تنظیم کننده های رشد گیاهی در گذشته، حال و آینده

تنظیم کننده های رشد گیاهی به موادی اطلاق می شود که در مقادیر بسیار کم تاثیرات بسیار بزرگی بر رشد و نمو گیاهان می گذارند. این ترکیبات می توانند طبیعی یا مصنوعی باشند که فرم طبیعی آن را هورمون های گیاهی می نامند. بعضی از این ترکیبات ده ها سال است که شناخته شده و نوع و میزان واکنش گیاهان به آنها نیز مشخص می باشد، درحالی که بسیاری از آن ها تنها در سال های اخیر شناسایی شده اند. برخی از تنظیم کننده های رشد بخاطر تاثیرات مستقیمی که بر رشد، نمو و حتی کیفیت محصولات زراعی و باغی دارند در بعضی از کشورها کاربردهای تجاری بسیاری یافته و سالانه بر تعداد مصرف کنندگان آنها افزوده می شود، با این حال بسیاری از آنها همچنان مراحل تحقیقاتی خود را سپری می کنند. آمارهای موجود نشان می دهد که مصرف جهانی تنظیم کننده های رشد طی دوره 10 ساله (2012-2003) از 16691 تن به 42700 تن ماده خالص، یعنی بیش از 5/2 برابر افزایش یافته است، و پیش بینی می شود که مصرف آنها تا سال 2020 سالانه 56/3 درصد روند افزایشیداشته باشد. ارزش بازار این ترکیبات در سال 2013 حدود 56/3 میلیارد دلار اعلام شده است و پیش بینی می شود ارزش این بازار تا سال 2020 به حدود شش میلیارد دلار برسد. طی سال های اخیر بر میزان مصرف این ترکیبات در ایران نیز افزوده شده ولی تاکنون اطلاعات مدونی در این خصوص ارایه نشده است. در مقاله زیر سعی شده است که به وضعیت تولید و مصرف این ترکیبات و مشکلات قانونی موجود در ایران و جهان پرداخته شود.