ژئوپلیتیک هویت و تاثیر آن بر راهبرد امنیتی ایران و عربستان در بحران یمن

تحولات یمن آثار و پیامدهای قابل توجهی بر سیاست و امنیت منطقه ای و حتی فرامنطقه ای برجا گذاشته است. نخستین نشانه منطقه ای آن را می توان در رفتارهای متفاوت دو بازیگر عمده و تاثیرگذار منطقه یعنی ایران و عربستان سعودی مورد توجه قرار داد. بر این پایه، پرسش اصلی نوشتار حاضر این است که ژئوپلیتیک هویت چه تاثیری بر الگوی رفتاری یا به عبارت دقیق تر بر الزامات و راهبرد امنیتی ایران و عربستان در قبال تحولات یمن داشته است؟ فرضیه مورد آزمون پژوهش این است که هویت شیعی، انقلابی و استکبارستیز ایران از یک سو، و هویت سنی، پادشاهی، وهابی و طرفدار غرب عربستان از سوی دیگر، سبب گسترش رقابت های ژئوپلیتیکی در منطقه خاورمیانه بویژه در قالب تعارض و جنگ سرد بین این دو کشور در یمن شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که هویت مذهبی - در میان سایر عوامل و متغیرها- تاثیرگذارترین عامل بر الگوی رفتاری و روابط عربستان و ایران در بحران یمن بوده، به گونه ای که عربستان همواره نگران اعتراضات و خیزش اقلیت شیعه خود هویت محور و به ویژه پس از تعمیق و گسترش بحران در این کشور بوده است. از این رو، برخلاف رویکرد امنیتی مشارکتی ایران در حل منازعات منطقه، عربستان با حمایت و دخالت قدرت های فرامنطقه ای بویژه آمریکا، رویکرد تهاجمی را برای تامین امنیت خود در پیش گرفته است، بدین منظور برای تبیین دقیق تر موضوع، تلاش می گردد با بهره گیری از تئوری سازه انگاری، فرضیه پژوهش در خصوص تحولات یمن به آزمون گذاشته شود.