کارکرد عنصر موسیقی و جایگاه رامش گران در شاهنامه فردوسی

موسیقی، ابزار پیشرفت زبان وآزادی اندیشه است. ارج نهادن و حرمت گذاردن به آن، حرمت به زبان فارسی است؛ لذا نگرش بزرگان ادب پارسی، به این مهم، ارزشمند و شایسته ی بررسی می باشد.
اشارات صریح فردوسی به آلات موسیقی، حاکی از میزان دانش وی از این علم است. شاهنامه منبع عظیم حکمت و هنر، برای شناسایی تاریخچه ی موسیقی ایرانی اهمیت بسزایی دارد؛ این اثر ضمن معرفی سازهای موسیقی و کاربرد آن ها؛ مبین عادت ها و سنت های گذشتگان، در زمینه ی سازهایی است که در مناسبت ها و اوقات گوناگون، نظیر مراسم استقبال از شاهان و پهلوانان، مجالس بزم و سوگ، شروع کار و بازی، آغاز و میانه ی کارزار، نواخته می شده است. هرچند هر مناسبتی، ابزار و آلات ویژه ی خود را داشته، اما ابزار و آلات مشترکی هم وجود داشته. موسیقی رزمی در ابتدای حرکت سپاهیان به سمت دشمن، کاربرد داشته است؛ اما در میانه ی کارزار نیز برای تقویت روحیه ی ستیزه جویی و خشم جنگ جویان، آهنگی می نواختند. موسیقی در دوره های اساطیری، پهلوانی و تاریخی شاهنامه، نمود بارزی دارد، اما اعتبار سندیت شاهنامه در شناساندن موسیقی دوره ی ساسانی به ویژه دوران خسرو پرویز انکارناپذیر است. اهمیت و جایگاه اجتماعی خنیاگران دوره ی ساسانی از اشارات بسیار فردوسی به رامش گران آشکار می گردد.