میزان شیوع و عوامل مرتبط با دردهای عضلانی اسکلتی در دوران بارداری

در طول نه ماه بارداری فیزیولوژی بدن مادر تحت تاثیر عوامل هورمونی و ساختاری متفاوتی قرار میگیرد. بسیاری از این تغییرات بطور مستقیم یا غیر مستقیم در بوجود آوردن عوارض عضلانی اسکلتی همچون کمردرد، سندروم تونل کارپ و سایر موارد دردناک دخیل هستند. هدف از انجام این مطالعه تعیین میزان شیوع درد های عضلانی اسکلتی و عوامل خطرساز موثر بر آن در زنان باردار بود.
در این مطالعه مقطعی توصیفی-تحلیلی، 235 زن باردار بصورت نمونه گیری در دسترس از بین مراجعه کنندگان به مراکز بهداشت، درمانگاه ها و مطبهای خصوصی در فاصله ماه های اردیبهشت و خرداد سال 1390 انتخاب شدند. سپس با استفاده از یک پرسشنامه 100 سوالی استاندارد جهت بررسی شیوع درد های اسکلتی عضلانی خصوصا کمردرد (به دلیل شیوع بالای آن) و عوامل خطرساز موثر بر آن (شامل سن، شاخص توده بدنی، سن حاملگی، وضعیتهای بهتر کننده و بدتر کننده درد، نوع زایمان قبلی، تعداد فرزندان، سابقه ورزش، میزان رضایت شغلی و وضعیت شغلی) و معیار کیفیت زندگی افراد مطالعه شده و نتایج توسط آزمون های آماری توصیفی- تحلیلی با نرم افزار SPSS V.11.5بررسی شد.
از میان دردهای عضلانی اسکلتی مورد بررسی، کمردرد با شیوع 2/58 درصد (121 مورد) شایعترین درد عضلانی اسکلتی در بین مادران باردار بود. از بین عوامل خطر ساز موثر بر کمردرد نیز میزان رضایت شغلی با 17/0 OR=و فاصله اطمینان 95 درصدی (04/0تا 75/0)، شاخص توده بدنی 39/0 OR=و وضعیت شغلی 17/0 OR=، معیار کیفیت زندگی 32/0 OR=و سابقه کمردرد قبلی 54/2OR= با کمردرد زمان بارداری ارتباط معنی داری نشان داد (05/0 > P).
با توجه به شیوع نسبتا بالای دردهای اسکلتی عضلانی و بخصوص کمردرد در زنان باردار، انجام آموزشهای لازم قبل و حین بارداری میتواند از شدت این مشکلات در این دوران کاسته و سبب ارتقا سلامت زنان در دوران بارداری و سالیان پس از آن شود