فهرست مطالب

هوش مصنوعی و ابزاردقیق - سال پنجم شماره 4 (پیاپی 28، آبان 1390)

دو ماهنامه هوش مصنوعی و ابزاردقیق
سال پنجم شماره 4 (پیاپی 28، آبان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/09/16
  • تعداد عناوین: 37
|
  • پیام ناظم زاده، حمیدرضا شیرانی، عباس دیدبان صفحه 4
    امروزه بسیاری از سامانه های صنعتی، قابل تعریف در قالب سامانه های گسسته پیشامد هستند. در این مقاله با بیان مدلسازی سامانه های صنعتی و سامانه های ساخت و تولید با شبکه های پتری، به معرفی روش های کنترل نظارتی در سامانه های گسسته پیشامد می پردازیم. سپس یک روش جدید در تصفیه پسابهای صنعتی به نام MCR توضیح داده می شود. در پایان، اتوماسیون یک خط تصفیه پساب به روش MCR با استفاده از نظریه کنترل نظارتی در سامانه های گسسته پیشامد، طراحی می شود.
    کلیدواژگان: کنترل نظارتی، سامانه های گسسته پیشامد، شبکه های پتری، تصفیه غشایی، روش MCR
  • محمدحسین نخچی صفحه 6
    با توجه به مشکلات رایج رستورانها در زمینه پوشش سریع و کم هزینه سفارشها و مشکلات رایج در لایه های مدیریتی و کاری رستوران، بعد از تحقیقات فراوان به این نتیجه رسیدیم که با وارد نمودن اتوماسیون در این عرصه می توانیم مشکلات آن را به بهترین نحو ممکن حل نماییم و با بالا بردن کارایی و سرعت این سامانه، زمینه رضایت مشتری و مدیریت رستوران را فراهم آوریم. این سامانه قادر به کنترل و نظارت یکپارچه تمامی امور رستوران از پایین ترین سطوح مانند سفارش دهی، خرید مواد غذایی، آنالیز مواد غذایی، تنظیم رطوبت و دمای یخچالها به صورت خودکار تا بالاترین سطوح مدیریتی همچون مدیریت زمان و حتی یاری رساندن به مدیر برای ارزیابی کارمندان است. عمل ذخیره و انتقال اطلاعات در این سامانه به صورت بی سیم صورت می گیرد.
    کلیدواژگان: اتوماسیون رستوران، کاهش هزینه ها، تولید داخلی، آنالیز داده ها
  • محسن صفوی، محمدحسن کریمی صفحه 8
    در این پژوهش روش کنترل ابعادی قطعات متقارن پرتیراژ با رادیوگرافی و پردازش تصویر، به صورت کاملا خودکار معرفی شده است. تصاویر رادیوگرافی قطعات با استفاده از کد MCNPX با ابعاد متفاوت و مدلسازی موقعیت، انرژی چشمه، خواص فیزیکی، دقت آشکارساز و سازوکار نگهدارنده٬ شبیه سازی شده‚اند. استفاده از کد MCNPX در شبیه سازی تصاویر رادیوگرافی، موجب تطابق بالای تصاویر شبیه‚سازی شده با واقعیت شده است. با پردازش خودکار تصاویر٬ اندازه‚های استخراجی پس از اعمال ضریب تصحیح با مقدار واقعی شان مقایسه شده است. نتایج مقایسه، دقت بالای محاسبات را نشان می‚دهد که اتوماسیون، کنترل ابعادی را ممکن می‚کند.
    کلیدواژگان: اتوماسیون، رادیوگرافی، کنترل ابعادی، MCNPX، پردازش تصویر
  • محمدرضا اشرف زاده، حسین مددی صفحه 10
    در گام اول اقدام به شناسایی ریز عوامل محیطی و ریز فعالیتهای پروژه در مراحل اجرا و بهره برداری گردید. برای بررسی اثرات زیست-محیطی حاصل از اجرا و عدم اجرای پروژه در منطقه مطالعاتی، از روش های چک لیست ساده و ماتریس تعاملی لئوپولد تعدیل شده استفاده گردید. بر اساس نتایج ماتریس ارزیابی، اجرای پروژه به طور مشروط با لحاظ کردن گزینه های اصلاحی و طرحهای بهسازی قابل قبول است. عمده ترین تاثیرات منفی پروژه شامل افزایش مصرف بی رویه آبهای زیرزمینی، آلودگی و تداوم تخریب محیط زیست و در مقابل، عمده ترین تاثیرات مثبت شامل تولید انرژی الکتریکی، توسعه فعالیتهای اقتصادی و طرحهای توسعه آتی (به ویژه صنعت فولاد) و اشتغالزایی در منطقه است. سرانجام برخی از مهمترین روش های پیشگیری و کنترل اثرات منفی پروژه و برنامه های پایش مجموعه محیط زیست منطقه ارائه گردید.
    کلیدواژگان: نیروگاه سیکل ترکیبی، محیط زیست، ارزیابی اثرات
  • جهانگیر باقری، امیرحسین پورجم صفحه 12
    میزان بهره گیری از اتوماسیون، یکی ازشاخصهای اصلی توسعه یافتگی کشورهاست. سامانه های صنعتی اکتساب داده ها، نظارت و کنترل بر آنها (SCADA)، در بسیاری ازصنایع و فرایندهای فراگیر مانند نفت، گاز، پتروشیمی، شبکه های ارتباطی و... استفاده می گردند. سامانه اسکادا، به اپراتور اجازه دسترسی به اطلاعات حساس، مهم و بحرانی از وضعیت سامانه، بدون آن که حضور فیزیکی در جایگاه داشته باشد را می دهد. یکی از پروتکلهای رایج درسامانه های اتوماسیون، پروتکل ارتباطی MODBUS است. مقرون به صرفه بودن، قابلیت انعطاف زیاد و نیز قابلیت اطمینان بالا، از مشخصه های این پروتکل به حساب می آید. به منظور کارکرد درست تجهیزات و بهره برداری بهینه از جایگاه ها و ایستگاه های سوخت گاز طبیعی فشرده (CNG)، کاهش هزینه های نگهداری، بهره برداری و تعمیرات، ارتقای بازده سوخت رسانی، جمع آوری داده های تجهیزات گوناگون ایستگاه CNG و... ارسال، نمایش، کنترل و تحلیل آنها ضروری است.
    کلیدواژگان: اتوماسیون صنعتی، پروتکل MODBUS، سامانه SCADA، CNG، کنترل نظارتی
  • محمدحسین نخچی صفحه 14
    با توجه به اهمیت مقوله کاهش مصرف انرژی و استفاده از انرژی پاک و کم هزینه، ایجاد ساختاری یکپارچه مبتنی بر انرژی های نو و اتوماسیون ساختمان می تواند تحقق همه رویاهایمان در این زمینه باشد. بهترین راهکار برای ایجاد یک ساختمان سبز، در نظر گرفتن دو امر بهبود مصرف انرژی و تامین انرژی پاک است که با تامین انرژی به طرق خورشیدی و بادی به صورت همزمان و در محل ساختمان و با بهره گیری از روش های اتوماسیون ساختمان بومی شده میسر خواهد شد. اتوماسیون ساختمان از مرحله تامین انرژی تا مصرف انرژی مدیریت یکپارچه ای خواهد داشت.
    کلیدواژگان: انرژی خورشیدی، انرژی باد، اتوماسیون ساختمان بومی شده
  • لیدا یوسفی، محمدصادق جوادی، حسین حسینیان صفحه 16
    رقابت در بازارهای برق، شرکتهای تولید انرژی را با عدم قطعیتهای مالی و فیزیکی مواجه می کند. شرکتهای تولیدکننده برای تامین توان در بازارهای روز پیش رو قیمت دهی می کنند. ممکن است پس از این که قیمتها از جانب اپراتور سامانه پذیرفته شد، واحدهای تولیدی با خروجهای اضطراری مواجه گردند. وقتی این امر رخ می دهد، شرکتهای تولیدکننده مجبورند توان را از بازار لحظه ای خریداری کنند و با قیمت تسویه که از قبل تعیین شده بود، به بهره بردار مستقل سامانه (ISO) تحویل دهند. تولیدکنندگان در این مدل، خریدار نیز هستند و مجبورند کمبود تولید خود را از بازار لحظه ای با واسطه ISO خریداری نمایند. این مقاله شبیه سازی خروجهای اضطراری تصادفی تولیدکنندگان را نشان می دهد. سطح اطمینان 98% و VaR به عنوان معیاری از ریسک مالی محاسبه می گردد. منحنی های ریسک و VaR تولیدکنندگان با تغییر در توابع قیمت دهی تغییر می کنند. شبیه سازی ها، محدودیتهای انتقال یا قیمت دهی سمت مصرف را در نظر نمی-گیرد.
    کلیدواژگان: بازار لحظه ای، پیشنهاد قیمت، درآمد مورد انتظار
  • محمدحسین نخچی، منا شاهی، علیرضا زنگنه صفحه 18
    با توجه به گستردگی روز به روز و کاربرد گسترده اتوماسیون ساختمان در دنیا و تاثیر به سزای آن در کاهش مصرف انرژی و مشکلات حاکم که باعث رکود و کم توجهی این صنعت در ایران گردیده است، نشان خواهیم داد که بومی سازی این صنعت می تواند راهکار راهبردی برای کاهش مصرف انرژی و از بین بردن انحصار برخی شرکتهای خارجی در این زمینه باشد. در انتها روش بهینه خود ارائه خواهیم کرد.
    کلیدواژگان: اتوماسیون ساختمان، بومی سازی، کاهش مصرف انرژی، روش بهینه
  • هادی حمیدیان، حمیدرضا ولی زاده، مرتضی دربان صفحه 20
    مقاله حاضر، نقش تکنیکهای برنامه نویسی در کاهش به کار گیری حسگرها و المانهای سخت افزاری در پروژه تفکیک بدنه های رنگ شده در سالن بدنه 1 شرکت سایپا را با کمک سامانه های مانیتورینگ (HMI)و شبکه های صنعتی Profibus-DP و MPI در کنترل و تعیین مشخصات بدنه های رنگ شده و ارسال و دریافت این مشخصات در سالنهای تولیدی مد نظر قرار داده است.
    کلیدواژگان: استوک رنگ، سالن بدنه، PLC سالن رنگ
  • فریده برنایی بجد، علیرضا شهرکی صفحه 22
    در این مقاله به بررسی تاثیر سامانه حمل و نقل خودکار (Automatic Guided Vehicle) بر سامانه تولید به هنگام (Just-in-time) پرداخته ایم. با توجه به این که سامانه تولید به هنگام بر کاهش موجودی، کاهش هزینه ها و تولید با حداقل اتلاف تمرکز دارد، استفاده از سامانه حمل ونقل کارا مفید واقع می شود. کاهش موجودی ها باعث افزایش ترافیک و کاهش ایمنی حمل ونقل می گردد. برای جلوگیری از اتلاف ناشی از حمل ونقل، کاهش هزینه و زمان که از اصول اجرایی سامانه تولید به هنگام است، ادغام دو رویکرد پیشنهاد می گردد. با استفاده از سامانه حمل ونقل خودکار چندباره (MLAGV) به افزایش بهره وری و با استفاده از الگوریتم پیشنهادی به برنامه ریزی همزمان حمل ونقل خودکار به منظور کاهش ترافیک در محیطهای تولید به هنگام پرداخته شده است. روش پیشنهادی ادغام دو الگوی ذکر شده برای بهینه سازی روند حمل ونقل خودکار در محیط سامانه تولید به هنگام است.
    کلیدواژگان: تولید به هنگام، حمل و نقل خودکار، کنترل موجودی، قابلیت انعطاف
  • نعمت الله چنگیزی، نوشین شیعی، مهدی یوسفی، محمدرضا دسترنج صفحه 24
    از آنجا که سامانه ارتعاش معکوس کاربردهای فراوانی در مهندسی دارد از این رو در این مقاله این سامانه با دو درجه آزادی با یک شبکه عصبیMLP حل شده و ضریب سختی متغیر با زمان فنر در این سامانه متناظر با میزان جابه جایی اش برآورد شده است و نتایج پیش بینی شده در دو حالت آموزش بدون نویز و همراه با نویز با نتایج واقعی که بر اساس مدل ریاضی به دست آمده، مقایسه شده است.
    کلیدواژگان: شبکه عصبی مصنوعی، سامانه ارتعاش معکوس
  • محمد حق نگهدار، نوید حاجی مقصودی، امیرحسین جهانگیر، اسماعیل ثنایی صفحه 26
    از اختراع برق تاکنون انرژی در محلی تولید و به کمک شبکه انتقال وارد سامانه شبکه توزیع برق شده و از طریق شبکه توزیع به مصرف-کنندگان تحویل شده است. در شبکه هوشمند برق نیاز است تا جریان برق و اطلاعات دوطرفه باشد. در این ساختار خانه ها علاوه بر این که می توانند انرژی خود را تامین کنند می توانند به شبکه نیز برق تزریق کنند. در این شبکه ساختارهای قبلی دگرگون می شود و چنین ساختاری نیازمند سامانه های اتوماسیون نوین است. کنتورهای هوشمند، سامانه توزیع و فیدرهای هوشمند در شبکه توزیع از اهمیت زیادی برخوردارند. در این مقاله ابتدا سعی می شود تا بسترهای مخابراتی مورد نیاز شبکه هوشمند برق در شبکه توزیع برق که متحمل بیشترین تغییرات است مورد بررسی قرار گیرند. سپس در بخش اتوماسیون منازل از میان جدیدترین پروتکلهای تدوین شده سه پروتکل G.hn، ZigBee و HomePlug را با ذکر دلایل انتخاب کرده، به بررسی ویژگی های آنها می پردازیم و در پایان یکی از آنها را به منظور استفاده در شبکه پیشنهاد می دهیم. برای اتوماسیون فیدرها به بررسی دو پروتکل IEC 670 و DNP3 که در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است، اکتفا می کنیم.
    کلیدواژگان: شبکه های هوشمند برق، اتوماسیون خانگی، اتوماسیون فیدرها
  • امین میراحمدی، بهداد گرانمهر صفحه 28
    به دست آوردن مختصات سه بعدی و مدل رایانه ای با استفاده از ابر نقاط حاصل از اسکنر سه بعدی لیزری امروزه جایگاه خود را در صنعت اندازه گیری به دست آورده است. اسکنرهای سه بعدی لیزری امروزه بر پایه دو اصل مثلث سازی و انطباق، طراحی و برنامه نویسی می شوند. در این مقاله ما از یک روش جدید مبتنی بر اصل مثلث سازی انطباقی برای طراحی، برنامه نویسی و ساخت یک اسکنر سه بعدی لیزری استفاده کرده ایم. در این روش از دو دوربین متحرک و یک منبع نوری برای اسکن سه بعدی سطح جسم استفاده می کنیم. با کمک نرم افزاری که در C# نوشته شده است و با پردازش تصویر و محاسبه زاویه دوربینها در صفحات Panو Tilt می توانیم مختصات نقطه نگاه را به طور بلادرنگ در مختصات سه بعدی به دست آوریم و سرانجام ابر نقاط حاصل از اسکن سه بعدی سطوح را در نرم افزار Catia به سطح تبدیل می-کنیم.
    کلیدواژگان: اسکنر سه بعدی لیزری، ابر نقاط، راستراستریو ویژن
  • جواد محمدحسنی، عبدالرحمان دادوند، راضیه عباسقلی رضایی، نشمین حسین پور، شهرام خلیل آریا، وحید زارع صفحه 30
    در این مقاله به مطالعه تجربی و تحلیلی پارامترهای عملکردی و آلاینده های خروجی از یک نوع بخاری گازسوز با ویژگی های منحصر به فرد پرداخته شده است که در آن هوای ثانویه مورد نیاز جهت ادامه فرایند احتراق از هوای اتمسفری خارج از ساختمان توسط یک دودکش دو جداره با اجکتور میانی تامین می شود. برای این منظور، بخاری گازسوز مذکور ساخته شده و آزمایشهایی جهت مطالعه و بررسی تاثیرات مربوط به پارامترهای طراحی روی آن انجام گرفته است. همچنین نتایج مربوط به این نوع بخاری از قبیل بازده حرارتی، انتشار آلاینده ها و ایمنی با نتایج مربوط به بخاری های معمولی مقایسه گردیده است. نتایج به دست آمده حاکی از افزایش متوسط 5 درصدی بازده حرارتی بخاری ساخته شده در مقایسه با بخاری های گازسوز معمولی در اثر اختلاط با نسبت سوخت به هوای مناسب قبل از ورود به محفظه احتراق و افزایش اندک NOx در عین رعایت کامل استانداردهای ایمنی در آن است.
    کلیدواژگان: بخاری گازسوز، هوای اضافه، آلاینده ها، بازده حرارتی
  • علی محمدی سهرابی، محمدحسین نخچی صفحه 32
    پیدا کردن یک جایگزین مناسب برای سوختهای فسیلی در مقوله تولید انرژی بسیار حائز اهمیت است. از جمله انرژی های پاکی که در کشورمان زمینه تولید آن وجود دارد، انرژی بادی است. با وجود تلاشهای بسیار کشورمان در زمینه ساخت توربینهای بادی به دلیل تحریمهای به وجود آمده و انحصار فناوری سامانه کنترلی این توربینها پیشرفتهای زیادی در این زمینه صورت نگرفته است. در این مقاله طرح خود را برای بومی سازی سامانه کنترلی توربینهای بادی ارائه می دهیم و به چگونگی کنترل و نظارت بر تمامی ادوات توربین می پردازیم به نحوی که توربین بادی بتواند با بیشترین بازده، انرژی تولید کند.
    کلیدواژگان: انرژی های نو و تجدیدپذیر، توربین بادی، کنترل، الگوریتمهای کنترلی
  • فرشاد مریخ بیات صفحه 34
    روش بازخور رله یکی از روش های پرکاربرد برای شناسایی نقاط خاص و محدودی از پاسخ فرکانسی یک فرایند خطی مجهول است. با استفاده از این روش می توان مختصات محل تلاقی نمودار نایکوئیست فرایند با محور حقیقی منفی و نیز محل تلاقی آن با قسمت منفی محور موهومی را به دست آورد. این اطلاعات در برخی از کاربردها، از جمله در روش پاسخ فرکانسی زیگلر-نیکولز برای تنظیم ضرایب جبرانسازهای PID، از اهمیت به سزایی برخوردار هستند. هدف اصلی این مقاله ارائه نمونه تکمیل شده و کارآمدتری از روش بازخور رله کلاسیک است که قابلیت تعیین مختصات نقاطی از نمودار نایکوئیست فرایند مجهول را که در نواحی سوم و چهارم صفحه از مختلط هستند، دارا باشد. ایده اصلی برای انجام این کار قرار دادن یک انتگرالگیر مرتبه کسری با تابع تبدیل (به ازای عدد حقیقی و مثبت) در مسیر پیشروی سامانه بازخور رله است به طوری که سامانه حلقه بسته به نوسان درآید. شبیه سازی ارائه شده در این مقاله نشان می دهد که روش پیشنهادی می تواند با دقت قابل قبولی پاسخ فرکانسی یک فرایند مجهول را شناسایی نماید.
    کلیدواژگان: انتگرالگیر مرتبه کسری، بازخور رله، شناسایی پاسخ فرکانسی
  • مهرزاد خراسانی صفحه 36
    بالانس سامانه های کانال کشی تاسیسات HVAC اصولا به دو روش سعی و خطا و استفاده از مدلهای Walton و Federspiel و معادلات جریان سامانه های کم فشار و حل آنها قابل انجام است. شروع کار با بررسی نقشه ها و شماره گذاری روی نقشه آغاز و سپس CFM دریچه ها و مجراها در فرم TAB طراحی شده وارد می شود. مشخصات هوارسان بررسی و موارد مورد نیاز مانند CFM و فشار استاتیک ثبت می شود. در صورتی که فضا دارای تخلیه نیز باشد فن تخلیه روشن و مقدار CFM کانال اصلی می باید با اندازه گیری عرضی پیتوت مطابق نقشه کنترل و تنظیم شود.
    پس از بررسی نقشه ها تمامی اجزا در محل، پروژه کنترل و از باز بودن دمپرهای دستی و خودکار اطمینان حاصل می شود. وضعیت ورودی و خروجی فضاها بررسی و اگر لازم است باز باشند در حالت کاملا باز قرار خواهند گرفت. در صورتی که فن هوای تازه در خارج از سامانه هوارسان باشد می باید روشن شود. مقدار هوای تازه روی محل انشعاب اصلی رایزر هوای تازه با اندازه گیری عرضی لوله پیتوت تنظیم می شود. در صورتی که از 10 درصد مقدار طرح بیشتر بود حتی المقدور با دمپر دهانه خروجی هوارسان تنظیم شود.
    کلیدواژگان: TAB، اندازه گیری جریان، ثبت داده ها، تنظیم دریچه ها و دمپرها
  • حسام صادقیان، مجتبی قدسی، یوسف حجت، محمدرضا شیخ الاسلامی، نادر گرجاسی، شاهد میرزامحمدی صفحه 38
    مواد دگررسان مغناطیسی نوع جدیدی از موادند که انرژی مغناطیسی را به مکانیکی تبدیل می کنند و برعکس. این کوپلینگ بین خاصیت مغناطیسی و الکتریکی را می توان در ساخت عملگرها و حسگرها استفاده کرد. در این تحقیق، رابطه حساسیت برای یک حسگر شتاب سنج ارائه می شود. سپس روش طراحی شتاب سنج بررسی با توجه به دینامیک و شبیه سازی عددی آن خواهد آمد. پس از آن روش اندازه گیری خواص مگنتومکانیکی ترفنل بررسی شده است و در پایان با بهینه سازی شرایط کاری ترفنل برای یک شتاب سنج پیش بار و بایاس مغناطیس لازم برای ترفنل لایه ای انتخاب می شود.
    کلیدواژگان: دگررسان مغناطیسی، ترفنل، شتاب سنج، بهینه سازی
  • کامران خیرعلی پور، حجت احمدی، علی رجبی پور، شاهین رفیعی، محمد جوان نیکخواه صفحه 42
    کشاورزی نیازمند فناوری های پیشرفته و جدید در انجام سریع، به موقع و کم هزینه عملیات مختلف است. در این راستا، اتوماسیون می تواند در رسیدن به این اهداف به کشاورزی کمک نماید. در این تحقیق، فناوری گرمانگاری و پردازش ترموگرام (تصاویر گرمایی) آن مورد مطالعه قرار گرفت. گرمانگاری به عنوان یک فناوری جدید غیرمخرب برای تشخیص دمای اشیا و اجسام است و همچنین می توان با استفاده از این فناوری سرعت گرم و سرد شدن مواد مختلف را بررسی نمود. این فناوری می تواند برای اتوماسیون عملیات مختلف در کارخانه ها و صنایع تبدیلی کشاورزی و همچنین عملیات برداشت محصولات کشاورزی به صورت پیوسته و غیرپیوسته، بلادرنگ و غیر بلادرنگ مورد استفاده قرار گیرد.
    کلیدواژگان: اتوماسیون، کشاورزی، گرمانگاری، پردازش ترموگرام
  • محمدحسن حسینی، سعید مهرجو، پرویز فتاحی صفحه 44
    در این تحقیق مسئله کارگاه گردش کاری دو ماشینی در حالت ترتیبی، مورد بررسی قرار گرفته و دو روش ابتکاری برای حل مسئله زمانبندی n کار مستقل با زمان سررسید متفاوت ارائه می شود. هدف این تحقیق ارائه یک مدل حل به منظور کمینه کردن انحراف از موعد تحویل کارهاست و برای این منظور تابع هدف به صورت جمع وزنی دیرکردها و زودکردهای کارها در نظر گرفته می شود. این تابع هدف، مدل حل را در راستای تامین اهداف سامانه تولید به هنگام (JIT) هدایت می کند. با توجه به ماهیت پیچیده مسئله مورد بررسی، الگوریتمهای ابتکاری ارائه شده برای حل مسائل در ابعاد متوسط و بزرگ به کار گرفته می شود.
    کلیدواژگان: دیرکرد و زودکرد، کارگاه جریانی، زمانبندی، الگوریتم ابتکاری
  • طاهره چهاردولی، مرتضی طاهرخانی صفحه 46
    در این نوشتار، نسل جدید موتورهای الکتریکی AC از نوع مغناطیس دائم با بازده بالا که به تازگی در کشورهای صنعتی مورد استفاده گسترده قرار گرفته و جایگزین موتورهای القایی معمولی شده اند معرفی گردیده است. فناوری مغناطیس دائم پیش از این در سرووموتورها و موتورهای پله ای مورد استفاده قرار گرفته است و این موتورها در صنعت، جایگاه ویژه ای دارند. در این مقاله، موانع استفاده گسترده از موتورهای AC مغناطیس دائم و فناوری های جدید برای رفع این مشکلات شرح داده شده است. این موتورها با کلاس بازده IE3 در کلاسهای ولتاژ V200 و V400 ارائه شده اند و بازده آنها 8% بالاتر از موتورهای معمولی است و سهم به سزایی در صرفه جویی مصرف انرژی کشور، در سالهای آتی را خواهند داشت.
    کلیدواژگان: موتور AC مغناطیس دائم، کلاس بازده IE3، موتور IPM، موتور SPM، روش تزریق سیگنال فرکانس بالا، کنترل برداری حلقه باز
  • امیرنصرت ذوالفقاری، حمیدرضا کلاته جاری، مجید زارعی صفحه 48
    قطعات بدنه اتومبیل در خطوط پرس تولید می شوند. خطوط پرس کارخانه ایران خودرو طی سالهای گذشته مجهز به رباتهای صنعتی شده اند. سرعت تولید این خطوط پرس رباتیک به عواملی چون سرعت ربات صنعتی، سرعت، کیفیت و نوع پرس، نوع و کیفیت قالب، نوع و کیفیت ورق، کیفیت تجهیزات گیره ربات، میزان دقت سامانه بینایی و... وابسته است؛ سرعت رباتهای صنعتی مهمترین عامل در تعیین سرعت تولید است.
    همیشه، استفاده از حداکثر سرعت رباتهای صنعتی، برای سامانه و تولید مفید نیست؛ لذا، استفاده از سرعت بهینه (حداکثر سرعتی که علاوه بر رفع نیاز ما در فرایند تولید به سامانه های پرسی و رباتی آسیبی نرساند.) پارامتر مطلوبی است که در این مقاله در پی یافتن و کنترل آن هستیم. بسیاری از پارامترهای اثرگذار بر سرعت رباتهای صنعتی موجود در خطوط پرس رباتیک متغیرهایی زبانی هستند و مدل خاصی در ریاضیات کلاسیک، برای انجام محاسبات مهندسی ندارند؛ لذا استفاده از سامانه کنترلی مبتنی بر منطق فازی، مناسب ترین شیوه برای یافتن سرعت بهینه رباتهای صنعتی که عامل تعیین کننده سرعت تولید است به شمار می رود.
    کلیدواژگان: خطوط پرس، رباتهای صنعتی، سرعت بهینه، پردازش تصویر، کنترل فازی
  • هادی چهکندی نژاد، آصف زارع، حیدرعلی شایانفر، روزبه جهانی صفحه 50
    موتور پله ای مغناطیس دائم در سامانه های با دقت بالا که تحت تاثیرات عدم قطعیت پارامترها، اغتشاشات خارجی و اشباع کنترل است، به کار می رود. به دلیل ساختار غیرخطی موتور پله ای، هنگامی که مسئله تعقیب و ردیابی سیگنال مرجع مطرح باشد، نیاز به یک کنترلر غیرخطی مناسب است. در این مقاله یک کنترلر تطبیقی مقاوم برای کنترل موقعیت زاویه ای روتور در موتور پله ای ارائه می شود. ایده اصلی برای مقاوم سازی کنترلر، استفاده از سامانه کنترل تطبیفی مبتنی بر مدلسازی فازی نوع-2 است. به این ترتیب که سامانه فازی نوع-2 برای تخمین توابع غیر خطی (و غیر قطعی) موجود در معادلات سامانه موتور پله ای استفاده می شود و سپس پارامترهای سامانه فازی نوع-2 به صورت برخط با قواعد تطبیق به دست آمده با استفاده از تئوری لیاپانوف تنظیم می شوند. در شبیه سازی ها به منظور اعمال عدم قطعیت به مدل سامانه مقادیر پارامترهای اینرسی بار روتور J و ضریب اصطکاک چسبندگی β به صورت بازه ای در نظر گرفته شده اند. به سامانه یک عدم قطعیت پارامتری کراندار اعمال شده است. نتایج شبیه سازی ها نشان می دهند که در هر دو حالت قطعی و غیر قطعی، کنترلر پیشنهادی عملکرد بهتری از لحاظ ردیابی و مقاوم بودن نسبت به کنترلر ارائه شده با فازی نوع 1 دارد.
    کلیدواژگان: موتور پله ای مغناطیس دائم، کنترل مقاوم، کنترل فازی، تطبیقی، تئوری فازی نوع 2، عدم قطعیت پارامتری
  • علی ایزدی پور، فاطمه عظیمی راد، هما صدرآبادی صفحه 52
    در این مقاله به نحوه کنترل و انجام مانیتورینگ خط تولید نخ در کارخانه موکت نگین پرداخته می شود. خط تولید این کارخانه، شامل دو قسمت تولید نخ و تولید موکت است که در اینجا به بررسی مراحل تولید نخ می پردازیم. فرایند تولید نخ طی 5 مرحله انجام می گیرد که تحقیق بیشتر بر روی مانیتور نمودن مرحله اول آن یعنی مرحله اختلاط و اندازه گیری مواد متمرکز می گردد. کنترل این فرایند با استفاده از کنترل کننده های برنامه پذیر منطقی ساخت شرکت زیمنس انجام و برنامه مانیتورینگ با نرم افزار LabVIEW به گونه ای نوشته شده است که نمای کلی فرایند به صورت برخط در رایانه قابل مشاهده باشد.
    کلیدواژگان: مانیتورینگ، PLC، LabVIEW، خط تولید نخ
  • مازیار فلاح نژاد، امین حسینی صفحه 54
    امروز به دلیل وجود بسترهای دیجیتالی و رایانه ای مناسب متصل به فرایندهای صنعتی امکان دریافت داده های فراوان از وضعیت عملکرد فرایندها به خوبی وجود دارد. استفاده پیوسته از داده هایی که با گذشت زمان در فرایند تغییر میکنند و به صورت آماده در صنایع وجود دارند، ما را به سمت بهبود مدل سامانه به صورت همزمان و برخط سوق می دهد. سامانه طراحی شده هرگونه تغییر رفتار دینامیکی سامانه با گذشت زمان را تشخیص داده و متناوبا اقدام به بهبود مدل سامانه و متعاقبا کنترل پیشرفته مربوطه می نماید و بدین طریق گام بزرگی در راستای بهبود کیفیت محصول و بسترسازی اجرای روش های دیگر کنترل پیشرفته برای صنایع مختلف بر می-دارد. در این مقاله اجرای یک الگوریتم مدلسازی برخط و به دنبال آن اجرای الگوریتم کنترل پیشرفته نوعی (منطق فازی) برای یک فرایند چندمتغیره نیمه صنعتی واقعی با استفاده از میکروکنترلر Atmega16 AVR با پشتیبانی نرم افزار LABVIEW ارائه می گردد.
    کلیدواژگان: شناسایی برخط، کنترل برخط، AVR، VISA، LABVIEW
  • اصغر علیزاده داخل، حسن میرشاهی، علی شاهرخی، مسعود رحیمی صفحه 56
    در این تحقیق، عملکرد یک ترموسیفون استوانه ای به صورت آزمایشگاهی و عددی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی (ANN) مورد مطالعه قرار گرفته است. بازده و پروفایل دمای قسمتهای مختلف ترموسیفون در بارهای حرارتی مختلف اعمال شده به تبخیرکننده و چگالنده و نیز نسبتهای مختلف پر شدن مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای کاهش اثر گازهای چگالش ناپذیر، یک لوله به انتهای بالایی چگالنده اضافه گردید و اثر افزایش این حجم اضافی و اندازه آن بر بازده ترموسیفون و پروفایل دما در آن مورد برررسی قرار گرفت. یک شبکه عصبی مصنوعی با چهار ورودی (نسبت پر شدن، بار حرارتی تبخیرکننده، بار حرارتی چگالنده و طول لوله اضافی بالای چگالنده) و دو خروجی مستقل (بازده و فشار عملیاتی داخل ترموسیفون) و یک شبکه دیگر با همان ورودی ها و دوازده خروجی برای مدلسازی پروفایل دما در ترموسیفون طراحی گردید. از الگوریتم Levenberg-Marquardt برای آموزش شبکه ها استفاده گردید. مقادیر متوسط مربع خطا (MSE) و ضریب رگراسیون به دست آمده برای داده های آموزش و ارزیابی نشان داد که شبکه های عصبی طراحی شده به نحو بسیار مطلوبی آموزش دیده اند و به خوبی قادر به پیش بینی خروجی برای داده های جدیدند. همچنین افزودن یک فضای اضافی به بالای قسمت چگالش، بازده ترموسیفون را به طور موثری افزایش می دهد.
    کلیدواژگان: مدلسازی، شبکه عصبی مصنوعی، ترموسیفون، بازده
  • پوریا حسن پور، حامد افشاری صفحه 58
    در میان انواع توربینهای بادی، توربین با ژنراتور القایی تغذیه دوبل به علت مزایایی چون کنترل پذیری بهتر، بازده بالاتر، بهبود کیفیت توان و قیمت نسبتا مناسب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدین جهت این مقاله به مدلسازی ژنراتور القایی تغذیه دوبل در حوزه فرکانس می پردازد. در این مقاله مدلسازی به گونه ای صورت گرفته است که به راحتی بتوان از آن در نرم افزارهای شبیه سازی شبکه در کنار سایر المانهای یک شبکه بزرگ استفاده نمود. بدین منظور از شبیه سازی برخی جزئیات صرف نظر شده است. در ادامه اصول کلی کنترل این نوع توربین ، بیان شده و نتایج شیبه سازی آن در اتصال با یک باس بی نهایت در تغییرات سرعت باد، نشان داده شده است.
    کلیدواژگان: توربین بادی، ژنراتور القایی تغذیه دوبل، مدلسازی، کنترل
  • محمدحسین نخچی صفحه 60
    با توجه به مطرح شدن جدی موضوع صرفه جویی در مصرف انرژی و بهینه سازی مصرف سوخت و پایین آوردن هزینه های شارژ در ساختمانها، استفاده از سامانه مدیریت هوشمندسازی ساختمانها امری اجتناب ناپذیر انگاشته می شود. با به کار گیری سامانه مدیریت هوشمندسازی ساختمان می توان بازدهی امکانات و تسهیلات کنونی ساختمان را افزایش داد و عملکرد آنها را بهینه نمود و همچنین سطح خدمات را با به کار گیری پیشرفتها و فناوری های روز ارتقا داد. یک ساختمان هوشمند ساختمانی است که دارای یک زیربنای ارتباطی پیشرفته است و کلیه سامانه های این ساختمان با استفاده از امکانات رایانه ای به صورت مرکزی مانیتور و کنترل می شوند و ساکنان این ساختمانها ضمن استفاده از خدمات پیشرفته ساختمان هوشمند، در مصرف انرژی صرفه جویی قابل ملاحظه ای کرده، یک خانه لوکس را نیز تجربه می کنند.
  • صفحه 64
    چندی پیش در منطقه فینیکس واقع در ایالت آریزونای آمریکا، کشاورزی به نام دیوید هادسون به ماده سفید رنگی که در سرتاسر زمینهای زراعی اش گسترده بود مشکوک شد و مقداری از آن را به آزمایشگاه های معتبر سپرد تا به او بگویند که این ماده سفید رنگ متشکل از چه مواد اولیه ای است. اما در عین ناباوری، پاسخ آزمایشگاه این بود:You Have Pure Nothing! یعنی شما ماده ای در دست دارید که هیچ چیز مشخصی که در جدول عناصر تعریف شده باشد در آن به چشم نمی خورد! اما پس از چندی یک آزمایشگاه روسی به روش آزمایش امریکایی ها شک کرد و روش جدیدی را برای آنالیز این ماده عجیب پیش رو گذاشت که درست تر بود و بالاخره پرده جادویی کنار رفت و عنصر تشکیل دهنده رخ نمود.
  • زیبایی مهندسی
  • پنکه بدون پره
    صفحه 65
    این پنکه جدید به نام Dyson Fann بدون داشتن پره و با استفاده از فناوری جدید هوا را به درون می کشد. سپس به جلو می وزد... بی خطر، زیبا و بهره ور. در پنکه های مرسوم انگار که باد به صورت شما سیلی می زند. برای این که این پنکه ها هوا را به صورت توده های جدا از هم به طرف شما می فرستند. در مدل جدید، یک جریان پیوسته و ملایم از هوا به طرف شما فرستاده می شود.
  • تازه های فناوری
  • فناوری رباتیک درمان تومورهای سرطانی
    صفحه 66
    سایبرنایف جدیدترین فناوری جراحی با امواج رادیویی در دنیاست که می تواند بسیاری از تومورهای سرطانی را در نقاط مختلف بدن درمان کند. با استفاده این فناوری، بسیاری از تومورهای سرطانی که در نقاطی از بدن قرار دارند که دست جراحان به آن نمی رسد و یا در مناطق بسیار حساس همانند ساقه مغز، نخاع، پانکراس، ریه، پروستات و... قرار دارند قابلیت درمان پیدا کرده اند.
    سایبرنایف به کمک بازوی رباتیک خود و با استفاده از پرتوهای انرژی پرقدرت به محل دقیق تومور، حمله و موجب نابودی آن می شود. با این روش درمان، میزان عوارض جانبی تا نزدیک به صفر کاهش پیدا می کند زیرا این دستگاه پرتوهای تابشی را بدون لرزش و به محل دقیق تومور می تاباند و از درگیر کردن بافتهای سالم با آن خودداری می شود.
  • مدیریت منابع
  • توسعه پایدار
    صفحه 67
    ادغام ملاحظات زیست محیطی در مراحل تصمیم گیری، اجرایی و بهره برداری فعالیتهای اقتصادی، زمینه ایجاد توسعه پایدار را فراهم می-آورد. حفاظت، بهبود و بهسازی منابع آب، خاک، هوا و انرژی و موجودات زنده، رکن اصلی وظایف سیاستگذاران، برنامه ریزان، تولیدکنندگان و توسعه دهندگان در سطوح مختلف محلی، منطقه ای، ملی و بین المللی است.
  • لذت مهندسی
  • تاریخچه مصور تکامل موس کامپیوتر
    صفحه 68
    30 سال از زمانی که شرکت زیراکس، نخستین موس تجاری دنیا را رونمایی کرد می گذرد. شاید اغراق نباشد که بگوییم موس، طلیعه دار عصر جدیدی در دنیای کامپیوترهای شخصی بوده است. کاربرانی با کمترین دانش می توانند تنها از روی شکلها و با کلیک کردن، کار با کامپیوتر را تجربه کنند. این مطلب به بررسی تاریخچه موسها از توپهای بولینگ قدیمی تا کنترلرهای ذهنی آینده می پردازد.
  • جور دیگر باید دید
  • لباس رباتیک
    صفحه 72
    فکر تولید اهرم بندی هوشمند که به وزن وارد شده به آن به کمک موتورهای الکتریکی اش پاسخ بدهد، نخستین بار در لباس رباتیک سربازان مطرح شد. این لباس با تحمل بار کوله پشتی سرباز در میدان جنگ او را قادر می سازد تا 200 کیلوگرم بار را بر پشت خود حمل و ساعتها پیاده روی نماید بدون آن که احساس خستگی کند.