رهیافتی نو بر ترجمه های نهج البلاغه در پرتو تحلیل مولفه های معنایی واژگان

از جمله شیوه های جدید دستیابی به معانی واژگان که از زمان پیدایش آن در دانش معنی شناسی دیری نمی گذرد، فرآیند تجزیه و تحلیل مولفه های معنایی واژگان است. در این روش، برای پی بردن به ماهیت دقیق و همچنین تفاوت های معنایی بین واژگان به نسبت هم معنا، اجزا و آحاد تشکیل دهنده معنای یک واژه مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و با تبیین تفاوت های موجود بین آحاد معنایی مختلف، علاوه بر دستیابی به معنای دقیق، ظرافت ها و تفاوت های معنایی بین واژگان مترادف نیز کشف خواهد شد. مطالعات کنونی ترجمه، درصدد آن است تا با کاربست نظریه های جدید معنی شناسی در حوزه ترجمه، راه گشای مترجمان و ترجمه پژوهان برای تحقق تعادل ترجمه ای باشد. در این جستار کوشیده ایم تا ضمن معرفی این روش به عنوان رویکردی نوپا در حوزه معنی شناسی، با روشی توصیفی- تحلیلی به نحوه بر ابریابی واژگان بر مبنای تحلیل مولفه ای اشاره نماییم. بدین منظور با انتخاب پنج ترجمه فارسی از خطبه های نهج البلاغه شامل ترجمه های آقایان جعفری، دشتی، شهیدی، فقیهی و فیض الاسلام به واکاوی عملکرد مترجمان در شیوه ترجمه شماری از واژگان نشان دار نهج البلاغه و شیوه انتقال مولفه های معنایی چنین واژگانی پرداخته ایم. برآیند این جستار حاکی از آن است که توجه ناکافی به آحاد تشکیل دهنده معنای یک واژه، علاوه بر این که در انتقال سبک و ایدئولوژی نویسنده تاثیر سوئی برجای می گذارد، زمینه ساز برابریابی غیردقیق واژگان نیز خواهد شد.