بررسی جرم شناختی علل افزایش جرایم خشونت آمیز در شیراز و راه های پیشگیری از آن (90-85)

در این پژوهش تلاش گردیده مهم ترین علل ارتکاب یا افزایش جرایم خشونت آمیز، به ویژه قتل عمد، ضرب و جرح عمدی به عنوان بارزترین و شایع ترین مصادیق خشونت آمیز در شهر شیراز مطالعه شود. جامعه ی آماری این پژوهش، همه ی محکومان و متهمان به قتل عمد و ضرب و جرح عمدی محبوس در زندان عادل آباد شیراز هستند. همچنین متهمانی که ارتکاب جرم از سوی خود را پذیرفته بودند، مد نظر قرارگرفته اند. نمونه ی مورد مطالعه متشکل از 102 مرد و زن؛ ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه ی طراحی شده توسط پژوهشگر است. ویژگی های جمعیت شناختی، رابطه های اختلاف آمیز و خصمانه ی پیشین، باور ها و رفتار های خطرساز، می توانند از عوامل ارتکاب یا افزایش این نوع جرایم باشند. به نظر می رسد که باورها و رفتارهای خطرساز می تواند مهم ترین عامل ارتکاب یا افزایش جرایم خشونت آمیز باشند. همچنین به نظر می رسد پیشگیری های کیفری، غیرکیفری، مرتکب مدار (زمینه و محل دخالت مرتکب و شرایط و عوامل محیط بر او هست)، بزه دیده مدار (زمینه و محل دخالت بزه دیده است) و... می توانند در پیشگیری از ارتکاب یا افزایش جرایم خشونت آمیز موثر باشند و همچنین به نظر می رسد که پیشگیری مرتکب مدار در پیشگیری از ارتکاب یا افزایش این نوع جرایم موثرتر باشد. نتیجه ها تحقیق درباره ی فرضیه ها، گویای آن است که بعضی ویژگی های جمعیت شناختی مجرمان و بزه دیدگان در ارتکاب جرم موثرند، در 25/37% موارد از پیش میان مجرم و بزه دیده اختلاف و خصومت وجود داشته، در 58/16% باور های خطرساز دلیل اصلی وقوع جرم بوده، در 56/12% رفتارهای خطرساز مجرم و بزه دیده، دلیل اصلی وقوع جرم بوده، پیشگیری های کیفری، مستقیم، واکنشی، بزه دیده مدار، مرتکب مدار در پیشگیری از ارتکاب این جرایم موثر هستند و پیشگیری مرتکب مدار، موثرترین نوع پیشگیری در این نوع جرایم می تواند باشد. بنابراین تمامی فرضیه های این پژوهش اثبات می گردند.