بررسی حل تعارض آیات تجسم اعمال

یکی از مسائل بنیادی و چالش برانگیز معاد، کیفیت رابطه پاداش و مجازات الهی در جهان دیگر است. درباره اعتباری یا حقیقی بودن مجازات و پاداش الهی در میان مفسران سه دیدگاه متفاوت وجود دارد. در این مقاله برای رسیدن به پاسخ صحیح و روشن شدن حقیقت و صحت و سقم دیدگاه ها، در مرحله نخست به پیشینه شناسی موضوع به ویژه در تفاسیر اشاره شده است. آنگاه به بیان دو دسته آیات درباره چگونگی پاداش و کیفر اعمال که گروهی بیانگر تکوینی و حقیقی بودن و گروه دیگر بیانگر اعتباری و قراردادی بودن آن است همراه با تفسیر اجمالی آنها، پرداخته شده است. سپس دیدگاه معتقدین به تکوینی بودن رابطه اعمال و پاداش و کیفر و ادله آن ها و شبهات مخالفان این دیدگاه مطرح گردیده است و نظریه معتقدان به اعتباری بودن رابطه و ادله آنها گزارش شده است. در پایان دیدگاه احتیاطی ها، طرح و با دلایل و مستندات کافی تقویت گردیده و مکانیزمی برای حل ناسازگاری ظاهری آیات ارائه گردیده است.