مقایسه جلوه های پایداری در حماسه دینی یادگار زریران و گشتاسب نامه دقیقی

یادگار زریران کهن ترین حماسه دینی ایرانی است که موضوع اصلی آن، بیان دلاوری ها و جان فشانی های ایرانیان و معتقدان به دین نو زردشتی در برابر سپاه ارجاسپ، شاه خیونان، است. قهرمان اصلی این اثر، زریر، برادر گشتاسپ شاه کیانی، است که در راه دفاع از آیین زردشتی به شهادت می رسد. علاوه بر این، شاهد رشادت های اسفندیار، فرزند گشتاسب، و بستور، پسر زریر، هستیم که به کین زریر و برای دفاع از دین به پا می خیزند و افتخارات زیادی را از خود به جای می گذارند. این کتاب در زمان ساسانیان و به زبان پهلوی ساسانی نگاشته شده است اما به اعتقاد برخی از صاحب نظران، این کتاب با توجه به در برداشتن کلمات پارتی، متعلق به دوره اشکانی و به نظم بوده است. یادگار زریران بعد از اسلام، دست مایه نگارش آثاری شده است که از آن میان، گشتاسب نامه دقیقی حائز اهمیت است. این اثر منظوم را دقیقی در قرن پنجم هجری نگاشته و فردوسی، آن را در شاهنامه قرار داده است. در هر دوی این آثار (یادگار زریران و گشتاسب نامه دقیقی)، جلوه هایی از پایداری قابل تشخیص و بررسی است؛ جلوه هایی که در بسیاری از حماسه های دینی دیده می شود. در مقاله حاضر، ابتدا جلوه های اصلی پایداری در حماسه دینی یادگار زریران معرفی می شوند وسپس، برای هر کدام، شاهد مثال هایی از متن یادگار زریران و گشتاسب نامه دقیقی آورده می شود تا بحث را روشن تر نماید.