تکه چین نویسی، کوشش های مدرن، رهیافت های پست مدرن زمینه ها، عناصر، روش ها، تاثیرات و چالش های نمایشنامه نویسی تکه چینانه
نویسنده:
چکیده:
در طی سه دهه اخیر، تکهچیننویسی به عنوان گونهای ادبی گسترش یافته، و به همین نسبت، به نماد دوران معاصر و بحرانهای آن تبدیل شده است. نگارش تئاتری نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در یک سده گذشته تجربیات متنوعی را به گنجینه ادبی و هنری جهان عرضه داشته است. از این منظر، پژوهش در مورد زمینه های پیدایش؛ روشها، عناصر آفرینش؛ و تاثیرات معناشناختی آن ضرورتی غیرقابل انکار یافته است.
چه عواملی زیباییشناسی یکپارچه و قطعی مبتنی بر نظام ارسطویی را خدشهدار و زیباییشناسی تکهچینانه را به عنوان جایگزین آن مطرح ساخت؟ نقشآفرینان این تحول در حوزه تئاتر چه جریانها و افرادی هستند؟ زیباییشناسی تکهچینانه به عنوان جایگزین نظام ارسطویی چه ویژگی هایی دارد و چه اهدافی را دنبال میکند؟
با در نظر گرفتن پرسشهای فوق و با توجه به کمبود منابع منسجم نظری پیرامون زیباییشناسی تکهچینانه، به ویژه در حوزه تئاتر و به ویژه در زبان فارسی، این پژوهش به روش کتابخانهای میکوشد چارچوبی مدون از چیستی، سیر تحول، تاثیرات، فرصتها و چالشهای آن فراهم آورد. در این راه، نخست رابطه تکهچیننویسی را با گرایش غالب فلسفی دوران معاصر - یعنی تکثرگرایی- نشان میدهد؛ سپس به تشریح زمینه های تاریخی و اجتماعی ظهور آن به عنوان یک قالب زیباییشناسانه میپردازد و در ادامه چارچوبهای نظری آن را تبیین میکند. دراینباره به دشوارهای واژگانی و دلالتی این مفهوم میپردازد و به خصوص یکی از مباحث مهم و بنیانی این مفهوم؛ یعنی تمایز یا تفاوت بین تکهچین مدرن و تکهچین پست مدرن را خاطرنشان میسازد. سخن پیرامون ناتمامیت به عنوان جوهره هویتی تکهچین و نیز انواع تکهچین قسمت پایانی این بخش از مقاله را تشکیل میدهد. در ادامه، سیر تحول تاریخی گرایش به زیباییشناسی تکهچین، بهویژه در حوزه تئاتر تشریح میشود و بالاخره، در بخش پایانی مقاله نیز، به اختصار به برخی از تاثیرات زیباییشناختی و فرصتها و چالشهای آن میپردازد.
یافته های حاصل از پژوهش نشان میدهد که مجموعهای از عوامل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و... که موجب خدشهدار شدن تصور یکپارچه و قطعی انسان از خودش، جهان، واقعیت و حقیقت شد و در دوران پستمدرن با عنوان تکثرگرایی توصیف میشود، زمینه های تبدیل شدن تکهچین را به عنوان گونه اصلی و فراگیر این دوران فراهم کرد. این گونه، چنان که نشان دادهایم، بهترین ترجمان و وسیله تامین آن چیزی است که تحت عنوان مشارکت در هنر دوران معاصر دنبال میشود.
چه عواملی زیباییشناسی یکپارچه و قطعی مبتنی بر نظام ارسطویی را خدشهدار و زیباییشناسی تکهچینانه را به عنوان جایگزین آن مطرح ساخت؟ نقشآفرینان این تحول در حوزه تئاتر چه جریانها و افرادی هستند؟ زیباییشناسی تکهچینانه به عنوان جایگزین نظام ارسطویی چه ویژگی هایی دارد و چه اهدافی را دنبال میکند؟
با در نظر گرفتن پرسشهای فوق و با توجه به کمبود منابع منسجم نظری پیرامون زیباییشناسی تکهچینانه، به ویژه در حوزه تئاتر و به ویژه در زبان فارسی، این پژوهش به روش کتابخانهای میکوشد چارچوبی مدون از چیستی، سیر تحول، تاثیرات، فرصتها و چالشهای آن فراهم آورد. در این راه، نخست رابطه تکهچیننویسی را با گرایش غالب فلسفی دوران معاصر - یعنی تکثرگرایی- نشان میدهد؛ سپس به تشریح زمینه های تاریخی و اجتماعی ظهور آن به عنوان یک قالب زیباییشناسانه میپردازد و در ادامه چارچوبهای نظری آن را تبیین میکند. دراینباره به دشوارهای واژگانی و دلالتی این مفهوم میپردازد و به خصوص یکی از مباحث مهم و بنیانی این مفهوم؛ یعنی تمایز یا تفاوت بین تکهچین مدرن و تکهچین پست مدرن را خاطرنشان میسازد. سخن پیرامون ناتمامیت به عنوان جوهره هویتی تکهچین و نیز انواع تکهچین قسمت پایانی این بخش از مقاله را تشکیل میدهد. در ادامه، سیر تحول تاریخی گرایش به زیباییشناسی تکهچین، بهویژه در حوزه تئاتر تشریح میشود و بالاخره، در بخش پایانی مقاله نیز، به اختصار به برخی از تاثیرات زیباییشناختی و فرصتها و چالشهای آن میپردازد.
یافته های حاصل از پژوهش نشان میدهد که مجموعهای از عوامل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و... که موجب خدشهدار شدن تصور یکپارچه و قطعی انسان از خودش، جهان، واقعیت و حقیقت شد و در دوران پستمدرن با عنوان تکثرگرایی توصیف میشود، زمینه های تبدیل شدن تکهچین را به عنوان گونه اصلی و فراگیر این دوران فراهم کرد. این گونه، چنان که نشان دادهایم، بهترین ترجمان و وسیله تامین آن چیزی است که تحت عنوان مشارکت در هنر دوران معاصر دنبال میشود.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
89
لینک کوتاه:
magiran.com/p1657686
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!