بررسی روابط ایران و اتحاد جماهیر شوروی در دوره پهلوی دوم (1357-1320ش.)تعامل یا تقابل؟

گرچه روابط دوجانبه ایران و روسیه سابقه طولانی دارد، اما همواره نشانه هایی از تنش، بی اعتمادی و ابهام در روابط این دو کشور وجود داشته است. در مقطع تاریخی 1357– 1320ش. سیاست قدرت های بزرگ در برابر کشورهای جهان سوم و از جمله ایران، به طور کلی براساس قواعد جنگ سرد تدوین و اجرا می شد. وضع ایران پس از جنگ جهانی دوم نامناسب بود و پس از کودتای 28 مرداد 1332 از زیر نفوذ سنتی انگلیس، زیر سایه قدرت نوخاسته آمریکا درآمد. در محاسبات سیاسی آمریکا، ایران با توجه به نزدیکی و طول قابل توجه مرز با شوروی، در موقعیتی مهم و حساس جای داشت و به همین سبب، دو قدرت بر سر ایران کشمکش داشتند. بررسی و تبیین عوامل موثر بر سیاست خارجی ایران در برابر شوروی و زمینه های تعامل و تقابل دو کشور در دوره پهلوی دوم، به صورت توصیفی- تحلیلی موضوع تحقیق حاضر است، تا از این طریق بتوان به درک مناسبی از روسیه کنونی، میراث دار اصلی اتحاد جماهیر شوروی، دست یافت. بی تردید شناخت روسیه، در عرصه سیاست خارجی اهمیت بسیار دارد.