تدوین ساختار بهره گیری از بخش تعاون با مقایسه توانمندی های این بخش و نیازهای شرایط بحران

وضعیت جغرافیایی، شرایط زیست محیطی و پراکندگی های جمعیتی، تنوع و فراوانی رخداد های طبیعی، آسیب پذیری ها و پیامدهای آن را در کشورمان افزایش داده است و موجبات بروز بحران ها را فراهم می آورد. این بحران ها می توانند تا آنجا پیش روند که فرآیند توسعه را با تاخیر روبرو سازند. این در حالی است که امروزه در جهان، تعاونی ها به عنوان نهاد مردمی که غالبا تحت حمایت و دسته بندی دولت ها، سازماندهی می شوند، یکی از ابزارهای توسعه و افزایش رفاه اجتماعی محسوب می شوند. تجارب ایران و جهان در استفاده از این تعاونی ها در شرایط اضطراری پس از سوانح، نشان گر ظرفیت های این نهادهای مردمی در زمینه های متعدد ساماندهی شرایط بحرانی است. این ظرفیت ها قبل از وقوع سوانح، باعث کاهش آسیب پذیری جوامع در برابر سوانح احتمالی می گردد و پس از وقوع سوانح، با ساماندهی پیامدهای ایجاد شده و رسیدگی به وضعیت آسیب دیدگان و ورود در مراحل مقابله با بحران و بازتوانی، وضعیت جامعه ی سانحه دیده را بهبود بخشیده و مانع از کند شدن روند توسعه می شود.
در این مقاله منابع مرتبط به پیامدها و نیازهای جوامع پس از سوانح در ادبیات مدیریت بحران و اسناد حاوی تجارب ایران و جهان از به کارگیری بخش تعاون در شرایط بحرانی مرور می شود. به این ترتیب و با تکیه بر روش آنالیز محتوا و مرور موارد تکرار شده در ایجاد ارتباط میان نیازهای پس از سانحه و خدمات تعاونی های مختلف، از تناظر میان خدمات ارائه شده توسط بخش تعاون در ایران و جهان و نیازهای پیش بینی شده در زمان های مختلف پس از وقوع سانحه، تعاونی هایی موثر در ساماندهی شرایط معرفی می شوند.
این مطالعه ساختاری را برای چگونگی استفاده از قابلیت های تعاونی ها در رفع نیازهای جامعه ی مواجه شده با سانحه فراهم می آورد.
مقاله ی حاضر درصدد است با بررسی پیامدها و نیازهای جوامع پس از سوانح از یک سو و از سوی دیگر با مرور اسناد حاوی تجارب ایران و جهان و شناخت بخش تعاون در ایران، به منظور تقلیل بار وظایف و مسئولیت های دولت در دوران بحران، به تدوین ساختاری برای بهره گیری از قابلیت های بخش تعاون کشور در شرایط بحران بپردازد. به این ترتیب در انتها تعاونی های مفید معرفی و مدت زمان لازم در رفع هر کدام از نیازهای زمان بحران نیز بیان می شوند.