Scientific Center. The reasons of co-linking in 97% cases are navigational, 2.75% Informal impact & 0.25% unspecified
  • Page 51
    Purpose
    Pir jamal Ardestani was the greatest Shiite mystic of the ninth century A.H. One of the fourteen Sohrevardi branches of enlighten is known by his name. He was one of the most prolific mystics in Persian language and literature and has left behind many compositions, yet regrettably very few manuscripts covering his works have survived.
    Method
    A comparative, proof-reading method was employed
    Findings
    Many of Pir jamal Ardestani's works have been subjected to alterations and bias due to his unique and particular ideas. One of the surviving manuscripts is a tiny book preserved in the central Library at University of Tehran. This copy which has endured the ravages of time is much damaged. In the absence of any exhaustive studies to date, its importance and credibility is still mute. The copy also contains invaluable information about the kind of illumination, decoration and preparation of manuscripts from the Tamerlane period within Arak region. Exact comparison of this copy with a valuable and authoritative copy held at the Library museum of Islamic Consultative Assembly. The extent of importance, authenticity, authority, scope and amount of missing text has been demonstrated
  • Page 97
    Purpose
    Present study investigates the state of the libraries engineering campus of Tehran University (Central Library Campus 1, Central Library Campus 2, Metallurgical Engineering Library, Electro-technique Institute Library) and compares the results with the university libraries standards
    Method
    A descriptive method employing Interviews with manager, observation, study on document and collection information from educational assistant of faculty were used for data collection.
    Findings
    indicate that aims and tasks of the Engineering Campus libraries are substandard due to logistical difficulties. The administration and management view these libraries as being significantly different. The specialists – resources ratio in these libraries is near standards level, but the staff –student ratio in these libraries are below standards level. From resources point of view Engineering Campus Libraries are sub-standard. In view organization of materials, however, these libraries are near standards level. Libraries services significantly depart from library standards. Spaces, buildings and equipments are at standards level but properly utilized and general improvement in this section is necessary.
  • Page 115
    Purpose
    This research aims to evaluate the university libraries’ collections of Arak and to compare them with Iran’s university libraries standards.
    Method
    A comparative survey method was used using two questionnaires as data collection instruments. The population under investigation comprised university libraries and information centers in the city of Arak included 6 universities and institutions.
    Findings
    the total number of collections, including printed materials and microforms and audio-visual materials are lower than standards. On the other hand, only the central libraries accessed databases and connected to the internet.
  • Page 177
    Abstract
    Purpose
    To determine the degree of suitability of information resources held at the central library at Hamadan University of Medical Sciences with the needs of the user community
    Method
    A descriptive survey method was employed using questionnaire as data collection instrument. The population consisted of 345 individuals randomly chosen from those using the central library at Hamadan University of Medical Sciences.
    Findings
    40.9 percent of patrons use the library most of the times. 35.1 percent have indicated the suitability of Farsi books with their information needs as being high. 42.3%, 32.5%, 31% and 29% of the users have deemed the suitability of English language books, Farsi journals, English journals and databases as being average respectively. The most important factors impacting on increasing the suitability rate are as follows: currency of resources, diverse resource acquisition, sensitivity to user requests, preparation of user guides to new resources and acquisition of all types of resources in electronic format.