عوامل پیدایی هجا در نزد بشار بن برد

«فن هجا» از فنون شعری است که به طور خودانگیخته یا غیرخودانگیخته، برای آرامش آشفتگی های درونی شاعر همراه با رنجش مهجو از وجود وی برمی خیزد. بدون شک در شکل گیری این نوع از شعر، عامل یا عواملی دخالت دارد، همان گونه که در جهت گیری شاعران به سوی نوع معینی از شعر، انگیزه ها یا عللی دخیل است. این مقاله تلاش دارد این عوامل را در دو دسته بیرونی و درونی بررسی نماید.
در قسمت نخست به بررسی ریشه های هجوگرایی بشار در محیط خانواده و اجتماع پرداخته شده، و از بردگی خانوادگی، نقص عضو ژنتیکی، مقطوع النسل بودن و اثرات آن در تولید هجا سخن گفته شده است، و در بخش بعدی آن به انطباق شخصیت این شاعر با نقطه نظرهای برخی از روانشناسان و جامعه شناسان در مباحثی چون اضطراب، هیجان خواهی، عقده حقارت و عقده خودبزرگ بینی پرداخته شده است.