بررسی فیتو شیمیایی وآنتی اکسیدانی اسانس دو گونه دارویی Achillea millefolium L. و Salvia officinalis L. در رویشگاه های استان کرمان

مریم گلی L. Salvia officinalisو بومادران Achillea millefolium L. از گیاهان دارویی ارزشمند می باشند که در سال های اخیر اثرات آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی و ضدمیکروبی آنها گزارش شده است. در این پژوهش سرشاخه های گلدار هوایی دو گیاه در خردادماه 1393 از رویشگاه طبیعی– ارتفاع 1700متری در منطقه کوهپایه ای استان کرمان جمع آوری گردید. اسانس گیری به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) و شناسایی مواد موثره اسانس توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی مجهز به طیف سنج جرمی (GC/MS) انجام گرفت. میزان فنول کل با استفاده از روش فولین سیو کالتو و فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس ها به روش 2و2 دی فنیل-1- پیکریل هیدرازیل (DPPH) بر اساس درصد مهار تولید رادیکال آزاد اندازه گیری شد. نتایج نشان داد، مقدار فنل کل در گیاه مریم گلی (8/1 میلی گرم در هر میلی لیتر اسانس) در مقایسه با بومادران (78/0 میلی گرم در هر میلی لیتر اسانس) از بیشترین درصد مهار رادیکال آزاد (4/98) برخوردار بود. مواد موثره کامفور (6/33 درصد)، آلفا- توجن (4/25 درصد) و 1و8-سینئول (8/13 درصد) از مهمترین ترکیبات اسانس گیاه مریم گلی و سپس به ترتیب مواد موثره: 1و8- سینئول (3/22 درصد)، کارواکرول (15 درصد) و گاما-ترپینن (6/9 درصد) از بیشترین مواد موثره اسانس گیاه بومادران گزارش گردید. لذا عملکرد بهینه تولید ترکیبات فنلی و ترپنوییدی در اسانس دو گیاه، در تایید فعالیت آنتی اکسیدانی، سپس مصارف سنتی گیاهان مورد مطالعه، مخصوصا گیاه مریم گلی را قابل بحث می سازد و اینکه می توانند به عنوان آنتی اکسیدان های طبیعی در صنعت مواد غذایی و دارویی بکار برده شوند.