جایگاه فضاهای «مذهبی اسلامی» در طرحهای توسعه شهری معاصر (بررسی طرح جامع تهران و طرحهای تفصیلی 5 منطقه از تهران)

امروزه الگوی تقسیمات شهری که محصول تدوین و اجرای برنامه​ها و طرحهای معاصر شهری است، جایگزین تقسیمات ارگانیکی شده است و در پی این جایگزینی، نقش و جایگاه مساجد و فضاهای مذهبی در شکل​گیری نظام کالبدی و اجتماعی شهرها و محلات شهری دستخوش تغییر گردیده است. این تحقیق با هدف بررسی جایگاه و نقش فضاهای مذهبی در طرحهای معاصر شهری انجام شده است. سئوال اصلی تحقیق این است که فضاهای مذهبی چه نقش و جایگاهی در طرحهای توسعه و عمران شهری دارند؟ در چه بخش هایی از این طرحها به فضاهای مذهبی توجه می​شود؟ برای پاسخ به این سئوال از میان طرحهای موجود در کشور، به جهت مقیاس، قدمت و اهمیت، طرح جامع تهران و طرح تفصیلی 5 منطقه از آن انتخاب شده اند. در انتخاب این مناطق سعی شد با فرض قرارگیری محور «انقلاب– آزادی» به عنوان محور میانی شهر تهران، 2 منطقه از قسمت شمالی این محور و 3 منطقه از جنوب آن به شکل تصادفی انتخاب شوند. بر این اساس طرح تفصیلی مناطق 2،3،17،20، 12 مورد بررسی قرار گرفتند. مطالعات محتوای این طرحها حول محور های چشم انداز، اهداف، راهبردها، طرحهای موضعی و موضوعی، سازمان فضایی، مساحت و سرانه کاربری ها(موجود و پیشنهادی) انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که فضاهای مذهبی در طرحهای شهری معاصر اعم از طرح جامع و تفصیلی مورد توجه قرار نگرفته​اند.