نمایندگی تجاری سفارتخانه های خارجی در دوره قاجاریه

تاجرباشی لقب و منصبی بود که تا دوره قاجاریه به برخی از بازرگانان بلندپایه ایرانی و مسلمان داده می شد و به عنوان نمایندگان حکومتی، روابط بازرگانی داخلی و خارجی را ساماندهی می کردند. با آغاز سده 13 هجری/19میلادی که دگرگونی های نظام سیاسی و اقتصادی بین المللی، ایران دوره قاجاریه را بیش از پیش تحت تاثیر قرار داد، موقعیت و جایگاه ایران در جامعه جهانی تغییر کرد و این امر، بخش های مختلف جامعه از جمله بازرگانان ایران را در قبال نظام جهانی بازتعریف نمود. در این میان، لقب تاجرباشی که در ادوار پیشین کارکردهای مشخصی داشت، برای آن دسته از تجاری به کار برده شد که سمت نمایندگی اقتصادی و حقوقی دولت ها و سفارتخانه های خارجی در کشور را بر عهده داشتند. مقاله حاضر، چرایی و چگونگی روند انتخاب تاجرباشی توسط دولت های خارجی در ایران و نیز نقش و عملکرد متصدی این سمت در دوره قاجار را مورد بررسی قرار می دهد.