بررسی کارایی فنی، بازاریابی و ساختار بازار زعفران ایران

مطالعه حاضر به تعیین کارایی فنی و بررسی بازاریابی و ساختار بازار زعفران می پردازد. در این تحقیق جهت بررسی کارایی فنی، حاشیه های بازاریابی زعفران و شناسایی مسیرهای بازاررسانی از آمار پیمایشی با تکمیل 140 پرسشنامه از بهره برداران و 25 پرشسنامه خرده فروش 14 پرسشنامه عمده فروش و مصاحبه با تعدادی کارشناس کشاورزی مربوط به سال 1391 در شهرستان های استان خراسان رضوی و جهت تعیین ساختار بازار از آمار و اطلاعات سری زمانی 91-1374 استفاده شده است. تخمین کارایی فنی از روش DEA، برآورد حاشیه های بازاریابی از دیدگاه دیگبی و برای تعیین ساختار بازار از شاخص های نسبت تمرکز و هرفیندال استفاده شده است. نتایج نشان می دهد، متوسط کارایی فنی بهره برداران 49/63 و حداقل و حداکثر کارایی فنی به ترتیب 04/19 و 100 می باشد. اختلاف زیاد زعفران کاران با حداقل و حداکثر کارایی فنی و فراوانی زیاد بهره برداران با کارایی کم حاکی از آن است که می توان با مدیریت صحیح میزان تولید را افزایش داد. متوسط حاشیه خرده فروشی از حاشیه عمده فروشی آن ها بیشتر بوده و متوسط ضریب هزینه بازاریابی زعفران 78/14درصد می باشد. یعنی به عبارت دیگر سهم عوامل بازاریابی در قیمت نهایی زعفران 78/14 درصد است. بازار حاکم بر محصول زعفران طی دوره تحلیل انحصار چندجانبه تشخیص داده شد.